Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Yugoslavism
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Jugoslávci a jugoslávství v letech 1966–1971. Mezi politickými doktrínami a národním cítěním

100%
Selinić S.
Slovanský přehled: historická revue pro dějiny střední, východní a jihovýchodní Evropy (Slavonic Review: Review for Central, Eastern and Southeastern European history)
|
2016
|
vol. 102
|
issue 3
423-449
EN
Between the end of the 1960s and beginning of the 1970s the nationality question was opened up again in socialist Yugoslavia. One of the issues discussed among the political elite of that period was how to approach to ethnic Yugoslavism. For the most part, the Yugoslav communist elite approached ethnic Yugoslavism, an identity that some of the country’s social groups spontaneously professed, for the most part negatively. They evaluated it as an attempt at revivifying the interwar Yugoslav unitarism or as a ruse behind which was hidden Great Serbian chauvinism. The communist leadership was at most willing to tolerate Yugoslavism as an ideological construct that expressed citizens’ positive attitude towards the functioning of their shared Yugoslav state.
2
Content available remote

“Post-Liberalism”, Anti-Clericalism And Yugoslav Nationalism Slovene Progressive Political Camp in the Interwar Period and Contemporary Czech politics

100%
Mulej O.
Střed. Časopis pro mezioborová studia Střední Evropy 19. a 20. století. / Centre. Journal for Interdisciplinary Studies of Central Europe in the 19th and 20th Centuries.
|
2014
|
vol. 6
|
issue 1
65-93
EN
The political landscape of Slovene lands as it developed by the World War I. was distinguished by the dominant position of political Catholicism. “Progressives” as the second most important political force lagged far behind in terms of popular support and the gap between the two even broadened during interwar. Moreover, the progressive camp faced disintegration after 1918, which was also not surmounted during 1930s despite the renewed but politically conditioned unity of all the major strains of progressive politics inside one party. The core group of the progressive camp gathered around Gregor Žerjav and Albert Kramer united the most vocal advocates of Yugoslav national idea in Slovene part of Yugoslavia. The reasons ranged from practical considerations, connected to the persistent domestic struggle with the Catholic camp, to more substantial ones. These included belief in a necessity of a strong state, as well as a sincere persuasion that amalgamation into a unified Yugoslav nation represented a new, necessary and higher developmental stage for Slovenes. During the 1930s their Yugoslav nationalist radicalized further and included militant rhetoric. The two main denominators of Slovene progressives during the interwar period continued to be nationalism and anti-clericalism. The centrality of struggle against “clericalism,” marked an important difference between progressives and their counterparts in the more secularized Czech context. On the other hand the appeal to the national idea, as well as propensity toward integral nationalism distinguished both the Slovene and the Czech interwar national liberal heirs.
3
Publication available in full text mode
Content available

As a Wall Came Down…. New Boundaries, New Narratives (Yugoslavism and Yugoslav Artistic Space, Discontinuity and Fragmentation in the Core Narrative of the Cultural Institutions in Transition-Period Serbia)

100%
Vuković T.
Colloquia Humanistica
|
2018
|
issue 7
EN
As a Wall Came Down… New Boundaries, New Narratives (Yugoslavism and Yugoslav Artistic Space, Discontinuity and Fragmentation in the Core Narrative of the Cultural Institutions in Transition-Period Serbia)The main aim of this overview is to trace the presence and importance of the Yugoslav narrative (dedicated to a common cultural and artistic space before, during and after Yugoslavia) as important for (re)creating and maintaining continuity and coherence in the core narrative as an internal structure of cultural institutions in Serbia, especially in the transition period (2000 – 2018). The emergence of the South Slavic unity idea at the territory of the Balkans, as we argue in the article, can be traced to a time long before the state of Yugoslavia was created as a concept. The fact that a common field (common ground) in the sense of cultural space existed long before the creation of Yugoslavia contains the assumption that common cultural ground and art space exist in the post-Yugoslav period as well. The concept of the common cultural space is also known as Yugoslav Artistic Space. The main goal of the article is to shape the conclusion that Yugoslav Artistic Space, considering its tradition, still exists despite the political changes after 1989, particularly during the ‘90s and the transition process, if not in another sense, than as a core narrative of the institutions (such as the Museum Of Contemporary Art in Belgrade, for example). It also delineates the thesis that marginalization of the Yugoslav legacy leads to discontinuity, fragmentation, and a status quo position in the transition process of Serbian cultural institutions. Kiedy mur upadł… Nowe granice, nowe narracje (Jugoslawizm i jugosłowiańska przestrzeń artystyczna, dyskontynuacja i fragmentaryzacja w głównym nurcie narracji instytucji kultury w Serbii w czasie przemiany)Celem artykułu jest prezentacja obecności i znaczenia jugoslawizmu i jugosłowiańskiej narracji, jak też fenomenu jugosłowiańskiej przestrzeni artystycznej (także po upadku Jugosławii), jako czynnika podtrzymującego kontynuację i jedność głównego nurtu narracji dotyczącego struktury instytucji kultury w Serbii w okresie przemiany (2000 – 2018). Kreacja jedności jugosłowiańskiej (południowosłowiańskiej) na terenie Bałkanów, jak będzie o tym [mowa] w tekście, ma swoje początki wiele lat przed powstaniem państwa jugosłowiańskiego. Fakt istnienia wspólnego pola w sensie kulturowym i kulturologicznym przed powstaniem Jugosławii daje nadzieję możliwości istnienia jednej kulturowej i artystycznej przestrzeni także w okresie post jugosłowiańskim, za sprawą znanego i niedawno zdefiniowanego terminu „jugosłowiańska przestrzeń artystyczna” Ješy Denegri (2011). W artykule jest położony akcent na jugosłowiańską przestrzeń artystyczną wraz z jej tradycją, która, pomimo zmian politycznych 1989 roku, a szczególnie lat 90-tych, trwa nadal w bardzo konkretny sposób, w głównym nurcie narracji instytucji kultury (czego przykładem jest Muzeum Sztuki Współczesnej w Belgradzie). [Autorka] eksponuje także twierdzenie [obecne w głównym nurcie narracji], że marginalizacja idei i tradycji juslawizmu prowadzi do zerwania kontynuacji i fragmentaryzacji, do przyjmowania pozycji status quo w procesie przemiany instytucji kultury w Serbii. Чим је Зид пао… Нове границе, нови наративи. (Југословенство и југословенски уметнички простор, дисконтинуитет и фрагментираност средишњег наратива институција културе у Србији, у периоду транзиције)Чланак представља осврт на присуство и важност југословенства и југословенског наратива, као и феномена југословенског уметничког простора (и после Југославије), у поновном успостављању и одржавању континуитета и јединства средишњег наратива као носећег, када је реч о унутрашњој структури институција културе у Србији, у периоду транзиције (2000 – 2018). Стварање јужнословенског јединства на територији Балкана, како ћемо навести у тексту, има своје почетке много пре прве концептуализације југословенске државе. Чињеница да је заједнички простор, у смислу културолошког и културног заједничког поља, постојао и пре стварања Југославије, наговештава могућност постојања јединственог културног и уметничког простора и у пост- југословенском периоду, познатим и дефинисаним управо термином југословенски уметнички простор, Јеше Денегрија (2011). У тексту се истиче да југословенски уметнички простор, узимајући у обзир његову традицију, опстаје упркос политичким променама 1989, нарочито ‘90тих година, све до данас – на конкретнији начин, или у средишњем наративу институција културе (Музеја савремене уметности у Београду, на пример). Такође, истакнута је тврдња да имаргинализација идеје југословенства и традиције југословенства, води у дисконтинуитет, фрагментацију, и status quo позицију у транзитивном процесу институција културе у Србији.
4
Publication available in full text mode
Content available

The Princip cult and what it evokes in Hungary

100%
Weaver E. B.
Sprawy Narodowościowe
|
2016
|
issue 48
EN
The Princip cult and what it evokes in HungaryOn the 28th of June, 1914, a consumptive student, Gavrilo Princip, shot and killed prince Franz Ferdinand, the heir to the throne of the Austro-Hungarian Monarchy. The prince’s wife Sofia was also killed by a stray bullet. In the century that has passed since the assassination, the memory of Princip and the cult constructed around him has been distorted beyond recognition. As local and international politics were altered, so changed Princip’s image. The memory of Princip now evokes strong reactions not only in the South Slav lands, but in Hungary as well. In what follows, we will examine possible sources for the strong reactions evoked by Princip’s memory among Hungarians a century after his act. Kult Principa i co on ewokuje na WęgrzechW dniu 28 czerwca 1914 roku chory na gruźlicę student Gavrilo Princip zastrzelił księcia Franciszka Ferdynanda, następcę tronu monarchii austro-węgierskiej. Od zbłąkanej kuli zginęła także żona księcia, Zofia. W okresie stulecia, które minęło od tego zabójstwa, pamięć o Principie i kult zbudowany wokół niego przeobraziły się diametralnie. Wraz z przemianami polityki lokalnej i międzynarodowej zmieniało się także postrzeganie Principa. Obecnie pamięć o Principie wywołuje silne reakcje nie tylko na ziemiach południowosłowiańskich, ale również na Węgrzech. Autor artykułu docieka, skąd mogą wypływać silne reakcje, jakie pamięć Principa wywołuje u Węgrów sto lat po jego czynie.
5
Publication available in full text mode
Content available

Možnosť alebo nutnosť? Definícia juhoslavizmu a jej transformácie v podmienkach najnovších výskumov

100%
Melichárek M.
Acta historica Neosoliensia Vedecký časopis pre historické vedy
|
2022
|
vol. 25
|
issue 2
5-24
EN
The paper analyses transformations and possible views of Yugoslav idea/Yugoslavism as an ideological and theoretical concept. The study aims to delimit, understood and conceptualize the notion of all terms which are connected to Yugoslav idea and to conduct an analysis, critique and interpretation of its key concepts with regard to domestic as well as foreign sources (mainly of western historiography, since Yugoslav does not pay too much attention to the topic). Theoretical basis rises mainly from van Dijk, Fairclough and Rabie. The analysis focuses primarily on the Yugoslavism on its ideological level. Could Yugoslavism be an ideology at all, and if so, under what conditions and to whom would it serve? Is it (political) ideology or an idea in this case? The most important task set is a clear categorization of often incorrectly used and subsequently interpreted terms in connection with Yugoslavism. The study offers an insight into the phenomenon of Yugoslavism in its ideological context and offers a definition(s) of this concept. The paper demonstrates huge complexity of the elaborated issue. An important criterion for research was to point out the (incorrect) use of individual terms in connection with the Yugoslav question, which the authors often use without logical justification.
6
Publication available in full text mode
Content available

Muzyka jugosłowiańska – idea i jej realizacja do 1941 roku

84%
ANDRZEJEWSKI M.
Edukacja Muzyczna
|
2014
|
issue 9
35–48
PL
Zalążki muzyki jugosłowiańskiej tkwią w iliryzmie – pierwszym ruchu postulującym zjednoczenie kulturowe i polityczne południowych Słowian. W kręgu kompozytorów i muzyków związanych z iliryzmem (Vatroslav Lisinski, Ferdo Livadić) pojawiły się pierwsze inicjatywy zdążające do zbliżenia muzycznych kultur południowej Słowiańszczyzny. Drugi etap (ok. 1860–1918) został zdominowany działalnością Franja Kuhača. Ten chorwacki uczony jako pierwszy sformułował koncepcję wspólnego stylu jugosłowiańskiego (Narodna glazba Jugoslavena, 1869). Pomysły Kuhača stanowiły przygotowa- nie pod trzeci, właściwy etap rozwoju muzyki jugosłowiańskiej – zaczynający się z chwilą powstania Królestwa Jugosławii (1918). Od tego momentu kultura muzyczna krajów południowej Słowiańszczyzny podporządkowana została państwowej idei jugoslawizmu, wyrażającej się w dążeniu do stworzenia jednolitego „narodu jugosłowiańskiego”. Idea ta odzwierciedliła się w pismach czołowych ideologów muzyki jugosłowiańskiej – Antona Dobronicia, Petara Konjovicia i Miloje Milojevicia oraz w utworach kompozytorów czerpiących inspirację z folkloru różnych regionów Jugosławii.
EN
The beginnings of Yugoslav music are set in illyrism – the first movement postulating cultural and political unification of the South Slavs. The composers and musicians of illyrism (Vatroslav Lisinski, Ferdo Livadić) came up with the first initiatives to bring together musical cultures of the South Slavs. The second phase (about 1860–1918) was dominated with the output of Franjo Kuhač. This Croatian scholar was the first to create the conception of the common Yugoslav style (Narodna glazba Jugoslavena, 1869). Kuhač’s ideas were the preparation for the third, the actual phase of the development of Yugoslav music – which begun with the creation of the Kingdom of Yugoslavia (1918). Since that moment, the musical culture of the south Slavic countries was subordinate to the national idea of Yugoslavism, expressed by pursue to create unilateral “Yugoslav nation”. This idea reflected in the letters of the main ideologists of Yugoslav music – Antun Dobronić, Petar Konjović and Miloje Milojević and in the works of composers drawing inspiration from the folklore of the various regions of Yugoslavia.
7
Publication available in full text mode
Content available

Sarajewo – Zagrzeb – Kraków. O miejscach opuszczonych, odrzuconych i odnalezionych na austro-węgierskiej mapie biografii Ivo Andricia

71%
Nowak-Bajcar S.
Porównania
|
2012
|
vol. 11
193-203
EN
At the beginning of April 1914 Ivo Andrić, the young poet, after completing college education inSarajevo (1911), and than after brief episodes of studies in Zagreb (1912) and Vienna (1913),decided to undertake studies at the Jagiellonian Univesity in Cracow. Why did conventionalbourgeois world, at first glance not so different from world of salons in Zagreb and Vienna, seem to be a “better world” for the writer of Croatian-Bosnian roots? Presenting Andrić’s choices on the eve of World War I, reflected in his gestures of rejection, as well as gestures of afimation, I show the role of meeting with Cracow and the Polish culture in formation of his hybrid Yugoslavic identity. Documentaries are the starting point for reflection on the influence of the genius loci of Cracow on the formation of the intellectual silhouette of the Yugoslavic Nobel-Prize winner (1892–1975).
PL
Na początku kwietnia 1914 roku Ivo Andrić, wówczas młody poeta, opuściwszy Bośnię poukończeniu nauki w sarajewskim gimnazjum (1911), a następnie po krótkich epizodach studióww Zagrzebiu (1912) i Wiedniu (1913), decyduje się na podjęcie nauki na krakowskim Uniwersytecie Jagiellońskim. Dlaczego konwencjonalny mieszczański świat, na pierwszy rzut oka nie tak przecież odmienny od opuszczonego przez Andricia świata salonów Zagrzebia i Wiednia, wydał się pisarzowi o bośniacko-chorwackich korzeniach, światem „lepszym”? Prezentując wyborypisarza w przededniu wybuchu pierwszej wojny światowej, przejawiające się zarówno w gestach odrzucenia, jak i w gestach afirmacji, pokazuję rolę, jaką w kształtowaniu się hybrydycznej, jugosłowiańskiej tożsamości twórcy odegrało spotkanie z polską kulturą początku XX wieku. Materiały dokumentalne stanowią punkt wyjścia do refleksji nad wpływem genius loci Krakowa na kształtowanie się intelektualnej sylwetki jugosłowiańskiego Noblisty (1892–1975).
8
Content available remote

Nacionalismus jako most do budoucnosti: ideologie slovinských komunistů v Jugoslávii po Titovi (1980-1986)

59%
Janíčko M.
Soudobé dějiny (Contemporary History)
|
2023
|
vol. 30
|
issue 1
99-136
EN
The study analyses the ideological orientations of the Slovenian communist establishment in the 1980s, their mutual intersections and their significance in political practice. The author identifies five simultaneously present orientations: Sloveneism (Slovenian nationalism); Yugoslavism (Yugoslav federalism); self-managed socialism as a specifically Yugoslav variant of Marxism-Leninism; political liberalization; and later affinity to the market economy. Slovenian nationalism had the strongest position in the actions of the communist elite (League of Communists of Slovenia, Zveza komunistov Slovenije - ZKS). It was particularly concerned with maintaining Slovenia's political autonomy according to the 1974 constitution but steadily gained strength, especially under the influence of public opinion. At the same time, the Slovenian communist leaders wanted to avoid a confrontation with the radicalized public and always ended up in harmony with it on a nationalist wave. In contrast to the "Sloveneists", the "Yugoslavists" did not rely on identification with a united political demos but saw the meaning of Slovenia's involvement in the common state mainly in the joint building of self-managed socialism and in the defence against external dangers. Although the appeal of self-managed socialism was weakened by the chronic economic crisis in Yugoslavia in the 1980s, leading Slovenian communists remained committed to its ideology. They also advocated supplementing self-management with market mechanisms and a limited liberalization of conditions, which, however, was not to imply the formation of other political parties. However, the communists in Ljubljana subordinated all their other ideological orientations to Slovenian nationalism in both rhetoric and practice. This was reflected in their smooth transition to the new political-economic system on the wave of national euphoria, which culminated in the declaration of Slovenian independence in the summer of 1991.
CS
Studie analyzuje ideologické orientace slovinského komunistického establishmentu v osmdesátých letech minulého století, jejich vzájemné souvislosti a význam v politické praxi. Autor identifikuje pětici současně přítomných orientací: slovinství (slovinský nacionalismus), jugoslávství (jugoslávský federalismus), samosprávný socialismus jako specificky jugoslávskou variantu marxismu-leninismu, politickou liberalizaci a sympatie pro tržní ekonomiku. Nejsilněji se v politice Svazu komunistů Slovinska (Zveza komunistov Slovenije – ZKS) uplatňoval slovinský nacionalismus, který dbal zejména na udržení politické autonomie Slovinska podle ústavy z roku 1974 a který, zejména pod vlivem veřejného mínění, ale setrvale narůstal. Slovinské komunistické špičky se přitom nechtěly konfrontovat s radikalizující se veřejností a na nacionální vlně s ní vždy nakonec souzněly. Jugoslávství slovinských komunistů se na rozdíl od slovinství neopíralo o identifikaci s jednotným jugoslávským politickým demosem a smysl zapojení Slovinska do společného státu spatřovalo zejména ve společném budování samosprávného socialismu a v obraně před vnějšími nebezpečími. Ačkoli přitažlivost samosprávného socialismu v osmdesátých letech oslabovala chronická hospodářská krize v Jugoslávii, přední slovinští komunisté zůstávali jeho ideologii věrni. Zasazovali se zároveň za doplnění samosprávy tržními mechanismy a za omezenou liberalizaci poměrů, která však neměla implikovat vznik jiných politických stran. Slovinskému nacionalismu však komunisté v Lublani všechny své ostatní ideové orientace podřizovali jak v rétorice, tak i v praxi. To se projevilo jejich hladkým přechodem do nového politicko-ekonomického systému na vlně národní euforie po roce 1990, která vyvrcholila vyhlášením nezávislosti Slovinska v létě 1991.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.