Search results

1

Pojęcie narodu w koncepjach współczesnych środowisk nacjonalistycznych na Ukrainie

100%

Strutyński M.

Sprawy Narodowościowe

|

2015

|

issue 47

EN

The notion of nation in the thought of contemporary nationalistic groups in UkraineThe nation is a key notion for all nationalistic movements. It can be seen from an axiological perspective. Some nationalistic environments perceive the ethnical background as crucial, other stress the importance of spiritual community. The nationalistic groups in contemporary Ukraine represent various stages of work on their ideological system as crucial, Other stress the importance of spiritual community. Several of them find it essential to indicate the source of their philosophy, hence the presence of deep deliberations about the essence of nation and the relationship between an individual and national community. A number of other organizations underline the importance of current politics over ideological considerations and effectively find notions such as nation obvious and see no need to comment on them. The contemporary Ukrainian nationalism clearly emphasizes ethnical and cultural distinction of Ukrainians from other nations. It might be argued that the intent to reject the apparent Polish and Russian historical influences is one of important factors contributing to this attitude. The contemporary Ukrainian nationalism clearly emphasizes ethnical and cultural distinction of Ukrainians from other nations. It might be argued that the intent to reject the apparent Polish and Russian historical influences is one of important factors contributing to this attitude. Pojęcie narodu w koncepjach współczesnych środowisk nacjonalistycznych na UkrainiePojęcie narodu jest kluczowe dla wszystkich ruchów nacjonalistycznych. Z koncepcją narodu wiąże się także odwołanie do kwestii aksjologicznych. Niektóre środowiska nacjonalistyczne za najważniejszy czynnik uznają pochodzenie etniczne, inne większy nacisk kładą na wspólnotę ducha. Środowiska nacjonalistyczne na współczesnej Ukrainie prezentują różny poziom wypracowania zasad ideowych. Dla niektórych dokładne wskazanie źródeł przyjętego światopoglądu jest bardzo istotne. Stąd obecność głębszych rozważań na temat istoty narodu, relacji pomiędzy jednostką a wspólnotą narodową. Pozostałe organizacje polityczne przedkładają bieżącą politykę, w efekcie czego pewne pojęcia, takie jak naród, uważają za zrozumiałe same z siebie i niewymagające szerszego komentarza. Współczesny ukraiński nacjonalizm w dość wyraźny sposób akcentuje odrębność etniczną i kulturową od innych narodów. Wydaje się, że bardzo istotnym impulsem do takiej postawy jest chęć zerwania z widocznymi historycznymi wpływami polskimi i rosyjskimi.

2

Kwestia Rzezi Wołyńskiej w kontekście kryzysu ukraińskiego — między rosyjską propagandą, ukraińskim poszukiwaniem tożsamości narodowej a polską racją stanu

86%

Bornio J.

Rocznik Europeistyczny

|

2016

|

issue 2

83-100

EN

The present article is devoted to the Volhynian Slaughter in the context of Ukrainian crisis. Research focuses on interpretation of intentional using (by Russia, Ukraine, Poland) of issues related to the extermination of Polish civilians carried out by Ukrainian nationalists. The article is divided into three parts. The first part refers to the propaganda policy of the Russian Federation. In this part author presents how the Kremlin uses issues related to the Volhynian Slaughter to create narrative favorable for itself. The second part is devoted to the process of building of Ukrainian national identity on the legacy of Ukrainian nationalism. In this part the author analyses also specific activities of Ukrainian authorities, which are linked to the subject matter of the article. The third part includes analysis of the Volhynian Slaughter in the context of Ukrainian crisis through the prism of Polish raison d’État. This part depicts not only the Polish perception of the Volhynian Slaughter but also explains links between subject matter and the geopolitical significance of Ukraine for Poland. All three parts of research are interconnected and belong together.

3

Súdna a disciplinárna prax v Ukrajinskej povstaleckej armáde (1943 – 1947)

86%

Antoniuk J., Iľnycʼkyj V.

Acta historica Neosoliensia Vedecký časopis pre historické vedy

|

2021

|

vol. 24

|

issue 1

136-142

EN

The article analyzes the functioning principles of judicial and disciplinary practice in the Ukrainian Insurgent Army (UPA). It was discovered that the practice started in the summer of 1943 in Volyn and Western Polissya. At the end of that same year, the insurgent judicial system spread to Galicia as well as the neighboring territories of eastern Poland and Slovakia. It was proven that the main judicial and disciplinary bodies in the UPA units were the «Field Courts». At the commander’s initiative, they convened for every sotnia. The verdicts were passed on the basis of the «Disciplinary Statute», which was used in conditions of the special period of armed liberation struggle. The crimes in it were divided into light and serious. The accused were executed for the latter ones. The verdict was approved by the commander of the relevant insurgent unit. The light offenses were mostly dealt with by the «Cossack courts». They were convened by the commanders of the insurgent units in the case of: drunkenness, non-compliance with the order without serious consequences, minor thefts. The sentences were: sending to «punitive divisions», «punitive arrest», «beating with sticks» in front of the rank, «rack under a gun» or «falling on the ground» on command. In the event the crime was repetitive, the punishment was intensified.

4

Walls that Unite: Unlikely Friendships in Mokotów Prison, 1949–1956

86%

Muller A.

Rocznik Antropologii Historii

|

2015

|

issue 8, Antropologia i historia

245–262

XX

The article takes a close look at one female cell in Mokotów Prison in Warsaw, where from September 1949 to early 1950, five women were held together: Sabina Stalińska, Halina Zakrzewska, Tonia Lechtman, Ewa Piwińska, and Vera Szot. Stalińska and Zakrzewska both belonged to the Home Army. Lechtman and Piwińska were both committed and active Communists. Szot was arrested for her participation in the Ukra¬inian Insurgent Army. They spent their early months of interrogation in fearful anticipa¬tion of the coming days. Their interpretation of the situation as well as their allegiance to postwar Poland differed. The varied composition of the cell appeared to be an addi¬tional burden, as if confinement in an extremely overcrowded space was not punishment enough. Yet, the existing sources show that, despite the women’s ideological differences, the cell that they shared became an emotionally and intellectually open space, where at least some of the women attempted to understand each other. Their ideological commit¬ments and Communism were the most neutral topics of their discussions. These talks became their framework of self-exploration, which led to the close relationships that some of them continued years after the release.

5

Epilog akcji „Wisła”. Likwidacja zbrojnego podziemia ukraińskiego w Polsce

86%

Pisuliński J.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2019

|

issue 34

256-276

PL

Artykuł przedstawia syntetycznie działania wojska, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i aparatu bezpieczeństwa przeciwko podziemiu po zakończeniu akcji „Wisła”. Jego celem jest ukazanie, w jaki sposób próbowano zniszczyć pozostałości sił UPA i OUN oraz jakie przyniosło to rezultaty. Omówione zostały również przeprowadzone wówczas wysiedlenia resztek ludności ukraińskiej z woj. lubelskiego. Jeszcze przed zakończeniem akcji „Wisła” powołano dwie grupy operacyjne, liczące ogółem około 10 tys. żołnierzy. Ich zadanie ułatwiła przeprowadzona jesienią 1947 r. przez kierownictwo podziemia ukraińskiego w Polsce demobilizacja partyzantów. Większość odeszła na Ukrainę, by kontynuować walkę, część próbowała się przedrzeć do amerykańskiej strefy okupacyjnej w Niemczech. Działania wojska i KBW nie przyniosły większych wyników. Największym sukcesem było wytropienie i okrążenie bunkra, gdzie ukrywał się krajowy kierownik OUN Jarosław Staruch „Stiah”, który popełnił samobójstwo. W listopadzie 1947 r., kiedy w końcu dowiedziano się o demobilizacji partyzantki ukraińskiej, rozwiązano grupy operacyjne, przekazując zwalczanie ostatnich partyzantów ukraińskich lokalnym jednostkom KBW i milicji.

EN

The article synthetically presents the actions of the military, the Internal Security Corps and the security apparatus against the underground after the end of Operation Vistula. It aims to show the attempts to destroy the remainder of the UPA and OUN forces and the ensuing results. The displacements of the remaining Ukrainian population from the province of Lublin are also discussed. Even before the end of Operation Vistula, two operational groups were formed, numbering about 10,000 soldiers in total. Their task was facilitated by the demobilisation of partisans carried out in the autumn of 1947 by the command of the Ukrainian underground in Poland. The majority returned to Ukraine to continue fighting, while some tried to get through to the American zone of occupation in Germany. The actions of the military and the Internal Security Corps did not yield significant results. The biggest success was tracking down and surrounding the bunker in which the national OUN commander Jarosław Staruch “Stiah” was hiding, who later committed suicide. In November 1947, when the demobilisation of Ukrainian partisans was discovered, the operational groups were disbanded; combating the last Ukrainian partisans was entrusted to the local units of militia and the Internal Security Corps.

6

Trauma jako czynnik nieporozumienia: kazus polsko-ukraińskich sporów o UPA

72%

Urban M.

Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia

|

2017

|

vol. 6: TRAUMA KULTUROWA JAKO PALIMPSEST: (post)komunizm w kontekście porównawczym nowoczesności, totalitaryzmów i (post)kolonializmów

45-57

EN

This paper analyzes cultural and political basis of Polish-Ukrainian conflict, its influence on collective memory and its consequences for identity formation processes in both nations.

RU

Статья рассматривает культурные и политические причины польско-украинского конфликта памьятей и исследует его последствия для образования идентичности обеих нацией.

7

LIKWIDACJA UKRAIŃSKIEJ POWSTAŃCZEJ ARMII NA TLE POLSKICH DOŚWIADCZEŃ W PROWADZENIU DZIAŁAŃ PRZECIWPARTYZANCKICH W XX WIEKU

72%

Żyła M.

Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem

|

2016

|

vol. 2(7) Obrona Terytorialna i jej rola we współczesnych systemach bezpieczeństwa

65-81

PL

Polskie Siły Zbrojne po raz pierwszy przeprowadziły działania przeciwpartyzanckie w czasie wojny polsko-ukraińskiej 1918-1919 oraz polsko-radzieckiej 1919-1920, podejmując akcje przeciwko ugrupowaniom nieregularnym, działającym z inspiracji przeciwnika na tyłach wojsk polskich. Głównymi działaniami żołnierzy Wojska Polskiego było odcinanie od zaplecza materiałowego i ludnościowego i systematyczne rozbijanie grup partyzanckich. Nie wypracowano przy tym ogólnych instrukcji działań nieregularnych. Pierwsze dni II wojny światowej zweryfikowały te zaniechania, kiedy oddziały Wojska Polskiego musiały zmierzyć się z niemiecką piątą kolumną oraz antypolskimi wystąpieniami ludności ukraińskiej. Problem stanowiły zwłaszcza dobrze zorganizowane niemieckie grupy dywersyjne, podległe wywiadowi III Rzeszy (np. ustanowiona we Wrocławiu specjalna Kampfgruppe), które przeprowadziły szereg skutecznych akcji na terenie Polski. W późniejszym okresie wojny jak i po jej zakończeniu przejawem działalności przeciwpartyzanckiej była walka z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii, prowadzona najpierw przez oddziały samoobrony i jednostki Armii Krajowej, a następnie przez Armię Czerwoną i oddziały Wojska Polskiego, przy czym – wzorem sowieckim – jednym z jej głównych przejawów były czystki etniczne w postaci przymusowych przesiedleń ludności

EN

Polskie Siły Zbrojne po raz pierwszy przeprowadziły działania przeciwpartyzanckie w czasie wojny polsko-ukraińskiej 1918-1919 oraz polsko-radzieckiej 1919-1920, podejmując akcje przeciwko ugrupowaniom nieregularnym, działającym z inspiracji przeciwnika na tyłach wojsk polskich. Głównymi działaniami żołnierzy Wojska Polskiego było odcinanie od zaplecza materiałowego i ludnościowego i systematyczne rozbijanie grup partyzanckich. Nie wypracowano przy tym ogólnych instrukcji działań nieregularnych. Pierwsze dni II wojny światowej zweryfikowały te zaniechania, kiedy oddziały Wojska Polskiego musiały zmierzyć się z niemiecką piątą kolumną oraz antypolskimi wystąpieniami ludności ukraińskiej. Problem stanowiły zwłaszcza dobrze zorganizowane niemieckie grupy dywersyjne, podległe wywiadowi III Rzeszy (np. ustanowiona we Wrocławiu specjalna Kampfgruppe), które przeprowadziły szereg skutecznych akcji na terenie Polski. W późniejszym okresie wojny jak i po jej zakończeniu przejawem działalności przeciwpartyzanckiej była walka z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii, prowadzona najpierw przez oddziały samoobrony i jednostki Armii Krajowej, a następnie przez Armię Czerwoną i oddziały Wojska Polskiego, przy czym – wzorem sowieckim – jednym z jej głównych przejawów były czystki etniczne w postaci przymusowych przesiedleń ludności had no choice but use the art of war innovatively. They hastily worked out general rules of couterguerilla tactics. The first day of World War II drastically verified foregoing views on the role of antiguerilla activities. A major problem the Polish units had to face was the so called fifth column. The Germans got thoroughly prepared for conducting subversion activities in the Polish support area. Before the outbreak of war the Wrocław Abwehra outpost established a special formation (Kampfgruppe). Its task was to conduct subversion activities before the outbreak of war. Fighting the Ukrainian Insurgent Army is another example of counterguerilla activities conducted initially by Polish selfdefence groups and the Polish Home Army, and since 1944 by regular Polish military units. The Ukrainian’s main form of warfare was depolonisation. The ending of military activities with the Germans did not stop Polish-Ukrainian struggle. The solution of the Ukrainian issue adopted by the Polish militaryadministrative authorities was to use Stalin-style of nationality policy. They followed ways practiced by the Soviets, namely suppressing whole ethnic groups. In this model the activities were based on military-police pacification of the territory, forced resettlement and using the rule of collective responsibility.

8

Soviet deportations of OUN family members from Western Ukraine in 1940–1952

72%

Kohut A.

Acta historica Neosoliensia Vedecký časopis pre historické vedy

|

2020

|

vol. 23

|

issue 1

72-90

EN

The analysis of new archival records from the “KGB archives” in Ukraine, made it possible to further study the deportation policy of the USSR in occupied Western Ukraine in 1940–1952. Along with campaigns and operations, there is a need to single out such a method of persecution by the Soviet special services as day-to-day deportations. It can be verified that there were three such deportation campaigns carried out in Western Ukraine. The first and third campaigns were carried out to clear the territory from “hostile elements” of the Polish population and the local elites of the Second Polish Republic, as well as the class enemies of the communist regime – the kulaks (well-to-do farmers). The second campaign was launched in response to the activity of the OUN resistance. During 1941 and 1944–1952, two deportation operations were carried out (22 May 1941, and Operation “Zapad” (“West”), 21–23 October 1947), and two campaigns of deportation in the format of the day-to-day activity of the Soviet special services (1944–1946 and 1948–1952). During the deportation campaign against the OUN family members, 66,448 families (or 205,938 persons) were exiled from Western Ukraine. The main purpose of the forced expulsion was the complete elimination of the Ukrainian anti-Soviet insurgency.

9

Postawa metropolity Andrzeja Szeptyckiego wobec skomplikowanych stosunków polsko-ukraińskich w latach 1918-1944

51%

Kubasik A.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2018

|

vol. 129

341- 363

PL

Metropolita Szeptycki objął przywództwo w Cerkwi w najtrudniejszym okresie stosunków polsko-ukraińskich. Rozpoczynając swoją posługę biskupią zapewniał, że darzy Polaków szacunkiem. Jednak mimo łagodnego początku prowadził antypolską politykę. Zarówno w czasie wojny ukraińsko-polskiej w 1918 r. o Galicję Wschodnią, jak i w czasie rzezi ludności polskiej przez szowinistów ukraińskich na Wołyniu i Małopolsce Wschodniej w czasie II wojny światowej zachowywał się raczej jak polityk a nie duszpasterz. Gdy abp. Bilczewski, a potem abp. Twardowski zwrócili się do niego z prośbą o powstrzymanie mordowania polskiej ludności cywilnej, udawał, że nie wie o co chodzi. Czasami można było odnieść wrażenie, że zapominał, że jego najważniejszym zadaniem jest głoszenie Ewangelii. Dla niego polityczne interesy Ukraińców czasami były ważniejsze. Zamiast dążyć do pojednania polsko-ukraińskiego wspierał ukraińskich nacjonalistów w ich walce z Polakami. Postępowanie Szeptyckiego doprowadziło do poważnego ochłodzenia jego relacji z polskimi biskupami.

EN

The Metropolitan Andrey Sheptytsky has become the leader of the Greek Catholic Church in the most difficult period of the Polish-Ukrainian relations. When he began his service as the archbishop, he assured that he respected the Poles. However, despite the mild beginnings, his politics were anti-Polish. Both during the Ukrainian- Polish war of Eastern Galicia in 1918 and during the World War II massacre of the Poles by the Ukrainian chauvinists in Volhynia and Eastern Małopolska, he behaved more like a politician than a priest. When first the archbishop Jozef Bilczewski and then the archbishop Boleslaw Twardowski asked him to try to stop the murders on Polish civilians, he pretended he did not know what was going on. Sometimes he acted as though he had forgotten that his major task was to preach the Gospel and in result the political interests of the Ukrainians were more important to him. Instead of attempting to unite the Poles and the Ukrainians, he supported Ukrainian nationalists in their fights with Poland. His approach led to a serious chilling of his relations with Polish bishops.

10

Feliks Trusiewicz, Tadeusz Szewczyk, Maria Maleńczak, Świadectwa zbrodni wołyńskiej

44%

Bock-Matuszyk K.

Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

|

2018

|

vol. 8

219-322

EN

This text provides the source edition of three accounts recorded in 2013 concerning the crimes of Ukrainian nationalists committed during World War II against Poles in Volhynia and Eastern Galicia, referred to as the Volhynia Massacre. Feliks Trusiewicz, Tadeusz Szewczyk, and Maria Maleńczak were eyewitnesses of the genocide, lost people close to them, and had their lives threatened by their neighbours and sometimes even members of their own mixed Polish-Ukrainian families. They recount their dramatic memories of those events as well as their interpretations of the causes of the Polish-Ukrainian conflict. They also highlight the uniqueness of the phenomena, which took on a different path in Volhynia itself and in Eastern Galicia as a whole.

PL

Tekst stanowi edycję źródłową trzech relacji zarejestrowanych w 2013 r., dotyczących zbrodni ukraińskich nacjonalistów dokonanych w latach II wojny światowej na Polakach na Wołyniu i w Galicji Wschodniej, określanych mianem zbrodni wołyńskiej. Feliks Trusiewicz, Tadeusz Szewczyk i Maria Maleńczak, którzy na własne oczy widzieli ofiary ludobójstwa, utracili w ten sposób bliskie osoby i doświadczyli zagrożenia życia ze strony sąsiadów, a czasem nawet członków własnych polsko-ukraińskich rodzin, przytaczają dramatyczne wspomnienia tamtych wydarzeń, ale też własne interpretacje źródeł polsko-ukraińskiego konfliktu. Zwracają też uwagę na specyfikę zjawiska, które przebiegało w odmienny sposób na samym Wołyniu i w Galicji Wschodniej.

11

„Legenda w najlepszym wypadku…”. Kilka uwag na marginesie wojennych losów Stanisława Basaja „Rysia”

44%

Zajączkowski M.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2017

|

issue 29

457-485

EN

The present article is an academic study on the wartime fate of Stanisław Basaj, nome de guerre “Ryś”, one of the best-known commanders of the Peasants’ Battalions guerrillas in the Lublin region. The author raises the issue of the conflict between Basaj and the Home Army and the Ukrainians in the Zamość region in 1943-1944/1945 and cooperation with the Soviet guerrillas in the final period of the German occupation and cooperation with the local Communist authorities after July 1944. At the same time, the article includes attempts at separating facts from myths that have been surrounding the figure of “Ryś” since the Polish People’s Republic. The figure is still a legend for many Polish residents of the Hrubieszów area and a villain for the local Ukrainians.

Refine search results

Pojęcie narodu w koncepjach współczesnych środowisk nacjonalistycznych na Ukrainie

Kwestia Rzezi Wołyńskiej w kontekście kryzysu ukraińskiego — między rosyjską propagandą, ukraińskim poszukiwaniem tożsamości narodowej a polską racją stanu

Súdna a disciplinárna prax v Ukrajinskej povstaleckej armáde (1943 – 1947)

Walls that Unite: Unlikely Friendships in Mokotów Prison, 1949–1956

Epilog akcji „Wisła”. Likwidacja zbrojnego podziemia ukraińskiego w Polsce

Trauma jako czynnik nieporozumienia: kazus polsko-ukraińskich sporów o UPA

LIKWIDACJA UKRAIŃSKIEJ POWSTAŃCZEJ ARMII NA TLE POLSKICH DOŚWIADCZEŃ W PROWADZENIU DZIAŁAŃ PRZECIWPARTYZANCKICH W XX WIEKU

Soviet deportations of OUN family members from Western Ukraine in 1940–1952

Postawa metropolity Andrzeja Szeptyckiego wobec skomplikowanych stosunków polsko-ukraińskich w latach 1918-1944

Feliks Trusiewicz, Tadeusz Szewczyk, Maria Maleńczak, Świadectwa zbrodni wołyńskiej

„Legenda w najlepszym wypadku…”. Kilka uwag na marginesie wojennych losów Stanisława Basaja „Rysia”