Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  akt
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Problem udzielania pomocy wojskowej podczas „egzekucji z nieruchomości” w obradach sejmowych doby stanisławowskiej

100%
Cholewiński Ł.
Czasopismo Prawno-Historyczne
|
2020
|
vol. 72
|
issue 1
173-186
EN
The topic of the article is the issue of military assistance provided in the course of executions of court judgments. Due to the fact that the Sejm was the legislative body of the Polish-Lithuanian Commonwealth, the paper discusses the course of parliamentary debates concerning this issue during the reign of Stanisław II August Poniatowski. The article presents the enacted parliamentary constitutions, royal projects, and analyzes thedeputies’ speeches. Moreover, it delineates the process of changes in the Enlightenment, which resulted in bringing order to the issue of sending soldiers on the so-called “tradition.”
PL
Tematem artykułu jest problem pomocy wojskowej udzielanej w trakcie egzekucji wyroków sądowych. Z racji tego, że organem prawodawczym w Rzeczpospolitej był Sejm, autor omówił  przebieg debat sejmowych dotyczących tego problemu w latach panowania Stanisława Augusta. Przedstawił uchwalone konstytucje sejmowe, projekty królewskie oraz przeanalizował wystąpienia posłów. Omówił proces oświeceniowych zmian, które doprowadziły do uporządkowania problemu wysyłania żołnierzy na tzw. tradycję.
2
Publication available in full text mode
Content available

Racjonalność modlitwy.

75%
Wieczorek K.
Filozofia Chrześcijańska
|
2009
|
vol. 6
63-72
EN
In the paper author argues for the thesis that in confrontation of two kinds of rationality, that is natural cognition of the inherent mind and supernatural cognition in the light of the revealed truth, it is the latter that has the advantage. Then he analyses a prayer (taken as one of the results of the supernatural cognition) as a rational language act and points 5 conditions which seem to be necessary to make the prayer an instrument of shaping a rational attitude towards both God and world.
3
Publication available in full text mode
Content available

O pierwszeństwie faktów z przeszłości w ujęciu Hannah Arendt. Kilka uwag

75%
Polaczuk P.
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
|
2016
|
issue 22
239-251
PL
Sposób, w jaki Arendt wplata wydarzenia historyczne w filozofię polityczną, jest bodaj najbardziej oczywistym dowodem oryginalności jej myślenia. Autor dowodzi związku, jaki Arendt ustanawia w swej refleksji pomiędzy faktami a uwarunkowaniami ludzkiej egzystencji. Jego przejawem jest z jednej strony modelowanie rozumienia wspomnianych uwarunkowań poprzez fakty, z drugiej interpretowanie faktów w świetle uwarunkowań ludzkiej egzystencji. Wspomniana relacja kształtuje się od rozprawy doktorskiej pt. Pojęcie miłości u Augustyna. Arendt przeciwstawia sobie uwarunkowania życia i spekulatywne idee, których znaczenie redukuje, uznając za źródło nieprawomocnych twierdzeń dotyczących natury ludzkiej. W ten sposób waloryzuje fakty w analizach uwarunkowań ludzkiego życia. Wydźwięk tej argumentacji pogłębia charakterystyczna dla późniejszego okresu opozycja filozofii i nauki. Wydarzeniom powoływanym do życia logiką totalitarnego panowania Arendt przeciwstawia detaliczne fakty zaczerpnięte z jednostkowego życia uczestników bądź świadków wydarzeń. Wymykają się one wyjaśnieniu w ramach jednej logiki wyda rzeń (absolutnej logiki wydarzeń), mimo że miały miejsce w rzeczywistości, która jest na niej oparta. Arendt dystansuje od siebie odmienne formy spojrzenia na fakty: własne spojrzenie, którego nici zmierzają do uwarunkowań życia, oraz fakty powoływane do życia logiką totalitaryzmu, który pochłania jednostkowe losy.
4
Publication available in full text mode
Content available

Piotra Semenenki próba odnowy filozofii klasycznej

63%
Pociej J.
Rocznik Tomistyczny
|
2016
|
vol. 5
329-355
EN
Father Piotr Semenenko (1814-1886), one of the founders of Collegium Resurrectianum – the catholic order originally servig Polish migrants and refugees – created a unique philosophical system meant to reunite classical philosophy and the modern one on the ground of the contemporary natural science. The central point of his theory is the concept of force grasped as the third metaphysical element of being along with the traditional act and potency. The article portrays the scholar himself and presents the main accomplishments of his thought – the actualization of classical scholasticism and natural science as well as the rectification of modern philosophy. Further, there is also an outline given of his philosophical system, notably on the topic of the metaphysical and epistemological conception of force.
5
Publication available in full text mode
Content available

Coitus w rzymskim prawie małżeńskim

63%
Sacher A.
Ius Matrimoniale
|
2023
|
vol. 34
|
issue 1
63-82
EN
The article entitled “Coitus in Roman marriage law” is devoted to the legal value that Roman law attributed to sexual intercourse between spouses – Roman citizens. The sources of Roman law with regard to the causal cause of marriage, the legal requirements for a Roman marriage with particular reference to the requirement for the nupturients to reach a certain age, are analysed. The Roman legislation that imposed an obligation on citizens to marry and produce offspring, inter alia for the implementation of the demographic plans of the Roman state, is then analysed. Finally, the conclusions and conclusion summarise the findings made on the issue.
PL
Artykuł zatytułowany „Coitus w rzymskim prawie małżeńskim” poświęcony jest wartości prawnej, jaką prawo rzymskie przypisywało obcowaniu płciowemu między małżonkami – obywatelami rzymskimi. Analizie poddano źródła prawa rzymskiego w zakresie przyczyny sprawczej zawarcia małżeństwa, wymogi prawne zawarcia małżeństwa rzymskiego ze szczególnym uwzględnieniem wymogu osiągnięcia przez nupturientów określonego wieku. Następnie analizowane jest ustawodawstwo rzymskie, które nakładało na obywateli obowiązek zawierania małżeństw i posiadania potomstwa, między innymi w celu realizacji planów demograficznych państwa rzymskiego. Wreszcie wnioski i konkluzja podsumowują ustalenia poczynione w tej kwestii.
6
Publication available in full text mode
Content available

Idealistic Philosophy of Participation and Contemporary Art. Selected Examples of Polish Art at the turn of the Twenty First Century

51%
Solewski R.
Art Inquiry. Recherches sur les arts
|
2018
|
vol. XX (XXIX)
245-255
EN
The article begins with elements of the idealistic philosophy of participation. The introduction includes both Plato’s thought regarding the possibility of participating in the world of ideas and the concepts of being (including the Absolute Being), acting and existence of Saint Thomas Aquinas. Finally, the notion of religious faith in participating in God’s truth and love is discussed. The examples of works by Janusz Orbitowski, Grzegorz Sztabiński, Mirosław Bałka, Sebastian Wywiórski and Zbigniew Libera are described then as contemporary artistic attempts to participate in the metaphysical reality. The participation not only occurs thanks to the very metaphysical nature of art, but it is also the content and theme of works. Artists address the issues of being, essence, act, ideal pattern, the idea of writing, eternity, love relationship as participation in the idea of the Good. The poetic use of symbols and paradoxes also serves to relate to metaphysics. It is precisely poetics that is ultimately indicated as a way of participating in the metaphysical reality clearly present in contemporary visual arts.
PL
Tekst rozpoczyna wprowadzenie w idealistyczną filozofię partycypacji. Zawiera ono przypomnienie o myśli Platona dotyczącej możliwości uczestniczenia w świecie idei, o koncepcjach bytu (w tym Bytu Absolutnego), aktu i egzystencji w filozofii Św. Tomasza z Akwinu oraz o religijnej wierze w uczestniczenie w prawdzie i miłości Boga. Opisane dalej przykłady dzieł Janusza Orbitowskiego, Grzegorza Sztabińskiego, Mirosława Bałki, Sebastiana Wywiórskiego * i Zbigniewa Libery zinterpretowane zostają jako współczesne próby artystycznego uczestniczenia w rzeczywistości metafizycznej. Dzieje się to przez samą metafizyczność sztuki oraz przez podejmowanie w treści i formie dzieł zagadnień bytu, esencji, akt, idealnego wzoru, idei pisma, wieczności, relacji miłosnej jako uczestniczenia w idei Dobra. Relacji z metafizyką służy także poetyckie wykorzystanie symbolu i paradoksu. Właśnie poetyckość zostaje ostatecznie wskazana jako sposób partycypowania w rzeczywistości metafizycznej wyraźnie obecny we współczesnych sztukach wizualnych.
7
Publication available in full text mode
Content available

Konsekwencje metafizyczne ujęć materii i ruchu we współczesnej fizyce

51%
Pociej J.
Rocznik Tomistyczny
|
2018
|
vol. 7
287-312
EN
Both ancient and medieval world picture in philosophy reflected the world picture in natural sciences of the time. Consequently, our contemporary metaphysical world picture should correspond to that in modern science. In the article Albert Mitterer’s and Tadeusz Wojciechowski’s Concepts of the Interdependence of Matter and Motion there has been an outline presented of such picture, based on the ideas of the title scholars. In this article an attempt has been made to draw metaphysical consequences from their concepts of constitutional motion and particle act in reference to inanimate mattter, vegetative, sensitive and rational beings as well as The Prime Being.
8
Publication available in full text mode
Content available

Relacja materii i ruchu w ujęciu Tadeusza Wojciechowskiego i Alberta Mitterera

45%
Pociej J.
Rocznik Tomistyczny
|
2017
|
vol. 6
189-206
EN
In the middle of the twentieth century a major controversy arose in Polish philosophy over the problem of the actuality of the cosmological proof of God’s existence. Tadeusz Wojciechowski, a young priest and freshly graduated Ph.D. in philosophy, pointed out that it was the mutual relation of philosophy and physics which played the crucial role in the proper assessment of the question. In his opinion, the traditional version of the proof was no longer valid due to the discoveries of modern physics which proved that motion is an inherent attribute of matter. Consequently, he insisted on introducing a third element – a particle act – into the Aristotelian concept of potency and act. Surprisingly, none of the scholars involved in the controversy have ever mentioned the works of an Austrian philosopher and theologian Albert Mitterer, who discussed the same topic twenty years earlier. Since his views seem to be complementary to Wojciechowski’s concept, they were also included in the article. Finally, a brief review was added of how contemporary physics confirms the theories of the two philosophers.
9
Publication available in full text mode
Content available

Egzystencjalna metafizyka bytu w traktacie "De ente et essentia" Tomasza z Akwinu

45%
Andrzejuk A.
Rocznik Tomistyczny
|
2013
|
vol. 2
95-111.
EN
Text De ente et essentia was written together with "De principis naturae" in Thomas’ first years of teaching activities and accounted philosophical “exercises” for the brothers at the convent of St. James in Paris. There is commonly noted, that Aquinas had already established the most important theses of his philosophy, the existential metaphysics of being above all, in which the act was the existence of this being, and the form with the matter constituted its essence. In this situation, the source of all existence, God appeared as only existence. Analysis of existential themes in "De ente et essentia" confirms these opinions. In later texts, especially in the "Summa Contra Gentiles", "Summa theologiae" and "Quaestiones disputatae", Thomas deepens his concepts; he introduces extended topic of transcendentals - property of being which manifest its existence. However, the bulk of his existential metaphysics of existence has been outlined already in "De ente et essentia", and it was never corrected in the basic theses.
10
Publication available in full text mode
Content available

O związku między istościami a świadomością i jaźnią

32%
Pociej J.
Rocznik Tomistyczny
|
2020
|
vol. 2
|
issue 9
41-71
PL
The third in a series of texts printed in “Rocznik Tomistyczny” (the former two are Albert Mitterer’s and Tadeusz Wojciechowski’s Concepts of the Interdependence of Matter and Motion, RT 6/2017 and The Metaphysical Consequences of the Concepts of Matter and Motion in Contemporary Physics, RT 7/2018) this article gives the crowning touch to the theory of dynamo-energetic duality of being. Applying the method of transcendental analogy, it reveals how human mind – cognizing matter-motion, as well as vegetative, sensitive and rational beings – comes to the conclusion that there are one consciousness and three selves in the Prime Being – the counterpart of triune God of the Catholic doctrine.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.