Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Zagreb
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

The Alexander Family Chronicle

100%
Dobrovsak L., Žebec Šilj I.
Colloquia Humanistica
|
2020
|
issue 9
EN
The Alexander Family ChronicleThe paper focuses on the history of Zagreb’s prominent Jewish family, the Alexanders (or Aleksanders), who were influential in the cultural, economic and social life of the city and Croatia for almost a century. At the time of their arrival in Zagreb and after the end of the First World War, they all belonged to the Jewish religious denomination; later most of them converted to Catholicism and one was an Evangelical Christian (Protestant). The Alexander family moved to Zagreb from Burgenland (Güssing) in the 1850s. Upon their arrival, they worked in commerce and were known as diligent businessmen. Soon they became respected and wealthy patrons well-known in Zagreb, Croatia and abroad. The second-generation family members were distinguished physicians, lawyers, engineers, artists, professors and businessmen. They formed marriage alliances with Zagreb’s prominent Jewish and Catholic families and socialised with the nobility, thus making acquaintances and forming social networks that upgraded their social status. Also, they were cosmopolitans with one foot in Zagreb and the other in Vienna. Thereby, Budapest was not far-fetched for them. Among the most prominent and distinguished family members, one finds the brothers Aleksander/Šandor (1866–1929) and Samuel David (1862–1943). They were well-respected industrialists, founders of Zagreb’s brewery, malt factory and cement factory. They were also board members of several banks and founders of industrialists’ associations. Thus, their work and diligence were much appreciated during the First World War, for which Aleksander was awarded an Austro-Hungarian noble title. The post-war unification of the Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes had no negative impact on their social standing. Thereby, the brothers managed to continue their business successfully, and were greatly appreciated by the newly formed political elite. Later, at the beginning of the Second World War, the majority of the family members managed to escape Nazi persecution, while some perished in the Holocaust. Today, descendants of this large family live scattered around the world, in Israel, the United States, Italy and Zagreb. The only visible memory trace – proof of the family’s existence in Zagreb – are the stairs in the Tuškanac city park, named after Šandor von Alexander of Sesvete. Kronika rodziny AlexanderW tekście zaprezentowana jest historia rodziny Alexander (Aleksander), żydowskiej rodziny z Zagrzebia, która prawie przez sto lat odgrywała ważną rolę w gospodarczym, kulturalnym i społecznym życiu miasta oraz całej Chorwacji. W czasie osiedlenia się w Zagrzebiu wszyscy członkowie rodziny byli wyznawcami judaizmu, jednak do 1941 roku większość z nich przeszła na katolicyzm, a jeden z nich dołączył do wyznawców kościoła ewangelickiego. Rodzina do Zagrzebia przybyła w połowie XIX wieku z terenu Gradišće (Burgenland). Po osiedleniu się zaczęła działać w handlu, a ponieważ członkowie rodziny byli niezwykle pracowici, już przed końcem XIX wieku rodzina stała się jedną z najbardziej szanowanych i majętnych, zarówno w Zagrzebiu, jak i w Chorwacji, a nawet poza nią. Już w drugim pokoleniu członkowie rodziny wyróżniali się jako znakomici lekarze, prawnicy, inżynierowie, artyści, profesorowie i przedsiębiorcy. W Zagrzebiu zawierali małżeństwa z członkami wpływowych rodzin, zarówno żydowskich, jak i katolickich, pozostawali w stosunkach towarzyskich z lokalną elitą i w ten sposób zyskali wysoki status w otoczeniu. Byli kosmopolitami: życie dzielili między Zagrzeb i Wiedeń, a i Budapeszt nie był im obcy. Wśród nich swoimi talentami wyróżniali się bracia Aleksander/Šandor (1866–1929) i Samuel David (1862-1943). Byli  szanowanymi przemysłowcami: założyli zagrzebski browar, fabrykę słodu, olejarnię, cementownię i inne obiekty przemysłowe w Zagrzebiu. Zasiadali w zarządach kilku zagrzebskich banków, założyli także kilka towarzystw przemysłowych. Wyróżnili się w czasie I wojny światowej, a Aleksander otrzymał węgierski tytuł szlachecki za swoją działalność humanitarną. Okres Królestwa SHS/Jugosławii również nie zagroził ich pozycji, co więcej – nadal z powodzeniem pracowali i działali. Po wybuchu II wojny światowej większość członków rodziny opuściła Niezależne Państwo Chorwackie, kilkoro z nich zginęło w czasie Holokaustu. Obecnie potomkowie tej wielkiej rodziny mieszkają w Izraelu, Stanach Zjednoczonych Ameryki, we Włoszech oraz w Zagrzebiu, a o ich obecności w historii miasta świadczą schody na Tuškanacu, które noszą imię Šandora Alexandra Sesveckiego.
2
Content available remote

Prva godišnja skupština Hrvatske udruge istraživača dječje književnosti (HIDK) Zagreb, 20. svibnja 2011.

89%
Lovrić S.
Libri & Liberi
|
2012
|
vol. 1
|
issue 1
151-152
HR
Izvještaj s prve redovite godišnje skupština HIDK održane 20. svibnja 2011. godine u Zagrebu.
EN
A report of The First Annual Meeting of the Croatian Association of Researchers in Children’s Literature held in Zagreb, Croatia, 20 May 2011.
3
Content available remote

Rano učenje hrvatskoga/materinskoga jezika, Zagreb, 10.-12. studenoga 2011.

89%
Vuić B.
Libri & Liberi
|
2012
|
vol. 1
|
issue 1
160-163
HR
Izvještaj s Pete međunarodne konferencije o naprednim i sustavnim istraživanjima koja je održana u Zagrebu od 10. do 12. studenoga 2011.
EN
Reprot from the intenational conference called "Early Learning of Croatian/Mother Tongue" which was held in Zagreb, 10-12 November 2011.
4
Publication available in full text mode
Content available

Augusta Cesarca (nie)realistyczny portret przygłuchej Tonki

87%
Pieniążek-Marković K.
Poznańskie Studia Slawistyczne
|
2020
|
issue 18
173-193
EN
In the centre of the article’s interest, there are the expressionist ideas present in the work by Croatian writer from the inter-war period (1893–1941). The mini-novel/novella in question entitled Tonkina jedina ljubav (1931) is considered the work belonging to the epoch of the new/social realism which dominated in the 1930s, however, the author, as is shown on the basis of the article’s research, did not managed to free himself from influence of expressionism that shaped the most Croatian consciousness as for the avant-garde historical time (1910–1930). Focusing attention on a disabled woman along with her small-town environment of Zagreb before the World War I, the author draws her exaggerated, cartoonish portrait which has little to do with the realistic and mimetic reflection of reality. The work is a kind of aesthetic and ethical provocation, and serves as unmasking the idyllic image of Zagreb which turns out to be a city inhabited by intolerant and narrow-minded society convinced, however, of its civilisation superiority. The titular character is a victim of this society, and at the same time she remains its part. The aesthetic and ethical provocation concerns the disabled woman together with „inefficient” society living in the terrifying city.
5
Publication available in full text mode
Content available

Književnost i revolucija kao nasljeđe avangarde. Tribina na Filozofskom fakultetu u Zagrebu

87%
Protrka Štimec M.
Poznańskie Studia Slawistyczne
|
2020
|
issue 18
321-326
EN
The text summarizes and reviews the round table organized on the 19th September 2019 at the Faculty of Humanities and Social Sciences in Zagreb with the main goal to investigate the methodological and thematic approaches to the avant-garde related to the concept of revolution. The scientists from Zagreb and Belgrade, Tatjana Jukić, Predrag Brebanović, Danijela Lugarić and Branislav Oblučar, presented their contributions to debate around the above-mentioned themes. Literature as well as revolution were examined in the theoretical and historical context of the avant-garde. Public debate showed that these issues have been still sparking vivid interest in the academic, artistic and intellectual world. The round table was organized as part of the project Literary Revolutions established by the Croatian science foundation 2018-017020.
6
Content available remote

Veliki vidar: stoljeće Grigora Viteza, Zagreb, 24.-25. studenog 2011.

71%
Hameršak M.
Libri & Liberi
|
2012
|
vol. 1
|
issue 1
163-164
HR
Povodom stote godišnjice rođenja Grigora Viteza u Zagrebu je od 24. do 25. studenog 2011. u organizaciji Filozofskog fakulteta u Zagrebu, Učiteljskog fakulteta u Zagrebu, Hrvatske udruge istraživača dječje književnosti i Knjižnica grada Zagreba – Hrvatskoga centra za dječju knjigu – Hrvatske sekcije IBBY-a održan znanstveni skup s međunarodnim sudjelovanjem, Veliki vidar: stoljeće Grigora Viteza.
EN
On the occasion of the centenary of the birth of Grigor Vitez in Zagreb from 24 to 25 November 2011 organized by the Faculty of Philosophy in Zagreb , Faculty of Teacher Education in Zagreb , the Croatian Association of researchers of children's literature and the Library of Zagreb - Croatian Centre for Children's Book - Croatian Section IBBY- and held a scientific conference with international participation, Great healer : century Grigor Vitez .
7
Publication available in full text mode
Content available

Moysesove listy Pavlovi Muhićovi (1861, 1862, 1864, 1867) a biskupovi Josipovi Jurajovi Strossmayerovi (1861)

63%
Jembrih A.
Acta historica Neosoliensia Vedecký časopis pre historické vedy
|
2018
|
vol. 21
|
issue 1
60-75
EN
This article presents published translations of letters of bishop of Banská Bystrica Štefan Moyses to a university professor and head of Royal Academy of Legal Science in Zagreb Pavao Muhić (collection of letters during 1861 – 1867), Bosnian and Srijem bishop Josip Juraj Strossmayer (in 1861) and also a letter to a bishop of Zagreb, Juraj Haulik (in 1853). Letters clearly point to close association of Moyses to addressees. Bishop Moyses often describes there his political attitudes, situation in the diocese administered by him but also his age and health. In addition, the letters also depict relation of Š. Moyses to P. Muhićs family and complete the findings of J. J. Strossmayer activities on the side of the Slovak National Movement.
8
Publication available in full text mode
Content available

Wędrując śladami umarłych. Foto-teksty Dašy Drndić

54%
Giergiel S.
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
|
2018
|
vol. 25
181-196
EN
The starting point for the article is the conviction that in her books, the Croatian author Daša Drndić consistently explores the themes of memory and oblivion about Holocaust and the World War II victims. The paper juxtaposes the excerpts from her two novels: April in Berlin (2009) and EEG (2016). In both of them, the author inserts peculiar photo-texts in which the visual layer mingles with the linguistic one. In the first one, this relation is obvious (photographs and text are set together here), whereas in the second one it is more ambiguous. However, I endeavor to demonstrate that using language, Drndić manages to create the unusual graphic “pictures in motion” that simultaneously envision the contemporary Zagreb as well as the same city from the 1940s. The interpretation of such fragments is additionally enhanced with the considerations on the Croatian capital city’s space which is filled with multiple signs of “difficult heritage” (Sharon Macdonald’s term).
PL
Punktem wyjścia niniejszego tekstu jest przekonanie, że chorwacka autorka Daša Drndić w kolejnych swoich książkach konsekwentnie eksploatuje tematykę pamięci i zapomnienia o Holokauście oraz o ofiarach z czasów drugiej wojny światowej. W artykule zestawione zostają fragmenty z dwóch książek April u Berlinu z 2009 r. i EEG z 2016 r. W obu autorka umieszcza rodzaj foto-tekstów, w których dochodzi do połączenia warstwy wizualnej z językową. W pierwszej z nich ten związek jest oczywisty (mamy tam bowiem zestawienie fotografii i tekstu), w drugiej zaś nie jest jednoznaczny, choć staram się wykazać, że Drndić udało się przy pomocą języka stworzyć niezwykle plastyczne „obrazy w ruchu”, w których nałożone zostają na siebie sceny z dzisiejszego Zagrzebia i z lat 40 XX w. Interpretacja tego rodzaju fragmentów zostaje ponadto uzupełniona o rozważania na temat przestrzeni chorwackiej stolicy, w której brakuje znaków świadczących o „trudnym dziedzictwie” (termin Sharon Macdonald).
9
Publication available in full text mode
Content available

Sarajewo – Zagrzeb – Kraków. O miejscach opuszczonych, odrzuconych i odnalezionych na austro-węgierskiej mapie biografii Ivo Andricia

54%
Nowak-Bajcar S.
Porównania
|
2012
|
vol. 11
193-203
EN
At the beginning of April 1914 Ivo Andrić, the young poet, after completing college education inSarajevo (1911), and than after brief episodes of studies in Zagreb (1912) and Vienna (1913),decided to undertake studies at the Jagiellonian Univesity in Cracow. Why did conventionalbourgeois world, at first glance not so different from world of salons in Zagreb and Vienna, seem to be a “better world” for the writer of Croatian-Bosnian roots? Presenting Andrić’s choices on the eve of World War I, reflected in his gestures of rejection, as well as gestures of afimation, I show the role of meeting with Cracow and the Polish culture in formation of his hybrid Yugoslavic identity. Documentaries are the starting point for reflection on the influence of the genius loci of Cracow on the formation of the intellectual silhouette of the Yugoslavic Nobel-Prize winner (1892–1975).
PL
Na początku kwietnia 1914 roku Ivo Andrić, wówczas młody poeta, opuściwszy Bośnię poukończeniu nauki w sarajewskim gimnazjum (1911), a następnie po krótkich epizodach studióww Zagrzebiu (1912) i Wiedniu (1913), decyduje się na podjęcie nauki na krakowskim Uniwersytecie Jagiellońskim. Dlaczego konwencjonalny mieszczański świat, na pierwszy rzut oka nie tak przecież odmienny od opuszczonego przez Andricia świata salonów Zagrzebia i Wiednia, wydał się pisarzowi o bośniacko-chorwackich korzeniach, światem „lepszym”? Prezentując wyborypisarza w przededniu wybuchu pierwszej wojny światowej, przejawiające się zarówno w gestach odrzucenia, jak i w gestach afirmacji, pokazuję rolę, jaką w kształtowaniu się hybrydycznej, jugosłowiańskiej tożsamości twórcy odegrało spotkanie z polską kulturą początku XX wieku. Materiały dokumentalne stanowią punkt wyjścia do refleksji nad wpływem genius loci Krakowa na kształtowanie się intelektualnej sylwetki jugosłowiańskiego Noblisty (1892–1975).
10

Karneval s mrtvacima (Miroslav Krleža: Kraljevo)

51%
Pieniążek-Marković K.
Slavica Wratislaviensia
|
2019
|
vol. 168
495-505
EN
Carnival with the dead (Miroslav Krleža: Kraljevo) Kraljevo, a one-act play written by Miroslav Krleža in 1915, is a representation of “carnival” events accompanying a church fair day in the cathedral of St. Stephen in Zagreb. Among the participants of the fair party, are the suicides condemned to eternal wandering between the worlds of the dead and of the living. The article’s goal is to reflect on the function of death’s anthropomorphization in the expressionistic image of Zagreb society. Krleža exposes how loftiness is replaced with base erotic instincts, and reveals that when society is immersed in medieval rituals, what results is a cannibalistic vision of (non)reality of hell, which serves to render Zagreb at the beginning of the 20th century. The author’s carnival with the dead reverses values, orders, and hierarchies, and undermines at least three essential components of identification: ludic tradition derived from local folklore, Catholic pathos, and Croatian patriotism.
PL
Karnawał ze zmarłymi (Miroslav Krleža: Kraljevo) Jednoaktówka Mirosława Krležy z 1915 roku, zatytułowana Kraljevo, jest zapisem „karnawałowych” wydarzeń towarzyszących dniu odpustu w zagrzebskiej Katedrze świętego Stefana. W jarmarcznej zabawie uczestniczą samobójcy skazani na wieczne błądzenie pomiędzy światami żywych i umarłych. Celem artykułu jest namysł nad funkcją antropomorfizacji śmierci w ekspresjonistycznym obrazie zagrzebskiego społeczeństwa. Krleža pokazuje wzniosłość zastąpioną przez niskie erotyczne popędy, społeczeństwo zanurzone w średniowiecznych rytuałach, rysuje kanibaliczną (nie)rzeczywistość piekła — Zagrzebia początku XX wieku. Krležiański karnawał ze zmarłymi odwraca wartości, porządki i hierarchie, a także podważa co najmniej trzy istotne elementy identyfikacyjne: ludyczną tradycję wyrastającą z folkloru, katolicki patos i chorwacki patriotyzm.
11
Content available remote

Onomastická procházka záhřebskou a bělehradskou zoologickou zahradou

51%
Kołodziej A.
Národopisný věstník
|
2022
|
vol. 63
|
issue 1
157-169
EN
The paper examines the transposition of the urban toponyms (i.e. urbanonyms) into the zoological garden’s space, as well as the patterns present across those urbanonyms. The first section comprises a semantic and formal analysis of 18 urbanonyms found in the zoological garden in Zagreb. The second part comprises: a) a discussion of the urbanonyms (36 total) gathered from the zoological garden in Belgrade; and b) a comparative analysis of the urbanonyms collected from the two zoological gardens. The analysis takes into account the motivation behind these urbanonyms, their formal structure, as well as various factors that influenced the naming process. The vast majority of these urbanonyms are used as a means of commemoration; they are anthroponymic derivations based on the names and surnames of the well-known academic, cultural and political figures. From the formal perspective, most of the urbanonyms appear either in the genitive case or as constructions derived through adjectival or possessive formants.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.