Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  XVIII century
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Трансформація середньовічного топосу дороги у паломницькій прозі доби бароко

100%
Bilous B., Bilous P.
Studia Polsko-Ukraińskie
|
2018
|
vol. 5
33-43
XX
Analyzing the texts of Ukrainian pilgrim works, the author of this article studies the special features of transforming the medieval image of the road into the baroque types of visiting the sacred places, which signifies the changes of the ideological, moral and art criteria of the narration. Character of road in baroque pilgrim work distinctly will be realized through reason of trip, that appeared a comfortable enough composition factor that unites, co-ordinates, knits literary text in one artistic unit. At the same time reason of trip gives an opportunity to the author to overcome the most various material, that especially brightly appeared in circulations of ХVIII of century, when rational knowledge, trip experience influenced on maintenance of pilgrim notes. A road in pilgrim work of time of baroque is a symbol of spiritual road, possibility of self-realization, offenses of vital fate. Road in circulation – it and fear before unknown, it opposing with stranger, hostile space, and it is the unfolded allegory of fight against temptations, with an own weakness. A road is opening of space that in perception of pilgrim constantly diversifies and enriched, as a result there are changes in the inner world of traveller.
2
Content available remote

Русская «авторская» иллюстрация 1790-х годов: проблема рецепции французских аналогов

88%
Borshch E.
Przegląd Wschodnioeuropejski
|
2019
|
vol. 2
89-98
EN
At the focus of this article is a problem of reception of European visual culture in Russia in XVIII century. The subject of research is the drawings of manuscript “Ovid’s Metamorphoses in faces” of 1790th years from collection of the State Russian museum (St.-Petersburg). Its have been created by I. Tupylev after the order by N. Lvov. There is a search of the European analogues of the Russian drawings in this article. A method of comparative analysis used here. As a result, one of analogues of the Russian illustrations was found. There is comparison the Tupylev’s drawings and engravings of the French edition “Ovid’s Metamorphoses” (1767–1771) in this article. The comparison has proved, that the Russian illustrator repeated compositions of the French illustrations, but did not copy them literally. The result of research is a conclusion about creative character of perception of the traditions of European illustration and professional level of works of Russian artists.
3
Publication available in full text mode
Content available

Graficzna teza filozoficzna Damiana Galachowskiego ku czci Rafała Zaborowskiego. Analiza treści

75%
Gronek A.
Latopisy Akademii Supraskiej
|
2019
|
vol. Вѣнецъ хваленїѧ. Studia ofiarowane profesorowi Aleksandrowi Naumowowi na jubileusz 70-lecia
|
issue 10
231-249
EN
In the National Museum in Cracow there is a rare figure showing the so-called thesis sheet, represented the defence of the thesis by Damian Galachowski, the student of the Kiev Academy, and dedicated to Archbishop Rafal Zaborowski. The graphic work was made in 1739 by the Kiev engraver Hryhorij Lewicki. The large graphic thesis sheets are one of the most interesting and representative Baroque works, composed of many motifs, symbols, allegories and emblems. The exact recognition of each of them allows to fully read the contents of the work. The Lewicki’s figure depicts the person of Metropolitan of Kiev and shows his achievements. In the Ukrainian engraver’s view Rafal Zaborowski appears as one of the most prominent representatives of the Kiev clergy of the 18th century. Thanks to him the academy has been restored to its former glory: he expanded academic buildings and student burses, increased professors salaries, introduced discipline and high level of teaching.
4
Publication available in full text mode
Content available

Mecenat muzyczny Radziwiłłów w XVIII wieku – od Karola Stanisława do Karola Stanisława „Panie Kochanku” Radziwiłła

75%
Bieńkowska I.
Rocznik Lituanistyczny
|
2015
|
vol. 1
EN
Support for musical and theatrical activities by the Nesvizh line of the Radziwill family in the eighteenth century merits attention because of the innovative solutions and high artistic level of the music production. Within the context of royal court theatre, the princes created thriving cultural centres within their residences. For example, the first stages and free-standing theatre buildings were built (Slutsk, Biała), one of the first Polish operas was played at the court of Karol Stanisław (1784), and the first professional ballet group consisting solely of Polish dancers was developed in Slutsk (1756). The princes acquired musical instruments that were both modern and of good quality (by contemporary standards) for their courts. We can also observe that significant eff ort was made by the princes to attract good performers, though the same eff ort was not made to recruit worldfamous composers. Less positive observations of patronage of the arts by the Radziwill family would include the low level of support provided to the careers of the artists, as well as the failure to amass a collection of quality music that would provide evidence of the patrons’ refi ned tastes. The Radziwill family failed to create centres of music to do justice to the courts’ size and the ambitions that the royal families professed to have. Their courts’ attempts lagged far behind the ambitious cultural projects realised by the fi nest aristocratic centres in Western Europe. It is clear that the main reasons for this stem from the family’s intellectual shallowness in the eighteenthcentury, though another reason could be the lack of tradition and social acceptance in Poland at the time for the nobility to engage in musical aff airs. Despite this the continuity of the Radziwill family’s patronage of the arts is worth noting, because there are few similar examples in eighteenth-century Poland. We know of interesting and comparable artistic projects within the courts of J.K. Branicki, M.K. Ogiński or A. Tyzenhauz, but these activities had no successors, while the continuity of musical patronage observed within the courts of Rzewuski, Lubomirski or Sapieha families, did not have the scale of the Radziwill eff orts.
PL
Wspieranie przez Radziwiłłów muzyki i teatru zasługuje na uwagę ze względu na nowatorskość rozwiązań i niezły poziom artystyczny produkcji muzycznych. Książęta stworzyli w swoich rezydencjach prężne ośrodki kulturowe, które wiodły prym, jeśli chodzi o teatr dworski. W połowie XVIII w. były to dwory, na których najwcześniej powstały sceny teatralne, tu też pojawiły się pierwsze wolno stojące budynki teatralne (Słuck, Biała), a na dworze Karola Stanisława „Panie Kochanku” zaprezentowano jedną z pierwszych polskich oper (1784). W Słucku ponadto wykształcono pierwszą zawodową grupę baletową składającą się wyłącznie z polskich tancerzy (1756). Warto także odnotować, że książęta zgromadzili w swoich pałacach dość dobre i nowoczesne na tamte czasy instrumenty muzyczne. W działaniach książąt widać znaczną dbałość o pozyskanie dobrych i bardzo dobrych wykonawców, chociaż nie zauważono starań o zatrudnienie światowej sławy kompozytorów. Po negatywnej stronie mecenatu radziwiłłowskiego należy odnotować nieznaczne wspieranie kariery artystycznej muzyków, śpiewaków czy tancerzy, a także brak dążeń do stworzenia ekskluzywnej kolekcji muzycznej, która mogłaby zaświadczyć o dobrym smaku muzycznym jej właścicieli. Jednej z najpotężniejszych familii Rzeczypospolitej nie udało się powołać do życia ośrodków muzyczno-teatralnych na miarę swojej wielkości i królewskich ambicji. Mając możliwości finansowe i umiłowanie sztuki dźwięków, Radziwiłłowie stworzyli co prawda istotne ośrodki kulturalne kraju, ale daleko im było do ambitnych przedsięwzięć europejskich. Warto jednak odnotować ciągłość mecenasowskich poczynań Radziwiłłów, bo podobnych przykładów w XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej nie było wiele. Bardzo ciekawe i porównywalnej skali przedsięwzięcia artystyczne na dworach J.K. Branickiego, M.K. Ogińskiego czy A. Tyzenhauza nie miały kontynuatorów, natomiast ciągłość mecenatu muzycznego, który można zauważyć np. na dworze Rzewuskich, Lubomirskich czy Sapiehów, nie była tej skali co poczynania radziwiłłowskie.
5
Publication available in full text mode
Content available

Direct supplies of timbers from the southern Baltic region for the Spanish Naval Departments during the second half of the 18th century

63%
Reichert R., Atkinson M.
Studia Maritima
|
2020
|
vol. 33
129-147
EN
During the 18th century, the European political scene was dominated by the imperialist com- petition between Great Britain, France and Spain, which took a new course due to the greater development of Royal Navies. This rivalry for the dominion over the world influenced and stimulated the technological, economic and military progress, but, at the same time, this phenomenon provoked a high demand of natural resources (precious metals and raw ma- terials, especially timbers, hemp and canvas) to maintain the operational needs of Royal Navies. The purpose of this paper is to show the importance of forest resources coming from the Southern Baltic (today the territories of Germany, Poland, Russia, and Lithuania) whose abundant forests were the principal source of wood, pitch, hemp and tar, that is, basic prod- ucts used for building vessels and for keeping them in operation. With this, through the toll registers of the Sund Strait (Denmark) and archive information from Poland and Spain, I am intending to analyze and interpret the evidence of wood sup- plies from the South Baltic (especially from actual Polish ports in Gdansk and Szczecin) which were sent to the Spanish naval departments during the 18th century in order to demon- strate the importance of those forest sources for the development of Spanish naval power.
PL
W XVIII wieku europejska scena polityczna została zdominowana przez imperialistyczną rywalizację między Wielką Brytanią, Francją i Hiszpanią, która wpłynęła na szybki rozwój Królewskich Marynarek Wojennych tych krajów. Walka o panowanie nad światem stymulowała postęp technologiczny, gospodarczy i militarny, jednak z drugiej strony zjawisko to wywołało olbrzymie zapotrzebowanie na surowce naturalne, jak metale szlachetne i inne materiały potrzebne do prowadzenia wojny morskiej, zwłaszcza żelazo, drewno, smołę, żywicę, konopie i płótno lniane. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie znaczenia zasobów leśnych pochodzących z hinterlandu południowego Bałtyku (dziś tereny Niemiec, Polski, Rosji i Litwy), których obfite lasy były głównym źródłem budulca w budownictwie okrętowym. Bazę dokumentalną tekstu stanowią rejestry sundzkie, gdzie została przeanalizowana żegluga pomiędzy południowym Bałtykiem i Hiszpanią oraz dane uzyskane podczas kwerend archiwalnych w Polsce i Hiszpanii, które miały za cel przedstawienie dowodów na istnienie bezpośredniego handlu drewnem nie tylko z Holandią, Wielką Brytanią, Francją i Skandynawią lecz również z innymi, odległymi regionami europejskimi jak miało to miejsce w przypadku drewna z południowego Bałtyku (zwłaszcza z obecnych polskich portów w Gdańsku i Szczecinie), które trafiło do hiszpańskich departamentów marynarki wojennej w XVIII wieku.
6
Content available remote

Sekrety hiszpańskiej ambasady w Rosji. Matryca szyfrowa księcia de Liria z 1727 roku

63%
Taracha C.
Studia Rossica Gedanensia
|
2015
|
issue 2
358–368
PL
W 1727 roku przybył do Petersburga w charakterze ambasadora króla Filipa V książę de Liria. Głównym celem jego misji było pozyskanie wsparcia Rosji dla hiszpańskich planów inwazji na Wielką Brytanię. Wśród dokumentów, jakie dyplomata otrzymał przed wyjazdem z Madrytu, znajdowała się matryca szyfrowa do prowadzenia sekretnej korespondencji z dworem. Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie tego dokumentu, jego konstrukcji, strukturze, elementom kodowanym i kodującym, dodatkowym zabezpieczeniom oraz ocenie jego wartości.
EN
In 1727 the Prince of Liria arrived in Petersburg as an ambassador of the king Philippe V. The main purpose of his mission was to get Russian help for Spanish plans of invasion of Great Britain. Among the papers that the diplomat received before he left Madrid there was a cipher for maintaining a secret correspondence with his court. This article is devoted to an analysis of this document, its structure, encoded and encoding elements, collaterals and to the evaluation of its value.
7
Publication available in full text mode
Content available

Oratorium w Rzymie od XVII do XVIII wieku

54%
Smolarek D.
Ruch Biblijny i Liturgiczny
|
2012
|
vol. 65
|
issue 1
EN
The new vocal-instrumental music type that actively bloomed in the period of baroque came into being partly by the activity of Saint Philip Neri. He organized services associated with singing laudi in a building specially intended for that purpose - named in Italian oratorio. Primarily the term “oratorio”, meant a prayer space, later was related to non-liturgical and musical services that were performed there. Laudi spirituali were gradually replaced with madrigali spirituali and motetti concertati that often had the character of dialog singing. From these forms in the first half of XVII century formed two types of oratorios: folk (oratorio volgare) and latin (oratorio latino). The content of compositions was non-liturgical religious text that was inspired by the Bible featured: histories of Old Testament, figures, New Testament events and parables, and also allegoric dialogs between Christ and a Christian soul. The singers in oratorio were accompanied by orchestra (often choir) performed particular dramatic roles and did not use means of actor playing. Oratorio as a carrier of religious content served liturgy and became its certain fulfillment.
PL
Do powstania nowego wokalno-instrumentalnego gatunku muzycznego, który bujnie rozkwitał w okresie baroku, przyczyniła się działalność rzymskiego kapłana św. Filipa Neriego. W specjalnie na ten cel przeznaczonym budynku – zwanym w języku włoskim oratorio – organizował nabożeństwa połączone ze śpiewaniem laud. Pojęcie „oratorium”, pierwotnie oznaczające pomieszczenie modlitewne, odnoszono później do nieliturgicznych i muzycznych nabożeństw, które tam odprawiano. Laudi spiritualistopniowo zastąpione przez madrigali spirituali i motetti concertati posiadały często charakter śpiewów dialogowanych. Z tych form, w I połowie XVII wieku wykształciły się dwa typy oratorium: ludowe (oratorio volgare) i łacińskie (oratorio latino). Treścią kompozycji był nieliturgiczny tekst religijny, który czerpiąc inspiracje z Biblii, przedstawiał: starotestamentalne historie i postaci, nowotestamentalne wydarzenia i przypowieści, a także alegoryczne dialogi pomiędzy Chrystusem i duszą chrześcijanina. W oratorium, śpiewacy, którym towarzyszyła orkiestra (a niekiedy chór), wykonując określone role dramatu, nie korzystali ze środków gry aktorskiej. Oratorium jako nośnik treści religijnej służyło liturgii i stawało się jej dopełnieniem.
8
Publication available in full text mode
Content available

Znaczenie ruskojęzycznego drukarstwa bazyliańskiego w rozwoju języka ukraińskiego i białoruskiego

51%
Getka J.
Przegląd Środkowo-Wschodni
|
2016
|
vol. 1
9-29
EN
Multilingualism of prints from Basilians’ typographies contributed to the rapprochement and interpenetration of cultures of Ruthenian nations (Ukrainians, Belarusians) with Polish and Western European cultures. Especially important in this context was the printing of original and translated works in Ruthenian language (religious and secular texts), similar to the spoken language of that period. This raised the prestige and confirmed the adequacy of this language for the purposes of literature. This was conducive to the development of national languages (Ukrainian and Belarusian).
9
Publication available in full text mode
Content available

Komisja Porządkowa Cywilno-Wojskowa Ziemi Lubelskiej i Powiatu Urzędowskiego jako instytucja administracyjno-samorządowa

45%
Jakimowicz K.
Wschodni Rocznik Humanistyczny
|
2019
|
vol. XVI (2019)
|
issue 3: Rzeczpospolita i Wschód, pod red. Artura Góraka
151-167
PL
Celem artykułu jest analiza form organizacyjnych, obsady personalnej oraz uwarunkowań społeczno-politycznych działalności Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej Ziemi Lubelskiej i Powiatu Urzędowskiego, powołanej podczas Sejmu Czteroletniego i aktywnej od lutego 1790 r. W tekście wskazuję na genezę instytucji, jej kompetencje, procedury związane z wyborem komisarzy, rotacje jakie zachodziły w tym gremium podczas przeszło dwóch lat istnienia Komisji. W kolejnej części dokonuję analizy metod pracy przyjętych przez lubelskich komisarzy i określonych w stosownej ordynacji
EN
The aim of the article is to analyze organizational forms, staffing and sociopolitical conditions of the activities of the Civil and Military Order Committee of the Lublin Region and Urzedow County, established during the Great Sejm and active from February 1790. In this article, I point to the genesis of the institution, competences, procedures related to the choice of commissioners, rotations that took place in this committee during more than two years of the Committee’s existence. An important element is the analysis of working methods adopted by the Lublin commissioners and specified in the relevant ordinance.
RU
Целью данной статьи является анализ организационных форм, штатного расписания и социально-политических условий Комиссии по военно-гражданскому заказу Люблинской земли и Уржендовского Повята, созданной во время четырехлетнего сейма и действующей с февраля 1790 года. В тексте Автор указывает на генезис учреждения, его компетенции и процедуры, связанные с выборами членов Комиссии, ротации, имевшие место в этом органе в течение двух лет существования Комиссии. В следующей части Автор анализирует методы работы, принятые Люблинскими комиссарами и указанные в соответствующем постановлении.
10
Publication available in full text mode
Content available

Ksiądz Benedykt Chmielowski-życie i dzieło Diogenesa Firlejowskiego

38%
Paszyński W.
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
|
2015
|
vol. 124
105-136
PL
Celem artykułu jest przybliżenie sylwetki księdza Chmielowskiego, autora pierwszej polskiej encyklopedii powszechnej, znanej jako Nowe Ateny. We wstępie oraz rozdziale pierwszym zwrócono uwagę na istnienie czarnej legendy na temat twórczości Chmielowskiego oraz skąpych danych biograficznych. Rozdział drugi przedstawia możliwe okoliczności nadania imienia, niebagatelne wobec obranej drogi życiowej. W rozdziale trzecim sprostowano błędną atrybucję herbową zaś w czwartym nieścisłości w lokalizacji miejsca narodzin Chmielowskiego, które pokutują w literaturze. Kolejne dwa rozdziały (5-6) omawiają korzenie duchownego i lata edukacji lwowskiej. W rozdziale pt. Na dworze Jabłonowskich poznajemy początki drogi świeżo wyświęconego księdza zaś w rozdziale Firlejów jego codzienne życie – już jako proboszcza. W rozdziale dziewiątym ukazano zmienne koleje fortuny kariery duchownej, by w dziesiątym przedstawić schyłek życia księdza.
EN
This article intends to bring into focus the figure of father Chmielowski who au-thored the first Polish Universal Encyclopedia commonly known as Nowe Ateny (New Athens). The biography depicts his deeply troubled life – highs and lows of his cleri-cal career, his zest for research and finally his zeal in living a parish priest’s life to the fullest. What emerges from the sources scrutinized is a picture of a highly ambitious person endowed with an unusual humility, true vocation and a great deal of creative energy. The article summarizes the state of research on life and legacy of Benedict Chmielowski. Many data and conclusions (such as those referring to birthplace and family coat of arms) had to undergo verification and correction. The aim of the article was therefore to shed new light on this person, as well as to debunk some persisting stereotypes and misconception, thus drawing a picture of a man of flesh and blood.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.