Search results

1

Słowo upamiętniające Thomasa Elsaessera

100%

Kwiatkowski F.

Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media

|

2019

|

vol. 3

|

issue 1

9-13

2

The Fear, Honor, and Love of God: Thomas Jefferson on Jews, Philosophers, and Jesus

75%

Holowchak M. A.

Forum Philosophicum

|

2013

|

vol. 18

|

issue 1

49–71

EN

In a letter to Benjamin Rush, Jefferson includes a syllabus—a comparative account of the merits of Jewish morality, ancient philosophy, and the precepts of Jesus. Using the syllabus as a guide, this paper is a critical examination of the influence of ancient ethical and religious thinking on Jefferson’s ethical and religious thinking—viz., Jefferson’s views of the ethics and religion of the Hebrews, the ancient philosophers, and Jesus.

3

Chodzenie do kościoła Philipa Larkina oraz Pusty kościół Ronalda Stuarta Thomasa – przestrzeń agnostyczna i przestrzeń apofatyczna

71%

Michalski P.

Sacrum et Decorum. Materiały i studia z historii sztuki sakralnej

|

2014

|

vol. 7

8-20

PL

Literatura angielska może się poszczycić wspaniałą tradycją poezji religijnej – począwszy od wczesnośredniowiecznego poematu The Dream of the Rood poprzez rozkwit w czasie baroku (John Donne, George Herbert) aż po znakomitych twórców modernistycznych (T.S. Eliot, W.H. Auden). Niestety, proces postępującej sekularyzacji społeczeństw Europy Zachodniej przyczynił się do znacznego zubożenia czy wręcz atrofii poezji religijnej. Pomimo tych niesprzyjających warunków zdarzają się ciągle twórcy, dla których problematyka religijna ma znaczenie absolutnie podstawowe. Jednym z nich był walijski ksiądz-poeta Ronald Stuart Thomas (1913–2000). Tematem jego obszernego dzieła poetyckiego była kwestia apofatyczności Boga i trudności, z jakimi musi zmierzyć się człowiek próbujący zgłębić tajemnice transcendencji. Niniejszy esej jest analizą jednego tylko utworu Thomasa, w którym porusza on wspomniane powyżej zagadnienia, jako że bohaterem lirycznym wiersza jest samotny człowiek roztrząsający w pustym kościele podstawowe pytania wiary. Czasem problematyka religijna zyskuje niespodziewanych sojuszników. Tak jest w przypadku znanego wiesza Chodzenie do kościoła Philipa Larkina. Choć poeta określał się jako agnostyk, w swych utworach często poruszał kwestie religijne. Podmiotem lirycznym wiersza Chodzenie do kościoła jest jednocześnie alter ego autora, a dwuznaczność jego stosunku do kościoła jako fizycznej budowli oraz do religii w ogóle jest odbiciem analogicznego rozszczepienia w poglądach samego Larkina, który uznawał religię za skazany na zagładę relikt przeszłości, będąc zarazem świadomym jej doniosłości w życiu zarówno jednostki, jak i całych społeczeństw. Analiza tych utworów ukazuje dwa różne punkty widzenia obu poetów na kwestię przestrzeni sakralnych.

EN

English literature prides itself on a splendid tradition of religious verse, starting with the medieval Dream of the Rood, through its flourishing in the Baroque (John Donne, George Herbert) to include eminent modernists (T.S. Eliot, W.H. Auden) in the 20th century. Unfortunately, the progress of secularisation in Western Europe has led to a considerable decline of religious verse. Despite these inauspicious conditions, however, one may still encounter poets for whom the problems of religion are of primary importance. One of them was the Welsh priest-poet Ronald Stuart Thomas (1913–2000). One of the main issues of his large oeuvre was the problem of God’s apophatic nature and the difficulties the believers must face in their attempts to probe the mysteries of transcendence. This essay sets out to examine just one poem by Thomas which touches upon the above-mentioned questions. Its lyrical “I” is a solitary man in an empty church, who is grappling with the most fundamental questions of faith. At times, even the least likely writers find they are drawn to religion, and Philip Larkin’s Church Going (1922–1986) is a case in point. Although the poet called himself an agnostic, he did write about religious matters quite frequently. The speaker in this famous poem is an alter ego of the poet himself, while the ambivalence in his views on religion reflects Larkin’s own. It is true that the poet regarded religion as an obsolete relict of the past, but at the same time he recognized its importance both for the individual and for the community. The following analysis of the two poems will briefly present two very different points of view on the question of sacred space.

4

Ze Slovníku středověké latiny: ypnapus, vipperus a rais

63%

Šedinová H.

Listy filologické (Folia philologica)

|

2018

|

vol. 141

|

issue 3-4

487–503

EN

The material of the Latinitatis medii aevi lexicon Bohemorum includes the terms ypnapus, vipera and rais, preserved, like dozens of other zoological names, in the Glossary written by the fourteenth-century lexicographer Bartholomaeus of Chlumec. Although the creatures denoted by these names belong to different animal classes and the words are found in two separate chapters of the Glossary, Claretus’ Czech equivalents (ohltan, ohltnik and ohlta) are derived from the same stem. The main aim of this article is to identify the origins and meanings of the Latin terms, in all probability borrowed by Claretus from Thomas of Cantimpré’s encyclopaedia, and explore the motives behind the creation of the three Czech equivalents.

5

Paschalna wiara apostoła Tomasza (J 20,24-29)

63%

Florczyk Ł. G.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2020

|

vol. 40

|

issue 2

25-52

EN

John the evangelist presented various dimensions of faith in the risen Jesus in his work. The beloved disciple believed after he had seen an empty tomb, in which only the linen clothes and the face cloth had been left (John 20:8). Mary Magdalene believed after the glorified Christ, whom she had earlier confused with the gardener, had spoken to her (John 20:14-16). The disciples believed when they saw their risen Master and His wounds (John 20:20). Thomas got rid of his doubts and believed because of the encounter with Jesus, who allowed him not only to see but also to touch His hands and side (John 20:24-28). Finally, there are also those who did not see Jesus and His spectacular signs, and yet believed in Him (John 20:29). This article presents a detailed analysis of the pericope of the meeting between the risen Christ and Thomas (John 20:24-29). This was a breakthrough moment in the apostle’s life and it was associated with two types of transition: from doubt to mature faith and from the conditions imposed on Jesus to a strong confession of faith: „My Lord and my God!”

PL

Ewangelista Jan zaprezentował w swoim dziele różne wymiary wiary w zmartwychwstałego Jezusa. Umiłowany uczeń uwierzył po zobaczeniu pustego grobu, w którym pozostały tylko płótna i chusta (J 20,8). Maria Magdalena uwierzyła po tym, jak przemówił do niej uwielbiony Chrystus, którego wcześniej pomyliła z ogrodnikiem (J 20,14-16). Uczniowie uwierzyli wówczas, gdy ujrzeli swego zmartwychwstałego Mistrzai Jego rany (J 20,20). Tomasz wyzbył się swych wątpliwości i uwierzył pod wpływem spotkania z Jezusem, który pozwolił mu nie tylko oglądać, lecz również dotknąć swych rąk i boku (J 20,24-28). Wreszcie są też i tacy, którzy nie widzieli Jezusa i Jego spektakularnych znaków, a jednak w Niego uwierzyli (J 20,29). Niniejszy artykuł prezentuje szczegółową analizę perykopy J 20,24-29, w której jest mowa o spotkaniu zmartwychwstałego Chrystusa z Tomaszem. Był to przełomowy moment w życiu apostoła, który wiązał się z dwoma rodzajami przejścia: od wątpliwości do wiary dojrzałej oraz od warunków stawianych Jezusowi do mocnego wyznania wiary: „Pan mój i Bóg mój!”

6

Innowacyjność współczesnych teorii demokracji w perspektywie historycznej

63%

Barwicka-Tylek I.

Horyzonty Polityki

|

2022

|

vol. 13

|

issue 44

71-84

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to introduce a metatheoretical framework that allows to discuss contemporary theories of democracy and identify the limitations of democratic innovation. THE RESEARCH PROBLEM AND SCIENTIFIC METHODS: The main research problem is the identification of the intellectual source of the so-called “paradox of democracy” (Ch. Mouffe) related to the inconsistency of the “liberal” (represented by B. Constant) and the “democratic” (Rousseau) approach to values such as freedom and equality. It is suggested that this source is the private-public division exposed by T. Hobbes and radicalized in many ways later on. The tool of analysis is the three-level model of the political system as described by C. Offe. RESEARCH RESULTS: The analysis leads to the conclusion that contemporary democratic innovations can be placed between the extremes determined by procedural democracy on the one hand and illiberal democracy on the other. That is, however, what puts their innovative character into question. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The main part of the article is historical and philosophical analysis. The limitations of the modern political language in respect to the notion of democracy are presented. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The article advocates understanding democracy as the limit of the European political experience.

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest zaproponowanie schematu metateoretycznego, pozwalającego uporządkować współczesne teorie demokracji i wskazać na ich wewnętrzne ograniczenia związane z przejęciem Hobbesowskiej matrycy pojęć. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem głównym jest identyfikacja intelektualnego źródła, które wpłynęło na opisywany m.in. przez Ch. Mouffe „paradoks demokracji” powiązany z niespójnością „liberalnego” (patronuje mu w artykule B. Constant) i „demokratycznego” (Rousseau) stosunku do wartości, takich jak wolność i równość. Przyjęta hipoteza głosi, że źródłem tym jest dokonany przez T. Hobbesa i zradykalizowany na wiele sposobów podział prywatne–publiczne. Narzędziem analizy jest propozycja rozumienia systemu politycznego autorstwa D. Eastona w wersji przypomnianej przez C. Offe. PROCES WYWODU: Zasadnicza część argumentacji ma charakter historyczno-filozoficzny. Przedstawia ona wpływ dominującego w nowożytności języka politycznego na rozumienie demokracji. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Badania prowadzą do wniosku, że współczesne teorie i innowacje demokratyczne umieścić można pomiędzy skrajnościami wyznaczonymi przez tzw. proceduralne ujęcie demokracji z jednej, a demokrację nieliberalną z drugiej strony. To jednak sprawia, że ich rzeczywista „innowacyjność” jest mocno ograniczona. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W konkluzji autor artykułu wskazuje możliwość postrzegania demokracji jako granicy europejskiego doświadczenia politycznego.

7

Gesty pielgrzyma. Na podstawie Podróży na Wschód Alphonse’a de Lamartine’a

51%

Kijak-Sawska A.

Polonia Sacra

|

2015

|

vol. 19

|

issue 4

EN

The main goal of this article is an analysis of pilgrim’s experience and attitudes during the religious journey to the Holy Land in 1832. Pilgrim, whose experiences have been analyzed, is a famous French poet, historian and politician of the nineteenth century – Alphonse de Lamartine. The study used a category of gesture. Category of gesture allowed to examine the nature of man's relationship with God and perception of God by man. Analysis of the phenomenon of the pilgrimage as a gesture helped distinguish five categories of pilgrimages (pilgrimage as a gesture of Thomas, Job, scholar, orant, child). By using category of gesture, one can characterize possible differences during a pilgrimage and describe the different types of pilgrimage.

PL

Przedmiotem analizy w artykule są doświadczenia, przeżycia i postawy pielgrzyma, odbywającego podróż religijną do Ziemi Świętej w 1832 roku. Pielgrzymem, którego doświadczenia zostały poddane analizie, jest słynny francuski poeta, historyk i polityk – Alphonse de Lamartine. W rozważaniach na temat jego pielgrzymki została wykorzystana kategoria gestu, która pozwoliła zbadać charakter relacji człowieka z Bogiem i sposób postrzegania Boga przez człowieka. Analiza zjawiska pielgrzymki jako gestu pozwoliła wyodrębnić pięć kategorii gestów pielgrzymkowych (gest Tomasza, Hioba, uczonego, oranta, dziecka), szczegółowo charakteryzujących możliwe zróżnicowanie postawy pielgrzyma w ramach jednej pielgrzymki oraz opisujących różne typy pielgrzymek.

8

Gesty pielgrzyma. Na podstawie "Podróży na Wschód" Alphonse’a de Lamartine’a

51%

Kijak-Sawska A.

Polonia Sacra

|

2015

|

vol. 19

|

issue 4(41)

69-87

PL

Przedmiotem analizy w artykule są doświadczenia, przeżycia i postawy pielgrzyma, odbywającego podróż religijną do Ziemi Świętej w 1832 roku. Pielgrzymem, którego doświadczenia zostały poddane analizie, jest słynny francuski poeta, historyk i polityk – Alphonse de Lamartine. W rozważaniach na temat jego pielgrzymki została wykorzystana kategoria gestu, która pozwoliła zbadać charakter relacji człowieka z Bogiem i sposób postrzegania Boga przez człowieka. Analiza zjawiska pielgrzymki jako gestu pozwoliła wyodrębnić pięć kategorii gestów pielgrzymkowych (gest Tomasza, Hioba, uczonego, oranta, dziecka), szczegółowo charakteryzujących możliwe zróżnicowanie postawy pielgrzyma w ramach jednej pielgrzymki oraz opisujących różne typy pielgrzymek.

EN

The main goal of this article is an analysis of pilgrim’s experience and attitudes during the religious journey to the Holy Land in 1832. Pilgrim, whose experiences have been analyzed, is a famous French poet, historian and politician of the nineteenth century – Alphonse de Lamartine. The study used a category of gesture. Category of gesture allowed to examine the nature of man's relationship with God and perception of God by man. Analysis of the phenomenon of the pilgrimage as a gesture helped distinguish five categories of pilgrimages (pilgrimage as a gesture of Thomas, Job, scholar, orant, child). By using category of gesture, one can characterize possible differences during a pilgrimage and describe the different types of pilgrimage.

9

Doswiadczenie czy wyobrazenie? O Mannowskim kontekscie Ocalenia Edwarda Zebrowskiego

51%

Szpulak A.

Kwartalnik Filmowy

|

2011

|

issue 75-76

110-121

EN

The article is structured around the notion of the poetics of realism in Edward Zebrowski’s film Salvation and in Thomas Mann’s book Magic Mountain. The author tries to describe the relation between the reality of hospital or sanatorium life present in those works to such poetics. Szpulak analyses: auto-reflection of the works’ authors, the process of creation of reflected worlds, the creation of the protagonists, shaping of time and elements of autobiography. The analysis shows that the realism in the work of the Polish director is present in a more consistent way, being the basis of the narrative convention. However realism is not present in the work for its own sake, rather it serves the greater meaning contained in either book or film.

10

What can grow from the divine seed? The divinity of human beings according to Aristotle

45%

Kamińska S.

Studia Religiologica

|

2012

|

vol. 45

|

issue 3

173–182

EN

This text aims to show that the core of human divinity according to Aristotle is exercising the divine mind for its own sake. Being happy and thus divine is auto-teleological, and must not be reduced to any sort of instrumental value. This reading of Aristotle excludes the theist interpretations of Prime Mover as well as the attempts at identifying the human mind with God, mainly because both these (different) interpretations seem to make auto-teleological bios theoretikos impossible. The first do this by introducing the divine provision which makes people act for God’s sake and not for their own sake. The others reduce the special status of humans by taking away the divine part, in my opinion being the sine qua non condition of the concept of human divinity. All the interpretations of human divinity which I have presented above can be useful nowadays in the ethical, (bio)ethical, social or even political discourse. This shows that the history of philosophy is not only about the past, but also about the future.

Refine search results

2 Polonia Sacra

1 Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media

1 Forum Philosophicum

1 Horyzonty Polityki

1 Kwartalnik Filmowy

1 Listy filologické (Folia philologica)

1 Sacrum et Decorum. Materiały i studia z historii sztuki sakralnej

1 Studia Religiologica

1 Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

1 2022

1 2020

1 2019

1 2018

2 2015

1 2014

2 2013

1 2011

2 Kijak-Sawska A.

1 Barwicka-Tylek I.

1 Florczyk Ł. G.

1 Holowchak M. A.

1 Kamińska S.

1 Kwiatkowski F.

1 Michalski P.

1 Szpulak A.

1 Šedinová H.