Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: Ulim, osada, kultura łużycka, V okres epoki brązu

Sort By:

Limit search:

Osada ludności kultury łużyckiej na stanowisku nr 2 w Ulimiu, gm. Deszczno, pow. gorzowski, woj. lubuskie

100%

Żychlińska J., Witczak E.

Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne

2012

vol. 13

61-74

The settlement in Ulim (site 2) was discovered in 1986 during field survey conducted within the Archaeological Picture of Poland (AZP). Totally the area of 5 are was examined, on which they registered and documented 30 features, 19 out of which were stated with their cultural-chronological context, connecting them with Lusatian Culture. Additionally to those 11 features were registered, in which no source material was found to enable to associate them with any of the culture units. Taking into account the fact that in the “Lusatian” features there were no insertions of other cultures, as well as the fact that no such insertions were found during the exploration of occupational layer, they assumed that those features undefined culturally with very high probability were connected with Lusatian Culture people settlement (Fig. 1). Most of the features under analysis (27) were defined as pits of closer unknown functions, a few were defined as places for burning open fire (3) (Fig. 2; 3). The clay mass used for the manufacture of pottery was slimmed mainly with temper of crushed stone, less often with mica or sand. Depending on the crushed stone type three technological groups were distinguished. Two- or three-color fractures were stated, with mainly brick-like or grey-brick colors of the surfaces. Within the macro morphology of the pots there were distinguished amphorae/vases (Fig. 4:4; 5:4; 6:6), pitchers (Fig. 7:4; 8:5), jugs (Fig. 5:1, 2; 9:5), bowls (Fig. 5:5; 6:3, 4; 8:6; 9:7), and chatties (Fig. 4:1, 3, 4; 5:3; 6:5; 7:2, 5; 8:1, 3, 7, 8; 9:1-4, 6, 8). All the pot forms described above are products being present at almost the whole period of Lusatian Culture lasting, that is namely since the 4th period of bronze age till the Halstatt period, they bring no distinctions to chronological status. The described pots only to a small extent were ornamented with relief technique – with engraved and imprinted ornaments. In case of the first one of them they stated short, narrow, slant lines on bowl edges (Fig. 6:4), slant, wide grooves (Fig. 6:1), horizontal engraved line with slant engraved lines (Fig. 9:9), horizontal engraved line with slant and vertical groove groups – barbarized triangles (Fig. 8:4), multiple horizontal engraved lines with vertical groove groups (Fig. 9:5), multiple horizontal engraved lines with alternate triangle sequences aslant hatched or empty (Fig. 7:4), and multiple horizontal engraved lines with rafter motive, consisting of vertical groove groups and adjacent alternate slant grooves (Fig. 8:5). The imprinted ornament was made with no tool usage, it was the so-called finger imprint or finger-nail ornament (Fig. 4:5; 6:2). The analysis of ornamentation motives gives some capabilities to narrow the chronology of the examined settlement. The distinctly prevailing traits are the ones referring to the 5th period of bronze age, surviving into the depth of the following age – grooves on bowl edge, motive consisting of vertical wide grooves embraced with a horizontal engraved line from the top, the sets consisting of engraved horizontal, vertical and slant lines thus creating a triangle or rafter motive. Due to the fact that only a little edge of the settlement has been examined, the questions on the character of its development are hard to be specified. The technology analysis of the ceramic sources reveals such a significant homogeneity of the collection that one can risk and claim that in this case we are facing a settlement established in the 5th period of bronze age and finishing its existence on the turn of the 5th period of bronze age and the C Halstatt period.

Osadę w Ulimiu (stanowisko nr 2) odkryto w 1986 roku w trakcie badań powierzchniowych przeprowadzonych w ramach programu Archeologiczne Zdjęcie Polski. W trakcie przedmiotowych prac zbadano ogółem powierzchnię 5 arów, na których zarejestrowano i zadokumentowano 30 obiektów, z czego 19 określono pod względem kulturowo-chronologicznym, przypisując je do kultury łużyckiej. Ponadto zarejestrowano 11 obiektów, w których nie odkryto żadnego materiału źródłowego pozwalającego na przypisanie ich do jakiekolwiek jednostki kulturowej. Mając na uwadze, że w obiektach „łużyckich” nie było innych wtrętów kulturowych, jak również nie natrafiono na takowe podczas eksploracji warstwy kulturowej, uznano, że wspomniane wyżej obiekty z bardzo dużym prawdopodobieństwem są związane z osadnictwem ludności kultury łużyckiej (ryc. 1). Większość z analizowanych obiektów (27) określono jako jamy o bliżej nieokreślonych funkcjach, kilka uznano za miejsca palenia otwartego ognia (3). Masa gliniana wykorzystana do wyrobu naczyń ceramicznych została schudzona głównie tłuczniem kamiennym, rzadziej miką czy piaskiem. W zależności od frakcji tłucznia wyróżniono trzy grupy technologiczne. Odnotowano przełamy dwu- lub trójbarwne, barwy powierzchni zewnętrznych głównie ceglaste lub ceglasto-szare. W zakresie makromorfologii odnotowano amfory/wazy (3 sztuki), dzbany (2), kubki (2), misy (5) i garnki (19). Wszystkie omawiane wyżej formy naczyń są wytworami funkcjonującymi niemalże przez cały czas trwania kultury łużyckiej, tj. od IV okresu epoki brązu aż po okres halsztacki, nie wnosząc żadnych uściśleń do ustaleń chronologicznych. Omawiane naczynia w niewielkim tylko stopniu były zdobione techniką reliefową – ornamentem rytym i odciskanym. W przypadku pierwszego z nich odnotowano krótkie, wąskie, ukośne linie na krawędziach mis (ryc. 9:4), ukośne, szerokie żłobki (ryc. 9:1), pozioma linię rytą + ukośne linie ryte (ryc. 5:9), poziomą linię rytą + grupy żłobków pionowych i ukośnych [zbarbaryzowane trójkąty] (ryc. 7:4), wielokrotne poziome linie ryte + pionowe grupy żłobków (ryc. 5:5), wielokrotne poziome linie ryte + naprzemienne pasmo trójkątów ukośnie zakreskowanych i pustych (ryc. 6:4), oraz wielokrotne poziome linie ryte + motyw krokwiowy [złożony z grup żłobków pionowych i przylegających do nich naprzemiennie ukośnych] (ryc. 7:5). Odnośnie drugiego typu ornamentu zauważono tylko jeden podstawowy sposób zdobienia odciskami: bez użycia narzędzia, tzw. palcowe lub palcowo-paznokciowe, efektem których jest niewielkie wgłębienie powstałe w wyniku nabrania masy garncarskiej i niewielki „wzgórek” powstały poprzez jej odłożenie (ryc. 9:2, 10:5). Analiza motywów zdobniczych daje pewne możliwości zawężenia chronologii badanego osiedla. Wyraźnie przeważają cechy odnoszone do V okresu EB, przeżywające się w głąb epoki następnej - karby na krawędzi misy, motyw utworzony z pionowych szerokich żłobków obwiedzionych od góry poziomą linią rytą, układy złożone z linii rytych, poziomych, pionowych i ukośnych, tworzących motyw trójkątów, czy krokwi. W związku ze zbadaniem zaledwie niewielkiego skraju osady zagadnienia związane z charakterem jej zabudowy nie są możliwe do sprecyzowania. Analiza technologiczna źródeł ceramicznych wykazała dużą zwartość zbioru, tak że można zaryzykować twierdzenie, iż w tym przypadku mamy do czynienia z osiedlem założonym w V EB i kończącym swoją egzystencję na przełomie V EB i okresu halsztackiego C.

Refine search results

1 Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne

1 2012

1 Witczak E.

1 Żychlińska J.

Search results

Osada ludności kultury łużyckiej na stanowisku nr 2 w Ulimiu, gm. Deszczno, pow. gorzowski, woj. lubuskie