Search results - CEJSH

1

Rola prawa sędziowskiego przy odroczeniu przez Trybunał Konstytucyjny momentu derogacji normy ustawowej – aspekt sądowoadministracyjny

100%

Banasik M.

Administracja Teoria Dydaktyka Praktyka

|

2013

|

issue 3 (32)

94-114

EN

The paper aims to analyze what kind of solutions are available for the administrative court when the derogation of the legal rule contrary to the Constitution has been postponed by the Constitutional Tribunal. According to author’s view deadlock which may arise as a result of such postponement can be solved by the adopting of a concept of a free judi-cial decision and law of the administrative court. As a result the court will have two possible solutions: either to decide that legal provision in question despite Tribunal’s ruling is still binding or to pass this provi-sion over in the process of issuing a judgment. Statement according to which legal rule applied by the administrative court is contrary to the Constitution causes the rebuttal of a presumption of constitutionality of legal norms which cannot be ignored by the administrative court in the process of administration of justice. In a given case court decides on the consequences of the Tribunal’s ruling having regard to the circums-tances of the case and reasons for postponing of the ruling’s effect by the Tribunal.

2

Kilka uwag o przedmiocie i funkcjach kontroli konstytucyjności prawa w Polsce

63%

Mojski W.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2010

|

issue Nr 2,3 (2,3)

281-290

PL

Artykuł podejmuje temat przedmiotu kontroli konstytucyjności prawa i jej funkcji w przyjętym w Polsce modelu, w kontekście stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w Uchwale o sygn. akt III PZP 2/09 odnośnie do negatywnych wyroków interpretacyjnych wydawanych przez Trybunał Konstytucyjny. Punktem wyjścia są polemiczne (w stosunku do wskazanej Uchwały) uwagi teoretyczne o pojęciach „przepisu prawnego”, „normy prawnej ogólnej” i „normy prawnej szczegółowej”, relacjach między nimi, a także ich stosunku do przedmiotu kontroli dokonywanej przez Trybunał Konstytucyjny. Kolejno omówiona została (także w formie polemicznej) ustrojowa funkcja orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i ich ogólnych, jak też szczegółowych skutków dla porządku prawnego.

EN

The article brings up the theme of the Polish model of constitutional audit’s subject and its functions, in context of the Supreme Court Judgment – case III PZP 2/09 – related to the Constitutional Tribunal “negative and interpretational” rulings. The first part contains some theoretical (and polemical) comments on these kind of rulings in view of the meaning of terms like “law regulation”, “general legal norm” and “specific legal norm” and also relations between them. The remaining part takes into consideration legal functions of the Constitutional Tribunal rulings and also its general and specific consequences for the Polish legal system.

3

O temporalnych skutkach orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego stosowanie prawa

51%

Sebastian O.

Acta Iuris Stetinensis

|

2010

|

issue 1

PL

Zgodnie z przepisem art. 190 ust. 1 Konstytucji RP, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Ust. 3 tego artykułu stanowi zaś, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a w przypadku innego aktu normatywnego – dwunastu miesięcy. Co istotne, orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją RP, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania (art. 190 ust. 4 Konstytucji RP). Stwierdzić należy, że prima facie art. 190 ust. 3 Konstytucji RP skutki orzeczenia Trybunału w stosunku do przepisu prawnego uznanego za niezgodny z ustawą zasadniczą określa w sposób oczywisty. Wejście w życie wyroku, z którym wiąże się oddziaływanie orzeczenia na tekst ustawy, powodujące ewentualną derogację określonej jednostki redakcyjnej aktu prawnego następuje z chwilą ogłoszenia wyroku we właściwym dzienniku urzędowym. Można więc bez wątpienia przyjąć, że bezpośrednim efektem pracy Trybunału, którego dotyczy powyższa regulacja, jest zmiana stanu prawnego w istocie na gruncie tekstu prawnego, tj. w zakresie obowiązywania prawa.

EN

There are many opinions, regarding the effects of judgments of the Constitutional Court. Polish Constitution regulates this issue in a very unclear way. The author of this article finds it incorrect to relate the terminology of judgments’ effects ex tunc or ex nunc to any results of decisions of the Constitutional Court. There is a difference between en entry into force of the Constitutional Court’s judgments and interference in a content of a legal act, which is pro futuro, and elimination of an unconstitutional norm (because of a fall of a presumption of constitutionality) – an elimination of its applicability. Constitutional Court’s judgments, stating that a provision is incompatible with the Constitution must be always taken into account by other courts, and this is connected with the fall of a presumption of constitutionality, which takes place at a hearing. A postponement of an entry into force is not relevant for an application of the law. It is not so, that up to this day provision was consistent with the Constitution, and since that day is has not been constitiunal any more.

4

Przymus adwokacko-radcowski w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym

51%

Kuczma P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 1 (59)

39-55

PL

Artykuł ma na celu przedstawienie przymusu adwokacko-radcowskiego w postępowa-niu przed Trybunałem Konstytucyjnym, głównie w oparciu o orzecznictwo Trybunału odnoszące się do tej instytucji. W tym celu przedstawiono istotę przymusu adwokacko--radcowskiego oraz jego zakres, a także wyłączenia przedmiotowe i podmiotowe. Za-wrócono też uwagę na udział prawników zagranicznych przed TK. W zakończeniu na-tomiast podniesiono potrzebę reformy tej instytucji.

EN

The aim of the article was to analyze compulsory legal representation in the proceedings before the Constitutional Tribunal, mainly based on jurisprudence of the Constitutional Tribunal related to this institution. For this purpose, the essence and scope of this institution, as well as subjective and objective exclusions have been presented. Attention was also paid to the participation of foreign lawyers in the proceedings before the Constitu-tional Tribunal. Finally, the need to reform this institution was raised.

5

O pojęciu wtórnej niekonstytucyjności prawa

51%

Kos K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 2 (42)

11-38

PL

Pojęcie wtórnej niekonstytucyjności prawa pojawiało się na przestrzeni lat w orzecznictwie polskich sądów, Trybunału Konstytucyjnego, a także w literaturze prawniczej. Konteksty, w jakich używano tego sformułowania różniły się jednak od siebie. Zaraz po wejściu w życie Konstytucji z 1997 za jego pomocą opisywano wpływ nowej ustawy zasadniczej na tzw. prawo przedkonstytucyjne. Obecnie tendencja rozumienia pojęcia wtórnej niekonstytucyjności jest inna. Z jednej strony określa się nim stan prawny ukształtowany w wyniku wadliwej, powtarzającej niekonstytucyjne regulacje, działalności ustawodawcy. Z drugiej strony pojęcie wtórnej niekonstytucyjności jest stosowane w sytuacji, gdy w wyniku wejścia w życie wyroku TK powstał stan normatywny, który również jest niezgodny z ustawą zasadniczą. Celem niniejszego artykułu jest zaproponowanie kompleksowej definicji pojęcia „wtórna niekonstytucyjność prawa”.

EN

The concept of the secondary unconstitutionality of law has been appearing over the years in the adjudication of the Polish courts, adjudication of the Constitutional Tribunal and in legal literature. During this time there have been diversified contexts, in which this notion has been used. Shortly after the Constitution from 1997 entered into force, ‘secondary unconstitutionality’ was used to describe an influence of the new constitution on a so-called pre-constitutional law. Nowadays the tendency of understanding this concept is different. On the one hand, it specifies the law, which is a result of a faulty, repeating unconstitutional regulations, activity of the legislator. On the other hand, this notion is used in the situation, when as the consequence of the entry into force a judgment of the Constitutional Tribunal the new law is also unconstitutional. The aim of this article is to propose a comprehensive definition of the concept of the secondary unconstitutionality. Moreover, it will be presented a draft of the sense of this notion for the practice of establishing and applying the law in Poland.

6

Rola peruwiańskiego Trybunału Konstytucyjnego w rozwiązaniu kryzysu ustrojowego z lat 2017–2020

51%

Czarnecki Ł.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 1 (59)

211-224

PL

Trybunał Konstytucyjny w Peru jest instytucją ustrojową, która po rezygnacji z funkcji pre-zydenta Pedro Pablo Kuczynskiego w 2018 r. stała się areną walki o wpływy między Parla-mentem a obozem władzy nowego prezydenta. Jaką rolę odegrał Trybunału Konstytucyjny w rozwiązaniu kryzysu ustrojowego od 2017 do 2020 r. oraz jaki był wpływ relacji na kształ-towanie się standardów państwa prawa? W konkluzji należy zauważyć, że organizacja i zasady funkcjonowania instytucji Trybunału Konstytucyjnego wykraczają poza tradycyjny trójpo-dział na władzę wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą, przyznając jej szerokie upraw-nienia, powodując jednakże, że jest ona podatna na korupcjogenne mechanizmy władzy.

EN

The Constitutional Tribunal in Peru is a special institution in the constitutional system that, after the resignation of President Pedro Pablo Kuczynski in 2018, has become the arena of the struggle for influence between the parliament and the president. What was the role of the Tribunal in solving the political crisis of 2017–2020 and what is the im-pact of these relations on shaping the rule of law standards? In conclusion, it should be noted that the organization and principles of functioning of the institution of the Con-stitutional Tribunal goes beyond the traditional division into executive, legislative and judicial power, granting it extensive powers, however, making it vulnerable to corrup-tion generating mechanisms of power.

7

Konstytucyjna wolność działalności gospodarczej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

51%

Ogonowski A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2012

|

issue 1 (9)

213-235

PL

Niniejsza publikacja stanowi próbę przekrojowego omówienia dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego na temat wolności gospodarczej uregulowanej przez art. 20 i art. 22 polskiej Konstytucji. W pierwszej części omówiona zostaje podwójna natura wolności działalności gospodarczej, którą Trybunał Konstytucyjny interpretuje jako konstytucyjną zasadę ustrojową, jak również prawo podmiotowe o charakterze negatywnym. Wskazany zostaje również sposób i charakter powiązania tych dwóch różnych ujęć omawianej wolności. Następnie przedstawiona zostaje kwestia dopuszczalności ograniczania wolności działalności gospodarczej. Analiza orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego wskazuje tutaj, iż punktem odniesienia dla określenia granic ingerencji ustawodawcy w wolność gospodarczą można szukać nie tylko w „ważnym interesie publicznym” z art. 22 Konstytucji, ale również - w pewnym zakresie - w art. 31ust.3, proklamującym zasadę proporcjonalności. Publikacja zakończona jest próbą podsumowania orzecznictwa polskiego sądu konstytucyjnego na temat konstytucyjnej wolności działalności gospodarczej, oraz zmierza do udzielenia odpowiedzi na pytanie czy - na gruncie orzecznictwa TK - kategorii wolności działalności gospodarczej można przypisać walor pojęcia w pełni ukształtowanego.

EN

The present publication constitutes an attempt of a sectional overview of the previous jurisdiction of the Polish Constitutional Tribunal on the subject of freedom of economic activity regulated under article 20 and article 22 of the Polish Constitution. Objective analysis begins with the description of double nature of the freedom of economic activity that is interpreted by the Tribunal as a constitutional principle (rule of law) as well as one of the fundamental rights. The presentation concerns itself also with the type of the interrelationship between these two ways of expression of the analysed freedom. Further on, the presentation concentrates on the admissibility of the limitation of the freedom of economic activity. Analysis of the jurisdiction of the Constitutional Tribunal indicates, that the legal limits of the legislator’s interference within the scope of the freedom of economic activity comes out not just as „of important public interest” under article 22 of the Polish Constitution, but also has its basis in article 31 section 3, that formulates the principle of proportionality. The article ends up with an attempt to resume the jurisdiction of the Polish Constitutional Tribunal on the subject of freedom of the economic activity as well as attempts to answer the question if, under jurisdiction of the Constitutional Tribunal, the present freedom has already taken a fully formed shape and meaning.

8

Badanie konstytucyjności stanu wojennego. Uwagi na tle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 marca 2011 r.

51%

Zdziennicki B.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2012

|

issue 3 (11)

163-180

PL

Artykuł jest poświęcony kompetencji Trybunału Konstytucyjnego RP do badania konstytucyjności już nie obowiązującego prawa. Przyjęto , że podstawowe znaczenie ma tu wyrok TK z 16 marca 2011 r. stwierdzający niekonstytucyjność dekretów Rady Państwa z 12 grudnia 1981 r. wprowadzający stan wojenny. Historyczna problematyka stanu wojennego wywołuje ciągle zrozumiałe emocje polityczne i ideologiczne, od których jednak musza abstrahować rozważania prawnicze. Autor rekonstruuje założenia, na których oparł się TK, a potem analizuje je pod katem obowiązywania standardów konstytucyjnych. Zajmuje się też skutkami, do których prowadzi uznanie już nieobowiązującego prawa za niekonstytucyjne. Tekst jest skonstruowany tak by prezentowane w nim poglądy inspirowały do dalszej dyskusji.

EN

The Article concerns the power of the Constitutional Tribunal for examination of currently out-of-dated legislation. It was assumed that the judgment of Constitutional Tribunal of 16 March 2011 stating unconstitutionality of the State Council decrees of 12 December 1981 on martial law is of fundamental importance. Historical aspects of martial state may still evoke understandable political and ideological emotions, which however should be excluded from legal considerations. The Author reconstructs assumptions presented by the Constitutional Tribunal, and afterwards provides analysis from the point of view of constitutional standards in force. Moreover, the Author is interested in effects of recognition of currently outdated legislation as unconstitutional. The text and presented ideas are constructed to inspire further discussions.

9

Relacje pomiędzy komisjami sejmowymi a Trybunałem Konstytucyjnym

51%

Przywora B.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2014

|

issue 1 (17)

179-205

PL

W niniejszym opracowaniu przedstawiono problem relacji pomiędzy komisjami sejmowymi a TK, w tym w szczególności zagadnienie oddziaływania komisji sejmowych na działalność TK.

EN

Relations between the Polish Parliamentary (Sejm) committees and the Polish Constitutional Court. The issues presented in this paper concern the relation between the Parliamentary (Sejm) committees and the Constitutional Court. Special emphasis was put on the problem of influence of herein mentioned committees on the activities of the Constitutional Court.

10

Skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego z klauzulą odraczającą w postępowaniu sądowoadministracyjnym

51%

Daniluk D.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2011

|

issue 4 (8)

119-134

PL

Według art. 190 ust. 3 Konstytucji RP z 1997 r. orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Termin ten nie może przekroczyć osiemnastu miesięcy, gdy chodzi o ustawę, a gdy chodzi o inny akt normatywny dwunastu miesięcy. Zgodnie z art. 272 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 190 ust. 4 Konstytucji strona może żądać wznowienia postępowania sądowo administracyjnego w przypadku gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie zostało wydane orzeczenie sądu administracyjnego. Powyższe regulacje prawne stawiają sądy w trudnej sytuacji, ponieważ orzeczenie sądu wydane na podstawie aktu prawnego, co do którego Trybunał stwierdził sprzeczność z Konstytucją, może po ostatecznej utracie przez ten akt mocy obowiązującej, zostać wzruszone przez wznowienie postępowania. Istnieją sprzeczne opinie w jaki sposób rozwiązać wskazany problem. Zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie wykształciły się dwa różne poglądy: sąd musi stosować przepisy prawne, które zostały uznane przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z Konstytucją, ponieważ pozostają one częścią systemu prawnego, do momentu gdy zostaną usunięte z porządku prawnego, po okresie odroczenia, sąd może odmówić zastosowania niekonstytucyjnych przepisów prawnych. W artykule przedstawione zostały różne punkty widzenia na omawiane zagadnienie i prawne konsekwencje odroczenia przez TK terminu utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego.

EN

Under the Art. 190 para. 3 of the Constitution of the Republic of Poland of 1997 a judgment of the Constitutional Tribunal come into force from the day of its publication. However, the Constitutional Tribunal is able to specify another date for the loss of validity of a normative act. Such a period cannot exceed 18 months in relation to a statute or 12 months in relation to other normative act. According to the Art. 272 para. 1 of the act Proceeding before the administrative courts in connection with the Art. 190 para. 4 of the Constitution a party can demand reopening proceedings, or quashing the decision when the Constitutional Tribunal judged about the non-conformity of the act to the Constitution, an international agreement or statute, of a normative act on the basis of which a legally effective judgment of a court, a final administrative decision or settlement of other matters was issued. Above mentioned legal regulations put the courts into hard situation, because the judgment of the court, which has been pronounced according to the legal act, which has been declared by the Constitutional Tribunal as unconstitutional, could, after the end of the validity, be resumed by reopen proceeding. There are contrary opinions how to solve the presented problem. Both the judicial decisions and the legal doctrine present two different positions: • the court must apply the legal provisions, which have been declared by the Constitutional Tribunal as unconstitutional, because they remain a part of the legal system, till the moment they are removed from the legal order after the period of postponement, • the court is able to refuse to apply the unconstitutional legal provisions. The text discusses different points of view on that topic as well as legal consequences of deferment of the date by the Constitutional Court on which a normative act loses its validity.

11

Zgodność z Konstytucją niektórych przepisów ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży

51%

Bucińska J.

Zeszyty Prawnicze BAS

|

2018

|

issue 1(57)

269-302

EN

In the draft position of the Sejm it was stated that some provisions of the Act, questioned by a group of Deputies before the Constitutional Tribunal, are inconsistent with the Constitution of the Republic of Poland. The challenged provisions state that removal of pregnancy may occur when prenatal tests or other medical premises indicate a high probability of severe and irreversible impairment of the fetus or an incurable disease threatening his life. The complainant’s provision, according to the applicants, allows selection and deprivation of life due to the alleged defects of people, and thus leads to the negation of the value of human life and denies human dignity. The justification of the Sejm’s position stated that the principle of equal protection of all human beings, regardless of their degree of physical or intellectual fitness, is a fundamental standard of the contemporary legal system.

12

Skarga konstytucyjna w prawie polskim – podstawy normatywne, doświadczenia, perspektywy

51%

Naleziński B.

|

2018

|

vol. 9

|

issue 28

43-57

PL

CEL NAUKOWY: Artykuł przedstawia podstawy normatywne skargi konstytucyjnej jako środka ochrony praw podstawowych, analizę praktyki stosowania tej instytucji, formułuje również postulaty de lege ferenda, w tym zmian unormowań konstytucyjnych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Rozważania przedstawione w tekście oparte są na analizie dogmatycznej podstaw prawnych skargi konstytucyjnej, odwołują się także do wieloletniej praktyki stosowania obowiązujących unormowań, przede wszystkim przez Trybunał Konstytucyjny. PROCES WYWODU: Wywód oparty na językowej i funkcjonalnej interpretacji regulacji konstytucyjnych i ustawowych, z uwzględnieniem stanowiska polskiego sądu konstytucyjnego odnośnie do przesłanek i funkcji skargi konstytucyjnej. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przyjęty przez polskiego prawodawcę wąski model skargi konstytucyjnej w niewielkim stopniu służy realizacji podstawowej funkcji tego środka prawnego, jakim jest ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki. Założony model normatywny skargi uległ dalszemu zawężeniu w działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego, którego przeobrażenie może być uzależnione od interwencji prawodawcy, w tym konstytucyjnego. Dodatkowe zagrożenia dla efektywności skargi jako środka ochrony upatrywać trzeba w podważeniu demokratycznej legitymacji sądu konstytucyjnego jako organu trzeciej władzy. Na skuteczność skargi wpływ może mieć również stanowisko sądów wobec problemu bezpośredniego stosowania norm konstytucyjnych gwarantujących podstawowe wolności i prawa jednostki. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Potrzeba rozważenia zmian normatywnych, które umożliwią poszerzenie kognicji Trybunału Konstytucyjnego wobec aktów prawnych poddanych kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. Sugerowane jest także doprecyzowanie przesłanek wstępnej kontroli skargi w postępowaniu prowadzonym przez sąd konstytucyjny.

13

Konstytucyjne zasady postępowania karnego na tle orzecznictwa Polskiego Trybunału Konstytucyjnego

45%

Krajewski A.

Studia Prawnicze

|

2017

|

issue 2 (210)

67-86

PL

The Constitutional Tribunal is defined as the Polish constitutional court and at the same time the judicial authority. It was created at the turn of 1982. Not long after that it began its jurisprudence; more precisely it was in 1986. Describing its basic tasks, it is pointed out that judicial review of so-called constitutional law deserves a closer look. This is particularly true about controlling the compliance of lower legal norms with higher legal norms. Here attention is drawn towards the connection of the Constitution with some international agreements, ie. the court of law. The purpose of the paper below was to analyze the constitutional principles of criminal proceedings in the context of the case law of the Polish Constitutional Court. At the beginning the concept, the division and the role of the constitutional rules of criminal procedure were presented. In this section, it was emphasized that all the rules of the criminal process are considered superior norms of a very significant social importance. Then the principle of objectivity, which is reflected in the Constitution of the Republic, was described. A following aspect was the discussion of the principle of the presumption of innocence and the principle of in dubio pro reo. It has been emphasized that the essence of the principle is that the person who was brought before the court is treated as innocent until a lawful judgment is pronounced against the defendant. The author also pointed out the principle of the right to defense. According to this rule, the defendant has the right to defend themselves in the process and to use the help of a defender. Another described principle is so-called rule of publicity. It concerns the fact that information about criminal proceedings should be accessible to the public. Then it was pointed to the principle of the right to the trial and the independence of the judiciary. The first one is reflected in national law and acts of international rank. The second shows that the independence of the judiciary is determined by the proper exercise of the profession of judge and becomes a guarantee of freedom and civil rights. The humanitarian principle and the principle of participation of the social factor in the penal process are shown in the final section. At the end of the paper a summary and conclusions were presented.

14

Trybunał konstytucyjny jako organ władzy sądowniczej w Polsce

45%

Deryng A.

Studia Administracyjne

|

2013

|

issue 5

171-191

PL

W niniejszym artykule autor podejmuje próbę odpowiedzi na następujące pytania: po pierwsze, czym jest Trybunał Konstytucyjny w porównaniu z innymi konstytucyjnymi organami państwa, oraz po drugie, jak nazwać jego działalność w porównaniu z działalnością innych konstytucyjnych organów państwa. Trybunał Konstytucyjny wraz z Trybunałem Stanu stanowią drugi trzon władzy sądowniczej w Polsce. Konstytucja RP nie zrównuje na jednej płaszczyźnie sądów i Trybunałów. Ustrojodawca przyjął wyraźne rozróżnienie, oddzielając organizacyjnie sądy od obu Trybunałów. Mniej widocznie rysuje się podział kompetencyjny między sądami i Trybunałami. Tym pierwszym wprost przypisał sprawowanie wymiaru sprawiedliwości, zgodnie z treścią art. 175 ust. 1 Konstytucji RP. Z kolei zasadniczą konstytucyjną prerogatywą Trybunału, określającą jego charakter ustrojowy, jest wyłączna kontrola aktów ustawodawczych. Z niej też wynika potrzeba szczególnej legitymizacji Trybunału Konstytucyjnego. Przeprowadzone rozważania prowadzą do wniosku, że Trybunał Konstytucyjny jest sądem konstytucyjnym de lege lata z wszystkimi konsekwencjami z tego faktu wynikającymi i powinien nim pozostać także de lege ferenda.

EN

In the article, the author attempts to answer the following questions: firstly – what is the Constitutional Tribunal in comparison with other constitutional bodies of the State, and secondly – howe to name its activity in comparison with the activities of other constitutional bodies of the State. The Constitutional Tribunal and the Court of the State are the second core of the judiciary authority in Poland. The Constitution does not equate courts and Tribunals at one level. The Legislator made a clear distinction and,- separated courts from both Tribunals organisationally. The division of competences between the courts and Tribunals is less clear. On the one hand, the Legislator directly attributed the administration of justice to the former, according to art. 175-para-1 of the Polish Constitution. On the other hand, a fundamental constitutional prerogative of the Tribunal, which determines its system nature, is an exclusive control of legislative acts., which also creates the need for special legitimacy of the Constitutional Tribunal. The considerations given to this issue lead to the conclusion that the Constitutional Tribunal is a de lege lata constitutional court with all the consequences arising from this fact, and it should remain de lege ferenda as well.

15

Skarga konstytucyjna w państwach Ameryki Łacińskiej – wybrane zagadnienia

45%

Gutierrez P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 1 (41)

113-125

PL

Artykuł ten przedstawia wybrane zagadnienia, które dotyczą skargi konstytucyjnej w państwach Ameryki Łacińskiej. Na wstępie autor omawia pojęcie skargi konstytucyjnej na gruncie literatury hiszpańskojęzycznej i polskiej. Takie ujęcie prawnoporównawcze pozwala na lepsze zrozumienie tej instytucji, jak również poruszanych kwestii. Następnie, została ukazana różnica terminologiczna, która jest stosowana w Ameryce Łacińskiej. Wybrane zagadnienia, które są poruszane w kontekście skargi konstytucyjnej dotyczą aktów prawnych, materialnych przesłanek, kwestii proceduralnych oraz właściwych w tym zakresie sądów konstytucyjnych (jako ostatniej instancji). Opracowanie to odnosi się także do meksykańskiej skargi konstytucyjnej.

EN

This paper explores some issues, concerning constitutional complaint in the Latin American countries. It starts from the term of constitutional complaint, based both on the Polish and Latin American literature. Such a comparative overview allows then for better understanding the discussed question. Further, there is illustrated different terminology, which is applied in the Latin America. Specifically, there are discussed such issues as the binding legal acts, substantive and procedural premises and the final decisive authorities, which are taking their decisions. This paper also investigates an issue, concerning the function of constitutional complaint in Mexico.

16

Ograniczenia wolności działalności gospodarczej na przykładzie orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego

45%

Szczepańska-Kulik I.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 3 (37)

185-204

PL

Niniejsze opracowanie jest próbą analizy orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego do-tyczącego wolności działalności gospodarczej i jej ograniczeń. Zarówno w literaturze jak i w orzecznictwie TK przyjmuje się, że konstytucyjna wolność działalności gospodarczej nie ma charakteru absolutnego i musi podlegać ograniczeniom. Kwerenda orzecznictwa sądu konstytucyjnego wskazuje, że w kierowanych do TK wnioskach (skargach konstytu-cyjnych oraz pytaniach prawnych sądów) zawierających zarzut ograniczenia przez skar-żone przepisy wolności działalności gospodarczej wnioskodawcy powołują jako wzorzec kontroli art. 20, art. 22 lub art. 31 ust. 3 Konstytucji, w różnych konfiguracjach. Niniej-sze opracowanie jest próbą rozwinięcia przedstawionego zagadnienia z uwzględnieniem różnic związanych z rodzajem stawianego zarzutu. Celem opracowania jest omówienie konstytucyjnych przesłanek ograniczenia wolności działalności gospodarczej, zarówno pod względem materialnym (przesłanka „ważnego interesu publicznego”) jak i formal-nym (dopuszczalność ograniczenia „tylko w drodze ustawy”) a także wymóg zachowa-nia zasady proporcjonalności oraz zakaz naruszania jego istoty.

EN

Submitted study is an attempt to analyze the jurisdiction of the Constitutional Court of the freedom of economic activity and its limitations. Both in literature and in the juris-diction of the Constitutional Tribunal it is accepted that the constitutional freedom of economic activity is not absolute and must be subject to restrictions. In cases brought before the constitutional court there are cited rules in different configurations. In this text the author wants to expand the subject issue and to discuss various conditions that limit freedom of economic activity (which are: important public interest, statutory form and the requirement of the principle of proportionality).

17

Konstytucja Węgier jako manifest polityczny parlamentarnej większości

45%

Héjj D.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 1 (41)

67-85

PL

Zwycięstwo w wyborach parlamentarnych w 2010 r. odniosła koalicja wyborcza dwóch chadeckich partii politycznych – Fidesz–KDNP (węg. Kereszténydemokrata Néppárt – Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia Ludowa). Uzyskany wynik wyborczy gwarantował obydwu ugrupowaniom uzyskanie większości 2/3, tj. umożliwiającą wprowadzanie zmian bądź uchwalenie nowej konstytucyjnej. Chociaż w programie wyborczym brak było deklaracji dotyczących chęci zmiany ustawy zasadniczej, to proces tworzenia nowej konstytucji został zainicjowany na niespełna dwa miesiące po wyborach, zaś przegłosowanie gotowego projektu odbyło się po niespełna dziesięciu miesiącach. Nowy dokument, zwany „konstytucją Fideszu”, przeszedł w latach 2012–2016 szereg poprawek, których celem było dostosowanie ustawy zasadniczej do wizji politycznej prezentowanej przez zwycięski obóz rządowy. Konstytucyjna większość gwarantowała dowolność w kształtowaniu najważniejszego dokumentu w państwie, zaś zmiany poczynione w systemie sądownictwa, dowolność w jej interpretacji. Niniejszy artykuł przedstawia perspektywę politologiczną, komplementarną wobec analiz prawników konstytucjonalistów. Analiza polityczna nabiera szczególnego znaczenia w przypadku Węgier, w których szczególnie po 2010 r., to polityka w sposób fundamentalny kształtuje tak stanowienie prawa, jak i jego późniejszą interpretację. W myśl jednej z klasycznych klasyfikacji konstytucji stosowanych przez przedstawicieli prawa konstytucyjnego: konstytucja „rzeczywista” zdominowała konstytucję „pisaną”.

EN

The Fidesz–KDNP coalition won the Hungary parliamentary elections of 2010, which was held in April and May. Coalition capturing two-thirds of seats in National Assembly. Despite the fact that in the Election manifesto were no declarations to change the Fundamental Law, the process of creating the new constitution was started after two months after the election. The final draft of the Basic Law was voted on in National Assembly after less than 9 month after the Election and it’s called “the Fidesz’ Fundamental Law”. During four years (2012–2016) the Parliament passed six amendment acts to the Fundamental Law. Whose main purpose was to adapt it to Fidesz’ political philosophy. Thanks to two-thirds majority, the Government coalition could freely shape the Fundamental Law and (after reform of the judiciary) voluntary in its interpretation.

18

Kwota wolna od podatku – wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 21/14

45%

Kałowski P.

Zabezpieczenie Społeczne. Teoria, Prawo, Praktyka

|

2016

|

vol. V

|

issue 5

101-116

EN

This paper focuses on the adjudication of the Polish Constitutional Tribunal regarding the K 21/14 income tax threshold case. The author of this paper has not only discussed and commented on the verdict itself, but has also analysed other documents related to this case: The application and its substantiation, both written by the Ombudsman (Rzecznik Praw Obywatelskich - the official name of this institution used in Poland). A separate part about the reception of this judgment by the Polish media is also included. Additionally, the author has presented his own point of view, and proposed his own methods of solving this profound matter. This text was originally written soon after the verdict was made publicly available, and was later improved and re-written.

PL

Autor omawia wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie kwoty wolnej od podatku oraz analizuje „materiał dowodowy” w tej sprawie. W artykule przedstawiono kilka propozycji rozwiązania problemu tej kwoty dotyczących różnych punktów odniesienia. Jedną z nich jest uwzględnienie minimum socjalnego.

19

Trybunał Konstytucyjny – trzecia odsłona

38%

Miłkowski T.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2015

|

vol. 15/2

19-32

PL

Przedmiotem artykułu jest ogólne spojrzenie na trzy kolejne ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, z: 1985, 1997 i 2015 roku. Każda z nich osadzona jest w nieco odmiennych realiach ustrojowych. Pierwsza pochodzi jeszcze sprzed zmian ustrojowych w 1989 r., i po nich podlegała dostosowaniu do tworzonych dopiero zrębów ustroju demokratycznego. Druga jest efektem Konstytucji z 1997 r. i obszerniejszych regulacji w niej zawartych, odnoszących się do Trybunału Konstytucyjnego. Ostatnia, z roku 2015, to wynik analizy dorobku sądu konstytucyjnego, a w jego ramach zauważonej konieczności zmian lub korekt. Czas pokaże, czy zamiar ustawodawcy został osiągnięty.

EN

The article shows a general overview on three acts dedicated to the Constitutional Tribunal, dating of 1985, 1997 and 2015 year. Each of them is embedded in different reality of legal regime. The first comes from before the political changes in 1989. Later, it was only adapted to a democratic system. But this system was just created that time. The Constitution of 1997 r. is a reason of enact the second act. There are much broader regulations concerning the Constitution Tribunal what was the reason of necessity to passing the bill in the Parliament. The last, from 2015, is the result of analysis of the achievements of the constitutional court, and within it noticed needs for changes or corrections. Time will answer if the intention of the following legislature proceeding has been reached.

20

Odpowiedzialność odszkodowawcza funkcjonariuszy publicznych . w świetle orzecznictwa trybunału konstytucyjnego

38%

Kielin J.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2010

|

vol. LXXXI (81)

43-63

EN

The question of the public servants responsibility is a very multifaceted issue. The problem touches not only the area of the constitutional law but also the civil law. Art. 77 paragraph 1 of the Polish Constitution is the base of the public servant responsibility as this article establishes the fundamental postulates of the public authority liability. This constitutional rule creates the right to compensation for any harm which has been done because of the public authority illegal action. The “reflection” of the constitutional norm is included in the art. 417 of the civil code, which states the rules of the State liability in the case of damages made by the public servant. Art. 77 paragraph 1 of the Constitution creates the grounds of the public servants responsibility while art. 417 of the civil code is the concretization of the mentioned constitutional rule. The issue of the public servant liability is composed by the elements which have been the subject of Constitutional Tribunal Jurisprudence interests. That is why the article refers to the questions such as the direct applicability of the art. 77 paragraph 1 of the Constitution, the essence of the compensative responsibility as well as to the entities whose liability is based on the mentioned constitutional rule. The paper concerns also the matter of the damage, including the problem of the compensation range, which can be determined on the base of art. 77 paragraph 1 of the Constitution. It should be stressed that the Constitutional Tribunal jurisprudence do not give the categorical answer to the questions mentioned above. However, the role of the Constitutional Tribunal must be emphasized especially approaching the public servants liability question. Constitutional Tribunal has changed the model of the servant liability because of its judgment passed in 2001. Currently, the illegality of the public servant behavior is the sufficient prerequisite of his liability without the necessity of indicating the public servant guilt.

Refine search results