Search results

1

[Review]: Russell Shaw, Eight Popes and the Crisis of Modernity (San Francisco: Ignatius Press 2020). Pp. 150. SBN: 978-1-62164-340-1 (PB), ISBN: 978-1-64229-112-4 (eBook)

100%

Nabożny M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2020

|

vol. 114

511-515

2

Żydzi w dyskursie Kościoła katolickiego

75%

Makuchowska M.

Studia Litteraria et Historica

|

2015

|

issue 3–4

EN

Jews in the discourse of the Catholic ChurchThe article describes the most important changes which appeared after the Second Vatican Council in the discourse of the Catholic Church in reference to its attitude to confessors of Judaism. The change is the difference between the state of texts in two different moments, which is why the first part of the article is dedicated to the characteristics of pre-Council (and mostly pre-war) discourse about Jews, and the second part to main directions of the changes caused by the realization of the Council postulates. The third part shows indications of the continuation of old, deep-rooted schemes. The analysis partly concerns texts of the Church worldwide, and partly texts of the Church in Poland. Polish pre-Council discourse on Jews was characterized by exceptional negativism. Catholic liturgy shows them as those who tortured and killed Jesus (the myth of deicides). In the sermons, pastoral letters and the Catholic press, Jews were presented as enemies of not only Christianity but also of Poles, because the Church in Poland engaged itself in creation of the nationally and religiously homogenous country under the slogan “Poland for Poles.” All the traditional myths were reproduced (Jews as wreckers, conspirators, debauchers, etc.). Many linguistic means were applied to degrade Jews, for example deminutiva, animalization (speaking about Jews as about animals), so-called cacophemism, words with pejorative meaning of moral and physical disgust.After Vaticanum II contents, which reproduced the picture of Jews as deicides, were removed from the Catholic liturgy. The positive pictures of Jews and Judaism were consequently created in the tuition of Pope John Paul II and Benedict XVI. Linguistic means emphasize the community of Christians and Jews (bond, closeness, brothers, brotherhood, togetherness, etc.). Each pope obliges Catholics to respect Jews and memory of Holocaust; popes directly prohibit any signs of anti-Semitism.After 1989 in Poland anti-Jewish inclinations returned, especially in the circle of the so callled Catholicism of the Maryja Radio. Again Jews are accused of causing damage to Poles, and the language of those statements is very much like in the discourse before the Council. Żydzi w dyskursie Kościoła katolickiegoArtykuł opisuje ważne zmiany w dyskursie Kościoła katolickiego w odniesieniu do wyznawców judaizmu, które pojawiły się po Soborze Watykańskim II. Jedną z nich jest różnica pomiędzy stanem tekstów w dwóch różnych momentach: przed i po soborze. Dlatego pierwszą część artykułu autorka poświęca charakterystyce przedsoborowego (i w większości przedwojennego) dyskursu na temat Żydów, a część drugą – głównym kierunkom zmian spowodowanym realizacją postulatów soboru. Część trzecia pokazuje objawy kontynuacji starych, głęboko zakorzenionych schematów. Analiza częściowo odnosi się do ogólnych tekstów Kościoła, a częściowo do tekstów Kościoła publikowanych w Polsce.Polski przedsoborowy dyskurs o Żydach był wyjątkowo negatywny. Liturgia katolicka przedstawiała Żydów jako tych, którzy torturowali i zabili Jezusa (mit bogobójcy). W kazaniach, listach duszpasterskich i katolickiej prasie Żydów pokazywano jako wrogów nie tylko chrześcijan, lecz szczególnie Polaków, ponieważ Kościół w Polsce zaangażował się w kreowanie narodowo i religijnie homogenicznego kraju pod sloganem „Polska dla Polaków”. Reprodukowano wszystkie tradycyjne mity (Żydzi jako szkodnicy, spiskowcy, rozpustnicy itd). Używano wiele środków lingwistycznych, by zdegradować Żydów, np. zdrobnienia, animalizację (czyli mówienie o Żydach jako o zwierzętach) czy tak zwany kakofemizm (czyli używanie słów o pejoratywnym znaczeniu), aby sprowokować uczucie moralnego i fizycznego obrzydzenia.Po Vaticanum II treści reprodukujące przedstawienie Żydów jako bogobójców zostały usunięte z liturgii. Pozytywny obraz Żydów i judaizmu był konsekwentnie kreowany w naukach papieży Jana Pawła II i Benedykta XVI. Lingwistyczne środki podkreślają wspólnotę chrześcijan i Żydów (więź, bliskość, bracia, braterstwo, razem itd.). Papieże zobowiązują katolików do szanowania Żydów i pamięci Holokaustu, bezpośrednio zakazują jakichkolwiek przejawów antysemityzmu.W Polsce po 1989 roku antyżydowskie tendencje znów ożyły, szczególnie w kręgach tak zwanych radiomaryjnych. Ponownie Żydzi oskarżani są o powodowanie szkód Polsce i Polakom, a język tych twierdzeń bardzo przypomina dyskursy przedsoborowe.

3

Kościół Vaticanum II i jego eklezjologia. Próba retrospekcji z perspektywy 50 lat Gaudium et spes (II)

75%

Gocko J.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

vol. 62

|

issue 3: Teologia moralna

21-38

EN

The article is a continuation of a greater research project whose subject it is to look at the ecclesiology of the Second Vatican Council II. Carrying it out is occasioned by the fiftieth anniversary of the recent Ecumenical Council (1962-1965), and especially by the anniversary of the publication of the Pastoral Constitution Gaudium et spes. The second part of the triptych puts the very Constitution Gaudium et spes in the center of the studies, focusing first of all on the history of its edition; the history full of dramaturgy and unexpected turnabouts. Analyzing particular stages allows grasping the significance of the breakthrough that has happened in those – important for the further history of the Church – events.

PL

Artykuł jest kontynuacją większego projektu badawczego, którego przedmiotem jest spojrzenie na eklezjologię Soboru Watykańskiego II. Bezpośrednią okazją do jego podjęcia jest przypadająca 50. rocznica ostatniego soboru powszechnego (1962-1965), a w sposób szczególny rocznica publikacji Konstytucji pastoralnej Gaudium et spes. Druga część tryptyku w centrum naukowych rozważań stawia samą Konstytucję Gaudium et spes, ogniskując się przede wszystkim na historii jej redakcji; historii pełnej dramaturgii inieoczekiwanych zwrotów. Analiza poszczególnych etapów pozwoli uchwycić znaczenie przełomu, jaki dokonał się w tamtych – znamiennych dla dalszych losów Kościoła – wydarzeniach.

4

Misjologia w świetle Evangelii gaudium

63%

Górski J.

Nurt SVD

|

2018

|

issue 2

30-40

PL

Adhortacja apostolska papieża Franciszka Evangelii gaudium na nowo ukazuje zadanie misyjne – nie tyle jako obowiązek, wynikający zresztą z samej natury Kościoła, ale jako radosne doświadczenie wiary. Przekaz wiary już jest jej pogłębieniem u samego ewangelizatora, a następnie u tych, do których jest posłany. Jest to zadanie zwłaszcza dla Kościoła partykularnego zaangażowanego w ewangelizację świata. Na nowo odkrywana jest radość głoszenia. Panuje tu atmosfera radości, jaka towarzyszyła misjonarzom od czasów apostolskich. W świetle nauczania papieża Franciszka misjologia znajduje nowe, ciekawe inspiracje. Chodzi nie tylko o nowe tematy i przedstawienie zagadnień już funkcjonujących. Ważny dla papieża jest duch misyjny, który ożywia cały Kościół. Jest tu wyraźny znak teologii latynoamerykańskiej, w tym i teologii wyzwolenia.

EN

The apostolic exhortation of Pope Francis Evangelii Gaudium presents afresh the missionary task – not so much as an obligation, resulting from the very nature of the Church anyway, but as a joyful experience of faith. The message of faith is already deepened within the evangelizer himself, and then within those to whom he is sent. This is especially a task for the particular Church involved in the evangelization of the world. The joy of proclamation is especially rediscovered. We find here an atmosphere of joy that accompanies missionaries since apostolic times. In the light of the teaching of Pope Francis, missiology finds new, interesting inspirations. It’s not just about new topics and presenting issues that already exist. Important for the Pope is the missionary spirit that animates the whole Church. This is a clear sign of Latin American theology, including the theology of liberation.

5

Przypływy i odpływy katolicyzmu Miłosza (wymiar społeczny)

63%

Breczko J.

Folia Philosophica

|

2017

|

vol. 38

EN

In this article I deal with Czeslaw Milosz’s relationship to Catholicism in the social dimension. We can see in his position an ambivalence, not only in his life, but also in relation to the civilization and political role of the Church: from the strong acceptance on the historical and civilization level (“radical Catholicism”), to a strong dislike of the unions of Catholicism with the nationalism in various countries, especially in Poland; from sympathy for Catholic modernism, to a strong dislike of some post-Vatican II rulings, which was, to some extent, a legacy of modernism. Moreover, Milosz did not want the Christian religion and the Catholic Church to be used politically (either through the left-wing politics, progressive politics, or nationalist politics), but also feared the dominance of the Church, the theocratic attempts. He did not want to subordinate the political sphere to religion or to subordinate religion to the political sphere. I treat this text as contributing to a more general theme, namely the attitude of Polish intellectuals to Catholicism in the 20th century

PL

W artykule tym zajmuję się stosunkiem Czesława Miłosza do katolicyzmu w wymiarze społecznym. Można dostrzec w jego stanowisku wahanie i pewną ambiwalencję, nie tylko w czasie (na różnych etapach życia zbliżał się i oddalał od katolicyzmu), ale też w odniesieniu do cywilizacyjnej i politycznej roli Kościoła. Od zdecydowanej akceptacji w skali historiozoficznej i cywilizacyjnej („katolik radykalny”), do silnej niechęci wobec zrostów katolicyzmu i nacjonalizmu w różnych krajach, a szczególnie w Polsce; od sympatii do katolickiego modernizmu, do silnej niechęci wobec niektórych postanowień Soboru Watykańskiego II, który był wszak – w pewnym stopniu – dziedzictwem modernizmu. Co więcej, Miłosz nie chciał, aby religia chrześcijańska oraz Kościół katolicki był wykorzystywany politycznie (czy to przez nurt lewicowy, progresywistyczny, czy to przez nurt nacjonalistyczny), ale też obawiał się dominacji Kościoła, czyli zakusów teokratycznych. Nie chciał zatem, aby sfera polityczna podporządkowała sobie religię, ani też, aby religia podporządkowała sobie sferę polityczną. Tekst ten traktuję jako przyczynek do ogólniejszego tematu: jaki mianowicie był w XX stuleciu stosunek polskich intelektualistów do katolicyzmu.

6

Urzeczywistnianie się Kościoła w dialogu ekumenicznym – perspektywa katolicka

63%

Porada R.

Studia Paradyskie

|

2018

|

issue 28

69-82

PL

In the context of reflections on the Church as a dialogical reality, the article aims to show ecumenical dialogue as an essential element of the ecclesial identity. Although the doctrinal dialogue itself does not exhaust the ecumenical activity of the Church, it is an important instrument in the process of rebuilding its visible unity and expressing the dialogical structure of the Church. Therefore, it was assumed that in the conditions of confessional divisions the ecumenical dialogue should be appreciate in its churchbuilding role as much as it is done in relation to the traditional forms of dialogue of faith. In order to achieve the proper aim of the article, the general assumptions of understanding of the Church as a dialogical reality and dialogue as a method which has been applied in developing of a consensus of faith in the Church were made first. Subsequent points are focused on showing the importance of ecumenical dialogue for the realization of the ecclesial identity of churches and ecclesial communities and the conditions which has enabled the Catholic side to remove the original obstacles to the recognition of ecumenical dialogue as an important ecclesial reality.

7

Pneumatologia w eklezjologii Konstytucji Lumen gentium Soboru Watykańskiego II z perspektywy teologii Yves’a Congara

62%

Kasprzak A. A.

Poznańskie Studia Teologiczne

|

2018

|

issue 33

41-65

EN

For all readers of the text of the Lumen Gentium constitution of the Second Vatican Council during this event, and also immediately afterwards, it seemed that the document focused solely on the explanation of the Church from the perspective of Christ. Some of the conciliar observers, espe- cially the Orthodox theologians, brought up criticism that the reflection of the Council was marked by a Christomonism. This study presents the question of the pneumatological implications of the ecclesiology contained in the Lumen Gentium constitution from the perspective of Yves Congar’s theological thought. As the analysis of the undertaken research will show, the answer of the French theologian not only provides an essential response to the objection of Christomonism based on a direct commitment of this theologian to the co-writing of Lumen Gentium as early as March 1963, but it also gives a thorough insight into the subject-matter referring to his theological achievements already before and mainly after the Council. The Dogmatic Constitution on the Church has a dis- tinct pneumatological dimension. The theology contained therein is related to all the theses on the subject as they were formulated by Yves Congar in 1973.

8

Przepis na kościół. Dyskusje o współczesnej architekturze sakralnej w Polsce w latach 80. XX wieku

51%

Głowacki W.

Biuletyn Historii Sztuki

|

2022

|

vol. 84

|

issue 1

171-198

EN

In the 20th century, particularly after the Second Vatican Council (1962-1965), journalism gained essential impact on sacral architecture in Western Europe. Around that time criticism of sacral architecture in Poland was poorly developed, becoming important only as of around the mid-1970s. It was then that an unprecedented increase in the number of churches raised in Poland occurred, the phenomenon climaxing in the 1980s. The intensified construction efforts were accompanied by the development of architectural criticism. It was conducted at the time by designers, artists, investors, and theoreticians. The identified critical voices published in Poland reveal a rift between design demands raised by architects’ circles and the final forms of the erected churches. The authors of the discussed texts coincided in the recognition of an urgent need to raise many churches and in an unfavourable opinion on the majority of sacral construction projects in Poland. They argued as for the evaluation of the architecture’s formal language. Some defended Modernism, others were tempted to accept Post-Modernism, which was gradually gaining prominence. The regular benchmark for the debaters was the tradition of the Catholic Church and its building, and the concordance with it was one of the basic principles in designing a church. Critics also discussed architectural projects from Western countries wondering what the most appropriate forms for Polish churches involving reference to Polish heritage should be. In view of the construction projects implemented at the time what was of high importance were remarks made by the debaters on high spatial, aesthetical, and technological values which the church designs introduced into Poland’s native architectural landscape. Furthermore, the debaters did not fail to mention practical and technical aspects of sacral structures and the necessity to economize resources. What proved quite controversial was the churches’ furnishing and the quality of artworks placed inside However, despite many objections as for the quality of the erected churches, the future of sacral architecture loomed optimistic to the debaters in the Poland of the 1980s. The period was considered of breakthrough character. The herald of a positive transformation was seen in the church in Warsaw’s Ursynów District (Church of the Ascension, designed by Marek Budzyński, in cooperation with Zbigniew Badowski and Piotr Wicha, 1982–1989). A peculiar conditioning of the designs, a symbolic importance of churches and their political impact made this sphere of architects’ activity different than the remaining ones of their work in Communist Poland. Polish debates on church architecture from the 1980s, much later than those conducted in Western Europe, also differed in the sense that they were more pragmatic than ideological.

PL

Od około połowy lat 70. XX nastąpił bezprecedensowy wzrost liczby budowanych w Polsce kościołów, osiągając kulminację w latach 80. Wzmożonemu ruchowi budowlanemu towarzyszył rozwój krytyki architektonicznej. Uprawiali ją projektanci, artyści, inwestorzy i teoretycy. Artykuł wskazuje głównych uczestników debat toczonych w ostatniej dekadzie istnienia PRL, a dotyczących projektowanych i budowanych wówczas kościołów, omawia kluczowe praktyczne i teoretyczne aspekty projektowania i wznoszenia świątyń poruszane przez nich, takie jak: stosunek do tradycji, jakość sztuki sakralnej, podstawowe zasady projektowania kościołów i inspiracje zagraniczne.

9

Christophera B. Butlera koncept mariologii patrystycznej

51%

Pek K.

Vox Patrum

|

2021

|

vol. 80

329-348

EN

In 1962, during the first session of Vatican II, it was decided by a small number of votes that the teaching regarding the Mother of the Lord should be placed in the constitution onthe Church. Basil Christopher Butler (1902-1986), a Benedictine abbot from England, was one of those who prepared the draft for the Mariological document. He received support from the English episcopate. Christopher Butler showed, through biblical and above all patristic sources, that the Mother of Christ ought to be seen in the perspective of salvation history. His patristic concept depended upon the ancient figure of the new Eve, who stands as the model of the Church. He pointed to many writings of the Church Fathers. They were used in the eighth chapter of Lumen Gentium. Meanwhile, in the first council drafts on Mary, there were few patristic references. Worthy of attention is that Christopher Butler used the writings of J.H. Newman. Like him, he left Anglicanism for Catholicism. The patristic tradition of Anglicanism from the 19th and the beginning of the 20th centuries gave sufficient theological arguments that the Mother of God ought not be isolated from the teaching on the Church.

PL

Podczas pierwszej sesji Soboru Watykańskiego II w 1962 roku rozstrzygnięto niewielką liczbą głosów, że nauka o Matce Pana zostanie zamieszczona w konstytucji o Kościele. Basil Christopher Butler (1902 – 1986), opat benedyktyński Anglii był jednym z tych, którzy przygotowali projekt dokumentu mariologicznego. Otrzymał on poparcie episkopatu angielskiego. Ch. Butler wykazał w oparciu o dane biblijne i nade wszystko patrystyczne, że Matkę Chrystusa należy ukazywać w perspektywie historii zbawienia. Jego koncept patrystyczny został oparty na starożytnej figurze nowej Ewy, która stanowi pierwowzór Kościoła. Wskazał wiele pism ojców Kościoła. Zostały one wykorzystane w ósmy rozdziale Lumen gentium. Tymczasem we wstępnych projektach mariologii soborowej były nieliczne odniesienia patrystyczne. Należy zauważyć, że Ch. Butler skorzystał z pism J. H. Newmana. Podobnie jak on przeszedł z anglikanizmu na katolicyzm. Tradycja patrystyczna anglikanizmu XIX i początku XX wieku podawała wystarczająco dużo argumentów teologicznych, aby Bogurodzicy nie izolować z wykładu o Kościele.

10

Da Rio de Janeiro a Medellin: la nascita della teologia post-conciliare latinoamericana

51%

Campagnaro M.

Warszawskie Studia Teologiczne

|

2021

|

vol. 34

|

issue 2

26-44

EN

In recent decades, from a theological point of view, the Church in Latin America has gone from being a "receiving" church to being a "protagonist" church. This happened thanks to the dynamic development of a new way of practicing theology. Latin American post-Conciliar theology presents a new existential, kerygmatic and methodological approach based on a wise balance (hermeneutic circle) between orthopraxis and orthodoxy. The article presents and attempts to critically analyze the most important events of the period from the first Latin American Episcopal Conference in Rio de Janeiro in 1955 to the second in Medellin in 1968, which laid the foundations for the birth of post-Conciliar Latin America theology: the rise of CELAM, the choice of John XXIII, the Cuban Revolution and the Vatican Council II and especially the Constitution Gaudium et Spes, which introduces a new theological paradigm that recognizes the historical realities of pluralism of nations and cultures, as well as social, political and economic structures. Undoubtedly, the election of Cardinal Bergoglio as Pope is a "sign of the times" that makes the richness and freshness of Latin American theological reflection powerfully join the world theological discourse.

11

Początki odnowy posoborowej w Kosciele katolickim w Polsce (do 1972). Zarys wybranych problemów

45%

Białkowski M.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2017

|

vol. 128

229-272

PL

Recepcja Soboru Watykańskiego II to jeden z najważniejszych, żywych procesów eklezjalnych zachodzących w Kościele katolickim począwszy od drugiej połowy lat sześćdziesiątych XX w. Analiza faktograficzna zjawiska pozwala na wyodrębnienie – w historii Kościoła w Polsce – trzech faz recepcji Vaticanum II. Są to kolejno: 1) faza wczesna (lata 1966-1978) z wyraźnie wyodrębnionymi dwoma podokresami: 1966-1972 oraz 1972-1978; 2) faza dojrzała (lata 1978-1989); 3) faza późna (lata 1989-1999). Niebagatelny wpływ na przebieg recepcji w Polsce, jej specyfikę, dynamikę oraz konkretne możliwości aplikacji nauczania w życie wspólnot kościelnych miały uwarunkowania związane z funkcjonowaniem Kościoła w warunkach państwa totalitarnego. W niniejszym artykule przedstawione zostały kolejno: uwarunkowania polityczno-systemowe; uwarunkowania prawno-kanoniczne; uwarunkowania społeczno-religijne. Jako instytucjonalne narzędzia recepcji Soboru Watykańskiego należy postrzegać należy powołane przez Konferencję Episkopatu Polski specjalne komisje, na czele z Komisją Soborową. Dla zobrazowania procesu recepcji Vaticanum II w Polsce – w pierwszej fazie obejmującej podokres lat 1966-1972 – dokonano wyboru kilku charakterystycznych obszarów odnowy posoborowej. Widocznym znakiem wprowadzania posoborowych zmian była odnowa liturgii i studiów biblijnych (zapoczątkowano nową edycję ksiąg liturgicznych w języku polskim oraz wydano nowe krytyczne tłumaczenie ksiąg Pisma św. – „Biblią Tysiąclecia”). Odnowa kolegialności i synodalności polegała na opracowaniu i wejściu w życie Statutu Konferencji Episkopatu Polski (1969 r.); umocnieniu i pogłębieniu charakteru duszpasterskiego instytucji synodów diecezjalnych oraz prowincjonalnych; przywróceniu Rad Kapłańskich. Wiele uczyniono również by nadać nowe, ożywcze impulsy ruchowi ekumenicznemu. Podjęto prace przygotowawcze w celu przeprowadzenia nowoczesnej odnowy struktur kościelnych (projekt opracowany przez zespół arcybiskupa Bolesława Kominka w 1967 r.). Ostatecznie urzeczywistnienie – tego istotnego wymiaru recepcji nauczania soborowego – nastąpiło częściowo poprzez postanowienia bulli Pawła VI „Episcoporum Poloniae coetus” z 1972 r. Sobór Watykański II przyniósł także zasadnicze zmiany w postrzeganiu roli świeckich w Kościele. Nastąpiła rewolucyjna zmiana paradygmatu udziału świeckich w życiu Kościoła (od obecności do zaangażowania). Na polskim gruncie prześledzono ją na przykładzie dwóch odmiennych formacyjnie ruchów katolickich (odgrywającego rolę prekursora idei soborowych środowiska ZNAK oraz stworzonego przez ks. Franciszka Blachnickiego Ruchu Światło-Życie). Przedstawione w ogólnym zarysie przykłady były pewnymi propozycjami i nie wyczerpały bogatych oraz różnorodnych doświadczeń recepcji Soboru Watykańskiego II w Kościele w Polsce.

EN

The reception of II Vatican Council is one of the most important ecclesial processes occurring in the Catholic Church since the second half of the 1960’s. Factographic analysis of the process allows one to distinguish – in the history of the Church in Poland – three phases of reception of Vaticanum II. These are: 1) the early phase (1966-1978) with two clear stages: 1966-1972 and 1972-1978; 2) the mature phase (1978-1989); 3) the late phase (1989-1999). Conditions connected with the functioning of the Church in totalitarian state had a considerable influence on the reception of the Council in Poland, its specificity, dynamism as well as the actual possibilities of applying the teaching in the life of church communities. The present article presents respectively the political and systemic conditions; legal and canonic conditions; religious and social conditions. Special commissions headed by the Council Commission, set up by the Episcopal Conference of Poland, should be viewed as the institutional tools of the reception of the Vatican Council. To depict the process of the reception of Vaticanum II in Poland – in the first stage of the early phase (1966-1972) – a few characteristic areas of the post-council renewal have been chosen. A visible sign of introducing post-council changes was the renewal of the liturgy and biblical studies (a new edition of liturgical books in Polish was initiated and a new critical translation of the Holy Scripture published – the Millenium Bible). The renewal of collegiality and synodality consisted in drafting and putting into effect the Statute of the Episcopal Conference of Poland (1969); strengthening and deepening the pastoral character of the institution of diocesan and provincial synods; reinstating Presbyteral Councils. Much was done to give the ecumenical movement new reviving impulses. Preparations were made to conduct a modern renewal of church structures (project drafted by Archbishop Bolesław Kominek and his co-workers in 1967). Final accomplishment came partly through the resolutions of the bull of Paul VI Episcoporum Poloniae Coetus from 1972. Vatican Council II also brought considerable changes in the perception of the role of the laity in the Church. There was a revolutionary change of the paradigm of participation of laity in the life of the Church (from presence to involvement). In Poland it was followed through on the example of two formationally different Catholic movements (the precursory milieu of ZNAK and – the originated by Rev. Franciszek Blachnicki - Light-Life Movement). The general outline of examples does not exhaust the rich and diverse experience of the reception of Vatican Council II in the Polish Church.

12

Ambony skrzatuskie

45%

Zadarko K.

Rocznik Skrzatuski

|

2020

|

vol. 8

53-80

PL

Przedmiotem artykułu są dwie ambony znajdujące się w sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu. Świątynia została w 2019 r. podniesiona decyzją Stolicy Apostolskiej do godności bazyliki. Jest to okazja, aby przybliżyć czytelnikowi wiedzę o miejscach głoszenia słowa Bożego w historii i współcześnie w sanktuarium. Analiza konstrukcji, kształtu i ikonografii zabytkowej, barokowej kazalnicy prowadzi do wniosku, że w wyniku prac renowacyjnych doszło do zmian w kolorystyce i niezrozumiałych przemieszczeń figur zdobiących kazalnicę, mających wpływ na jej wymowę teologiczną. Nowa ambona, wykonana w 2013 r., jest dobrze zaprojektowanym „stołem” słowa Bożego obok ołtarza („stołu eucharystycznego”), ale pozbawiona artystycznej symboliki. Znajomość zagadnień historycznych, formalnych, architektonicznych i ikonograficznych omawianych ambon daje wiedzę o kulturze wnętrz sakralnych północnej Wielkopolski i diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej w historii, zwłaszcza po Soborze Trydenckim w XVII i XVIII w. i po Soborze Watykańskim II.

EN

The subject of the article are two pulpits located in the shrine of Our Lady of Sorrows in Skrzatusz. The temple was raised in 2019 by the decision of the Holy See to the status of a basilica. It is an opportunity to bring closer to the reader the knowledge about the places of proclaiming the Word of God in history and today in the sanctuary. The analysis of the construction, shape and iconography of the historic Baroque pulpit leads to the conclusion that as a result of renovation works, there were changes in the color and incomprehensible displacements of the figures adorning the pulpit, affecting its theological significance. The new pulpit, made in 2013, is a well-designed “table” of God’s Word next to the altar (“Eucharistic table”), but devoid of artistic symbolism. Knowledge of the historical, formal, architectural and iconographic issues discussed in the pulpit gives knowledge about the culture of sacred interiors in Wielkopolska (northern Greater Poland) and the Koszalin-Kolobrzeg (Kołobrzeg) Diocese in history, especially after the Council of Trent in the 17th and 18th centuries and after the Second Vatican Council.

13

Aspekty antropologiczne, personalistyczne i komunikacyjne we współczesnej teologii liturgii

38%

Mocydlarz W.

Studia Bobolanum

|

2019

|

vol. 30

|

issue 1

51-65

EN

The article describes various conditions arising from human nature and the resulting from it anthropological aspects that form the basis, and the way of salvific interpersonal mediation and communication between God and the human being and the communication of humans between themselves in the Liturgy. These conditions are shown in three points: 1) The liturgical background and its salvific context; 2) The anthropological aspects as a sine qua non condition and the horizon of liturgical-theological reflection, and 3) The personalistic and communicative aspects – mutual correlation and placement in theology of liturgy. All specified elements constitute an inseparable whole, and without any of them it is not possible to celebrate a living Liturgy in the community of the Church.

PL

Artykuł opisuje różne uwarunkowania wypływające z ludzkiej natury oraz wynikające z niej wszystkie aspekty antropologiczne, które stanowią podstawę, a jednocześnie są drogą zbawczej mediacji interpersonalnej i komunikacji Boga z człowiekiem oraz człowieka z człowiekiem w Liturgii. Te uwarunkowania ukazane są w trzech punktach: 1. Liturgiczne tło i jego zbawczy kontekst; 2. Aspekty antropologiczne jako warunek sine qua non oraz horyzont refleksji liturgiczno-teologicznej, oraz 3. Aspekty personalistyczne i komunikacyjne – wzajemna korelacja i umiejscowienie w teologii liturgii. Wszystkie wyszczególnione elementy stanowią nierozerwalną całość, a bez któregokolwiek z nich nie jest możliwa celebracja żywej liturgii we wspólnocie Kościoła.

Refine search results

[Review]: Russell Shaw, Eight Popes and the Crisis of Modernity (San Francisco: Ignatius Press 2020). Pp. 150. SBN: 978-1-62164-340-1 (PB), ISBN: 978-1-64229-112-4 (eBook)

Żydzi w dyskursie Kościoła katolickiego

Kościół Vaticanum II i jego eklezjologia. Próba retrospekcji z perspektywy 50 lat Gaudium et spes (II)

Misjologia w świetle Evangelii gaudium

Przypływy i odpływy katolicyzmu Miłosza (wymiar społeczny)

Urzeczywistnianie się Kościoła w dialogu ekumenicznym – perspektywa katolicka

Pneumatologia w eklezjologii Konstytucji Lumen gentium Soboru Watykańskiego II z perspektywy teologii Yves’a Congara

Przepis na kościół. Dyskusje o współczesnej architekturze sakralnej w Polsce w latach 80. XX wieku

Christophera B. Butlera koncept mariologii patrystycznej

Da Rio de Janeiro a Medellin: la nascita della teologia post-conciliare latinoamericana

Początki odnowy posoborowej w Kosciele katolickim w Polsce (do 1972). Zarys wybranych problemów

Ambony skrzatuskie

Aspekty antropologiczne, personalistyczne i komunikacyjne we współczesnej teologii liturgii