Search results

1

Procesy adiaforyzacji we współczesnej polskiej polityce w świetle teorii Zygmunta Baumana

100%

Czapnik S.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2023

|

vol. 77

29-45

PL

Celem artykułu jest zarysowanie procesów adiaforyzacji (termin ten ukuł polsko-angielski socjolog Zygmunt Bauman, który był subtelnym analitykiem zjawiska władzy) we współczesnej, kapitalistycznej Polsce po upadku systemu realnego socjalizmu. Niniejszy tekst składa się z trzech rozdziałów. Autor rozpoczyna wywód od zarysowania podobieństw i różnic między adiaforyzacją w dwóch fazach nowoczesności: „ciężkiej” („solidnej”) i „płynnej” („elastycznej”); ta pierwsza była charakterystyczna dla społeczeństwa wytwórców (robotników i żołnierzy), druga zaś dla społeczeństwa konsumentów. Następnie autor przechodzi do omówienia nacjonalizmu jako źródła adiaforyzacji, którego doświadczył osobiście sam Bauman jako lewicowiec o żydowskich korzeniach. Ostatnia część skupia się na kwestii zaprowadzania ładu i jego ofiarach ubocznych, w tym „wybrakowanych konsumentach”.

EN

The aim of this article is to outline the processes of adiaphorization (the term which was coined by the Polish-English sociologist Zygmunt Bauman, who was a subtle analyst of the issue of power) in contemporary capitalist Poland after the collapse of the real socialism system. This text consists of three chapters. The author begins by outlining the similarities and differences between adiaphorisation in the two phases of modernity: ‘heavy’ (‘solid’) and ‘liquid’ (‘flexible’); the former was characteristic of the society of producers (workers and soldiers), while the latter was characteristic of the society of consumers. It then moves on to nationalism as a source of adiaphorization, which Bauman himself experienced personally as a leftwinger of Jewish origin. The final section focuses on the establishment of order and its collateral victims, including ‘flawed consumers’.

2

Liquid Modernity and the Holocaust

100%

Brzeziński D.

Studia Litteraria et Historica

|

2022

|

issue 11

PL

W Nowoczesności i Zagładzie Zygmunt Bauman dowodził, że Holokaust nie był bynajmniej zaprzeczeniem procesu cywilizacyjnego, ale – wręcz przeciwnie – jego konsekwencją. Przekonywał, że cechy konstytutywne stałej fazy nowoczesności, takie jak kultura biurokratyczna, wzrost znaczenia racjonalności instrumentalnej czy też dominacja myślenia utopijnego o projektanckim wymiarze, znalazły swoje odzwierciedlenie w genezie i przebiegu Zagłady. Jego nadrzędnym celem przy pisaniu tego dzieła było dokonanie zasadniczych zmian w problematyzowaniu nowoczesności w naukach społecznych, a także wskazanie na konieczność rozwijania norm, wartości i postaw, które byłyby wobec niej opozycyjne. Przywołanie tych faktów jest dla mnie punktem wyjścia do analizy późniejszych rozpoznań Baumana poświęconych Holokaustowi. Koncentrując się na dwóch kwestiach, które podkreślał on w kontekście genezy Zagłady, to jest mechanizmie adiaforyzacji oraz procesie społecznego konstruowania „obcości”, unaoczniam to, jak zjawiska te materializują się w płynnej nowoczesności. Wskazuję na ich związki z takimi cechami tej kondycji, jak: rozwój indywidualizmu i kultury konsumpcyjnej, poczucie niepewności, a także „zwrot nostalgiczny”. Podkreślam, że zdaniem Baumana zarówno moralna obojętność, jak i ksenofobia są coraz istotniejszymi fenomenami we współczesnym społeczeństwie, co może wiązać się z bardzo groźnymi – na dziś trudnymi do przewidzenia – konsekwencjami. W artykule dowodzę, że sposób, w jaki pisał on zarówno o stałej, jak i płynnej fazie nowoczesności, charakteryzował się poetyką dystopijną, która stanowiła wstęp do jego myślenia o utopijnym charakterze.

EN

In Modernity and the Holocaust, Zygmunt Bauman argued that the Holocaust had been by no means a negation of the civilising process, but was, on the contrary, its consequence. He claimed that the constitutive features of solid modernity, such as bureaucratic culture, the rise of instrumental rationality and the domination of blueprint utopia, were reflected in the genesis and course of the Holocaust. Bauman’s main aim in writing the book was to make fundamental changes in the problematization of modernity in the social sciences, and to highlight the need to develop norms, values and attitudes that were in opposition to modernity. An overview of these facts provides a starting point for my analysis of Bauman’s later analyses of the Holocaust. By focusing on two issues that he emphasised in the context of the genesis of the Holocaust, namely the mechanism of adiaphorization and the process of the social construction of “otherness”, I show how these phenomena materialize in liquid modernity. I identify their connections with a range of features of the liquid modern condition, including the development of individualism and consumer culture, the sense of insecurity and the “nostalgic turn”. I emphasise that, according to Bauman, both moral indifference and xenophobia are increasingly significant phenomena in contemporary society, which may entail pernicious – and currently barely foreseeable – consequences. I argue that the way Bauman wrote about both solid and liquid modernity was characterised by a dystopian poetics, which was a foundation for his utopian thought.

3

Przemoc rozestetyzowana

80%

Sułkowska-Janowska M.

Folia Philosophica

|

2011

|

vol. 29

339-349

EN

The article focuses on the problem of moral infertility of the contemporary culture. The phenomenon — the phenomenon of adiaphorization, as Zygmunt Bauman calls it — seems to be a consequence of the process of global anesthetization. The last one is especially noticeable in the context of violence which is submitted for a process of anesthetization in the media. The aforementioned context reveals additionally some socially dangerous consequences of anesthetization as well as of adiaphorization.

DE

In ihrem Artikel konzentriert sich die Verfasserin auf das Phänomen der moralischen Erschöpfung von der heutigen Kultur, die von Zygmunt Bauman Adiaphorisierung genannt wird und eine Folge von der globalen Ästhetisierung zu sein scheint. Die Gewalt und deren Ästhetisierung, die in Massenmedien besonders sichtbar sind, ziehen nach sich sozialgefährliche Konsequenzen.

Refine search results

1 Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

1 Folia Philosophica

1 Studia Litteraria et Historica

1 2023

1 2022

1 2011

1 Brzeziński D.

1 Czapnik S.

1 Sułkowska-Janowska M.

Procesy adiaforyzacji we współczesnej polskiej polityce w świetle teorii Zygmunta Baumana

Liquid Modernity and the Holocaust

Przemoc rozestetyzowana