Search results

1

TRANSAKCJE RADNEGO MIASTA UNIEJOWA STANISŁAWA PIECZYŃSKIEGO W ŚWIETLE NAJSTARSZYCH AKT NOTARIUSZA WARCKIEGO Z 1809 ROKU

100%

Szkutnik P.

Biuletyn Uniejowski

|

2016

|

vol. 5

51-63

PL

W 1808 roku wprowadzono na ziemiach polskich instytucję publicznego notariatu. Pierwsze transakcje zawarte w 1809 r. w Uniejowie zapisano w księdze notarialnej powiatu warckiego. Większość z akt zarejestrowanych w 1809 r. dotyczyła inwestycji jednego z najbogatszych mieszczan uniejowskich Stanisława Pieczyńskiego. S. Pieczyński zakupił wówczas 20 składów stajowych ziemi przy drodze niewieskiej oraz browar w Uniejowie. Kupił także zrujnowany dom mieszczan Ptaszkiewiczów oraz od burmistrza Uniejowa posesję dawniej należącą do miejscowego duchownego. Pieczyński przekazał również w postaci legatu znaczną sumę na utrzymanie szpitala w Uniejowie, w którym przebywali najubożsi mieszkańcy miasta. Suma ta została ulokowana na hipotece domu burmistrza. Transakcje S. Pieczyńskiego świadczą o jego zamożności pozwalającej na inwestowanie w nieruchomości i działalność dobroczynną.

EN

In 1808, the institution of public notary was introduced on Polish territories. The first transactions conducted in 1808 were entered in the notarial register of the Warta district. The majority of those records concerned the investments of one of the richest citizens of Uniejów, Stanisław Pieczyński. He made many purchases at that time, mostly in Uniejów, including land, a brewery, a ruined house owned by burghers named Ptaszkiewicz, and a property formerly belonging to a local clergyman. S. Pieczyński also donated a large sum of money to a hospital in Uniejów which catered for the poorest inhabitants of the city. These transactions are testimony to his affluence, which allowed him for investing in real estate and for charitable actions.

2

Chłopskie prawa do ziemi i udział chłopów w obrocie nieruchomościami w Księstwie Warszawskim w świetle akt notarialnych (na przykładzie powiatu konińskiego)

80%

Opaliński T.

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

|

2020

|

vol. 81

EN

The article discusses the outcome of the analysis of purchase/sale agreements concerning peasant-owned land properties concluded in the Konin County during the existence of the Duchy of Warsaw. The research is based on archival materials in the form of notarial needs drawn up by Konin Notary Wilhelm Sztandke and clerks of the Konin Justice of the Peace. The documents are stored in the Konin branch of the State Archives in Poznań. The analysis comprises the following aspects: the type and area of sold properties, conditions imposed on peasants by nobility (price, fees, consensus, laudemium), freedom of trading in properties purchased by peasants, participation of peasants in property trade in comparison to other classes, and financial resources of peasants in view of the finalized transactions.

PL

Artykuł przedstawia wyniki analizy umów kupna-sprzedaży nieruchomości chłopskich zawartych w okresie Księstwa Warszawskiego na terenie powiatu konińskiego. Badania zostały oparte na materiale archiwalnym w postaci aktów notarialnych sporządzonych przez notariusza konińskiego Wilhelma Sztandkego oraz urzędników konińskiego sądu pokoju. Dokumentacja ta przechowywana jest w konińskim oddziale Archiwum Państwowego w Poznaniu. Analizie zostały poddane takie elementy jak: rodzaj i powierzchnia sprzedawanych nieruchomości, warunki dyktowane w umowach chłopom przez szlachtę (cena, wysokość powinności, konsens, laudemium), swoboda dalszego obrotu zakupionymi nieruchomościami przez chłopów, udział chłopów w obrocie na tle pozostałych stanów oraz zasoby finansowe chłopów w świetle dokonanych transakcji.

3

Inwentarz księgozbioru Wiktorii z Scheillów Wendorffowej jako przykład spisu biblioteczki ziemiańskiej z pierwszej połowy XIX wieku

80%

Łyjak W. Z., Polityło K., Zlot I.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2016

|

vol. 66

91-141

PL

Przedmiotem pracy jest rękopiśmienny inwentarz księgozbioru Wiktorii z Scheillów Wendorffowej, wykonany na podstawie zapisu testamentowego. Stanowi on przykład spisu XIX-wiecznej biblioteczki ziemiańskiej, który znajduje się w aktach notarialnych. Dokonano rekonstrukcji spisu 222 książek oraz poddano go krótkiej analizie. Zapisy z rękopisu uzupełniono opisami bibliograficznymi poszczególnych odnalezionych pozycji; składają się one z następujących elementów: autor, tytuł, miejsce oraz rok wydania, opcjonalnie dostęp online. Dzięki rekonstrukcji wysunięto wnioski na temat wielkości i wyceny biblioteczki oraz tematyki książek. Pozwoliło to snuć refleksję nad przydatnością pośmiertnych inwentarzy księgozbioru w badaniach bibliologicznych.

EN

This article concerns the manuscript inventory of the book collection of Wiktoria z Scheillów Wendorffowa, which was written according to an extant will. It is an example of the inventory of a nineteenth-century library belonging to a Polish landed gentry family and which is to be found together with other notarial deeds. The list of 222 books has been reconstructed and has briefly analysed. The entries in the manuscripts have been completed with the bibliographical descriptions of particular recovered items and consist of the following elements: author, title, place and year of publication, access online (optional). This reconstruction has led to conclusions concerning both the size and value of the library as well as the subjects of the books. It also allows us to reflect on how useful posthumous inventories of private libraries are for bibliological research.

4

Inwentarz księgozbioru biskupa diecezji lubelskiej Mateusza Wojakowskiego (1775-1845) w świetle akt notarialnych

80%

Dymmel A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2021

|

vol. 116

37-76

EN

The article presents an inventory of the book collection owned by the bishop of the Lublin diocese, Mateusz Wojakowski (1775-1845). The aim of the article is to reconstruct the book collection, i.e., to make the edition of the inventory available to recipients along with an initial analysis of the library’s content. The inventory of the book collection can be found in a notarial register from 1845, which is part of „Records of Seraph Konwicki, a notary of the city of Lublin” kept in the State Archives in Lublin. In the source text, editing principles were applied in accordance with the Publishing Instructions for historical sources from the 16th to 19th century. Additionally, bibliographic data was supplemented and enriched, because the source information about the copies of books owned by the clergyman was incomplete, as they were originally used only for inheritance purposes. The full title, author’s name, place and year of publication were established on the basis of available bibliographies and library catalogues. The findings will allow for a more comprehensive analysis of the contents of the bishop’s home library. The inventory of 220 items lists a total of 255 titles of works in 296 volumes. The collected books were mainly in Polish, and additionally also in Latin, French and German. The clergyman’s home book collection was of universal character. It included books and magazines in various fields: general, law, education, philosophy, history, geography, dictionaries, natural and applied sciences, and belles-lettres. Religious prints constituted an important part, including liturgical books, sermons, catechisms, prayer books, the Bible, and meditations. The inventory of the book collection of Bishop Wojakowski – a figure distinguished not only in the field of pastoral but also civic activity – has remained unknown and unused in literature so far. It is also an example inventory of a 19th-century book collection belonging to a clergyman.

PL

W artykule zaprezentowany został inwentarz księgozbioru należącego do biskupa diecezji lubelskiej Mateusza Wojakowskiego (1775-1845). Celem artykułu jest rekonstrukcja księgozbioru, tj. udostępnienie edycji inwentarza odbiorcom wraz ze wstępną analizą zawartości biblioteki. Inwentarz księgozbioru znajduje się w księdze notarialnej z 1845 r., wchodzącej w skład zespołu „Akta Serafina Konwickiego notariusza miasta Lublina” przechowywanego w Archiwum Państwowym w Lublinie. W tekście źródłowym zastosowane zostały zasady edycji zgodnie z Instrukcją wydawniczą dla źródeł historycznych od XVI do XIX wieku. Ponadto uzupełniono i wzbogacono dane bibliograficzne, ponieważ źródłowe informacje dotyczące posiadanych przez duchownego egzemplarzy książek były niepełne, gdyż pierwotnie służyły jedynie dla celów spadkowych. Ustalono pełny tytuł, nazwisko autora, miejsce, rok wydania w oparciu o dostępne bibliografie i katalogi biblioteczne. Poczynione ustalenia pozwolą na pełniejszą analizę zawartości domowej biblioteki biskupa. W inwentarzu liczącym 220 pozycji wymieniono łącznie 255 tytułów dzieł w 296 woluminach. Gromadzone książki były przede wszystkim w języku polskim, ponadto po łacinie, w języku francuskim i niemieckim. Domowy księgozbiór duchownego miał uniwersalny charakter. Zawierał książki i czasopisma z różnych dziedzin: ogólne, prawne, o edukacji, filozoficzne, z historii, geografii, słowniki, z nauk przyrodniczych i stosowanych, literaturę piękną. Ważną część stanowiły druki religijne, w tym księgi liturgiczne, kazania, katechizmy, modlitewniki, Biblia, rozmyślania. Inwentarz księgozbioru biskupa Wojakowskie go – postaci wyróżniającej się nie tylko na polu działalności duszpasterskiej, ale i obywatelskiej – nie był dotychczas znany i wykorzystywany w literaturze. Jest to także przykład inwentarza XIX-wiecznego księgozbioru należącego do duchownego.

5

Wartość lubelskich akt notarialnych jako źródła do badań prywatnych księgozbiorów duchowieństwa w pierwszej połowie XIX wieku

71%

Dymmel A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2018

|

vol. 110

145-166

EN

The aim of the article is to present the notarial deeds as potential sources and to show how they can be used for studying the private book collections of the clergy and the history of the book in the partition period. The collections under investigation are well-preserved ones; they are held in state archives. Research on the extensive fonds of the Lublin notaries of 1810-1863, conducted in the State Archive in Lublin, revealed that property inventories, auction records and wills are the documents particularly valuable for studying the book collections of the clergy. The property inventories (especially the ones to 1876) frequently included the lists of the private libraries of various priests. And thanks to a detailed description of the private libraries, it is possible to learn about the book culture of the above-mentioned circles and, indirectly, about the intellectual sources of inspiration to these priests. The auction records are also valuable sources as they provide information about samizdat books circulating locally as well as showing the mechanisms of censorship in practice. In addition, the wills include useful personalized data reflecting the values of contemporary society and the history of the book collection. Using the archival sources mentioned above will broaden the knowledge about the book collections of the clergy and the book culture not only at the regional scale but also with reference to the whole Kingdom of Poland.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie potencjału źródłowego akt notarialnych i wskazanie możliwości ich wykorzystania dla badań nad księgozbiorami prywatnymi duchowieństwa i historią książki doby zaborów. Są to zasoby dobrze zachowane, przechowywane w archiwach państwowych. Jak dowiodła kwerenda prowadzona w Archiwum Państwowym w Lublinie obejmująca obszerny zespół Notariusze miasta Lublina z lat 1810-1863 wśród dokumentów sporządzanych przez notariuszy szczególnie istotne dla badań księgozbiorów duchowieństwa są inwentarze mienia, następnie akta licytacji i testamenty. Inwentarze mienia (szczególnie do 1876 r.) niejednokrotnie zawierają wykazy domowych księgozbiorów kapłanów. Z uwagi na zazwyczaj szczegółowy sposób opisu zawartości prywatnych bibliotek możliwe jest poznanie kultury książki wspomnianego środowiska, a pośrednio źródeł intelektualnych inspiracji duchowieństwa. Wartościowe źródła stanowią także akta licytacji dostarczające informacji o wtórym obiegu książki w skali lokalnej, jak i ukazujące mechanizmy działania cenzury w praktyce. Także cennych zindywidualizowanych informacji dostarczają testamenty mówiące o świecie wartości ówczesnego społeczeństwa i dalszych losach księgozbiorów. Konsekwentne wykorzystanie wspomnianych źródeł archiwalnych pozwoli poszerzyć stan wiedzy o księgozbiorach duchowieństwa i kulturze książki nie tylko w skali regionalnej, ale i w odniesieniu do całego Królestwa Polskiego.

Refine search results

2 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

1 Biuletyn Uniejowski

1 Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

2 Dymmel A.

1 Opaliński T.

1 Polityło K.

1 Szkutnik P.

1 Zlot I.

1 Łyjak W. Z.

1 2021

1 2020

1 2018

2 2016

TRANSAKCJE RADNEGO MIASTA UNIEJOWA STANISŁAWA PIECZYŃSKIEGO W ŚWIETLE NAJSTARSZYCH AKT NOTARIUSZA WARCKIEGO Z 1809 ROKU

Chłopskie prawa do ziemi i udział chłopów w obrocie nieruchomościami w Księstwie Warszawskim w świetle akt notarialnych (na przykładzie powiatu konińskiego)

Inwentarz księgozbioru Wiktorii z Scheillów Wendorffowej jako przykład spisu biblioteczki ziemiańskiej z pierwszej połowy XIX wieku

Inwentarz księgozbioru biskupa diecezji lubelskiej Mateusza Wojakowskiego (1775-1845) w świetle akt notarialnych

Wartość lubelskich akt notarialnych jako źródła do badań prywatnych księgozbiorów duchowieństwa w pierwszej połowie XIX wieku