Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 22

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Warsaw Pact
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Content available remote

Morski wymiar polsko-radzieckiej współpracy wojskowej w latach 1945-1989

100%
Drzewiecki A.
Przegląd Wschodnioeuropejski
|
2022
|
vol. 2
231-245
XX
The term cooperation in reference to its Polish-Soviet dimension has few adherents today. The dominant terminology emphasizes our across-the-board dependence on the eastern "partner"; many of those people write and speak of "Soviet occupation". I think it is a consequence of a certain historical policy, which, on the one hand, aims at obliterating the real image of the People's Republic of Poland in the memory of contemporary generations, and, on the other hand, takes recourse to a quite common opinion about the hostility of the USSR (also of the Russian Federation) in order to shape anti-Soviet and anti-Russian attitudes of Poles. The political and military reality of the years 1945-1989 was more complex, also in the area of the Polish-Soviet naval cooperation, and hence I intend to reflect on it in order to deepen its understanding beyond the known and oft-repeated political clichés.
2
Content available remote

Polska w Układzie Warszawskim – realizacja zobowiązań

100%
Kajetanowicz J.
Przegląd Wschodnioeuropejski
|
2021
|
vol. 2
293-308
EN
The Warsaw Pact created in 1955 for almost 40 years played an important role in maintaining international security. Poland, due to its military and economic potential, was the second largest member of this alliance. For this reason, it sought to ensure a real impact on its functioning, which was reflected in its active participation in the implementation of the provisions of the agreement on the political, military and economic levels. Poland's political activity was expressed in numerous initiatives to ensure peace and in active participation in international cooperation. Military commitments were implemented through the preparation of modern operational troops, from which a strategic and operational union was created in the form of a Maritime Front, ready to act as part of the United Armed Forces of the Warsaw Pact throughout the period of membership in this alliance. In turn, economic cooperation was manifested in close cooperation in the production of various weapon systems and military equipment, as well as the development of defense infrastructure for both own needs and allies.
3
Publication available in full text mode
Content available

Military Security in the Baltic Sea during Cold War: Analysis Based on the Materials of the Naval Reconnaissance Unit of the Polish People’s Republic

88%
Będźmirowski J., Gac M.
Historia i Polityka
|
2023
|
issue 46 (53)
85-104
EN
The purpose of the article was to present, in the proverbial nutshell, the issues related to the military situation in the 1950s and 1960s during the so-called Cold War in the Baltic Sea, based on the materials of the Naval Reconnaissance Unit of the Polish People’s Republic. These materials were very important for analytical teams preparing concepts for operations in the Northern European Theater of Operations, as well as ensuring the security of the maritime borders of the Warsaw Pact countries. The 1950s and 1960s were characterized by a wide range of reconnaissance activities as a consequence of the changing reality in the Baltic Sea. The naval potential of both NATO countries, especially Denmark and the Federal Republic of Germany (FRG), was expanded, thus the other side began to create the People’s Navy of the German Democratic Republic (GDR), as well as to strengthen the combat potential of the naval forces of the People’s Republic of Poland. At the same time, the cooperation of allied fleets of the Warsaw Pact countries was improved, and for this purpose, staff exercises were conducted on maps and in the Baltic Sea. In retrospect, both NATO and the Warsaw Pact appreciated the military importance of the Danish Straits and the Baltic Sea. In the following years, efforts were made to improve the concepts of naval forces in these waters.
4
Content available remote

Zadania i rozwój wojsk operacyjnych Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w pierwszych 15 latach funkcjonowania Układu Warszawskiego

75%
Jarno W.
Przegląd Wschodnioeuropejski
|
2022
|
vol. 2
217-229
EN
The article describes the organizational changes and modernization of the operational troops of the Armed Forces of the Polish People's Republic in the first 15 years of the existence of the Warsaw Pact. In the structure of the Polish Army, the aforementioned troops constituted the most important component intended for military operations at the operational level as part of the United Armed Forces of the Warsaw Pact. During the war, the operational troops were to create a higher operational union (the Polish Front), which was to include three Land Force Armies, the Air Force Army and operational forces of the Navy. The units of the first throw were constantly in combat readiness, thanks to which they could start combat operations almost immediately, in accordance with the operational plans of the Warsaw Pact Command. The changing and growing requirements of the battlefield forced the command of the Polish Army to modernize the structure and equipment of opera-tional troops. These issues are described based on literature and archival documents.
5
Publication available in full text mode
Content available

The Vistula Programme. Nuclear Weapons for the Polish People’s Army in Case of War

75%
Pałka J.
Kwartalnik Historyczny
|
2018
|
vol. 125
|
issue 2
PL
During the Cold War (most certainly in 1970–90) nuclear weapons were stored in Poland under the strict control of the Soviet Army. In case of war these weapons were to have been made available to Polish Army units.
6
Publication available in full text mode
Content available

The Third World War as Envisaged by Polish Generals at the Turn of the 1950s and the 1960s

75%
Pałka J.
Kwartalnik Historyczny
|
2017
|
vol. 124
|
issue 1
PL
This article gives an account of the military exercises code-named ‘Tempest’ and carried out in the autumn of 1961 by the army of the Polish People’s Republic under the supervision of Soviet officers. In the course of the war game the Polish staff members were placed in charge of the Baltic Front which, was given the task of seizing control of Denmark and the northern parts of Holland and Germany. These were the first large scale military exercises (a separate Polish front) to be organized after 1956.
7
Publication available in full text mode
Content available

KONCEPCJE I PLANY ROZWOJU WOJSK OBRONY TERYTORIALNEJ W POLSCE PO 1945 ROKU

63%
Kajetanowicz J.
Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem
|
2016
|
vol. 2(7) Obrona Terytorialna i jej rola we współczesnych systemach bezpieczeństwa
45-64
PL
Utworzenie wojsk obrony terytorialnej w Polsce było w okresie powojennym przedmiotem częstych rozważań i analiz. Wynikało to z wnikliwej oceny sytuacji polityczno-militarnej w świecie i związanych z nią potencjalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa, a także analizy doświadczeń II wojny światowej, podczas której terytoria uczestniczących w niej państw były obiektem licznych ataków ze strony lotnictwa oraz jednostek specjalnych prowadzących działania dywersyjne i organizujących ruch oporu na tyłach przeciwnika. Koncepcje i plany rozwoju tego typu wojsk miały różnorodny charakter i ukierunkowane były głównie na maksymalne zaangażowanie całego społeczeństwa do działań o charakterze obronnym. Ich stopniowa ewolucja związana była głównie z pojawieniem się nowych rodzajów zagrożeń terytorium kraju wynikających z dynamicznego rozwoju środków napadu powietrznego, w tym zwłaszcza broni rakietowo-jądrowej i bojowych samolotów odrzutowych, intensywnej rozbudowy flot wojennych państw sojuszu NATO oraz wojsk specjalnych przygotowywanych do prowadzenia działań na głębokich tyłach przeciwnika. Dodatkowym czynnikiem były doświadczenia z konfliktów lokalnych, jak wojna w Korei, wojny na Bliskim Wschodzie, czy wojna wietnamska, które pokazywały praktyczne zastosowanie nowych metod walki i nowoczesnych technologii wojennych.
EN
Creation of the Territorial Defence Forces in the post-war Poland was a matter of military and political analysis. The need of its implementation was a result of the political-military Cold War era situation and potential threats. World War II had shown how the states may be vulnerable for the aerial attacks, subversion and sabotage. Conceptions and plans of the Territorial Defence Forces development aimed on maximal engagement of whole society into the Polish defence system. Its evolution was related to the new arms and armament (air, rocket, ballistic missiles, subversion special units, etc.) used by NATO countries, and local wars (Korea, Vietnam, Middle East) experiences.
8
Publication available in full text mode
Content available

Siły Zbrojne PRL w strukturach wojskowych Układu Warszawskiego

63%
Kajetanowicz J.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2022
|
vol. XXIII (LXXIV)
|
issue 4(282)
163-189
EN
The creation of the Warsaw Pact involved the establishment of several military bodies. Initially, there were only two such institutions in the form of the United Command and Staff of the United Armed Forces. These bodies did not allow any of the member states to have a greater influence on the functioning of the alliance. It was not until the 1970s, when the Cold War intensified, that new military bodies of an advisory nature were created, such as: the Committee of Ministers of Defense, the Military Council of the United Armed Forces Command, the Military Scientific and Technical Council and the Technical Committee of the United Armed Forces. The Headquarters of the United Armed Forces was also expanded, with posts for representatives of each member of the Pact. Polish officers did not hold key positions in the military command structure. Attempts to rectify this situation were not made until the second half of the 1980s, when the Warsaw Pact was already on the verge of collapse.
DE
Die Gründung des Warschauer Paktes war mit der Schaffung einer Reihe von Einrichtungen militärischer Natur verbunden. In der Anfangszeit gab es mit dem Vereinigten Kommando und dem Stab der Vereinigten Streitkräfte nur zwei solcher Gremien. Diese boten nicht allen Mitgliedstaaten die Möglichkeit, ein größeres Mitspracherecht bei der Funktionsweise des Bündnisses zu haben. Erst in den 1970er Jahren wurden im Zuge der Verschärfung des Kalten Krieges neue militärische Beratungsgremien eingerichtet, wie das Komitee der Verteidigungsminister, der Militärische Rat des Kommandos der Vereinigten Streitkräft e, der Militärische Wissenschafts und Technologierat und der Technische Ausschuss der Vereinigten Streitkräfte. Der Stab der Vereinigten Streitkräfte wurde ebenfalls erweitert und erhielt Posten für Vertreter aller Armeen des Warschauer Paktes. Die polnischen Offi ziere besetzten keine Schlüsselpositionen in den militärischen Gremien. Erst in der zweiten Hälfte der 1980er Jahre, als der Warschauer Pakt bereits auf den Zusammenbruch zusteuerte, wurde ein Versuch unternommen, diese Situation zu ändern.
PL
Utworzenie Układu Warszawskiego wiązało się z powołaniem wielu organów o charakterze wojskowym. W początkowym okresie funkcjonowały tylko dwa w postaci Zjednoczonego Dowództwa i Sztabu Zjednoczonych Sił Zbrojnych. Nie zapewniały one możliwości większego wpływu na funkcjonowanie sojuszu wszystkim państwom członkowskim. Dopiero w latach siedemdziesiątych, w wyniku nasilenia zimnej wojny, utworzone zostały nowe organy wojskowe o charakterze doradczym jak: Komitet Ministrów Obrony, Rada Wojskowa Dowództwa Zjednoczonych Sił Zbrojnych, Wojskowa Rada Naukowo-Techniczna i Komitet Techniczny Zjednoczonych Sił Zbrojnych. Rozbudowano też Sztab Zjednoczonych Sił Zbrojnych, w którym przewidziano stanowiska dla przedstawicieli wszystkich armii Układu Warszawskiego. Polscy oficerowie nie zajmowali w organach wojskowych kluczowych stanowisk. Próba zmiany tej sytuacji została podjęta dopiero w drugiej połowie lat osiemdziesiątych, gdy Układ Warszawski chylił się już ku upadkowi.
9
Publication available in full text mode
Content available

Początki i założenia studiów operacyjnych Zachodniego Teatru Działań Wojennych w Siłach Zbrojnych PRL

63%
Jędrysiak J.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2019
|
issue 34
426-455
PL
Badania dotyczące problematyki operacyjnej w ludowym Wojsku Polskim wciąż są dalekie od kompletności. Wiele ważnych zagadnień pozostaje nieodkrytych, a znane przejawy planowania wojennego są bardzo trudne do osadzenia w odpowiednim kontekście i do interpretacji. Prowadzi to często do formułowania pod adresem badaczy usiłujących zgłębić tę tematykę zarzutów niezrozumienia faktycznego znaczenia badanych dokumentów. Celują w tym byli oficerowie LWP, uczestniczący w całym procesie, mający niejednokrotnie bardzo dobrą orientację w zasobie przechowywanym w wojskowej sieci archiwalnej. Do powstania w 2016 r. Wojskowego Biura Historycznego dostęp do tych akt był bardzo ograniczony i utrudniony. Niniejszy tekst stanowi próbę opisania znaczenia korpusu źródeł dokumentujących od 1958 r. zadanie prowadzenia studiów operacyjnych Zachodniego Teatru Działań Wojennych. Przyczyny i przebieg tego procesu nie zostały dostatecznie wyjaśnione w literaturze tematu, a przybliżenie początków i założeń jest niezbędne do osadzenia zachowanych dokumentów we właściwym kontekście procesu planowania wojennego w Siłach Zbrojnych PRL.
EN
Research on the operational issues of the Polish People’s Army is still far from complete. Many key issues remain obscure and the known elements of war planning are very difficult to match with the relevant context and interpretation. This often leads to accusations being levelled against the researchers working on these topics that they misunderstand the significance of the investigated documents. Former Polish People’s Army officers excel in this regard; they take part in the whole process, often very well-versed in the resources held in the network of military archives. Until the Military Historical Office was created in 2016, access to those files had been restricted and difficult to access. The text represents an attempt to describe the significance of the corpus of sources which are components of the operational studies on the Western Theatre of War Operations conducted since 1958. The causes and the course of that process have not been satisfactorily explained in literature on the subject; presenting the beginnings and objectives of that task is necessary in order to set the preserved documents in the relevant context of war planning in the Armed Forces of the Polish People’s Republic.
10
Publication available in full text mode
Content available

Działania Polski na rzecz modyfikacji dowodzenia siłami zbrojnymi państw stron Układu Warszawskiego

63%
Będźmirowski J.
Przegląd Geopolityczny
|
2022
|
vol. 40
134-156
EN
With the end of the war, there was an end to cooperation between the existing allies. The division of spheres of influence in Europe, as agreed at the "Big Three" conference, began. The countries of Eastern Europe were incorporated into the sphere of influence of the Soviet Union. On the other side of the Iron Curtain, the Western countries led to the establishment of the German Federal Republic, which soon became a full participant on the international political scene, as was confirmed by its inclusion in the NATO political and military alliance, existing since 1949. In response to this event, the Soviet side established the Warsaw Pact, whose purpose, it was emphasized, would be defense against German expansionism. In accordance with the Kremlin's decision, all major positions in the command system were reserved for marshals, admirals, and generals of the Soviet Union. The Polish side believed that the "filling" of these positions should be rotational. This would confirm the responsibility of all states for the state and quality of the level of combat readiness of the assigned forces. Unfortunately, the Soviet side did not accept these proposals.
PL
Wraz z zakończeniem wojny, nastąpił kres współpracy dotychczasowych sojuszników. Przystąpiono do realizowania podziałów stref wpływów w Europie, zgodnie z ustaleniami konferencji „Wielkiej Trójki”. Państwa Europy Wschodniej zostały włączone w strefę wpływów Związku Radzieckiego. Po drugiej stronie tzw. żelaznej kurtyny, państwa zachodnie doprowadziły do powstania Niemieckiej Republiki Federalnej, która w bardzo krótkim czasie stała się pełnoprawnym uczestnikiem międzynarodowej sceny politycznej, czego potwierdzeniem było włączenie jej do istniejącego już od 1949 roku, sojuszu polityczno-militarnego NATO. W odpowiedzi na to wydarzenie strona radziecka powołała do życia Układ Warszawski, którego celem, jak podkreślano, będzie obrona przed ekspansjonizmem niemieckim. Zgodnie z decyzją Kremla, wszystkie najważniejsze stanowiska w systemie dowodzenia były zarezerwowane dla marszałków, admirałów i generałów Związku Radzieckiego. Strona polska uważała, że „obsadzanie” tych stanowisk powinno być rotacyjne. Byłoby to potwierdzeniem odpowiedzialności wszystkich państw za stan i jakość poziomu gotowości bojowej wydzielonych sił. Niestety strona radziecka nie akceptowała tych propozycji.
11
Publication available in full text mode
Content available

Zaangażowanie Polski w inicjatywy rozbrojeniowe w latach 80. XX wieku – grupa robocza PZPR-SPD i plan Jaruzelskiego

51%
Świder M.
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
|
2019
|
issue 1
257-280
EN
In the mid-1980s, Poland, fighting for a return to the international political arena after imposing diplomatic sanctions on it due to the imposition of martial law in 1981, engaged in two disarmament projects. These were works within the PZPR-SPD working group and Jaruzelski’s plan announced in 1987. Both of these initiatives referred to earlier Polish concepts, first of all the Rapacki plan and the Gomułka plan. The initiative to establish a joint working group came from the West German Social Democrats, who saw in it the possibility of breaking the international isolation of Poland, and for the SPD to remain in international circulation. The Jaruzelski plan, harmonizing with the plan of Mikhail Gorbachev, was an expression of the changes taking place under the influence of perestroika in both Poland and the USSR. Consulted with other states of the Warsaw Pact, mainly from the USSR (a delegation of experts from the USSR took active part in its formation) became the basis for other disarmament / peaceful socialist countries.
PL
W połowie lat 80. XX wieku Polska, walcząc o powrót na międzynarodową arenę polityczną po nałożeniu na nią sankcji dyplomatycznych z powodu wprowadzenie stanu wojennego w 1981 r., zaangażowała się w dwa projekty rozbrojeniowe – prace w ramach grupy roboczej PZPR-SPD i plan Jaruzelskiego ogłoszony w 1987 r. Obie inicjatywy nawiązywały do wcześniejszych polskich koncepcji, przede wszystkim planu Rapackiego i planu Gomułki. Inicjatywa powołania wspólnej grupy roboczej wyszła ze strony zachodnioniemieckich socjaldemokratów, którzy widzieli w niej możliwości przełamania izolacji międzynarodowej Polski, a dla SPD szansę pozostania w obiegu międzynarodowym. Natomiast plan Jaruzelskiego harmonizujący z planem Michaiła Gorbaczowa był wyrazem przemian zachodzących pod wpływem pierestrojki zarówno w Polsce, jak i ZSRR. Konsultowany z innymi państwami Układu Warszawskiego, głównie ze Związkiem Radzieckim (delegacja ekspertów z tego kraju brała aktywny udział w jego kształtowaniu), stał się podstawą dla innych inicjatyw rozbrojeniowych/pokojowych państw socjalistycznych.
12
Publication available in full text mode
Content available

Uwarunkowania bezpieczeństwa Polski na przełomie XX i XXI wieku

51%
Elak L.
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
|
2020
|
issue 2
33-47
EN
Poland – one of the countries of the former communist bloc, and a member of the Warsaw Pact after World War II – has undergone two major states of functioning on the international arena to this day. As a satellite country of the Soviet Union, it built its foundations of security and defence, based on the military and political strength of the Warsaw Pact against Western Europe, the United States, and generally against NATO. The collapse of the Soviet Union and the transformations that took place across Eastern Europe in the early 1980s resulted in a situation in which the country detached itself from the communist system, built its democracy and, as a neutral country, sought membership in NATO and the European Union, the two guarantors of building its own security policy and defence, given Poland’s geopolitical location. The goal of this paper is to familiarize the reader with the ways in which Poland built its national and international security at the turn of the 20th and 21st centuries against the background of the wave of geopolitical changes taking place in Europe. The paper provides an in-depth analysis of Poland’s security environment after 1989, presents the chronology of changes made internationally to join Poland to both NATO and European structures, and the country’s contribution to supporting world peace.
PL
Polska jako jeden z wielu krajów dawnego bloku komunistycznego i członek Układu Warszawskiego przechodziła po II wojnie światowej dwa zasadnicze stany funkcjonowania na arenie międzynarodowej. Po pierwsze, będąc krajem satelitarnym Związku Radzieckiego, swoje fundamenty bezpieczeństwa i obronności budowała w oparciu o siłę militarną i polityczną UW przeciwko krajom Europy Zachodniej i Stanom Zjednoczonym, a więc przeciwko NATO. Po drugie, rozpad ZSRR oraz przemiany polityczno-społeczne i militarne w Europie Wschodniej na początku lat 80. XX w. spowodowały sytuację, w której Polska oderwała się od komunistycznego systemu. Pozwoliło jej to na budowanie demokracji i – jako krajowi neutralnemu – na dążenie do przynależności do NATO (również do Unii Europejskiej) jako gwaranta budowania własnej polityki bezpieczeństwa i obronności. Obecnie w drugiej dekadzie XXI w. Polska, ze względu na swoje niekorzystne geopolityczne położenie w Europie i aspiracje międzynarodowe, wiedzie prym w wywiązywaniu się z zobowiązań sojuszniczych oraz w zwiększaniu nakładów finansowych na modernizację przemysłu i zakupu nowych technologii, w tym na modernizację armii. Celem artykułu jest przedstawienie czytelnikowi, jak Polska budowała swoje bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe na przełomie XX i XXI w., w aspekcie zmian geopolitycznych w Europie. W artykule zawarto dogłębną analizę środowiska bezpieczeństwa Polski po roku 1989, przedstawiono chronologię zmian dokonywanych na arenie międzynarodowej w celu przyłączenia Polski do NATO i struktur europejskich oraz wkład naszego kraju w wspieranie pokoju na świecie.
13
Publication available in full text mode
Content available

Materiały dotyczące konsultacji na temat prowadzenia studiów operacyjnych Zachodniego Teatru Działań Wojennych z wybranymi armiami państw Układu Warszawskiego w latach 1970–1976

51%
Jędrysiak J.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2022
|
vol. XXIII (LXXIV)
|
issue 4(282)
245-298
EN
In recent years, significant progress has been made regarding our understanding of various aspects of operational planning in the Polish People’s Army. The establishment of the Military Historical Bureau in 2016 contributed to facilitating access to archival materials. Thanks to this, many detailed issues have become the object of analysis by historians, but they require continuous and in-depth research. An example of such an issue are the operational studies of the Western Theater of Military Operations. The subject matter concerning them has so far become the object of wider interest to only a few researchers. In the context of the task carried out by the First Operational Directorate of the General Staff of the Polish Army, it is still difficult to reach a consensus as to its importance and role in the overall operational planning of the Polish People’s Army. There is no doubt that from the moment studies were initiated in 1957, the Polish side attached great importance to them, disproportionate to the interest shown by other members of the Warsaw Pact. This resulted in numerous requests for consultations and a comparison of the ways in which studies were carried out. This article uses four reports that document consultations on operational studies carried out by the Polish side with the „fraternal” armies of Czechoslovakia, the Soviet Union and Hungary between 1970–1976.
DE
In den letzten Jahren wurden erhebliche Fortschritte beim Verständnis verschiedener Aspekte der operativen Planung in der Polnischen Volksarmee erzielt. Die Einrichtung des Militärhistorischen Büros im Jahr 2016 hat dazu beigetragen, den Zugang zu Archivmaterial zu erleichtern. Dadurch sind viele Detailfragen zum Gegenstand der Analyse durch Historiker geworden, die jedoch eine kontinuierliche und tiefgreifende Forschung erfordern. Ein Beispiel für ein solches Th ema sind die operativen Studien über das westliche Kriegsschauplatz. Deren Th ematik ist bisher nur für wenige Forscher von größerem Interesse. Im Zusammenhang mit der Aufgabe der Ersten Operativen Verwaltung des Generalstabs der polnischen Armee ist es immer noch schwierig, einen Konsens über ihre Bedeutung und Rolle in der gesamten Operationsplanung der polnischen Volksarmee zu finden. Es besteht kein Zweifel daran, dass die polnische Seite seit dem Beginn der Studien im Jahr 1957 ihnen große Bedeutung beimaß, die in keinem Verhältnis zum Interesse der anderen Mitglieder des Warschauer Paktes stand. Dies führte zu zahlreichen Konsultationsanfragen und zu einem Vergleich der Art und Weise, wie die Studien durchgeführt wurden. Dieser Artikel stützt sich auf vier Berichte, die Konsultationen über operative Studien dokumentieren, die von der polnischen Seite mit den „brüderlichen” Armeen der Tschechoslowakei, der Sowjetunion und Ungarn zwischen 1970 und 1976 durchgeführt wurden.
PL
W ostatnich latach dokonał się znaczny postęp w stanie wiedzy na temat różnych aspektów planowania operacyjnego w ludowym Wojsku Polskim. Powstanie w 2016 r. Wojskowego Biura Historycznego przyczyniło się do ułatwienia dostępu do materiałów archiwalnych. Dzięki temu wiele szczegółowych zagadnień stało się obiektem analizy historyków, wymagają one jednak ciągłych i pogłębionych badań. Przykładem takiego zagadnienia są studia operacyjne Zachodniego Teatru Działań Wojennych. Ta tematyka stała się jak do tej pory obiektem szerszego zainteresowania jedynie kilku naukowców. W kontekście tego realizowanego przez Zarząd I Operacyjny Sztabu Generalnego Wojska Polskiego zadania wciąż trudno o konsensus, jeśli chodzi o jego znaczenie i rolę w całokształcie planowania operacyjnego ludowego Wojska Polskiego. Nie ulega wątpliwości, że od momentu zainicjowania studiów w 1957 r. strona polska przywiązywała do niego dużą wagę, niewspółmierną do zainteresowania innych państw-stron Układu Warszawskiego. Efektem tego były liczne zabiegi o konsultacje i porównanie sposobów realizacji studiów. Niniejsze opracowanie zawiera edycję czterech sprawozdań, dokumentujących konsultacje na temat studiów operacyjnych dokonane przez stronę polską z „bratnimi” armiami Czechosłowacji, Związku Sowieckiego i Węgier w latach 1970–1976.
14
Publication available in full text mode
Content available

Od Czechosłowackich Sił Zbrojnych do Czechosłowackiej Armii Ludowej. Armia czechosłowacka w trakcie zimnej wojny 1950–1956. Plany rozbudowy i przekształcenia organizacyjne

51%
Hryciuk G.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2021
|
vol. XXII (LXXIII)
|
issue 3 (277)
167-210
EN
This article attempts to characterize the organizational transformation of the Czechoslovak army between 1950–1956. Plans for expanding the army, necessitated by the worsening international situation, were formulated in September 1950. The implementation of these plans was accelerated after the agreements that were made during a conference held between the 9th–12th January 1951 in Moscow, which was attended by the leaders and defence ministers of the so-called People’s Democracies and their Soviet counterparts. The main goal was to deploy combat-ready and adequately equipped armed forces in the event of a war with NATO countries by 1953. The size of the Czechoslovak army in 1953 – the peak period of its development – reached 300,000 soldiers. The expansion of the army was carried out under the constant supervision of the Soviet General Staff and numerous Soviet military advisers. Organizational patterns, systems of training and combat preparations that were employed by the Soviet military were introduced into the Czechoslovak armed forces. The admittance of Czechoslovakia into the Warsaw Pact in 1955 was in fact confirmation that the Czechoslovak army was now subordinate to an external authority. As a result of the extensive development of organizational structures and equipment from the Second World War, the Czechoslovak army in the mid-1950s remained poorly trained and generally used outdated armaments and equipment, thus its readiness to meet the requirements of the contemporary battlefield was questionable.
RU
В данной статье делается попытка охарактеризовать организационные преобразования чехословацкой армии в 1950–1956 гг. Планы по расширению армии, вызванные ужесточением международной обстановки, были сформулированы в сентябре 1950 г. Их реализация была ускорена в результате договоренностей, предпринятых представителями партийных руководящих органов и министрами обороны государств т. н. народной демократии в январе 1951 г. в Москве. Основная цель заключалась в развертывании боеспособных и хорошо оснащенных вооруженных сил на случай войны со странами НАТО к 1953 г. Численность чехословацкой армии в 1953 г., на пике ее развития, достигла 300 тыс.солдат. Расширение армии происходило под постоянным контролем Советского Генштаба и многочисленных советских военных советников. В чехословацкие вооруженные силы внедрили советские организационные схемы, системы обучения и боевой подготовки. Вступление Чехословакии в Варшавский договор в 1955 г. было, по сути, легализацией фактического положения, то есть подчинения чехословацкой армии внешнему диспозиционному центру. В результате экстенсивного развития организационных структур и использования вооружения, берущего своё происхождение еще в годы Второй Мировой войны, чехословацкая армия в середине 1950-х годов оставалась плохо натренированной структурой, и как правило, анахронично вооруженной, а ее готовность соответствовать требованиям тогдашнего поля боя стояла под вопросом.
PL
Artykuł przynosi próbę scharakteryzowania przemian organizacyjnych armii Czechosłowacji w latach 1950–1956. Implikowane zaostrzającą się sytuacją międzynarodową plany rozbudowy armii zostały sformułowane we wrześniu 1950 r. Ich realizacja została przyśpieszona w wyniku ustaleń narady przedstawicieli kierownictw partyjnych i ministrów obrony państw tzw. demokracji ludowej w styczniu 1951 r. w Moskwie. Zasadniczym celem miało być wystawienie do 1953 r. gotowych do walki i odpowiednio wyposażonych sił zbrojnych na wypadek wojny z państwami NATO. Liczebność armii czechosłowackiej w 1953 r. – szczytowym okresie rozwoju – sięgnęła 300 tys. żołnierzy. Rozbudowa armii odbywała się pod stałym nadzorem radzieckiego Sztabu Generalnego oraz licznych radzieckich doradców wojskowych. Doszło do wprowadzenia w czechosłowackich siłach zbrojnych radzieckich wzorców organizacyjnych, systemu szkolenia i przygotowania bojowego. Przynależność Czechosłowacji do Układu Warszawskiego od 1955 r. było w istocie zalegalizowaniem stanu faktycznego – podległości armii czechosłowackiej wobec zewnętrznego ośrodka dyspozycyjnego. Na skutek ekstensywnego rozwoju struktur organizacyjnych oraz wyposażenia w uzbrojenie wywodzącego się z lat II wojny światowej armia czechosłowacka w połowie lat pięćdziesiątych pozostawała strukturą słabo wyszkoloną, na ogół anachronicznie uzbrojoną, której gotowość do sprostania wymogom ówczesnego pola walki stała pod znakiem zapytania.
15
Publication available in full text mode
Content available

Reminiscencje zimnej wojny. Broń jądrowa w realiach Środkowoeuropejskiego Teatru Działań Wojennych

51%
Wątor W.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2023
|
vol. XXIV(LXXV)
|
issue 2(284)
204-232
EN
In the event of an armed conflict between the armies of the Warsaw Pact and NATO, the decisive battles would take place in the Central European Theater of War Operations. During the Cold War, politicians and commanders of both military blocs had nuclear weapons at their disposal. The question of how determined the leaders were to use these weapons impacted political, military, economic and social relations on both sides of the Iron Curtain. The military doctrines of the Warsaw Pact were dominated by the concept of decisive strikes on the Central European Theater of War Operations that combined surprise nuclear strikes on a huge scale with attacks by armored and mechanized groups. These assumptions were reflected in the „Plan of the offensive operation of the Seaside Front” (1970). The aim of which was to train the military commands and their troops so that they could operate in a chaotic post-nuclear landscape. An important stage in the process of preparing for strikes on the Central European Theater of War Operations was the creation in 1971 of the Nuclear Planning Team. Intense propaganda often exaggerated the threat posed by NATO countries. With the creation of the National Territory Defense System in 1959, large-scale activities were initiated to prepare society to „survive” in the realities of a nuclear conflict.
DE
Im Falle eines bewaffneten Konflikts zwischen den Armeen des Warschauer Pakts (weiter: WP) und der NATO würden die entscheidenden Schlachten auf dem mitteleuropäischen Kriegsschauplatz ausgetragen werden. Während des Kalten Krieges verfügten die Politiker und Befehlshaber beider Militärblöcke über Atomwaffen. Die Frage, wie entschlossen die Machthaber über ihren Einsatz entscheiden würden, projizierte die politisch-militärischen, wirtschaftlichen und sozialen Beziehungen auf beiden Seiten des Eisernen Vorhangs in jener Zeit. In den Kriegsdoktrinen des WP dominierte das Konzept der entscheidenden Schläge gegen den mitteleuropäischen Kriegsschauplatz in einer Variante, die überraschende, massenhafte Raketen-Nuklearschläge mit einem Angriff durch gepanzerte-mechanisierte Verbände kombinierte. Diese Annahmen fanden ihren Niederschlag in dem „Plan für offensive Operationen der Seefront” (1970). Die Folge war die Ausbildung von Kommandos und Truppen, um unter den Bedingungen von Zerstörung und Verlust nach dem Einsatz von Atomwaffen zu operieren. Ein wichtiger Schritt bei der Vorbereitung eines Angriffs auf den mitteleuropäischen Kriegsschauplatz war die Einrichtung einer nuklearen Planungseinheit im Jahr 1971. In der intensiven Propaganda wurde die Bedrohung durch die NATO-Länder oft übertrieben dargestellt. Mit der Einrichtung des Nationalen Territorialen Verteidigungssystems im Jahr 1959 wurden umfangreiche Maßnahmen eingeleitet, um die Öffentlichkeit auf das „Überleben” im Falle eines Atomkonflikts vorzubereiten.
PL
W przypadku konfliktu zbrojnego pomiędzy armiami Układu Warszawskiego (UW) i NATO rozstrzygające walki rozegrałyby się na obszarze Środkowoeuropejskiego Teatru Działań Wojennych (SE TDW). W okresie zimnej wojny politycy i dowódcy obu bloków wojskowych mieli do dyspozycji broń jądrową. Pytanie, jak bardzo rządzący byli zdeterminowani do podjęcia decyzji o jej użyciu, rzutowało na ówczesne stosunki polityczno-militarne, gospodarcze i społeczne po obu stronach żelaznej kurtyny. W doktrynach wojennych UW dominowała koncepcja zdecydowanych uderzeń na SE TDW w wariancie, który łączył zaskakujące, zmasowane uderzenia rakietowo-jądrowe z natarciem zgrupowań pancerno-zmechanizowanych. Założenia te znalazły odzwierciedlenie w „Planie operacji zaczepnej Frontu Nadmorskiego” (1970). Konsekwencją było szkolenie dowództw i wojsk do działań w warunkach zniszczeń i strat po użyciu broni jądrowej. Istotnym etapem w procesie przygotowań do uderzeń na SE TDW było utworzenie w 1971 r. Zespołu Planowania Jądrowego. Intensywna propaganda często wyolbrzymiała zagrożenie ze strony państw NATO. Wraz z utworzeniem w 1959 r. systemu Obrony Terytorium Kraju zapoczątkowano zakrojone na szeroką skalę działania mające na celu przygotowanie społeczeństwa do „przetrwania” w realiach konfliktu jądrowego.
16
Publication available in full text mode
Content available

Generał Zygmunt Duszyński – dowódca polskiego frontu nadmorskiego. Zarys biografii

51%
Pałka J.
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
|
2017
|
issue 15
PL
Artykuł jest zarysem biografii Zygmunta Duszyńskiego, wiceministra obrony narodowej i szefa Głównego Inspektoratu Szkolenia z końca lat pięćdziesiątych i początku sześćdziesiątych. Ten przedwojenny oficer rezerwy, w czasie okupacji niemieckiej był bliskim współpracownikiem Mariana Spychalskiego w podziemnej komunistycznej partyzantce (Gwardia Ludowa/Armia Ludowa). W 1947 r. jako jeden z najmłodszych oficerów Ludowego Wojska Polskiego otrzymał szlify generalskie i dowodził dywizją piechoty, walczył z sukcesami z podziemiem niepodległościowym. W czasie czystek stalinowskich odsunięty został na „boczny tor”. Gdy w 1956 r. władzę objął Władysław Gomułka, Duszyńskiego mianowano zastępcą szefa Sztabu Generalnego, a w 1959 r. wiceministrem obrony narodowej, zastępcą Spychalskiego. Był on także członkiem KC PZPR. Duszyński postrzegany był jako wysokiej klasy generał, fachowiec, w przypadku wybuchu III wojny światowej miał zostać dowódcą Frontu Polskiego działającego w ramach Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego w ofensywie przeciwko państwom NATO. W połowie lat sześćdziesiątych odsunięty został od władzy w wyniku rozgrywek w kierownictwie partii i wojska (konflikt pomiędzy „puławianami” i „natolińczykami” oraz „partyzantami”). General Zygmunt Duszyński – the first commander of the Polish Coastal Front. A brief biography The following article provides an outline of the biography of Zygmunt Duszyński, the Deputy Minister of National Defence and the chief of the Main Inspectorate of Training in the late ‘50s and the early ‘60s. This prewar reserve officer during the Nazi occupation served in the underground communist guerrilla (People’s Guard/People’s Army), where he was a close co-operator of Marian Spychalski, which paved him the way to the highest positions in the afterwar army. In 1947 Duszyński – as one of the youngest officers of the People’s Polish Army – became a general; right after the war he was leading an infantry division, he also successfully fought the Polish afterwar anti-communist resistance movement. During the Stalinist purges he was “sidelined”. In the 1956, when Władysław Gomułka took the power, Duszyński became the Deputy Chief of General Staff, then the Deputy Minister of National Defence, he was also a member of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party. He was perceived as a high-class general and a specialist, in the case of World War III he was supposed to lead a Polish Front within the Unified Armed Forces of the Warsaw Pact against NATO. In the mid-1960s, due to the internal political turmoil within the leadership of both the party and the army (a conflict between the party’s fractions called “puławianie”, “natolińczycy” and “partisans”), he was removed from power.
17
Publication available in full text mode
Content available

Z Układu Warszawskiego do NATO – przemiany w polityce bezpieczeństwa Polski w aspekcie Sił Zbrojnych RP

51%
Tomaszewski P.
Studia Administracji i Bezpieczeństwa
|
2021
|
issue 11
115-127
EN
This article presents the history of military and political changes in which Poland took part from the beginning of the second half of the 20th century to 1999. In particular, it focuses on issues related to the organization and functioning of the Warsaw Pact and the role of Poland in this military alliance. The article also describes the economic and political crisis that led to the collapse of the socialist camp, the new direction of the national security policy Poland chose after 1989 and the country's road to NATO membership.
PL
Niniejszy artykuł ukazuje historię przemian militarno-politycznych, w jakich wzięła udział Polska od początku drugiej połowy XX w. do 1999 r., w sposób szczególny uwzględniając zagadnienia dotyczące organizacji i funkcjonowania Układu Warszawskiego oraz roli Polski w tym sojuszu wojskowym. W dalszej części artykułu zaprezentowano kryzys gospodarczo-polityczny, który doprowadził do rozpadu obozu socjalistycznego oraz nowy kierunek polityki bezpieczeństwa, jaki obrała Polska po 1989 r. wraz z jej drogą do NATO.
18
Publication available in full text mode
Content available

The „Krkonoše” Operation – part of real preparations for an intervention or a psychological play?

45%
Maskalík A.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2017
|
vol. XVIII (LXIX)
|
issue 4 (262)
177-194
PL
Niniejsze studium źródłowe poświęcone jest nadzwyczajnym ćwiczeniom wojskowym Czechosłowackiej Armii Ludowej (CzAL) przeprowadzonym w pierwszej dekadzie grudnia 1980 r. i ich związkom z „kryzysem polskim”. Ćwiczenia były bezpośrednio powiązane z wydarzeniami rozgrywającymi się w sąsiedniej Polsce, gdzie działania Solidarności nie tylko zagrażały strategicznym połączeniom militarnym i w ogóle Układowi Warszawskimu, ale też niosły ryzyko rozprzestrzenienia się do innych krajów socjalistycznych. Studium zawiera raport końcowy Komisji Śledczej Parlamentu Republiki Czeskiej na temat operacji „Karkonosze”. Biorąc pod uwagę zawarte w raporcie wnioski, studium stara się przedstawić pełen kontekst wydarzeń z odmiennej perspektywy i wskazuje, opierając się na konkretnych aspektach sprawy, że mogło nie chodzić o potencjalną interwencję wojskową i że same manewry miały naturę czysto formalną służacą kamuflażowi. Studium wykazuje, że ćwiczenia armii Układu Warszawskiego wokół Polski stały się środkiem nacisku, w tym przypadku również z udziałem CzAL.
RU
Данная статья посвящена специальным военным тренировкам Чехословацкой Народной Армии в первой декаде декабря 1980 года, связанных с „польским кризисом”. Тренировки были напрямую связаны с событиями в Польше, в которой действия „Солидарности” не только угрожали стратегическим военным расстановкам и в целом Варшавскому договору, но еще и несли за собой риск распространения в других социалистических странах. Статья содержит итоговый рапорт Следственной комиссии Парламента Чешской республики на тему операции „Карконоше”. Принимая во внимание содержащиеся в рапорте выводы, автор статьи старается представить полный контекст событий с альтернативной точки зрения и указывает, опираясь на конкретные аспекты вопроса, что речь могла идти не о потенциальном военном вмешательстве и что сами маневры могли быть только формальностью, служащей для маскировки. В данной статье показано, как тренировки армии Варшавского договора вокруг Польши стали средством давления, в том числе при участии Чехословацкой Народной Армии.
EN
The material study examines the special military exercise of the Czechoslovak People’s Army (ČSĽA) in the first decade of December 1980 in relation to the „Polish Crisis”. It was directly related to the events in the neighbouring Poland, where the activities of Solidarność not only imposed a threat on the strategic military communications and the overall Warsaw Pact potential but also represented a serious risk of spreading to the other Socialist countries. Study contains the final report of the Investigation Committee of Parliament of Czech Republic about the „Krkonoše” operation. In confrontation with its conclusions, the study tries to uncover the whole context from a different perspective and point out, on the specific aspects, that it might not have been a case of potential military intervention and that the manoeuvres themselves were of formal nature and had a camouflage focus. The study shows that the exercises of the Warsaw Pact armies around Poland became a well-established means of coercion, in this particular case also with the participation of ČSĽA.
19
Publication available in full text mode
Content available

Decline of Moral and Discipline in the Czechoslovak People’s Army as a Sign of a Discrepancy between the Ideal of the Socialist Soldier and Reality in the Last Two Decades of Socialist Czechoslovakia

38%
Tomek P.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2022
|
vol. XXIII (LXXIV)
|
issue 4(282)
216-243
EN
This study is intended to map the state of morale in the Czechoslovak People’s Army in the last two decades of its existence. Using Jacques van Doorn’s methodological framework, the Author compares the general demands of the military profession with the reality of the Czechoslovak People’s Army. A significant finding is an overwhelming influence of military intervention in August 1968 on the subsequent morale of the army. Its members were no longer able to unite their interests within the organisation of the army.
DE
Ziel dieser Studie ist es, den Zustand der Moral in der Tschechoslowakischen Volksarmee in den letzten beiden Jahrzehnten ihres Bestehens darzustellen. Unter Verwendung des methodischen Rahmens von Jacques van Doorn vergleicht der Autor die allgemeinen Anforderungen an den Soldatenberuf mit der Realität der Tschechoslowakischen Volksarmee. Eine wichtige Erkenntnis ist der überwältigende Einfluss der militärischen Intervention im August 1968 auf die spätere Moral der Armee. Ihre Mitglieder waren nicht mehr in der Lage, ihre Interessen innerhalb der Organisation der Armee zu vereinen.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie stanu morale w Czechosłowackiej Armii Ludowej w ostatnich dwóch dekadach jej istnienia. Wykorzystując ramy metodologiczne Jacques’a van Doorna, autor porównuje ogólne wymagania stawiane zawodowym wojskowym z rzeczywistością Czechosłowackiej Armii Ludowej. Istotny okazuje się wpływ interwencji zbrojnej w sierpniu 1968 roku na późniejsze morale armii. Żołnierze nie byli już w stanie zjednoczyć swoich interesów w ramach jej organizacji.
20
Publication available in full text mode
Content available

Projekt „Albatros”. Stanowisko dowodzenia dla Naczelnego Dowództwa Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego w Polsce

38%
Pałka J.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2023
|
vol. XXIV (LXXV)
|
issue 4(286)
164-184
EN
This article, based on documents located in the Archives of the Institute of National Remembrance (Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej), presents the subsequent phases of negotiations and the process of building a command post codenamed „Albatros” at Sieraków Śląski near Częstochowa in the 1970s. The structure was to serve as the forward command post of the United Armed Forces of the Warsaw Pact, whose troops intended to conduct an offensive against the armies of NATO countries in the event of the outbreak of World War III. The command post was to be connected to the BARS No. 201 tropospheric communication system built as part of the project. The paper also describes the changes that were planned with regards to the expansion of the post in the second half of the 1980s.
DE
In diesem Aufsatz werden die verschiedenen Phasen der Verhandlungen und des Baus eines Gefechtsstandes mit dem Codenamen „Albatros” in der Nähe von Sieraków Śląski bei Częstochowa in den 1970er Jahren dargestellt. Es war als vorgeschobener Gefechtsstand der vereinigten Streitkräfte des Warschauer Paktes geplant, deren Truppen im Falle des Ausbruchs des Dritten Weltkriegs eine Offensive gegen die Armeen der NATO-Staaten durchführen sollten. Der Gefechtsstand sollte an das im Rahmen des Projekts im Bau befindliche troposphärische Kommunikationssystem BARS Nr. 201 angeschlossen werden. Der Aufsatz beschreibt ferner die Änderungen, die im Zusammenhang mit dem Ausbau des Gefechtsstandes in der zweiten Hälfte der 1980er Jahre geplant waren. Der Aufsatz stützt sich auf die Materialien des Archivs des Instituts für Nationales Gedenken (Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej).
PL
Artykuł przedstawia kolejne fazy negocjacji i proces budowy stanowiska dowodzenia o kryptonimie „Albatros” w okolicach Sierakowa Śląskiego niedaleko Częstochowy w latach siedemdziesiątych XX w. W planach miało to być wysunięte stanowisko dowodzenia Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego, których wojska zamierzały prowadzić ofensywę przeciwko armiom państw NATO w przypadku wybuchu III wojny światowej. Stanowisko dowodzenia miało być połączone z budowanym w ramach projektu systemem łączności troposferycznej BARS nr 201. W artykule ponadto opisano zmiany, jakie planowano przeprowadzić w związku z rozbudową stanowiska w drugiej połowie lat osiemdziesiątych. Artykuł powstał na podstawie archiwaliów znajdujących się w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.