Search results

1

Sowjetische Karriere für nationale Kultur? Zum Verhältnis von Sowjetisierung und Konstituierung nationaler Kultur am Beispiel des Wirkens herausragender Kulturfunktionäre der Stalin- und Chruščev-Ära in der Litauischen SSR

100%

Mikstaite O.

Studia Maritima

|

2012

|

vol. 25

239-254

PL

Celem badania było wykazanie napiętego stosunku między procesami sowietyzacji i tworzenia się litewskiego narodu. Do ich zobrazowania wybrałam kulturowy rozwój scenicznego folkloru i kina, które skupiały się wokół wybitnych funkcjonariuszy kultury epoki Stalina i Chruszczowa. Za pomocą instytucjonalizacji, mobilizacji elity, jak i konkretnej pracy funkcjonariuszy przedstawiono, w jaki sposób proces sowietyzacji stał się siłą napędową rozwoju litewskiej kultury. Pomimo że Jonas Švedas był raczej przedstawicielem stalinizmu, a Vytautas Žalakevičius – epoki Chruszczowa, to wspólnie zajmowali dominującą pozycję w formowaniu sowiecko-litewskiej kultury. Ta prestiżowa rola reprezentantów nowej elity nie tylko wymagała od nich intensywnej kolaboracji z reżimem, ale dawała im też prawo do wpływania na produkcję kulturalną. I tak można było wykazać na przykładzie Švedasa i jego działalności w zespole, że z jednej strony stał się on bezspornie filarem reżimu poprzez wypełnianie ideologicznego zlecenia, z drugiej zaś forsował jednocześnie proces akulturacji muzycznego folkloru.

2

Sokoły Stalina. Mitologizacja lotnictwa w sowieckim kinie stalinowskim

100%

Wojnicka J.

Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

|

2019

|

vol. 73

|

issue 3 (326)

264-270

PL

Artykuł prezentuje sowiecki, szczególnie stalinowski mit propagandowy związany z lotnictwem i lotnikami, szczególni jego filmową reprezentację. W propagandzie sowieckiej mit ten zaczął być obecny już w latach 20., choć – co zrozumiałe – apogeum osiągnął w latach 30. i w kinie wojennym. U jego podłoża znajdował się zarówno naukowy prometeizm komunizmu, jak i imperialne potrzeby propagandowe. W sztuce lat 20. należał do obszaru działań awangardy, która – jak w całej Europie – akcentowała futurystyczne fascynacje i rozwój nowoczesności. W latach 30. Stalin uznał go za jeden z filarów sowieckiej gigantomanii. Dlatego zarówno autentyczne sukcesy lotników, jak projekty techniczne stały się tematem sztuki, począwszy od muzyki (sławny Marsz awiatorów) i malarstwa (Aleksandr Dejneka), a skończywszy na kinie. Wśród filmów akcentujących tę tematykę znajdziemy m.in. Samotną (1931) Grigorija Kozincewa i Leonida Trauberga, Aerograd (1935) Aleksandra Dowżenki, filmy opowiadające o wyczynach lotników: Walerij Czkałow (1941) i Męstwo (1939) Michaiła Kałatozowa, czy też powojenną Opowieść o prawdziwym człowieku (19..) Aleksandra Stołpera na podstawie uznanej wówczas powieści Borysa Polewoja. Mit lotników trwał w kinie sowieckim jeszcze w okresie odwilży, choć propaganda zaczęła go wówczas zastępować bardziej aktualnym i nośnym mitem. Zdobycie przestworzy zastąpiono zdobyciem kosmosu, a lotników astronautami.

EN

A presentation of the Soviet, and especially Stalinist propaganda myth connected with aviation and pilots, and in particular its cinematic representation. The myth in question appeared in Soviet propaganda already in the 1920s although, understandably, it reached its apogee in the 1930s and in wartime motion pictures. Its foundation was composed both of communist scientific prometheism and the demands of imperial propaganda. In the art of the 1920s it belonged to the domain of propaganda undertakings which, just as all over Europe, accentuated futuristic fascination and the progress of modernity. During the 1930s Stalin regarded the titular myth as one of the pillars of Soviet gigantomachy. This is the reason why authentic successes enjoyed by aviators and technical projects became the theme of art, spanning from music (the famous Aviators March) and painting (Alexandr Deyneka) to the cinema. Films accentuating this particular theme include, i.a. Alone (1931) by Grigoriy Kozintsev and Leonid Trauberg, Aerograd (1935) by Alexander Dovzhenko, works about the exploits of aviators: Valeriy Chkalov (1941) and Courage (1939) by Mikhail Kalatozov, and the post-war Tale of a True Man by Alexander Stolper (1948), based on the acclaimed novel by Boris Polevoy. The aviator myth lasted in the Soviet cinema well into the political thaw period although propaganda began to replace it with a more typical and appealing counterpart. Conquest of space was supplanted by that of the cosmos and astronauts took the place of aviators.

3

Badania nad Polakami na Wschodzie w Instytucie Polonijnym KUL

89%

Walewander E.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1998

|

vol. 69

449-456

EN

-

4

Wykorzystanie radzieckich emigrantów doby détente w praktyce działań 1. Zarządu Głównego KGB i współczesne reminiscencje tego zjawiska. Casus Stanów Zjednoczonych Ameryki

89%

Pawlikowicz L.

Polityka i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 20

|

issue 4

233-248

EN

The article - on the basis of American official and court documents (relating to four documented cases of espionage between 1975 and 1991) and using empirical, quantitative and comparative methods - for the first time comprehensively analyses the activities carried out for the benefit of the KGB foreign intelligence service by emigrants from the USSR who arrived in the United States between 1971 and 1984. In addition to describing the scale and peculiarities of the aforementioned migration wave, the four main directions of their operational work are presented, as well as the development of new forms of interaction between Russian emigrants and the new Russian intelligence services after 1991.

PL

W artykule – na podstawie amerykańskich dokumentów urzędowych i sądowych (odnoszących się do czterech udokumentowanych przypadków szpiegostwa pomiędzy 1971 a 1991 rokiem) i przy wykorzystaniu metod empirycznych, ilościowych i porównawczych – poddano analizie działalność prowadzoną na rzecz wywiadu zagranicznego KGB przez emigrantów z ZSRR przybyłych do Stanów Zjednoczonych w latach 1971–1984. Poza opisem skali i specyfiki wspomnianej fali migracyjnej przedstawiono cztery zasadnicze kierunki ich pracy operacyjnej, jak również rozwój nowych form współdziałania rosyjskich emigrantów z rosyjskimi służbami wywiadowczymi po 1991 roku.

5

„Gorzkie słowo prawdy”, czyli członkowie Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej naocznymi świadkami narodzin państwa komunistycznego

88%

Pawełczyk-Dura K.

|

2012

|

vol. 9

|

issue 9

239-248

PL

W artykule przedstawiono stosunek członków Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej do rodzącego się państwa komunistycznego. Czasy, w których formowała się federacja sowiecka był jednocześnie okresem „odrodzenia” Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Te dwa nowopowstałe organizmy – świecki, ateistyczny i duchowy, religijny – w burzliwym roku 1917 stanęły w obliczu nowych zadań. Rewolucja dla bolszewików była początkiem nowej epoki – okresu władzy ludu, licznych przemian, odrzucenia „zgniłego kapitalizmu” i dekadencji związanej z systemem wolnorynkowym. Natomiast dla prawosławnych szczególnym wydarzeniem stał się Sobór Lokalny, upamiętniający zakończenie „epoki synodalnej”. Duchowni, uczestniczący w pracach soborowych, mimo własnej woli stali się świadkami początków państwa komunistycznego i jako tacy zabierali głos w szerokiej dyskusji na temat narodzin nowej władzy. Ich komentarze stanowią jasny obraz działań władzy ludowej u zarania państwowości sowieckiej. Obraz o tyle czytelny, że pozbawiony fałszywej propagandy „komunistycznego raju”. Jeszcze w roku 1917 i 1918 Cerkiew prawosławna mogła pozwolić sobie na „gorzkie słowo prawdy” o nowym reżimie i jego bohaterach. po pewnym czasie ów głos zostanie zagłuszony represjami i cenzurą. Tym cenniejsze wydają się być świadectwa tego okresu – autentyczne wspomnienia i relacje, ilustrujące narodziny państwa sowieckiego. Zostały one ukazane w niniejszym artykule.

6

Badanie kultury w PRL i ZSRR oraz nowe spojrzenie na kulturę w polskiej i rosyjskiej socjologii po przełomie ustrojowym

75%

Dunaeva V.

Kultura i Społeczeństwo

|

2011

|

vol. 55

|

issue 2-3

113-129

EN

The author analyses a history of research on culture in communist Poland and the USSR (later Russian Federation). She finds similarities and differences. During the time of communist Poland a tendency was to standardize the supply of culture and make the access to it more democratic. The basic task of the sociology of culture in communist Poland was to control the advancement process of culture dissemination and research into the various forms of participation. However, in the second half of the 70s attention was more and more focused on the directions of cultural sociology development and functions. Following the fall of communism this discipline was faced with a challenge of embracing all the important directions of changes while indicating a now socio-cultural model at the same time. In the USSR, on the other hand, the government was interested only in the cultural research which was to confirm a hypothesis on fast cultural development of masses. Sociology of culture did not exist as a science, though. Following years of deep crisis, when perestroika period began, sociologists of post soviet Russia faced a serious challenge: how to move from “the only one true” Marxist paradigm to the mastering and usage of various theories which functioned in sociology around the world. The Author indicated the contribution in this respect i.a. of Vladimir Yadov or academics circled around Yurij Levada. In general one can say that in Poland as well as in Russia, the sociology of culture following the fall of communist regime and following certain major political, economic, social and cultural changes, found itself in entirely new reality.

7

Recenzja monografii Władimira Michaiłowicza Syrycha, czerwony terror: kanony biblijne, lecz realizacja plebejska, Moskwa 2018

75%

Zieliński J.

De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności

|

2019

|

issue 1(5)

186-188

XX

-

8

Paweł Skubisz, Wojska Pograniczne ZSRS na odcinku z Polską w świetle materiałów wywiadu II Rzeczypospolitej (1921-1939). Struktura i dyslokacja – działalność wywiadowcza – regulamin służby, Szczecin 2010, ss. 166.

75%

Trojanowski M.

Studia Zachodnie

|

2014

|

vol. 16

265–267

9

Polityka historyczna Federacji Rosyjskiej i Związku Radzieckiego wobec Polski na przykładzie opisu agresji ZSRR na Polskę w świetle narracji podręcznikowej

75%

Boridczenko S.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2019

|

vol. 61

74-91

EN

The article discusses the presentation of events from September 17, 1939 in the textbooks of the Russian Federation and the Soviet Union. Thematically, the topic is related to the politics of memory in Russia. The research is based on a wide-ranging analyses of the texts of the school literature published after 1958 in the USSR and in the Russian Federation. Constant discourse on the Polish political scene creates a vision of Russia neglecting Poland. As a main thesis a problem was selected concerning the indoctrination in a Russian school, which is based on ignoring the Soviet aggression on Poland.

PL

W niniejszym artykule omówiono rosyjską narrację historyczną w rodzimym szkolnictwie. Poruszony temat polega na badaniu polityki historycznej Federacji Rosyjskiej i Związku Radzieckiego. Uwagę skupiono na zawartym w podręcznikach Federacji Rosyjskiej oraz Związku Radzieckiego opisie 17 września 1939 roku. Podstawą analizy stała się szeroko zakrojona kwerenda, w trakcie której zanalizowano teksty obowiązujących od 1954 roku podręczników szkolnych. Główne uzasadnienie podjętej tematyki stanowi cieszący się popularnością w polskiej publicystyce dyskurs nawiązujący do polityki historycznej Rosji. Zgodnie z założeniem artykułu historyczna wiedza przekazywana w szkołach Rosji cechuje się starannym pomijaniem wątków związanych z radziecką agresją na Polskę.

10

Polska „wobec Rosji” w 1941 r. Nieznany memoriał Ksawerego Pruszyńskiego jako attaché prasowego ambasady polskiej w Związku Sowieckim

75%

Orzełek A.

Polish Biographical Studies

|

2019

|

issue 7

207-240

PL

Ksawery Pruszyński, należący do grona najbardziej utalentowanych polskich literatów i publicystów pierwszej połowy XX wieku, przeszedł w swym krótkim życiu znamienną ewolucję polityczną. Jego pierwsze artykuły jednoznacznie świadczyły o tym, że jest antykomunistą, zwalczającym zaciekle wszelkie przejawy sympatii dla polityki sowieckiej, a przy tym apologetą Józefa Piłsudskiego i rzecznikiem koncepcji prometejskiej. Konserwatysta, mając szacunek do polskich tradycji tego ruchu, ale szukający jego nowej, adekwatnej do wymogów współczesności formuły i rzecznik „Polski mocarstwowej”, był przy tym twórcą wrażliwym społecznie i niechętnym wszelkiej dyktaturze. Poróżniło go to z jego kolegami z redakcji „Buntu Młodych” i zaprowadziło w szeregi ostrożnych apologetów strony republikańskiej walczącej w hiszpańskiej wojnie domowej. Na sformułowanie koncepcji sojuszu polsko-sowieckiego wymierzonego w Niemcy, za który ceną mogły być polskie ziemie wschodnie, a nagrodą - niemieckie ziemie wschodnie, przyszła jednak pora dopiero po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Pruszyński, mający już za sobą udział w kampanii norweskiej, pełnił w latach 1941–1942 funkcję attaché prasowego przy ambasadzie polskiej ZSRR. W tym też czasie opracował prezentowany memoriał, kierowany prawdopodobnie na ręce premiera gen. Sikorskiego, dotyczący konieczności uznania wagi czynnika rosyjskiego w polityce polskiej. Antycypował on opublikowany w 1942 r. artykuł Wobec Rosji, w którym autor dwuznacznie sugerował już konieczność cesji polskich ziem wschodnich w imię poprawnych stosunków. Wywołało to falę krytyki wobec publicysty, był on jednak w swych poglądach coraz bardziej konsekwentny. Zaprowadziło go to do powrotu do Polski w 1945 r. i akceptacji pojałtańskiej rzeczywistości. Nie był jej gorącym wielbicielem, uznawał ją jednak za rezultat geopolitycznych realiów. Taka też, jak się wydaje, była zasadnicza przyczyna zmiany jego poglądów na Związek Sowiecki i komunizm – przyjęcie za niezmienne twardych reguł polityki, zabarwione być może pewnym urzeczeniem społecznym radykalizmem marksistów. U schyłku życia Pruszyński sprawował funkcje dyplomatyczne. Zginął tragicznie w 1950 r. w wypadku samochodowym, zostawiając niedokończone teksty i pytania o dalszy los swych poglądów w zmieniających się powojennych uwarunkowaniach.

EN

Ksawery Pruszyński, one of the most talented Polish writers and publicists of the first half of the 20th century, underwent significant political evolution in his short life. His first articles unequivocally testified that he was an anti-communist, fiercely fighting all sympathy for Soviet policy, and at the same time an apologist of Józef Piłsudski and a spokesman for the Promethean concept. Pruszyński, a conservative, having respect for the Polish traditions of this movement, but seeking his new formula adequate to the requirements of modern times, and a spokesman for „superpower Poland” was at the same time a socially sensitive creator and reluctant to any dictatorship. This quarreled with his colleagues from the editorial staff of „Youth Rebellion” and led to the ranks of cautious apologists of the republican side fighting in the Spanish Civil War. However, he formulated the concept of the Polish-Soviet alliance against Germany, for which the price could be Polish eastern lands, and the prize - German eastern lands, only after the outbreak of the German-Soviet war. In 1941–1942 Pruszyński was a press attaché at the Polish embassy of the USSR. At that time he prepared the presented memorial, probably directed at the hands of Prime Minister General Sikorski, in which he wrote about the need to recognize the importance of the Russian factor in Polish politics. The text anticipated the article Towards Russia, published in 1942, in which the author has already ambiguously suggested the necessity of the assignment of Polish eastern territories in the name of correct relations. This caused a wave of criticism of the publicist, but he was more and more consistent in his views. This led him to return to Poland in 1945 and to accept the post-Yalta reality. He was not an ardent admirer, but he considered her the result of geopolitical realities. This, too, seems to have been the main reason for changing his views on the Soviet Union and communism – adopting hard policy rules as unchanging, perhaps colored by some social spell on Marxist radicalism. At the end of his life, Pruszyński held diplomatic functions. He died tragically in 1950 in a car accident, leaving unfinished texts and questions about the further fate of his views in the changing post-war conditions.

11

PRZYBYCIE KUBAŃCZYKÓW DO ANGOLI W 1975 ROKU – REAKCJA MIĘDZYNARODOWA

75%

Szczepańska A.

Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

|

2016

|

vol. VIII

365-380

EN

The article refers the powers reaction in 1975 during the Cuban troops arrival to Angola. The Angolan conflict was one of elements of the American – Soviet confrontations during the cold war on the Southern Africa territory. Both US and USSR became interested in Africa much more when Cubans arrived to Angola. The year of Angola independent was a beginning of sustained civil war. In the Angolan conflict, US, USSR, Cuba, RSA, China, Zaire and other countries were diplomatically engaged. The biggest three sides of civil war: MPLA, UNITA and FNLA were using a foreign help what increase a warfare. The Angolan conflict influenced on many countries in Africa and beyond it. Ending the war was one of the most important problem in Africa.

12

Radziecki przewodnik turystyczny po Moskwie: retrospektywa

75%

Kowalenko O.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2017

|

issue 11

377-394

EN

The article gives a brief description of Moscow guide books printed between 1922 and 1991. The retrospective of Soviet texts is preceded by tracing the origins of Moscow travel guides, which goes back to travel notes from the 16th and 17th centuries. The paper presents 34 Soviet itineraries by providing their composition and content summary. Also, it demonstrates and explains the referential and syncretic patterns of Soviet guidebooks, and the shift made at the turn of the NEP era and the 1930s. Tourism evolution, city planning and state censorship are discussed among the factors that influence travel itineraries. The diachronic approach allows to note continuity and transformation elements of Soviet travel guides to Moscow.

13

[Recenzja]: Kondycja zdrowotna Polaków na terenie byłego Związku Sowieckiego, redakcja Marta Makar-Studzińska, ks. Edward Walewander, Józef Bryll, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013, ss. 350; ISBN 978-83-7702-794-3

75%

Flaga J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2014

|

vol. 102

425-429

14

[Recenzja]: M.A. Koprowski, Po obu stronach Uralu, Warszawa 2006, Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum, ss. 364

75%

Szymański J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2007

|

vol. 87

409-411

15

„Żelazna kurtyna” jako aspekt sowietyzacji Europy Wschodniej w latach 1949–1953

75%

Bielicki P.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2017

|

vol. 52

|

issue 1

PL

Iron Curtain as an aspect of Sovietisation of Eastern Europe in 1949–1953AbstractSovietisation of Eastern Europe by the Soviet Union at the turn of the 1950s was a consequence of the division of Europe and strengthened the so-called Iron Curtain. The restrictions of the Iron Curtain included the ban on all travel to the West, except of delegations of sportsmen and some of the members of security services of those countries. Rapid Sovietisation made the nations subjected by the Soviet Union realise how helpless they were and how impossible it was to oppose such a reign of permanent terror of all social groups hostile to communism. Societies became apathetic, passive and submissive to the USSR, seeing it as the only possibility of existence. It is related to one of principal purposes of Sovietisation at the end of the Stalinist period, quite often neglected: its consequences for the social development of subsequent generations of indoctrinated societies.The period of Iron Curtain led to the growing civilisation and mentality distance between East-European countries and the West. The implementation of the Marshall Plan and some basis of economic integration of the countries members of the European Coal and Steel Community in the 1950s contributed to an enormous rise of the standard of living, contrary to the states under communist control.For many decades Sovietisation destroyed the generations able to criticise the authorities, but also willing to cooperate with the state. It contributed to a multi-layered demoralisation of societies. Some of social customs of those times, such as robbing the state through tax avoidance or embezzlement of public money through obtaining social allowances under false pretence, are still present in contemporary post-communist states.Taking of some features of the Russian despotism, such as mistrust, envy, contempt for the weak, or egoism, perpetuated many stereotypes of people from Eastern Europe. The division of the world made by the Big Three and sealed during the Stalinist period made it impossible for the Eastern European nations to know new currents of thoughts, and significantly limited their sense of independence and ability to make independent decisions. Consequences of this process are still present in various dimensions of socio-cultural and political life.„Железный занавес” как аспект советизации Восточной Европы в 1949-1953 гг.Советизация Восточной Европы Советским Союзом на рубеже 40-х и 50-х гг. произошла от совершившегося раздела Европы и она укрепляла „железный занавес”. В обсуждаемом мною временном промежутке все сильнейшая замкнутость Восточного блока на Запад проявлялась также в запрете всех поездок на Запад, за исключением командировок – спортивных и некоторых представителей служб безопасности данных государств. Бурный ход советизации открыл глаза нациям, завоеванным СССР, на их бессилие и невозможность сопротивляться перманентному террору по отношению ко всем социальным группам, выступавшим против коммунизма. Общества становились апатичными, пассивными и послушными СССР, усматривая в таком поведении возможность дальнейшего существования. Это связано с одной из основных целей советизации конца периода сталинизма, о которой сегодня часто умалчивается. Я имею в виду ее последствия для общественного развития очередных генераций индоктринированных обществ. Период „железного занавеса” углубил пропасть между восточно-европейскими странами также в цивилизационной, экономической и ментальной сферах. Принятие Плана Маршалла, а также введение основ экономической интеграции стран ЕОУС в 1950-х гг. сделали возможным невиданное повышение стандартов жизни для Западной Европы в отличие от государств, остававшихся под коммунистическим контролем.Советизация перечеркнула также на многие десятилетия формирование наций способных к критике власти, но и готовых на сотрудничество с государством. Она повлекла за собой многослойную деморализацию обществ. Перенятые тогда общественные нравы обворовывания государства м.пр. путем неуплаты налогов или выманивания социальных пособий, не соответствуя определенным требованиям – часто присутствуют в общественном пространстве посткоммунистических государств. Заимствование некоторых особенностей российского деспотизма, как недоверие, зависть, презрение к более слабым или эгоизм, закрепило существование многих стереотипов, касающихся жителей Восточной Европы. Свершившийся во время встреч Большой Тройки, a закрепленный в сталинский период раздел мира усложнял, а иногда препятствовал восточно-европейским нациям ознакомлению с новыми мыслительными течениями и значительно ограничил чувство самостоятельности и независимости принятия решений. Последствия этого процесса присутствуют и сегодня в разных измерениях общественно-культурной и политической жизни.

16

Kulisy przyjęcia ZSRR do Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego

75%

Pasko A.

Dzieje Najnowsze

|

2018

|

vol. 50

|

issue 1

PL

Od 1951 r. Związek Radziecki jest członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Przynależność do tej organizacji uprawniała sportowców radzieckich do udziału w igrzyskach olimpijskich. Interesujące jest zatem poznanie okoliczności wstępowania ZSRR do MKOl oraz uzyskanie odpowiedzi na pytania: Jakie stanowisko prezentował prezydent Johannes Sigfrid Edström oraz członkowie MKOl w tej sprawie? Jaka była pozycja ZSRR w procesie wstępowania do MKOl? Podstawę źródłową pracy stanowią materiały znajdujące się w Archiwum MKOl w Lozannie. The Soviet Union has been a member of the International Olympic Committee since 1951. This membership entitled Soviets sportsmen to participate in the Olympic Games. It is, therefore, interesting to explore the circumstances of the Soviet Union’s access to the IOC to answer the following questions: What was the stance of President Johannes Sigfrid Edström and the IOC members on this matter? What was the position of the USSR within the process of accession to the IOC? The analysis is based on the source material kept in the Archives of the International Olympic Committee in Lausanne, Switzerland.

17

Konflikt między Gorbaczowem a Jelcynem 1987-1991

75%

Bartnicki A.

Polityka i Społeczeństwo

|

2021

|

vol. 19

|

issue 4

5-17

PL

Historia relacji Gorbaczow-Jelcyn to historia upadku państwa sowieckiego. Być może żadne inne wydarzenie o porównywalnej skali nie zostało spowodowane osobistymi interakcjami dwóch polityków. Gorbaczow – początkowo mentor Jelcyna – upokorzył go. Jelcyn następnie wykorzystał reformy Gorbaczowa, aby w 1989 r. wrócić do polityki. Namiętna niechęć i wrogość, które rozwinęły się między politykami, utrudniały kompromis. W czerwcu 1991 roku Jelcyn został prezydentem Rosji. Sześć miesięcy później ZSRR przestał istnieć.

18

The activities of the “Torgsin” system in Ukraine in the years of 1931–1935

71%

Tanasiuk V.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2020

|

vol. 19

|

issue 2

163-182

PL

W artykule przeprowadzono analizę działalności Wszechzwiązkowego Stowarzyszenia „Torgsin” na Ukrainie w latach 1931–1935. Jego utworzenie było to spowodowane tym, że państwo radzieckie musiało zmobilizować ogromne środki na realizację programu industrializacji i w związku z tym poszukiwało dodatkowych źródeł dochodu. Władze radzieckie opracowały skomplikowany system ich pozyskania. Państwowa polityka skupu zboża doprowadziła do wielkiego głodu na Ukrainie. Utworzenie systemu „Torgsin” było przejawem rzekomej troski władz sowieckich o głodującą ludność. Sieć handlowa „Torgsin” została utworzona w czasie wielkiego głodu, na początku lat trzydziestych XX w. Zorganizowanie sieci sklepów „Torgsin” na terytorium Ukrainy wzmocniło strukturę organizacyjną Stowarzyszenia dzięki pozyskiwaniu wysokiej jakości artykułów spożywczych i przemysłowych. W sklepach sieci realizowano politykę „eksportu wewnętrznego”, sprzedając towary za złoto oraz dewizy. Nabywcami sprzedawanych tam towarów mogli być cudzoziemcy oraz obywatele radzieccy. Umożliwiło to państwu sowieckiemu pozyskanie niemal za bezcen złota, dewiz, pamiątek rodzinnych i antyków od głodującej ludności Ukrainy w zamian za żywność sprzedawaną w sklepach sieci „Torgsin”.

EN

The paper studies the activities of the All-Union Association “Torgsin” in Ukraine between 1931 and 1935. It proves that the Soviet state needed to mobilize financial resources for implementing the industrialization programme and, therefore, sought additional sources of income. The Soviet authorities elaborated complex measures for this purpose. The grain procurement policy caused mass famine in Ukraine. The establishment of the Torgsin system demonstrated a pseudo-concern of Soviet authorities about the starving population. The Torgsin trade network, founded in the years of mass famine in the early 1930s, extended to the territory of Ukraine and strengthened its organizational structure due to exporting food and industrial goods of high quality. It enabled the state to swindle gold, family values and antiques from the starving population in exchange for foodstuffs and trade currency with foreigners and Soviet citizens through the Torgsin network.

19

Afganistan w polityce zagranicznej prezydenta USA Ronalda Reagana w latach 1981–1989

63%

Markowicz P. D.

Zeszyty Naukowe Dolnośląskiej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Techniki w Polkowicach. Studia z nauk społecznych

|

2015

|

issue 8

57-74

PL

Artykuł przedstawia problematykę przyczyn i metody polityki zagranicznej Ronalda Reagana wobec Afganistanu. Administracja prezydenta Ronalda Reagana przyznała miliony dolarów pomocy, w większości w formie broni i wojskowego szkolenia, dla sławnych partyzantów w Afganistanie, znanych jako mudżahedini. Ich wrogiem była armia radziecka, będąca instrumentem polityki zagranicznej ZSRR.

EN

The article presents issues related to motives, methods of Ronald Reagan’s foreign policy towards Afghanistan. The U.S. President Ronald Reagan administration granted millions of dollars of aid, largely in the form of weapons and military training, to famous guerrillas in Afghanistan, known as the mujahadeen. Their enemy was the Soviet Army, which was an instrument of foreign policy of the USSR.

20

Recenzja monografi dr. Leszak Pawlikowicza pt. "Aparat Centralny 1. Zarządu Główngo KGB jako instrument realizacji globalnej strategii Kremla 1954-1991"

63%

Białoskórski R.

SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja

|

2014

|

issue 1(1)

158 - 163

Refine search results

Sowjetische Karriere für nationale Kultur? Zum Verhältnis von Sowjetisierung und Konstituierung nationaler Kultur am Beispiel des Wirkens herausragender Kulturfunktionäre der Stalin- und Chruščev-Ära in der Litauischen SSR

Sokoły Stalina. Mitologizacja lotnictwa w sowieckim kinie stalinowskim

Badania nad Polakami na Wschodzie w Instytucie Polonijnym KUL

Wykorzystanie radzieckich emigrantów doby détente w praktyce działań 1. Zarządu Głównego KGB i współczesne reminiscencje tego zjawiska. Casus Stanów Zjednoczonych Ameryki

„Gorzkie słowo prawdy”, czyli członkowie Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej naocznymi świadkami narodzin państwa komunistycznego