Search results

1

Wykorzystanie terenów poprzemysłowych i nowa forma organizacji przemysłu w mieście na przykładzie Wałbrzycha

100%

Długosz M.

|

2019

|

vol. 32

|

issue 4

87-93

EN

As a result of the 1989 political transformation, a number of industrial centers experienced a crisis in the local economy. One such example is Wałbrzych, in which the restructuring of coal mining and the liquidation of some industrial plants has led to many transformations in the city space. Not all brownfield sites were re-used. Nevertheless, the growth of industrial areas connected with the activity of the Wałbrzych Special Economic Zone Invest-Park is currently observed.

PL

Na skutek transformacji ustrojowej z 1989 r. w wielu ośrodkach przemysłowych nastąpił kryzys lokalnej gospodarki. Jednym z takich przykładów jest Wałbrzych, w którym restrukturyzacja górnictwa i likwidacja niektórych zakładów przemysłowych doprowadziła do wielu przeobrażeń w przestrzeni miasta. Nie wszystkie tereny poprzemysłowe zostały powtórnie zagospodarowane. Mimo to współcześnie obserwuje się przyrost terenów przemysłowych związanych z działalnością Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Invest-Park”.

2

Wałbrzyskie miejsca pamięci. Perspektywy i deficyty badawcze

92%

Stabrowski M.

Przegląd Kulturoznawczy

|

2012

|

issue 1(11)

51-60

EN

The author undertakes problem of connections between history of culture and places of memory studies. The notion of milieu de mémoire is discussed in an interdisciplinary perspective, taking as an example the city of Wałbrzych. The city map is scanned for “meaningful places” in order to find their axiological content and (cultural) modes-of-being connected to them. Also, certain peculiarities of Lower Silesian places of memory have to be taken into consideration given the plurality of historical layers and often hard to identify cultural influences characterizing the region. Postulated interdisciplinary approach, which is always important when studying places of memory, becomes even more valuable because in this case a historical research is necessary. Also, a ponderable part of the article is concerned with a local photographer’s – Paweł Sokołowski – work, which is an inspiring example of visual presentation of places of memory.

3

Przemiany starych miast przemysłowych w kontekście koncepcji zależności od ścieżki (path dependence). Przykład Saint-Étienne i Wałbrzycha

92%

Jaroszewska E., Wieczorek M.

Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna

|

2015

|

issue 32

107-122

PL

Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie ścieżek powojennego rozwoju dwóch starych miast przemysłowych – Saint-Étienne we Francji oraz Wałbrzycha w Polsce, w oparciu o niektóre elementy koncepcji zależności od ścieżki (path dependence). W pierwszej części artykułu omówiono przemiany starych miast przemysłowych związane z upadkiem dominujących zakładów przemysłowych, w tym jego główne przyczyny i skutki, oraz rolę koncepcji zależności od ścieżki w wyjaśnianiu przebiegu i kierunku rozwoju tego typu miast. W drugiej części artykułu podjęto próbę chronologicznej analizy najważniejszych wydarzeń, wyborów i decyzji od zakończenia II wojny światowej, mających wpływ na przemiany tytułowych miast. Artykuł kończy podsumowanie, w którym dokonano porównania ścieżek rozwoju analizowanych miast.

4

Wałbrzyski Park Wielokulturowy Stara Kopalnia jako przykład ochrony górniczego dziedzictwa poprzemysłowego

92%

Augustyn A.

Nauki Społeczne

|

2013

|

issue 1(7)

132-146

EN

The article presents an overview of the initiatives undertaken to preserve the industrial and mining heritage of the city of Wałbrzych. First, the article provides an outline of actions undertaken for the documentation and research of the local industrial heritage resources. It presents the conceptual framework for the functioning of the Centre for Historic and Contemporary Mining Technology (Ośrodek Dawnej i Nowej Techniki Górniczej) as well as for the founding of a Museum of Industry and Technology. The author discusses actions necessary for the revitalization and the adaptation of the former “Julia” mine for cultural purposes as a part of the greater project for the establishment of a cultural complex of Old Mine (Stara Kopalnia). The article highlights that the functions of such institutions are much broader than just the commemoration of the mining and industrial history of the city, and should entail supporting and fostering its cultural development as well. The author concludes with the observation that the preservation of the local heritage bears the same objectives as the preservation of the city’s industrial heritage from the 1990’s.

5

Wykorzystanie terenów pogórniczych na przykładzie Wałbrzycha

82%

Dołzbłasz S., Mucha P.

Studia Miejskie

|

2015

|

vol. 17

105-118

PL

W efekcie przeprowadzonej na początku lat 90. XX w. likwidacji przemysłu górniczego w Wałbrzychu w mieście zaszły głębokie przemiany w sferach gospodarczej, społecznej i przestrzennej. Jednym ze skutków była utrata przez znaczne obszary miasta wykorzystywane przez przemysł górniczy swej dotychczasowej funkcji. Celem artykułu była ocena obecnego stanu wykorzystania terenów pogórniczych na obszarze Wałbrzycha. Na podstawie inwentaryzacji urbanistycznej określono użytkowanie terenu oraz wybrane cechy budynków. Zbadano także rozmieszczenie podmiotów gospodarczych oraz ich strukturę rodzajową (według PKD 2007). Na podstawie przeprowadzonego badania można stwierdzić, iż tereny pogórnicze w Wałbrzychu w niewielkim stopniu zdołano przystosować do pełnienia nowych funkcji. Obecne ich zagospodarowanie świadczy, iż w procesie likwidacji przemysłu górniczego problem przyszłego wykorzystania terenów pogórniczych nie był w należyty sposób uwzględniany.

EN

In the consequence of the liquidation of hard coal mining industry in Wałbrzych at the beginning of the 90s of the 20th, profound changes in the socio-economic and spatial sphere have taken place in the city. As a result areas used by mines, which accounted for a substantial part of the city, have lost their previous function. The aim of the paper was to examine and asses the use of post-mining areas in the city of Wałbrzych. To this end on the basis of the field work the current land use of post-mining areas was determined. Moreover, localization and generic structure of business entities (PKD 2007 classification) was analysed. Basing on the results of the study it can be stated that post-mining areas in Wałbrzych only to the small degree have been adapted to serve new functions. Current use of post-mining areas allows us to observe that the problem of future development of these areas has not been sufficiently taken into account in the reconversion process.

6

Wałbrzych meant coal: The closure of the Wałbrzych mines in the context of the socio-technical carbon lock-in

82%

Krzywda-Starzyk P.

Biblioteka Regionalisty

|

2021

|

issue 21

62-77

PL

Po niemal 500 latach działalności wałbrzyskie kopalnie zostały zamknięte w latach 90. ubiegłego wieku w ramach polskiej transformacji systemowej, co zapoczątkowało trwający ponad 20 lat głęboki kryzys społeczno-ekonomiczny w mieście. Niniejszy artykuł ma na celu omówienie ich likwidacji w długiej perspektywie czasowej przy wykorzystaniu koncepcji trajektorii rozwoju (path dependence), a w szczególności pojęcia socjotechnicznej blokady węglowej (socio-technical carbon lock-in). Artykuł dowodzi, że po II wojnie światowej w Wałbrzychu wytworzyła się wyżej wspomniana blokada, a szybkie zamknięcie kopalń było konsekwencją jej przerwania pod wpływem zewnętrznego czynnika w postaci terapii szokowej. Przykład Wałbrzycha wpisuje się w obecną dyskusję na temat wygaszania sektora węglowego w Polsce, opóźnianego przez blokadę węglową (carbon lock-in).

EN

During the transition of the Polish economy to a free market system in the 1990s, the coal mines in Wałbrzych were closed after nearly five centuries of extraction, which triggered over 20 years of deep socio-economic crisis in the city. This paper aimed to discuss this closure in the long-term perspective, leveraging the framework of path dependence, and in particular the socio-technical carbon lock-in. It claims that after WWII, a socio-technical lock-in occurred in Wałbrzych and the rapid closure of the mines was a consequence of its breakup resulting from the exogenous factor in the form of shock therapy. The discussion of the case of Wałbrzych contributes to the current debate on the phasing out of Poland's coal sector slowed down by the coal lock-in.

7

URBAN SHRINKAGE AND REGENERATION OF AN OLD INDUSTRIAL CITY: THE CASE OF WAŁBRZYCH IN POLAND

81%

Jaroszewska E.

Quaestiones Geographicae

|

2019

|

vol. 38

|

issue 2

75-90

EN

The industry which was a driving force of the economy and contributed to the population growth in many cities for decades became later the source of their problems. The crisis of the activity of old industrial cities creating the economic base (especially of the traditional industry), provoked by the deindustrialisation process and in post-socialist countries additionally by the “shock” of the economic transformation, caused long-lasting and unfavourable changes in many areas. It resulted in the present process of shrinkage of old industrial cities in demographic, economic, social aspects as well as spatial ones (Bontje 2004; Oswalt 2005; Turok, Mykhnenko 2007; Pallagst et al. 2009; Cunningham-Sabot et al. 2010; Bontje, Musterd 2012; Hospers 2012, 2014; Haase et al. 2013; Pallagst et al. 2014; Stryjakiewicz 2014; Runge et al. 2018). This process can take a different course in different socio-economic patterns depending on the geographical situation and the time of observation. However, it leads to unfavourable results in each place, first of all to a decrease in the number of inhabitants. The aim of the article is twofold: (1) the identification and analysis of the process of urban shrinkage of Wałbrzych city as well as (2) the examination of different regeneration strategies adopted to mitigate negative effects of urban shrinkage. It is particularly important to understand this process and results of the adopted strategies especially in the context of the future development of this city which according to demographic forecasts will be shrinking in the long run.

8

Czy małe miasto może zmienić się w duże? Analiza przypadku Wałbrzycha w drugiej połowie XIX i początku XX wieku

80%

Ludwig B.

Space – Society – Economy

|

2017

|

issue 22

87-102

EN

Wałbrzych, which was founded as a village, expanded to a small mining town. The rising of the coal mining industry has led to the origin of the regional mining basin. At the same time industrial region was developed. Former small town became the heart of the district. Local authorities set up efforts to increase representativeness of the city as the seat of the County. In the old town and its vicinity were located the administrative authorities buildings, banks, shops and services of the higher usability. At the same time, former villages were changed, taking the forms of workers’ settlements – suburbs of Wałbrzych. Transformation of the landscape was changing the town. Could that process, however, lead to create the metropolitan nature of the city and to maintain it? Some preserved settings and tradition decided that the success of that process was only partial.

PL

Wałbrzych założony jako wieś, został rozbudowany jako miasteczko górnicze. Wzrost wydobycia węgla doprowadził do powstania zagłębia górniczego. Dawniejsze małe miasto stało się sercem okręgu. Zadbano wtedy o wzrost jego reprezentacyjności. Powstał nowy ratusz. W pobliżu wzniesiono budynki urzędów. Zaczął kształtować się ciąg budowli monumentalnych wzdłuż alei u stóp miasta. W dwudziestoleciu międzywojennym proces rozbudowy się nasilił. W obrębie starego miasta i śródmieścia lokowano organy administracyjne, banki oraz sklepy i usługi wyższej użyteczności. Równocześnie zmieniały się okoliczne wsie przyjmując formę osiedli robotniczych – przedmieść. Kształtowała się wielka aglomeracja. Przemiany krajobrazu zmieniały miasteczko. Czy jednak doprowadziły do wykształcenia charakteru wielkomiejskiego i jego utrwalenia? Pewne zachowane układy, tradycja zadecydowały o częściowym powodzeniu procesu.

9

Świat biedy i wyzysku w dawnym Waldenburgu w I połowie XX wieku na przykładzie filmu Um's tägliche Brot – Hunger in Waldenburg (O chleb powszedni – Głód w Wałbrzychu)

70%

Południak N.

Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media

|

2021

|

vol. 7

|

issue 1

9-23

EN

After the end of World War I, the economic situation of Germany, but also of many other countries, deteriorated drastically. Inflation unprecedented on such a large scale has left many people in dire poverty. It was especially visible in the Wałbrzych Basin, where some mines, which were the main place of employment for the local population, were closed. In the chapter entitled The world of poverty and exploitation in the former Waldenburg in the first half of the 20th century on the example of the film "Um's tägliche Brot – Hunger in Waldenburg" ("For daily bread – Hunger in Wałbrzych"), Natalia Południak analyses the economic and social situation of workers living in Wałbrzych in the mid-twentieth century. The aim of the chapter is to show how working-class families lived in a highly industrialized region and how they were exploited by factory owners, including the Hochberg family from Książ Castle. The research was based on secondary sources and the descriptive method was used. Leo Lania took advantage of this difficult situation in Wałbrzych and made the film "Um's tägliche Brot – Hunger in Waldenburg" ("For daily bread – Hunger in Wałbrzych"). The city's inhabitants appear in the film. It is a silent film with subtitles in German, which, however, were not allowed by censorship and removed from the film. Phil Jutzi was the director and cinematographer. Count Alexander Stenbock-Fermor also showed interested in the situation of Wałbrzych workers by publishing his book Deutschland von Unten. Reise durch die Proletarische Provinz in 1931. He presented statistical data that he managed to collect, but also wrote down reports of what he saw when visiting Wałbrzych families. After Adolf Hitler came to power, the film was not shown in cinemas and was forgotten for many years. The inhabitants of Wałbrzych saw it for the first time in 2010 in the Old Mine of Science and Art Center in Wałbrzych.

10

Krótka historia kobiet. Wstęp do analizy sytuacji kobiet w Wałbrzychu i okolicach

70%

Łokieć M., Warszawski U., Magdalena Łokieć – studentka drugiego roku studiów magisterskich w Instytucie Kultury Polskiej UW (w ramach Kolegium MISH UW) g. o. p. l. z. z. a. p. P. p. m. z. z. s. k., magdalena.anna.lokiec@student.uw.edu.pl

Władza sądzenia

|

2016

|

vol. 9

PL

Artykuł przedstawia zarys historii kobiet w Wałbrzychu i okolicach w ciągu ostatnich dekad. Powstał on na podstawie wywiadów przeprowadzonych z mieszkanka- mi tego regionu. Historia Wałbrzycha i okolic to historia górnicza, której bohaterami są mężczyźni. W pierwszej części artykułu zarysowany jest obraz tradycyjnej rodziny górniczej, mającej model patriarchalny – mężczyzna pracuje w kopalni, kobieta zajmuje się domem, rodzina żyje w dostatku. W kolejnym rozdziale przedstawiona jest zmiana, jakiej model ten uległ w PRL – usamodzielnienie się i podjęcie pracy zawodowej przez kobiety, zwłaszcza w zakładach odzieżowych. Trzecia część dotyczy transformacji, w wyniku której zamknięte zostały wszystkie okoliczne kopalnie, a także inne zakłady pracy. Wspomniane jedynie są sposoby radzenia sobie z trudną sytuacją finansową. Zakończenie zarysowuje dalszą perspektywę badawczą – analizę strategii i taktyk radzenia sobie z biedą w warunkach współczesnych. Tekst skupia się na zmianie roli społecznej kobiet i ich metodach na jej wypełnianie. Artykuł stanowi pierwszy z planowanej serii tekstów analizujących sytuację kobiet w rejonie Wałbrzycha.

EN

The article presents a draft on women’s history in Wałbrzych and its surroundings during the last few decades. It is based on the interviews conducted among female citizens of this region. The history of Wałbrzych and surroundings is the history of mining, with men as its main figures. The first part of the article shows the traditional view of mining family, with its patriarchal model – a man working down a mine, a woman being a housewife, a family living in wealth. The next chapter presents a change of this model, which took place in the times of the Polish People’s Republic – women getting more independent, taking up jobs, especially in clothing industry. The third part talks about economic and social transformation after 1989 and its result: closing all mines and many other workplaces in the region. The ways of dealing with the difficult financial situation are mentioned. The last part presents some further study perspectives, such as the analysis of contemporary strategies and tactics of dealing with poverty. This text focuses on the change of women’s social role and is the first article from the planned series of texts analysing the situation of women in Wałbrzych and surroundings

11

Prasa jako wyraz tęsknoty za utraconą ojczyzną Rozważania wokół czasopisma „Waldenburger Heimatbote”

66%

Gruszka Z.

Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media

|

2016

|

issue 3(22)

53-60

PL

„Waldenburger Heimatbote” ukazuje się nieprzerwanie od 1949 r. i jest pismem adresowanym do niemieckich przesiedleńców powiatu wałbrzyskiego, którzy opuścili Dolny Śląsk po 1945 r. W artykule autor zaprezentował czasopismo, scharakteryzował elementy kultywujące pamięć o przeszłości i ocalające od zapomnienia ludzi, fakty, miejsca dawnego Wałbrzycha, oraz podkreślił znaczenie tego typu prasy dla lokalnej społeczności.

EN

“Waldenburger Heimatbote” has been published since 1949. The periodical is addressed to the German displaced persons from Wałbrzych county, who left Lower Silesia after 1945. The author is going to make a presentation of the periodical and to characterize those its elements which cultivate the memory of the past and rescue from oblivion the people, facts, places of the former Wałbrzych, and also to emphasize the importance of this type of press for the local communities.

12

Depopulacja zespołów miejskich w sudeckiej części Dolnego Śląska

66%

Szmytkie R.

|

2016

|

vol. 29

|

issue 1

75-83

EN

The main object of this paper was the analysis of population changes which took place in the years 1995–2014 in the Jelenia Góra and Wałbrzych agglomerations. Current poor demographic situation of Jelenia Góra and Wałbrzych is caused by the negative economic, social and administrative changes, which occurred in the last decade of the 20th century. Depopulation of the both cities was not compensated by suburbanization of their hinterlands. This problem concerned the Wałbrzych agglomeration in particular. Low dynamics of suburbanization was caused there by a weakness of the economic base of local urban centres and by a negative image of the Wałbrzych city and the entire Wałbrzych Basin. A proximity of Wrocław city has also negatively influenced the demographic situation of both discussed agglomerations.

PL

Głównym celem opracowania jest analiza zmian ludnościowych, jakie miały miejsce w aglomeracjach jeleniogórskiej i wałbrzyskiej w latach 1995–2014. Sytuację demograficzną Jeleniej Góry i Wałbrzycha pogorszyły niekorzystne zmiany społeczno-gospodarcze i administracyjne w latach 90. XX w. Ubytek liczby ludności w tych miastach nie jest rekompensowany przez procesy suburbanizacji w ich otoczeniu. Dotyczy to w szczególności aglomeracji wałbrzyskiej, gdzie rozwój suburbanizacji utrudnia słabość bazy ekonomicznej tutejszych ośrodków miejskich oraz niekorzystny wizerunek Wałbrzycha i całego regionu wałbrzyskiego. Negatywny wpływ na sytuację demograficzną obu zespołów miejskich ma także oddziaływanie niedalekiego Wrocławia.

13

Władysław Ząbek. Biografia (nie)codzienna reemigranta z Francji

61%

Kurpiel A.

Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

|

2014

|

vol. 4

237-265

EN

Władysław Ząbek was born and raised in France, in Pas-de-Calais department, as a child of Polish emigrants who had come to France looking for work. After the Second World War he returned to Wałbrzych in Poland together with his parents, where he still lives. Władysław Ząbek describes mostly his daily life in a mining town in the north of France, dominated by Polish immigrants, he speaks about a Polish school, friendly relationships and the lifestyle of Poles in France. A significant part of the account is dedicated to the years of war and Nazi occupation of France. The next stage of Władysław Ząbek’s life was his return to Poland, to post-war Lower Silesia, which at that time was a national and religious melting-pot. The account shows the difficult beginnings of life in the unknown homeland, issues of Wałbrzych’s reconstruction after the war, the housing situation but also about the habits of re-emigrants from France, who constituted a distinct group in the post-war Wałbrzych and the region. Another important fact in Ząbek’s account is the time of studies in Donieck in the Ukrainian Soviet Socialist Republic which he started following the advice of the headmaster of his secondary school. During his studies, Władysław participated in the Fifth World Festival of Youth and Students in Warsaw (1955) as a French interpreter. It was one of many significant events connected with his contact with France and the French language after his return to Poland proving that the childhood and teenage years spent in France had an impact on his life.

14

Archiwum Mariana Jachimowicza

58%

Klas W.

Zeszyty Naukowe PUNO

|

2014

|

issue 2

77-84

EN

This article presents a short biography of Marian Jachimowicz (1906–1999) and his archive. Marian Jachimowicz was trained in preparing zoological specimens. He was also a poet, a translator and a painter. He was a man of distinction and a talented writer. This article details the life of Jachimowicz, his childhood and professional life. It also discusses his important archive, which was divided between two institutions: Ossolineum in Wrocław and the „Biblioteka pod Atlantami” (Library under the Atlantids) in Wałbrzych. Jachimowicz was an expert in Polish and Hungarian literature. He lived in Budapest, Borysław and in Wałbrzych in Lower Silesia. His manuscript collection includes photographs, documents and letters, which are stored in the Ossolineum archive and the Wałbrzych Library permanent exhibition. He was honoured with several awards for his cultural achievements. The author describes important photographs of Marian Jachimowicz at the end of this article. He also draws attention to Jachimowicz’s friends: Bruno Schulz and Julian Przyboś.

Refine search results

Wykorzystanie terenów poprzemysłowych i nowa forma organizacji przemysłu w mieście na przykładzie Wałbrzycha

Wałbrzyskie miejsca pamięci. Perspektywy i deficyty badawcze

Przemiany starych miast przemysłowych w kontekście koncepcji zależności od ścieżki (path dependence). Przykład Saint-Étienne i Wałbrzycha

Wałbrzyski Park Wielokulturowy Stara Kopalnia jako przykład ochrony górniczego dziedzictwa poprzemysłowego

Wykorzystanie terenów pogórniczych na przykładzie Wałbrzycha

Wałbrzych meant coal: The closure of the Wałbrzych mines in the context of the socio-technical carbon lock-in

URBAN SHRINKAGE AND REGENERATION OF AN OLD INDUSTRIAL CITY: THE CASE OF WAŁBRZYCH IN POLAND

Czy małe miasto może zmienić się w duże? Analiza przypadku Wałbrzycha w drugiej połowie XIX i początku XX wieku

Świat biedy i wyzysku w dawnym Waldenburgu w I połowie XX wieku na przykładzie filmu Um's tägliche Brot – Hunger in Waldenburg (O chleb powszedni – Głód w Wałbrzychu)

Krótka historia kobiet. Wstęp do analizy sytuacji kobiet w Wałbrzychu i okolicach

Prasa jako wyraz tęsknoty za utraconą ojczyzną Rozważania wokół czasopisma „Waldenburger Heimatbote”

Depopulacja zespołów miejskich w sudeckiej części Dolnego Śląska

Władysław Ząbek. Biografia (nie)codzienna reemigranta z Francji

Archiwum Mariana Jachimowicza