Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Wojciech Jaruzelski
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

GENERAŁ. Wojciech Jaruzelski w rozmowie z Janem Osieckim, Wyd. Pruszyński i S-ka, Warszawa 2014, ss. 655.

100%
Kosman M.
Przegląd Politologiczny
|
2014
|
issue 4
218-220
EN
Book Reviews: GENERAŁ. Wojciech Jaruzelski w rozmowie z Janem Osieckim, Wyd. Pruszyński i S-ka, Warszawa 2014, ss. 655
PL
Recenzja książki: GENERAŁ. Wojciech Jaruzelski w rozmowie z Janem Osieckim, Wyd. Pruszyński i S-ka, Warszawa 2014, ss. 655
2
Publication available in full text mode
Content available

Wojciech Jaruzelski, Kim Il Sung i zbliżenie na linii PRL-KRLD w latach osiemdziesiątych XX wieku

52%
Hańderek M.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2023
|
vol. 41
|
issue 1
184-207
EN
The article’s author shows how Wojciech Jaruzelski’s direct contacts with Kim Il Sung affected the state of relations between communist Poland and the Democratic People’s Republic of Korea. Jaruzelski first travelled to North Korea in 1977 and it seems that his positive attitude towards the country began to take shape after this visit. Indeed, in the conclusion of his report, he recommended deepening multifaceted cooperation with North Korea. In the 1980s, as the PRL leader, he was already shaping national policy towards Pyongyang. In 1984, he received Kim Il Sung in Poland, and in 1986 he travelled to North Korea as the only First Secretary of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party in the history of communist Poland to do so. He was highly feted there and signed a friendship and cooperation treaty, formally raising relations with the DPRK to the highest possible level. Under his leadership, Poland responded positively to almost all initiatives from the North Korean authorities, resulting in very intensive bilateral contacts in the second half of the 1980s. These contacts were only curtailed as a result of the democratic changes initiated in Poland in 1989.
PL
Autor artykułu pokazuje, jak bezpośrednie kontakty Wojciecha Jaruzelskiego z Kim Il Sungiem przełożyły się na stan stosunków między komunistyczną Polską i Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną. Jaruzelski po raz pierwszy pojechał do Korei Północnej w 1977 r. i wydaje się, że po tej wizycie zaczął się kształtować jego pozytywny stosunek do tego kraju. W konkluzji swojego sprawozdania rekomendował bowiem pogłębianie wielopłaszczyznowej współpracy z Koreą Północną. W latach osiemdziesiątych, jako przywódca PRL, kształtował już politykę państwa wobec Pjongjangu. W 1984 r. przyjął w Polsce Kim Il Sunga, w roku 1986 zaś udał się do Korei Północnej jako jedyny w historii komunistycznej Polski I sekretarz KC PZPR. Był tam bardzo fetowany i podpisał układ o przyjaźni i współpracy, formalnie podnoszący stosunki z KRLD na najwyższy możliwy poziom. Polska pod jego kierownictwem odpowiadała pozytywnie na niemal wszystkie inicjatywy ze strony władz północnokoreańskich, co skutkowało bardzo intensywnymi kontaktami bilateralnymi w drugiej połowie lat osiemdziesiątych. Kontakty te zostały ograniczone dopiero wskutek przemian demokratycznych, zapoczątkowanych w Polsce w 1989 r.
3
Publication available in full text mode
Content available

Prezydentura gen. Wojciecha Jaruzelskiego... w świetle teorii i praktyki zarządzania władczymi kompetencjami ustrojowymi

52%
Momro P.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
|
2015
|
issue 14
65-85
EN
The institution-legal model of the chair of the President of PPR, designed within the Round Table understanding, was characterised by a strong regime position and many competences, among which an important part took a shape of prerogatives. An important role in shaping the political profile of the one-man head of state was played by political decisions, in light of which this organ was supposed to be given to a representative of a communist party and as a consequence serve to control the transformations in a country, as well as keep the alliances and international commitments. In the catalogue of fourteen ruling and independent competences a special role has been played by the right to present the parliament with commissioning and decommissioning the leader of the Councils of Ministers, a right that has been used by gen. Jaruzelski twice during his presidency. In the light of the factorial decisive analysis, the personal choices of the president, made in the conditions of the increasing political crisis, were dictated by trying to secure the interest of the government-coalition camp, but with regard to the newly accepted rules of political rivalry. The president saw a key role for his home party in the initiated process of political and economic changes, but did not try to preserve the political monopoly of the communist party, and in consequence to keep a part of the opposition from ruling. He was led by a need to achieve social support for the reforms and aimed at realising it with the workflow created for the decisive situations, the immanent part of which was splitting responsibility to other subjects and creating multipersonal decisive centres.
4

Stosunek elit partyjnych PZPR do Kościoła katolickiego w okresie transformacji ustrojowej na przykładzie województwa krakowskiego

51%
Łatka R.
Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia
|
2015
|
vol. 3: Elity w krajach Europy Środkowej i Wschodniej po roku 1989
79 - 94
EN
The author of the article intends to discuss the important role of the Roman Catholic Church in the period of political transformation. He claims that a discourse on the shape of the denominational policy at the level of voivodeships is still nonexistent. The purpose of this text is a partial complement of a fundamental gap in research, as well as a detailed description of the relationship between the party elites and the Roman Catholic Church in the Kraków Voivodeship during the transition period. The author claims that the attitudes of the most important PUWP members towards the Roman Catholic Church were ambivalent and essentially based on commands sent from Warsaw. The impact of the Cracowian dignitaries on the shape of the relationship with the Roman Catholic Church resulted from executing tasks on behalf of the higher party structures.
5
Publication available in full text mode
Content available

“Solidarity” and the Martial Law in the Collective Memory of Polish History

51%
Szacka B.
Polish Sociological Review
|
2006
|
vol. 153
|
issue 1
75-90
EN
Author analyze the processes of development of the collective memory of “Solidarity” and the martial law and try to determine their place in collective memory of Polish history. The analyze is based on data from five sociological surveys made in two periods divided by sixteenth years in which communist regime has collapsed and a new political regime emerged. The analyzes shows the ambivalent evaluation of this two events which diminish with time and “Solidarity” is more univocally seen as the positive event of Polish history and martial law as the negative one. In spite of this, the author suggest that there is no reason to think that ambivalence towards “Solidarity” and martial law will disappear completely.
6
Publication available in full text mode
Content available

Kościół katolicki w latach przełomu (1987–1989)

44%
Łatka R.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2019
|
issue 33
13-40
PL
R ola Kościoła katolickiego w trzech ostatnich latach istnienia PRL była znacząca. Po trzeciej pielgrzymce Jana Pawła II wspomniana instytucja wystąpiła jako pośrednik i moderator dialogu między władzami a opozycją. Episkopat konsekwentnie odrzucał kolejne propozycje strony rządowej zmierzające do reformy systemu bez udziału dzia- łaczy zdelegalizowanej „Solidarności”. Zaangażowanie hierarchii kościelnej było nie- zwykle ważne dla doprowadzenia do rozmów „okrągłego stołu” oraz w czasie wyborów parlamentarnych w czerwcu 1989 r., gdy jej wsparcie okazało się kluczowe dla zwycięstwa Komitetu Obywatelskiego i klęski listy rządowej. W tym okresie Episkopat odniósł także bezprecedensowe sukcesy w zakresie relacji państwo–Kościół: uregulowanie swojego statusu prawnego i nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską i PRL. Oba osiągnął na własnych warunkach, wykorzystując swoją silniejszą pozycję negocjacyjną. Artykuł przedstawia podejście struktur centralnych Kościoła w Polsce do sytuacji politycznej w ostatnich trzech latach PRL, gdy Episkopat był swego rodzaju akuszerem porozumienia między władzą a opozycją.
EN
T he Roman Catholic Church played a significant role during the last three years of the People’s Republic of Poland. Following the third pilgrimage of John Paul II, the institution acted as a mediator and moderator of dialogue between the authorities and the opposition. The episcopacy kept rejecting subsequent proposals of the government party to reform the system without involving activists of the delegalized “Solidarity” Movement. The involvement of the Roman Catholic hierarchy was hugely important for initiating the “Round Table” talks and during the parliamentary elections of June 1989 when its support turned out to be of key significance for the victory of the Civic Committee and for the defeat of the government party. At that time, the episcopacy also recorded unprecedented successes in the relations between the state and the Church, the regulation of its legal status as well as the Holy See and the People’s Republic of Poland entering into diplomatic relations. It achieved both on its own terms by leveraging its superior negotiation power. The article discusses the approach of the highest hierarchy of the Roman Catholic Church in Poland toward the political situation during the last three years of the People’s Republic of Poland when the episcopacy served as a kind of “midwife” for the agreement between those in power and the opposition.
7
Publication available in full text mode
Content available

Wizyta generała Wojciecha Jaruzelskiego w Watykanie w 1987 roku

38%
Owczarek M.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
|
2020
|
issue 106
191-212
EN
This article takes with the issue of General Wojciech Jaruzelski’s visit to the Vatican, which took place at the beginning of 1987. It is a part of the results of the author’s research on the re-establishment of diplomatic relations between Poland and the Holy See in 1989. The issue of normalization of relations between Warsaw and the Holy See in the 1980s, had not yet been taken up in the scientific discourse. The source basis are materials found by the author as a result of a query in the Archive of the Ministry of Foreign Affairs in Warsaw and the Archive of New Files in Warsaw. Additionally, notes from interviews and meetings published by priest Alojzy Orszulik used. Moreover, audiovisual materials in the form of the Polish Film Chronicle (PKF) were used. The aim of the article is to present the preparations for the visit of General Jaruzelski to the Vatican, to reconstruct the atmosphere and relations between the state and the Catholic Church as well as Poland and the Holy See at that time and, finally, to present the course and the result of this visit. The article presents various views and summaries from both sides: Polish People’s Republic and the Holy See. At the end, the answer to the question is why General Wojciech Jaruzelski’s visit to the Vatican has become a breakthrough.
PL
Artykuł podejmuje kwestię wizyty gen. Wojciecha Jaruzelskiego w Watykanie, która odbyła się na początku 1987 r. Jest to fragment wyniku badań prowadzonych przez autora na temat ponownego nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską a Stolicą Apostolską w 1989 r. Problematyka normalizacji stosunków zachodzących na linii Warszawa–Watykan w latach osiemdziesiątych XX w. nie była dotąd podejmowana w dyskursie naukowym. Podstawę źródłową stanowią materiały znalezione w wyniku kwerendy w Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie oraz Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Uzupełnieniem są notatki z rozmów i spotkań opublikowane przez ks. Alojzego Orszulika. Ponadto wykorzystano materiały audiowizualne w postaci Polskiej Kroniki Filmowej. Celem artykułu jest ukazanie przygotowań do wizyty gen. Jaruzelskiego w Watykanie, odtworzenie panującej ówcześnie atmosfery i relacji między państwem a Kościołem oraz Polską a Stolicą Apostolską, wreszcie zaprezentowanie przebiegu i skutków wizyty, które za sobą pociągnęła. W artykule ukazano różne spojrzenia i podsumowania zarówno ze strony PRL, jak i Kurii Rzymskiej. Na końcu znajduje się odpowiedź na pytanie, dlaczego wizyta przewodniczącego Rady Państwa u Ojca Świętego stała się przełomowa.
8
Publication available in full text mode
Content available

„Banki groźniejsze niż tanki”. Mechanizmy gospodarczego nacisku Związku Sowieckiego na Polskę (1980-1981)

37%
Kozłowski T.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2022
|
vol. 40
|
issue 2
487-507
PL
Artykuł skupia się na szantażu gospodarczym stosowanym przez Związek Sowiecki w stosunku do PRL w czasie tak zwanego kryzysu polskiego (1980–1981). Kreml w latach 1980–1981 osiągnął dużą sprawność w symultanicznym korzystaniu z wielu narzędzi polityki zagranicznej. Aby wymusić na władzach polskich wprowadzenie stanu wojennego, stosował trzy podstawowe metody nacisku: groził interwencją militarną, wspierał prosowiecką frakcję w PZPR oraz szantażował zmniejszeniem dostaw surowców i pomocy finansowej. W porównaniu do konsekwencji gospodarczych, politycznych i militarnych, wynikających z ewentualnej inwazji wojsk Układu Warszawskiego w Polsce, stosowanie tych trzech narzędzi było w zasadzie bezkosztowe. Taka strategia mogła być wykorzystywana przez dłuższy czas, elastycznie i w zależności od rozwoju sytuacji. Analiza – dokonana na podstawie opracowań oraz dostępnych materiałów źródłowych – wskazuje, że groźba redukcji dostaw surowców była najskuteczniejszym narzędziem w arsenale Kremla. Przyjmowana do tej pory gradacja określająca – od najbardziej do najmniej istotnego – hierarchię sowieckich narzędzi polityki zagranicznej przedstawiała się następująco: groźba interwencji militarnej, wspieranie frakcji prosowieckiej wewnątrz PZPR, stosowanie presji gospodarczej. W rzeczywistości ta kolejność powinna zostać odwrócona. Najważniejszym narzędziem w kremlowskim arsenale były sankcje – to groźba ich zastosowania ostatecznie pchnęła polskie kierownictwo do działania.
9
Publication available in full text mode
Content available

Postawa Kościoła wobec wydarzeń społeczno-politycznych w Polsce na początku lat osiemdziesiątych XX wieku

32%
Gogola Z.
Folia Historica Cracoviensia
|
2014
|
vol. 20
259-290
PL
W polskiej historiografii stan wojenny stanowi ciągle zagadnienie budzące wiele kontrowersji. Wydaje się też, iż nawet powiększający się dystans czasowy oraz psychologiczny nie ułatwia wypracowania jednoznacznej i obiektywnej oceny dramatycznych wydarzeń z lat 1981–1983. Na ową dyferencjację prezentowanych opinii duży wpływ mają bieżące trendy poprawności politycznej oraz niedostępność stale jeszcze utajnionych dokumentów z archiwów polskich i rosyjskich. Próba dokonania rzetelnej i wieloaspektowej oceny stanu wojennego nie może obyć się bez analizy napiętej sytuacji społeczno-politycznej oraz trudnego położenia gospodarczo-ekonomicznego Polski na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Konieczne jest również uwzględnienie ważnego czynnika, jaki stanowiła założona w 1980 roku „Solidarność” – pierwszy powojenny masowy ruchu opozycyjny, zakorzeniony silnie na podłożu przesłanek chrześcijańskich. Z tego zaś punktu wychodząc, nie da się pominąć roli, jaką odegrał w okresie stanu wojennego polski Kościół katolicki, bowiem to właśnie w ramach struktur kościelnych – wobec zawieszenia działalności niemal wszystkich organizacji społecznych – udzielane było materialne, prawne i duchowe wsparcie dla ofiar represji oraz ich rodzin. Zaś postawa hierarchów oraz licznych przedstawicieli duchowieństwa (np. prymasa Glempa, abpa Dąbrowskiego, ks. Popiełuszki czy ks. Jancarza) dobitnie świadczyła o zdecydowanym potępieniu mających wówczas miejsce licznych przypadków łamania prawa, a w szczególności – aresztowań oraz internowania działaczy „Solidarności”. Rozważania powyższe – jakkolwiek ciągle niedoskonałe i zapewne przedwczesne – pozwalają wysnuć przypuszczenie, iż wydarzenia lat 1981–1983 wywołane były raczej brakiem autorytetu władz oraz podstawowych wolności społecznych aniżeli niedostatecznym zaopatrzeniem w artykuły żywnościowe, kryzysem ekonomicznym czy groźbą zbrojnej interwencji ze Wschodu. Kościół katolicki stanął w tej sytuacji w obronie praw człowieka i godności ludzkiej, czerpiąc siłę między innymi z nauczania i postawy Jana Pawła II.
EN
In Polish historiography the martial law period is still an issue that causes a lot of controversy. It also seems that even growing period of time and psychological distance do not automatically facilitate developing clear and objective assessment of the dramatic events of the years 1981–1983. The difference between presented opinions is strongly influenced by current trends of political correctness as well as inaccessibility of classified documents still kept in the Polish and Russian archives. An attempt to conduct a thorough and multifaceted evaluation of the martial law period seems impossible without analysing tense sociopolitical situation as well as difficult economic situation of Poland at the end of 1970s and the beginning of 1980s. It is also necessary to take into account an important factor – the Solidarity movement that was founded in 1980. It was the first post-war mass opposition movement, rooted firmly on the ground of Christian ideas. Thus, it seems impossible to ignore the role of the Polish Catholic Church during the period of the martial law. It was within the framework of the Church structures – due to suspension of almost every social organization – that the victims of repression and their families were granted physical, legal, and spiritual support. The attitude presented by the hierarchy and numerous representatives of the clergy (e.g. Primate J. Glemp, Archbishop B. Dąbrowski, Fr. J. Popiełuszko or Fr. K. Jancarz) clearly proved that numerous cases of violating the law, in particular arresting and detaining the members of the Solidarity movement, were strongly condemned. The ideas and conclusions presented in the article, although still imperfect and probably premature, enable the reader to assume that the events of 1981–1983 were caused by the lack of both authority of the government as well as fundamental social freedom rather than insufficient supply of food, economic crisis or a threat of a military intervention from the East. In those times and during those conditions the Catholic Church stood in the defence of human rights and human dignity, inter alia, drawing strength from the teachings and the attitude of John Paul II.
10
Publication available in full text mode
Content available

Geneza rządu Tadeusza Mazowieckiego – aktorzy pierwszego i drugiego planu

30%
Nałęcz T.
Społeczeństwo i Polityka
|
2019
|
issue 3(60)
183-200
PL
Streszczenie: Artykuł jest nowym politologicznym wyjaśnieniem genezy rządu T. Mazowieckiego. Omawia rozwój wydarzeń politycznych w 1989 r. od zawarcia kontraktu okrągłego stołu do podjęcia decyzji o powołaniu pierwszego od 1945 r. niekomunistycznego premiera w Polsce. Za najważniejszy czynnik sprawczy tego zwrotu uznaje społeczne protesty wywołane decyzją rządu Rakowskiego o urynkowieniu cen żywności. Przeraziły one gen. W. Jaruzelskiego i jego najbliższych współpracowników: gen. Cz. Kiszczaka i gen. F. Siwickiego. Obawiając się społecznego buntu, generałowie porozumieli się z hierarchami Kościoła i uzgodnili powołanie na premiera wskazanego przez episkopat T. Mazowieckiego. Artykuł docenia znaczenie czynnika uważanego dotąd za główną przyczynę powstania rządu T. Mazowieckiego, czyli rozbicie przez L. Wałęsę koalicji PZPR z ZSL i SD, ale przypisuje mu mniejszą od buntu społecznego rolę sprawczą.
EN
This political science article proposes a new explanation of the genesis of T. Mazowiecki’s government. It describes the political events of 1989 from the conclusion of the Round Table contract to the decision on the designation of the fi rst noncommunist Prime Minister in Poland since 1945. The article identifi es the public protest initiated by Rakowski’s government’s decision to subject food prices to market forces as the reason for this development. Fearing a revolt, General W. Jaruzelski and his closest collaborators, General Cz. Kiszczak and General F. Siwicki, came to an understanding with Church hierarchy, and agreed to designate the episcopacy’s choice – T. Mazowiecki – as Prime Minister. The article recognizes that L. Wałęsa’s efforts to split the coalition of the Polish United Workers Party with the United People’s Party and the Alliance of Democrats played an important role in the creation of T. Mazowiecki’s government, however it attaches more importance to public protest, contrary to the current scientifi c consensus.
11
Publication available in full text mode
Content available

Laboratorium pierestrojki? Generał Jaruzelski na geopolitycznej szachownicy

30%
Kozłowski T.
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
|
2023
|
issue 20
219-244
EN
The article consists of two parts. The first describes the genesis and implementation of the Soviet Union’s new policy towards the socialist countries of Central and Eastern Europe. Its main idea was to widen the margin of political freedom while limiting financial support. The second part describes the implementation of this strategy on the example of the Polish People’s Republic from the mid-1980s until the transformation.
PL
Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej z nich opisana jest geneza oraz wdrożenie nowej polityki Związku Radzieckiego względem krajów socjalistycznych Europy Środkowo-Wschodniej. Jej głównym założeniem było poszerzenie marginesu swobody politycznej przy jednoczesnym ograniczeniu wsparcia finansowego. W drugiej części opisana jest implementacja tej strategii na przykładzie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej od połowy lat osiemdziesiątych aż do momentu transformacji.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.