Search results

1

Kaczka de Vaucansona, czyli rzecz o rzeczach. Kilka uwag o humanistyce nieantropocentrycznej

100%

Wajzer B.

Tematy z Szewskiej

|

2017

|

vol. Rzeczy 1(18)/2017

10-23

PL

Mechaniczna kaczka skonstruowana w 1738 roku przez Jacques’a de Vaucansona – le canard digérateur, automat przedrzeźniający procesy fizjologiczne – to zarazem przedmiot symboliczny i symbol przedmiotu. To przechowane w lamusie kulturowej wyobraźni kuriozum dobitnie bowiem unaocznia ontologiczne pęknięcie wpół każdej rzeczy, skłania więc do refleksji nad istotą rzeczy i tym, co określenie to mogłoby dziś oznaczać, jak i nad powikłaną relacją podmiotu z przedmiotem – i przedmiotu z przedmiotem. Niniejszy artykuł przedstawia filozoficzny i literacki (m.in. Voltaire, de La Mettrie) kontekst oświeceniowego mechanicyzmu, w którym pojawia się Vaucansonowski wynalazek. Zarazem zaś próbuje ukazać – właśnie jako powiązane z mechanicyzmem oświeceniowym – niektóre elementy „ponowoczesnych” filozofii przedmiotu, m.in. kontrowersyjnej object-oriented ontology Grahama Harmana oraz „rzeczoznawstwa” Bjørnara Olsena.

EN

Le canard digérateur, i.e. the “digesting” robotic duck constructed in 1738 by Jacques de Vaucanson, is a symbolical object – and a symbol of an object itself. Considering the case of this curiosity, this article tries to describe an ontological rupture within every object. It is a starting point for the reflection on what could be considered a contemporary meaning of “das Ding an sich” category, and likewise on subject/object and object/object relationships. Furthermore, the aim of this article is to present the postmodern philosophies of the object (e.g. G. Harman and B. Olsen) as the reminiscences of the Enlightenment mechanism.

2

Twórczość i dynamizm contra idealizm. Wyobraźnia w fenomenologii życia Anny Teresy Tymienieckiej

100%

Mruszczyk M.

Folia Philosophica

|

2017

|

vol. 38

EN

Anna Teresa Tymieniecka’s (1923-2014) concept of phenomenology of life appears as a cosmological perspective of the development of phenomenology in general. Although Polish philosopher elaborated this conception in polemic with Edmund Husserl’s phenomenological view and in co-operation with the natural sciences, she tried to keep all the gains of classical phenomenology. Ultimately, she subjected the transcendental consciousness to verification, pointing its stability as a result of the intentionality of cognition, which Husserl considered as the constitutive function of the subject. By changing the perspective, Tymieniecka was striving to demonstrate that the subject - the living human being - gives the world the sense of meaning and knows it as originally inspired and motivated by his imagination. Therefore, thecreative imagination - Imaginatuio Creatrix - should be established as a dynamic source of the constitution of the human world.

PL

Fenomenologia życia autorstwa Anny Teresy Tymienieckiej (1923–2014), to kosmologiczna perspektywa rozwoju fenomenologii. Chociaż polska filozof opracowywała ją w polemice ze stanowiskiem Edmunda Husserla, a we współpracy z naukami przyrodniczymi, starała się zachować wszystkie zdobycze klasycznej fenomenologii. Ostatecznie jednak poddała weryfikacji transcendentalną świadomość, wskazując na jej statyczność wynikającą z intencjonalności poznania, które Husserl uznał za konstytutywną funkcję podmiotu. Zmieniając perspektywę, Tymieniecka dążyła do wykazania, że podmiot – żywy człowiek – obdarza świat sensem i poznaje go, pierwotnie inspirowany i motywowany wyobraźnią. Dlatego wyobraźnię twórczą – imaginatio creatrix – należy uczynić dynamicznym źródłem konstytucji ludzkiego świata.

3

Wiesława Myśliwskiego dzieło in statu nascendi

100%

Gawrych A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2022

|

vol. 64

|

issue 1

561-573

EN

he article presents Wiesław Myśliwski’s creative process. It is focusing especially on two aspects of the writer’s work. First of them Myśliwski calls “fruitful helplessness” (“bezradność owocująca”), it is a state which occurring immediately before writing. Another one I describe as “first sentence theory” – this term I created basing on the writer’s statements from the interviews. The article contains analysis of Wiesław Myśliwski’s novel’s first sentences. I point out the possibility to compare “fruitful helplessness” with other similar conceptions of creative process, incl. Emil Cioran’s or Sandor Marai’s.

PL

Artykuł przedstawia proces twórczy Wiesława Myśliwskiego. Skupia się szczególnie na dwóch aspektach pracy pisarza. Pierwszy z nich Myśliwski określa terminem „bezradność owocująca”, to stan, który bezpośrednio poprzedza pisanie. Drugi określiłam jako „teorię pierwszego zdania”, a pojęcie to utworzyłam na bazie wypowiedzi pisarza. Artykuł zawiera analizę pierwszych zdań powieści Wiesława Myśliwskiego. Sygnalizuję możliwość zestawienia „bezradności owocującej” z innymi, choć podobnymi, koncepcjami procesu twórczego m.in. Emila Ciorana czy Sandora Maraiego.

4

Samotność w kulturze jako permanentny proces bycia z samotnością

100%

Mikołajczyk B.

Forum Oświatowe

|

2014

|

vol. 26

|

issue 1(51)

49-60

EN

The article is an attempt to define ways of feeling loneliness in the context of provoking of the creative act. The text introduces the concept of loneliness in culture, in other words the loneliness of being or being with loneliness as a permanent process from the stage of perceiving one’s otherness to the stage of re-examinations, tiredness and the feeling of a lifetime of failure or vital fulfilment. The author points to differences between the influence of feeling loneliness in the domain of contest culture and its effect on other spaces of human existence. It is an attempt to answer the question whether such loneliness of being is factuality, a necessity or maybe a choice.

PL

Artykuł stanowi propozycję zdefiniowania sposobów odczuwania samotności w kontekście prowokowania aktu twórczego. W tekście zostaje przedstawiona koncepcja samotności w kulturze, czyli samotności bycia lub inaczej bycia z samotnością jako procesu permanentnego od etapu dostrzeżenia własnej odmienności aż po etap podsumowań, zmęczenia i odczucia całożyciowej porażki lub życiowego spełnienia. Autor wskazuje na różnice pomiędzy wpływem odczuwania samotności na obszar kultury kontestującej, a jej oddziaływaniem na inne przestrzenie ludzkiej egzystencji. Jest to próba odpowiedzi na pytanie, czy tak rozumiana samotność bycia jest faktycznością, koniecznością, czy może wyborem.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Folia Philosophica

1 Forum Oświatowe

1 Tematy z Szewskiej

1 2022

2 2017

1 2014

1 Gawrych A.

1 Mikołajczyk B.

1 Mruszczyk M.

1 Wajzer B.

Kaczka de Vaucansona, czyli rzecz o rzeczach. Kilka uwag o humanistyce nieantropocentrycznej

Twórczość i dynamizm contra idealizm. Wyobraźnia w fenomenologii życia Anny Teresy Tymienieckiej

Wiesława Myśliwskiego dzieło in statu nascendi

Samotność w kulturze jako permanentny proces bycia z samotnością