Search results

1

Aporie bramińskich systemów filozoficznych

100%

Kudelska M.

Diametros

|

2013

|

issue 36

98-121

PL

Artykuł ukazuje, jakie główne aporie pojawiają się w klasycznych bramińskich systemach filozoficznych, gdy starają się swoje założenia ontologiczne uzgodnić z podstawową tezą metafizyczną sformułowaną w Upaniszadach. Teza ta wyznacza określanie bytu absolutnego jako: sat ekam advitiyam – „istniejący jeden bez drugiego”. Sformułowanie to bardzo przypomina określenie bytu przez Parmenidesa. Późniejsze dzieje filozofii europejskiej uwidaczniają, jakie sprzeczności nasuwają się w kolejnych systemach, gdy chce się budować koherentny system ontologiczny, uwzględniając pojęcie Parmenidejskiego bytu. Tekst nie ma stricte porównawczego charakteru, w znacznej części analizuje wybrane systemy indyjskie. Ujawnia analogiczne procesy kształtowania się kluczowych dla danych tradycji idei metafizycznych. Wskazuje również na bardzo podobne trudności związane z przyjęciem ujęcia Parmenidejskiego bytu absolutnego w Europie, jak i tezy upaniszadowej w Indiach.

EN

The article presents the aporias that are found in classical Brahmin philosophical systems when their ontological assumptions are confronted with the fundamental metaphysical thesis formulated in the Upanishads. This thesis determines the way in which the absolute being is described: sat ekam advitiyam (existing one only, without a second). The wording considerably resembles Parmenides’ description of being. Later European history of philosophy shows various problems that appear in subsequent systems when we attempt to construct a coherent ontological system which includes the Parmenidean concept of being. The account presented is not strictly comparative, and it mostly analyses selected Indian systems. It shows analogous processes of the origination of key metaphysical ideas peculiar to given traditions. It also indicates significantly similar difficulties which are connected with assuming the Parmenidean understanding of absolute being in Europe, as well as the Upanishadic thesis in India.

2

Nauki dla wyzwolenia w okresie Upaniszad, czyli u źródeł hinduskiej edukacji religijno-filozoficznej

80%

Nowicki M.

Rozprawy z Dziejów Oświaty

|

2019

|

vol. 56

67-80

EN

The article presents the issue of religious and philosophical education in India during the Upanishadic period. It starts by placing the discussed phenomenon in the context of the history of ideas and the evolution of literature from the Vedas, through the Brahmanas and the Aranyakas, to the Upanishads. A proper analysis of the issue ensues by showing the reasons for the popularity of such education in India. In fact, it stems from the purpose of human life. The Upanishads are highly educational texts in both their philosophical and practical layers. Consequently, they were used to describe the teachings and methods which over time came close to the teachings of Samkhya and Yoga.

3

Relacja pomiędzy absolutnym a względnym wymiarem rzeczywistości w klasycznych Upaniszadach

71%

Kudelska M.

Diametros

|

2018

|

issue 56

1-16

PL

Powyższy problem jest przedstawiony na przykładzie wybranych kanonicznych Upaniszad. Punktem wyjścia analizy jest fragment z upaniszady Mundaka (2.2.8): „ujrzano go [brahmana], w tym co wyższe (para) i w tym, co (niższe)”. I właśnie potraktowanie łącznie absolutnego i względnego wymiaru rzeczywistości – co jest niezwykle rzadkie w tekstach kanonu – wymaga według mnie dogłębnej analizy. W badanych tekstach wymiary rzeczywistości para/apara są ściśle skorelowane ze stanami świadomości, w których są doświadczane. Prezentowane rozważania zatem również dotyczą tego, czy wszyscy praktykujący jogę zawsze mówili o doświadczeniach czterech stanów świadomości. Przedstawiam, jakimi terminami w tekście denotowane są wymiary para i apara, i czy tekst nie wskazuje jednak na ich hierarchię, a jeżeli tak, to w jakich kontekstach i ze względu na co. Odwołuję się do tych Upaniszad kanonu, które przynależą do linii Atharwawedy, czyli do Praśny, Mundaki i Mandukji.

EN

The above problem is discussed with the use of the example of selected canonical Upanishads. The analysis starts with a fragment from the Mundaka Upanishad (2.2.8): “When he [brahman] that is both high [para] and low [apara] is seen” (S. Sitarama Sastri’s translation). In my opinion, this very conjoining of the absolute and relative reality, which is considerably rare in the canonical texts, requires in-depth analysis. In the discussed texts, the para/apara dimensions of reality are strictly correlated with the states of consciousness in which they are experienced. Thus, in my discussion, I also consider whether all yoga adepts have always been talking about experiencing the four states of consciousness. I discuss the terms which denote the para and apara dimensions as well as the question whether the text indicates their hierarchy and, if this is the case, in what contexts and in what respect. I refer to the canonical Upanishads which belong to the Atharvaveda lineage, i.e. to Prashna, Mundaka, and Mandukya.

Refine search results

2 Diametros

1 Rozprawy z Dziejów Oświaty

2 Kudelska M.

1 Nowicki M.

1 2019

1 2018

1 2013

Aporie bramińskich systemów filozoficznych

Nauki dla wyzwolenia w okresie Upaniszad, czyli u źródeł hinduskiej edukacji religijno-filozoficznej

Relacja pomiędzy absolutnym a względnym wymiarem rzeczywistości w klasycznych Upaniszadach