Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 16

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Uniate Church
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Dzieje parafii unickiej pw. św. Michała w Łosińcu do 1875 roku

100%
FRYKOWSKI J. A.
Historia i Świat
|
2015
|
issue 4
237-266
EN
The introduction of the article contains the parish geographical location, its size and the place within the Church hierarchical structure. Having analyzed post- visit inspection protocols by Chelm Bishops as well as statistical specifications the look, fittings and ancillary equipment of the parish church and its affiliated churches was recounted. As far as possible the look of vicarage and ancillary buildings was introduced as well. Not only was the list of 19 clergy recreated but also the Orthodox church benefice was defined. The other part render the number of worshipers as well as the number of Holy Communion receivers.
2
Publication available in full text mode
Content available

The history of Protection of the Most Holy Virgin Mary Uniate Parish in Ciotusza in the light of the 18th century church post-visitation protocols

100%
FRYKOWSKI J.
Historia i Świat
|
2016
|
issue 5
191-204
EN
The present article presents the history of now nonexistent Protection of The Most Holy Virgin Mary Uniate parish in Ciotusza in the eighteenth century. The present article is based on abundant primary sources housed in the National Archives in Lublin, especially in the section of Chelm Greek Catholic Consistory, of which parish post-visitation protocols constitute the main part.
3

The Attitude of Uniate Bishops towards Calendar Reforms in the Latter Half of the 18th Century

75%
Wereda D.
Roczniki Humanistyczne
|
2018
|
vol. 66
|
issue 2: Historia - Selected Papers in English
79-101
EN
The Polish version of the article was published in Roczniki Humanistyczne vol. 59, issue 2 (2011). The provisions of the Union of Brest guaranteed the use of the Julian calendar in the Uniate Church. In the second half of the 18th century, as a result of the socio-political changes and the so-called reduction in holidays in the Latin Church the question of a reformed calendar was brought up among the hierarchs of the Uniate Church. Its elaboration and corresponding debates showed that the calendar was clearly considered to be an element of identification for all the faithful and an important factor creating a sense of separateness and identity in the multidenominational and multinational Polish Republic. The issue of reforming the calendar used by the Uniate Church was raised at the Great Sejm, but a new list of feasts was compiled by Uniate bishops during the congress of 17th September 1790 held in Warsaw. The hierarchy of the Uniate Church was also obliged to take a stance on the changes in the calendar introduced by the invading countries. The actions taken by Uniate hierarchs in the 18th century reflect an attempt to combine economic reasons with religious ones as well as social influences dictated by the ideas of the Enlightenment.
4

Antemortem documents of Eastern Orthodox and Uniate burghers of Vilnius from the first half of the 18th century

63%
Zielecka-Mikołajczyk W.
Zapiski Historyczne
|
2014
|
vol. 79
|
issue 4
143-172
EN
The edition of antemortem documents i.e. last wills, registers, financial liabilities accompanying acts of the last will drafted by burghers of Vilnius in the first half of the 18th century was abandoned by researchers in the last decades of the 19th century. The failure to explore Vilnius sources results in our poor knowledge concerning this group of inhabitants of the Grand Duchy of Lithuania. Among the documents presented here there are last wills of four Orthodox burghers from Vilnius: Gabriel Chilimonowicz, Jan Juchnowicz, Eustachy Krupski, Jan Kossobucki and Jan Burakiewicz- a member of the Uniate Church. The last will of J. Juhnowicz was accompanied by a register of movables, which gives a fuller picture of the testator’s wealth and constitutes a rare “set” of antemortem documents of Orthodox inhabitants of Vilnius in the first half of the 18th century. Jan Kossobucki’s last will was published including the confirmation of the bequest for the congregation of St. John the Evangelist, which operated in the Church of the Holy Spirit in Vilnius. Printed documents reveal family relations of burghers and last wills’ being drafted on the basis of the Magdeburg law. They provide information not only about the material status of testators in the city tormented by war, fires and plagues, but also show their attitude towards the threatening phenomena. Antemortem documents present Eastern Orthodox and Uniate burghers of Vilnius as attached to their religion and supporting it financially.
5

Efforts to Reactivate the Uniate Church in Lublin Region in the Interwar Period

63%
Grzesiak K.
Roczniki Kulturoznawcze
|
2014
|
vol. 5
|
issue 2
45-58
PL
W okresie międzywojennym Kościół katolicki podjął akcję na rzecz pozyskania wiernych Kościoła prawosławnego z zachowaniem ich rodzimego obrządku. Ta akcja nosi nazwę neounii. Jej areną stało się m.in. ówczesne województwo lubelskie. Akcja przebiegała dość intensywnie w północnej części omawianego terenu, w katolickiej diecezji podlaskiej, której biskup był entuzjastą neounii. Z kolei biskup lubelski zajmował stanowisko bardziej ostrożne. Rezultaty podjętych działań były jednak znikome, i to z wielu przyczyn zarówno o charakterze wewnętrznym, jak i zewnętrznym. Powstałe placówki duszpasterskie uległy likwidacji, przeważnie w latach II wojny światowej. Jedyną istniejącą do dziś jest parafia neounicka w Kostomłotach.
EN
In the interwar period, the Roman Catholic Church took the action for acquiring faithful of Orthodox Church, retaining nevertheless their native rite. This action is called the Neo-Union. The scene of it became, among others, the then Lublin region. The action proceeded quite inten¬sively in the north part of this area, in the Catholic diocese of Podlasie (Podlachia). The bishop of Podlasie was an enthusiast of Neo-Union, while the bishop of Lublin took a much more careful position. For many reasons of internal as well as external nature, the results of taken action were rather slight. Almost all created then pastoral institutions were closed down, mainly during the Second World War. The only existing today is the Neo-Union parish in Kostomłoty.
6
Publication available in full text mode
Content available

Męczennicy z Pratulina

63%
Szczepaniak J.
Folia Historica Cracoviensia
|
2010
|
vol. 15
EN
The article presents the life and death of 13 martirs of Pratulin.
PL
Artykuł omawia męczęńską śmierć trzynastu unitów zamordowanych w Pratulinie, błogosławionych Kościoła katolickiego.
7
Publication available in full text mode
Content available

Miejsca kultu maryjnego w litewskiej prowincji bazylianów w XVII-XVIII wieku

63%
Wereda D.
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
|
2023
|
vol. 30
|
issue 2
194-209
EN
One of the tasks of the Basilian Order of the Lithuanian Province in the 17th and 18th centuries was activity at the places of Marian cult. Thanks to the Basilians' efforts, two venerated Marian images were crowned with papal crowns. The Basilians initiated the practice of celebrating jubilee years and benefited from the indulgence privileges granted by the Holy See. They created visual and musical settings at places which attracted large numbers of pilgrims. Marian places of worship created by the Basilians contributed to the strengthening of the Uniate Orthodox Church community and the integration of the diverse society in the north-eastern areas of the Polish-Lithuanian Commonwealth.
PL
Jedną z form aktywności zakonu litewskiej prowincji bazylianów w XVII i XVIII wieku była praca w miejscach kultu maryjnego. Dzięki zabiegom bazylianów dwa otaczane kultem wizerunki maryjne zostały ukoronowane koronami papieskimi. Bazylianie zainicjowali praktykę obchodów lat jubileuszowych oraz korzystali z nadawanych przez Stolicę Apostolską przywilejów odpustowych. W miejscach gromadzących licznie przybywających pątników tworzyli oprawę wizualną i muzyczną. Miejsca kultu maryjnego kreowane przez bazylianów przyczyniały się do wzmacniania wspólnoty Cerkwi unickiej i integracji zróżnicowanego społeczeństwa na północno-wschodnich obszarach państwa polsko-litewskiego.
8
Publication available in full text mode
Content available

Zakonnicy monasteru w Żyrowicach w świetle wizytacji sporządzonej w 1823 roku

63%
Pawluczuk U.
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
|
2021
|
vol. 28
|
issue 2
184-196
EN
The article presents short biographies of the Basilians of the monastery in Zhyrovitse in the Lithuanian province, who were recorded in the last visitation carried out in 1823. The Basilian monastery in Zhyrovitse was closed in 1828, and after the dissolution of the union in 1839, the monastic life associated with the Church returned to the monastery Orthodox.
PL
Artykuł przedstawia krótkie biografie bazylianów klasztoru w Żyrowicach w prowincji litewskiej, którzy zostali odnotowani w ostatniej wizytacji przeprowadzonej w 1823 r. Klasztor bazyliański w Żyrowicach został zamknięty w 1828 r., a po likwidacji unii w 1839 r. do monasteru powróciło życie monastyczne związane z Kościołem prawosławnym.
9
Publication available in full text mode
Content available

Powrót Unitów Diecezji litewskiej i białoruskiej do prawosławia na Soborze Połockim 1839 roku

63%
Charkiewicz J.
Rocznik Teologiczny
|
2013
|
vol. 55
|
issue 1-2
119-137
EN
As a result of the partitions of Poland about 60% of the faithful of the Uniate Church, which was set up at the Council of Brest in 1596, became inhabitants of the Russian Empire. Since then, the situation of Uniates in that country was largely determined by the attitude of the successive rulers of Russia to this Church. Empire's approach to the Uniate Church changed completely with the enthronement of Tsar Nicholas I (1825-1855). His main helper, a person who played a key role in the return of many Uniates to Orthodoxy, was archbishop Joseph Siemaszko (1798-1868), son of the Uniate priest and initially also Uniate priest. In February 1839, at the day of feast of Triumph of Orthodoxy, in Polotsk (Belorussia) a meeting of the Council of Bishops of the Uniate Church took place. At this meeting, held under the chairmanship of archbishop Siemaszko, the return of the Uniates, that lived on the Western territories of the Russian Empire, to the Orthodox Church was announced. Participants of the meeting also asked Tsar Nicholas I to connect Uniates to Orthodoxy faster. As a result, more than one and a half million Uniates from both Belorussian and Lithuanian Dioceses had been faithful of the Russian Orthodox Church. Orthodox Church memebers became also three bishops, over 1.500 priests, over 200 monks as well as 1.227 parishes. Within the borders of the Russian Empire Uniate Church officially stopped existing, although in practice the process of converting Uniates to Orthodoxy in the Belorussian and Lithuanian lands lasted until 1915.
PL
W wyniku rozbiorów Rzeczypospolitej około 60% wiernych Kościoła unickiego, powołanego do życia na soborze brzeskim 1596 roku, znalazła się w granicach Cesarstwa Rosyjskiego. Od tej pory sytuacja unitów w tym państwie w znacznej mierze uwarunkowana była stosunkiem kolejnych władców Rosji do tego Kościoła. Podejście Cesarstwa do Kościoła unickiego zmieniło się całkowicie wraz z wstąpieniem na tron cara Mikołaja I (1825-1855). Sprzymierzeńcem cara i osobą, która odegrała kluczową rolę w powrocie wielu unitów do prawosławia odegrał arcybiskup Józef Siemaszko (1798-1868), syn unickiego duchownego i początkowo unicki duchowny. W lutym 1839 r. w dniu prawosławnego święta Triumfu Ortodoksji w Połocku na Białorusi miało miejsce posiedzenie Soboru Biskupów Kościoła unickiego. Podczas tego spotkania, odbywającego się pod przewodnictwem arcybiskupa Siemaszko został ogłoszony powrót unitów zamieszkujących zachodnie rubieże Cesarstwa Rosyjskiego na łono Kościoła prawosławnego. Uczestnicy spotkania zwrócili się też z prośbą do cara Mikołaja I o szybsze przyłączenie unitów do prawosławia. W rezultacie tego, ponad półtora miliona unitów z diecezji białoruskiej i litewskiej zostało wiernymi Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Na prawosławie przeszło też 3 biskupów, ponad 1500 duchownych, ponad 200 zakonników, i 1227 parafii. W granicach Cesarstwa Rosyjskiego unia oficjalnie przestała istnieć, chociaż w praktyce proces przechodzenia unitów na prawosławie na ziemiach białoruskich i litewskich trwał aż do 1915 roku.
10
Publication available in full text mode
Content available

Źródła do dziejów Kościołów Wschodnich w Rzeczypospolitej w archiwach i bibliotekach Sankt Petersburga

63%
Mironowicz A.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2018
|
issue 25
11-16
11
Publication available in full text mode
Content available

Źródła do dziejów Kościołów Wschodnich w Rzeczypospolitej w archiwach i bibliotekach Sankt Petersburga

63%
Mironowicz A.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2018
|
vol. 25
11-16
12
Publication available in full text mode
Content available

Duchowieństwo unickie w środowisku społecznym pogranicza na ziemiach nadbużańskich w XVIII i XIX wieku

51%
Kołbuk W.
Studia Białorutenistyczne
|
2016
|
vol. 10
EN
For many centuries the lands along the Bug River had been inhabited by Eastern and Western Slavs. It was the contact area between Polish-Latin and Ruthenian-Orthodox cultures. After the Church Union of 1596 these lands were inhabited by Catholics of the Roman and Greek rite. An important role in this area was fulfilled by clergy of both rites. Especially Uniate priests, who were the only elite of the Uniate Church, were engaged in cooperation and numerous conflicts with neighbours: Polish nobility, Latin clergy and peasants of both rites.
PL
Ziemie nad rzeką Bug od wielu stuleci zamieszkiwane były przez Wschodnich i Zachodnich Słowian. Był to obszar styku kultury polskiej i łacińskiej oraz ruskiej i prawosławnej. Po unii cerkiewnej z 1596 r. tereny te były zamieszkane przez katolików rzymskich i greckich. Ważną rolę pełnili na tym obszarze duchowni obu obrządków. Zwłaszcza księża uniccy, którzy byli jedyną elitą Cerkwi unickiej, wchodzili we współpracę i w liczne konflikty międzysąsiedzkie z polską szlachtą, łacińskimi duchownymi i ludnością chłopską obu obrządków.
RU
НаземляхуздоўжракіБугнапрацягунекалькіхстагоддзяўпражываліпобачусходніяізаходніяславяне. Гэта была тэрыторыя, на якой польская і лацінская культуры сутыкаліся з усходнеславянскай і праваслаўнай. Пасля царкоўнай уніі 1596 года на Пабужжы пражывалі рымскія і грэцкія каталікі. Важная роля на названай тэрыторыі належыла духоўным абодвух абрадаў. Уніяцкае духавенства, якое з’яўлялася адзінай элітай уніяцкай царквы, асабліва актыўна ўзаемадзейнічала з польскай шляхтай, каталіцкімі духоўнымі і з сельскім насельніцтвам абедзвюх канфесій. Гэтыя ўзаемадачыненні не былі пазбаўлены шматлікіх міжсуседскіх канфліктаў.
13
Publication available in full text mode
Content available

Kasata klasztoru bazylianów w Białej Podlaskiej

51%
Wereda D.
Roczniki Humanistyczne
|
2020
|
vol. 68
|
issue 2
109-125
EN
This paper presents the process of dissolution of the Basilian monastery in Biała Podlaska in the legal and formal aspect, taking into account the context of political and social changes. It describes the lot of the monastery property, its immovables and movables, the building of the church and its equipment, as well as the monastery library. It presents also the attitudes of monks towards dissolution and their fate after leaving Biała Podlaska. The dissolution of the Biała Podlaska monastery was in line with the assumptions of Russian policy, leading to the liquidation of the Uniate Church and the extinction of the cult of Blessed Josaphat Kuncewicz, whose relics were in the Biala Podlaska church and were worshiped by both Roman and Greek Catholics. The liquidation of the Biała Podlaska monastery has permanently changed the religious and cultural scenery of the city and the surrounding area.
PL
Artykuł przedstawia proces realizacji kasaty klasztoru bazylianów w Białej Podlaskiej w aspekcie prawno-formalnym z uwzględnieniem kontekstu przemian politycznych i społecznych. Opisuje losy majątku klasztornego: nieruchomości i ruchomości klasztoru, budynku cerkwi i jego wyposażenia, losy księgozbioru biblioteki klasztornej. Przedstawia postawy zakonników wobec kasat oraz ich losy po opuszczeniu Białej Podlaskiej. Kasata bialskiej placówki wpisywała się w założenia polityki rosyjskiej, prowadzącej do likwidacji Cerkwi unickiej i wygaszenia kultu bł. Jozafata Kuncewicza, którego relikwie znajdowały się w bialskiej cerkwi i były otaczane szczególną czcią przez wiernych katolików zarówno obrządku łacińskiego, jak i greckiego. Likwidacja placówki z Białej Podlaskiej na trwale zmieniła krajobraz religijny i kulturowy miasta i okolic.
14
Publication available in full text mode
Content available

Zasięg osadnictwa ruskiej społeczności etniczno-wyznaniowej w Wielkim Księstwie Litewskim od końca XVII do połowy XVIII wieku (w świetle materiałów wizytacji generalnych cerkwi unickich)

51%
Liseichykau D.
Rocznik Lituanistyczny
|
2017
|
vol. 3
PL
Artykuł jest poświęcony problemowi rekonstrukcji granicy słowiańsko-bałtyjskiej w Wielkim Księstwie Litewskim od końca XVII do połowy XVIII w. Zostały w nim omówione podstawowe podejścia metodologiczne do wyjaśnienia tego zagadnienia: analiza językoznawcza, badanie danych z zakresu toponomastyki i antroponimii, wykorzystanie badań archeologicznych. Jako najdokładniejsze wyznaczniki do badania obszaru funkcjonowania ruskiej społeczności etniczno-wyznaniowej w regionie zaproponowano wykorzystanie rekonstrukcji sieci parafii ritus graeci (obrządku greckiego), w absolutnej większości unickich, ale niekiedy również prawosławnych. W tym celu sięgnięto po dane z protokołów wizytacji generalnych cerkwi od lat 80. XVII w. do lat 60. XVIII w. Na ich podstawie wyznaczono wyraźną linearną granicę zasięgu osadnictwa ruskiej społeczności etniczno-wyznaniowej w Wielkim Księstwie Litewskim w omawianym okresie. The article attempts to reconstruct the Slavonic-Baltic border in the Grand Duchy of Lithuania from the end of the seventeenth to the mid-eighteenth century. It presents the basic methodological approaches to the problem: a linguistic analysis, studies of toponymical and anthroponomical data, and the use of archaeological evidence. The network of parishes of the ritus graeci, in their vast majority Uniate, but also Orthodox ones, was used as the most precise determinants for the research into the area of the Ruthenian ethnic and religious community in the region. To this end, protocols of general canonical visitations from the 1680s to 1760s were used. The documents made it possible for us to determine a clear linear border of the Ruthenian ethnic and religious settlement within the Grand Duchy of Lithuania in the analysed period.
15
Publication available in full text mode
Content available

Uciemiężeni. Tułaczy los Leona Horoszewicza i Andrzeja Błyskosza – dołhobrodzkich obrońców wiary

51%
Sarnacki M.
Radzyński Rocznik Humanistyczny
|
2023
|
vol. 21
49-72
EN
In 1874, the last priest of the Uniate parish in Dołhobrody, Leon Horoszewicz, had to leave the area of the Chełm diocese due to his opposition to the “purification of the Uniate rite of Latin influences” and the adoption of Orthodoxy. He left with his family for Radom, where he was kept under strict supervision of the police. Thirty years later, Andrzej Błyskosz, a former parishioner of Father Horoszewicz, also left Dołhobrody. He went to Pope Pius X on a pilgrimage, which aimed to deliver a petition against the persecution of the Uniates by the Russian authorities. He died during his stay in Rome, where he was buried at the Pope’s expense.
PL
W 1874 r. ostatni kapłan parafii unickiej w Dołhobrodach, Leon Horoszewicz, w związku ze sprzeciwem wobec „oczyszczeniu obrządku unickiego z naleciałości łacińskich” i przyjęciu prawosławia, musiał opuścić teren diecezji chełmskiej. Wyjechał z rodziną do Radomia, gdzie przebywał pod ścisłym nadzorem policji. Trzydzieści lat później Dołhobrody opuścił również dawny parafianin księdza Horoszewicza – Andrzej Błyskosz. Udał się on do papieża Piusa X z pielgrzymką, której celem było przekazanie petycji przeciw prześladowaniom unitów ze strony władz rosyjskich. Zmarł w trakcie pobytu w Rzymie, gdzie został pochowany na koszt papieża.
16
Publication available in full text mode
Content available

Od Kościoła rzymskokatolickiego, przez Kościół unicki, do Kościoła prawosławnego. Pokasacyjne dzieje świątyń dominikanów w Janowie Podlaskim i reformatów w Białej Podlaskiej

45%
Buczyło A.
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
|
2020
|
vol. 55
|
issue 2
33-48
EN
The article presents the fate of two convent churches: of Dominicans at Janów Podlaski and Reformed Friars Minor at Biała Podlaska. Both churches changed their intended purpose between 1864 and 1875; first, their convents were dissolved, then they were converted into Uniate churches only to be transformed into the Orthodox churches after the liquidation of the Uniate Church. Their fate has been presented based on archival materials kept in the State Archives in Lublin, in the fonds of Chełm Greek Catholic Consistory.
RU
Целью настоящей статьи являлось приблизить после кассационную судьбу двух упраздненных монастырских храмов: доминиканцев в Янув-Подляском (Янове Подляшском) и реформатов в Бяла-Поляской (Белой Подляшской). Оба храма в 1864–1875 гг. несколько раз меняли свое назначение. После упразднения существующих рядом с ними монастырей они стали филиальными костелами, затем переданными Униатской церкви и переделанными в церкви этой конфессии. Вместе с упразднением в 1875 г. униатской Холмской епархии, как бывшее униатское имущество, они стали православными храмами. Источниковой базой для статьи послужили материалы, касающиеся обоих костелов, находящиеся в Государственном архиве в Люблине в фонде Холмская греко-католическая консистория (инв. но. 286, 353). Сохранившиеся там документы дают возможность восстановить подробности, связанные с передачей обоих католических храмов униатам. Из них также видно, каким образом светские российские власти пытались использовать эти преобразования для удаления из униатской церкви элементов убранства и обстановки несоответствующих православным образцам.
PL
W artykule przedstawiono losy dwóch kościołów klasztornych: dominikanów w Janowie Podlaskim i reformatów w Białej Podlaskiej. Obie te świątynie między 1864 a 1875 r. zmieniły swe przeznaczenie: najpierw skasowano działające przy nich klasztory, następnie zostały przekształcone w cerkwie unickie, by po likwidacji Kościoła unickiego stać się cerkwiami prawosławnymi. Ich losy przedstawiono na podstawie materiałów przechowywanych w Archiwum Państwowym w Lublinie w zespole Chełmski Konsystorz Greckokatolicki.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.