Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  ambona
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Najważniejsze zmiany w wyposażeniu cerkwi Zwiastowania Bogarodzicy w Supraślu po wprowadzeniu unii brzeskiej

100%
Stawecka K.
Latopisy Akademii Supraskiej
|
2017
|
vol. Cerkiew a asymilacja- swój i obcy
|
issue 8
131-150
EN
This text is a summary of stylistic changes as well as changes in spatial arrangements that took place in the main church of the Monastery of Suprasl in 17th and 18th century. In the article the key investments carried out in the sanctuary at that time are described in chronological order. The changes concern: the new sanctuary barrier (iconostasis), side altars, the throne for the bishop, the ambo, the chancel as well as the nartex.
2
Publication available in full text mode
Content available

Ambony protestanckie w gotyckich kościołach w Osiekach i Suchej Koszalińskiej

100%
Romanik H.
Rocznik Skrzatuski
|
2021
|
vol. 9
147-164
PL
Pomorskie kościoły łączą elementy tradycji średniowiecznego gotyku i wyposażenia z epoki reformacji luterańskiej. Takie przykłady znajdujemy w dwóch świątyniach, których historia wyposażenia są bardzo rzadkie, lecz zachowały się stosunkowo liczne elementy protestanckiej sztuki sakralnej. Szczególną uwagę przyciągają dwie ambony znajdujące się na nowym szlaku turystycznym między Darłowem i Sianowem. Kazalnica osiecka należy do rodziny późnorenesansowych ambon (ok. 1660) o strukturze architektonicznej z dekoracją figuralną, a czasem malarską. Ciekawostką są tutaj inskrypcje o konwencji chronostychonów, które kodują informacje chronologiczne w zapisie liter jako cyfr rzymskich. Niestety, podczas ostatnich prac konserwatorskich nie skorzystano z informacji z opublikowanej przed II wojną światową kroniki parafialnej. Nie odtworzono udokumentowanych sentencji biblijnych umieszczonych pierwotnie pod parapetem balustrady i w płycinach pod figurami apostołów. Jeszcze bardziej zakorzeniona w tradycji skrypturystycznej jest ambona rokokowa (1729) w Suchej Koszalińskiej. Tutaj dekorację baldachimu i kosza ambony stanowi kilkanaście medalionów z cytatami biblijnymi, które w całości wyrażają program ideowy zakorzeniony w księgach prorockich i apostolskich. Jedyną figurą jest wizerunek Chrystusa Zbawiciela Świata, a na podniebiu baldachimu mamy wyobrażenie gołębicy Ducha Świętego. Obie ambony zasługują na uwagę historyków sztuki i liturgii, a po koniecznych pracach konserwatorskich mogą stać się atrakcją turystyczną mikroregionu nadmorskiego.
EN
Pomeranian churches combine elements of the medieval Gothic tradition and furnishings from the Lutheran Reformation era. Such examples can be found in two temples, the history of which dates back to the times of the mission of religious orders in the Koszalin region. The original relics of the original furnishings are very rare, but relatively many elements of Protestant sacred art have been preserved. Two pulpits located on the new tourist route between Darlowo (Darłowo) and Sianow (Sianów) attract particular attention. The pulpit in Osieki belongs to the family of late-Renaissance pulpits (c. 1660) with an architectural structure with figural and sometimes painted decorations. An interesting fact here is the inscriptions of the chronostychonic co¬nvention, which encode chronological information in the writing of letters as Roman numerals. Unfortunately, during the last conservation works, the information from the parish chronicle published before World War II was not used. Documented biblical sentences originally placed under the parapet and in the panels under the statues of the apostles have not been recreated. The rococo pulpit (1729) in Sucha Koszalinska (Sucha Koszalińska) is even more rooted in the scriptural tradition. Here, the decoration of the canopy and the pulpit’s basket are a dozen medallions with biblical quotations, which fully express the ideological program rooted in the prophetic and apostolic books. The only figure is the image of Christ the Savior of the World, and on the top of the canopy we have the image of the Holy Spirit’s dove. Both pulpits deserve the attention of art and liturgical historians, and after the necessary conservation works, they can become a tourist attraction of the coastal microregion.
3
Publication available in full text mode
Content available

Archetyp liturgii słowa w liturgii synagogalnej

94%
Nowak J.
Ruch Biblijny i Liturgiczny
|
2018
|
vol. 71
|
issue 1
EN
One should look for the roots of the Christian liturgy of the word in the Bible, as this is where the synagogal liturgy comes from. This paper consists of three parts: (1) The Liturgy of the Word, (2) Acclamations, and (3) The Ambo.  It shows sets of readings for different holidays as well as the gestures and responses of lectors and the faithful. In the liturgy of the word, the Torah was the most important book; the prophets’ texts were of a lesser importance. The homily and the singing of psalms were also crucial elements of the liturgy. The gathered assembly ended with a blessing. Acclamations: Amen and Alleluia have also been adopted into the Christian liturgy. In a synagogue there is an ambo, whose Biblical roots can be found in Neh 8 : 4. These synagogal elements have been adopted into Christianity. Taking into consideration 2 Cor 13–18, some differences between the synagogal liturgy and the Christian liturgy can be noticed. The archetype of the liturgy of the word refers only to the external characteristics of the liturgy. In times of the Old Testament, people addressed only God, whereas in the liturgy of the Church, Christ is also present during the proclamation of the word of God (cf. Vatican Council II, Sacrosanctum Concilium, 7, 33). Therefore, in the Christian liturgy of the Word, man finds the Spirit and life (cf. J 6 : 63).
PL
Genezy chrześcijańskiej liturgii słowa należy upatrywać w Biblii, ponieważ z niej wywodzi się liturgia synagogalna. Artykuł jest podzielony na trzy części: (1) Liturgia słowa, (2) Aklamacje, (3) Ambona. Pokazane są zestawy czytań w zależności od święta, a także zachowania lektorów i wiernych. Największe znaczenia miała Tora. Mniejsze znaczenie miało czytanie proroków. Do istotnych momentów liturgii słowa należy w synagodze także homilia i śpiew psalmów. Zgromadzenie kończyło się udzieleniem błogosławieństwa. Liturgia chrześcijańska przyjęła również aklamacje: Amen i Alleluja. W synagodze znajduje się także ambona, która bierze swoją podstawę biblijną z Ne 8, 4. Te synagogalne elementy przechodzą do chrześcijaństwa. Biorąc pod uwagę 2 Kor 13–18, widać różnicę pomiędzy liturgią synagogalną a liturgią chrześcijańską. O archetypie można mówić tylko w zewnętrznej formie. W czasach Starego Testamentu zwracano się tylko do Boga. W liturgii Kościoła podczas proklamacji słowa Bożego jest obecny Chrystus (por. Sobór Watykański II, konst. Sacrosanctum Concilium, 7, 33). Tak więc w chrześcijańskiej liturgii słowa człowiek odnajduje ducha i życie (por. J 6, 63).
4
Publication available in full text mode
Content available

Kilka refleksji o miejscu wykonywania śpiewu po czytaniu, wymienności tekstów i o formach

84%
Białkowski M.
Musica Ecclesiastica
|
2021
|
issue 16
61-66
EN
Liturgical rules concerning the performance of singing after a reading clearly indicate a pulpit, however they allow for a different place which should always be in the presbyterium in case there is no pulpit. The interchangeability of a text after a reading suggested by the Lectionary in order to facilitate singing, however, it does not apply to the Polish area, due to the standardized text of a refrain. In the case of single-line melodies, a refrain of a responsorial psalm can be repeated every verse.
PL
Przepisy liturgiczne dotyczące wykonawstwa śpiewu po czytaniu wskazują jednoznacznie na ambonę, dopuszczając jednak inne miejsce, które w przypadku braku ambony powinno być zawsze w prezbiterium. Sugerowana przez Lekcjonarz mszalny wymienność tekstu po czytaniu w celu ułatwienia śpiewu nie dotyczy obszaru polskiego ‒ z racji ustandaryzowanego tekstu refrenu. W przypadku melodii jednowersowych refren psalmu responsoryjnego można powtarzać co wers.
5
Publication available in full text mode
Content available

Analogia ad legendum. Funkcja znaczeniowa, użytkowa i kompozycyjna dwóch ambon w kościele oo. Dominikanów w Lublinie

84%
Kluz P.
Folia Historica Cracoviensia
|
2016
|
vol. 22
141-155
PL
W kościele dominikanów w Lublinie odnajdujemy nietypowy przykład znajdujących się we wnętrzu sakralnym dwóch ambon usytuowanych vis-à-vis na łuku tęczowym. Są one dziełem rzeźbiarza Sebastiana Zeisla, który wraz z warsztatem w latach ok. 1756–1761 wykonał rokokowe wyposażenie dla tej świątyni. Rzeźbiarska dekoracja ambon buduje odniesienia do ich funkcji kaznodziejskiej, jak również do duchowości dominikańskiej. Rozwiązanie to formalnie wydaje się zainspirowane modelem kompozycyjnym ambona–antyambona, który był wynikiem rozwinięcia posoborowej koncepcji symetrycznej (kulisowej) organizacji wnętrza sakralnego. Jego znajomość przez wykonawcę mogła być wynikiem inspiracji lokalnej (np. kościółem św. Anny w Lubartowie) bądź wcześniejszego środkowoeuropejskiego doświadczenia artysty, w tym jego edukacji odbytej prawdopodobnie w kręgu artystów wiedeńskich. Jednak budowa dwóch dominikańskich ambon, spośród których obie były użytkowane (żadna z nich nie jest pozorna), świadczy o tym, że prócz kompozycyjnej pełniły również inne funkcje. Wydaje się, że na ich powstanie miały wpływ indywidualne potrzeby lubelskiego zakonu dominikanów, przede wszystkim praktyka kaznodziejska. Dotychczasowy stan wiedzy pozwala domniemywać, że budowa dwóch ambon ma związek z ich rolą podczas liturgii, a mianowicie prowadzeniem kazań polemicznych przez Braci Kaznodziejów w Lublinie.
EN
The Dominican church in Lublin contains an unusual example of two pulpits in a sacred interior, which are situated vis-à-vis at the rood arch. They were sculpted by Sebastian Zeisl, who, with the aid of his workshop, made the rococo furnishing of the church in the years 1756–1761. The sculptural decoration of the pulpits makes references to their preaching function, as well as to Dominican spirituality. The solution formally seems to have been inspired by the compositional model of two pulpits on either side of the altar, an elaboration of the symmetrical (stage-like) organization of the sacred interior. The fact that the contractor was familiar with such layout could stem from the impact exerted by local inspiration (e.g. St. Anne’s church in Lubartów) or the artist’s earlier Central European experience, probably including his education among Viennese artists. However, the construction of two Dominican pulpits, both of which were used (none of them is apparent) may indicate that their roles could go beyond merely compositional ones. It seems that their emergence was influenced by individual needs of the Lublin Dominican monastery, especially their preaching practices. The knowledge gained so far allows us to suspect that the construction of the two pulpits is related to their role in the liturgy, namely the polemical sermons practised by the Order of Preachers in Lublin.
6
Publication available in full text mode
Content available

KILKA REFLEKSJI O MIEJSCU WYKONYWANIA ŚPIEWU PO CZYTANIU, WYMIENNOŚCI TEKSTÓW I O FORMACH

84%
Białkowski M.
Musica Ecclesiastica
|
2021
|
issue 16
61-66
PL
Przepisy liturgiczne dotyczące wykonawstwa śpiewu po czytaniu wskazują jednoznacznie na ambonę, dopuszczając jednak inne miejsce, które w przypadku braku ambony powinno być zawsze w prezbiterium. Sugerowana przez Lekcjonarz mszalny wymienność tekstu po czytaniu w celu ułatwienia śpiewu nie dotyczy obszaru polskiego ‒ z racji ustandaryzowanego tekstu refrenu. W przypadku melodii jednowersowych refren psalmu responsoryjnego można powtarzać co wers.
EN
Liturgical rules concerning the performance of singing after a reading clearly indicate a pulpit, however they allow for a different place which should always be in the presbyterium in case there is no pulpit. The interchangeability of a text after a reading suggested by the Lectionary in order to facilitate singing, however, it does not apply to the Polish area, due to the standardized text of a refrain. In the case of single-line melodies, a refrain of a responsorial psalm can be repeated every verse.
7
Publication available in full text mode
Content available

Stół czy stoły Słowa Bożego?

84%
Dullak K.
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
|
2014
|
issue 21
241-253
PL
Msza Święta sprawowana w Kościele jako odpowiedź na polecenie Jezusa: „To czyńcie na moją pamiątkę”, składa się z dwóch zasadniczych części – skoncentrowanych na dwóch stołach – liturgii słowa Bożego i liturgii eucharystycznej. Obie części są ze sobą ściśle zespolone. Dzięki pierwszej z nich uczestniczący otrzymują wskazanie, pouczenie, napomnienie, zaś z drugiej części (stołu Ofiary) otrzymują siłę uzdalniającą do wdrażania pouczeń w swoje życie. W tym znaczeniu mamy do czynienia we Mszy Świętej z dwoma stołami – ołtarzami. Odpowiedzialni za kształt liturgii mają zadanie troszczyć się o przejrzystość i jednoznaczność tej więzi obu stołów w służbie jak najbardziej owocnego przeżycia Mszy Świętej. Wszystko, co przyczynia się do zacierania tej harmonii, należy wyeliminować, zarówno wyeksponowane pulpity czy rozmaite stojaki służące zarówno przewodniczącemu liturgii, jak i komentatorom oraz innym usługującym w liturgii.
EN
Holy Mass, celebrated at the Church as a response to Jesus’ command: “Do it in memory of Me”, consists of two basic parts focused on two tables: the Liturgy of God’s Divine Word and the Eucharist. Both parts are closely jointed together (united). Out of the first one, the participants are given explanation, instruction and admonition. The other one (table of Sacrifice) gives strength empowering them to implement those instructions into their lives. In that sense we are dealing here (at a Mass) with two tables – two altars. Those responsible for the shape of the liturgy are to take care of transparency and clarity of unity of those two tables – to make the most of fruitful participation of the Mass attendant. Anything that could harm that unity (harmony) should be eliminated: both too elevated reading stands and other similar equipment (lectern, pulpit) that serve main celebrant as well as commentators or others who serve at the liturgy.
8
Publication available in full text mode
Content available

Ambony skrzatuskie

59%
Zadarko K.
Rocznik Skrzatuski
|
2020
|
vol. 8
53-80
PL
Przedmiotem artykułu są dwie ambony znajdujące się w sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu. Świątynia została w 2019 r. podniesiona decyzją Stolicy Apostolskiej do godności bazyliki. Jest to okazja, aby przybliżyć czytelnikowi wiedzę o miejscach głoszenia słowa Bożego w historii i współcześnie w sanktuarium. Analiza konstrukcji, kształtu i ikonografii zabytkowej, barokowej kazalnicy prowadzi do wniosku, że w wyniku prac renowacyjnych doszło do zmian w kolorystyce i niezrozumiałych przemieszczeń figur zdobiących kazalnicę, mających wpływ na jej wymowę teologiczną. Nowa ambona, wykonana w 2013 r., jest dobrze zaprojektowanym „stołem” słowa Bożego obok ołtarza („stołu eucharystycznego”), ale pozbawiona artystycznej symboliki. Znajomość zagadnień historycznych, formalnych, architektonicznych i ikonograficznych omawianych ambon daje wiedzę o kulturze wnętrz sakralnych północnej Wielkopolski i diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej w historii, zwłaszcza po Soborze Trydenckim w XVII i XVIII w. i po Soborze Watykańskim II.
EN
The subject of the article are two pulpits located in the shrine of Our Lady of Sorrows in Skrzatusz. The temple was raised in 2019 by the decision of the Holy See to the status of a basilica. It is an opportunity to bring closer to the reader the knowledge about the places of proclaiming the Word of God in history and today in the sanctuary. The analysis of the construction, shape and iconography of the historic Baroque pulpit leads to the conclusion that as a result of renovation works, there were changes in the color and incomprehensible displacements of the figures adorning the pulpit, affecting its theological significance. The new pulpit, made in 2013, is a well-designed “table” of God’s Word next to the altar (“Eucharistic table”), but devoid of artistic symbolism. Knowledge of the historical, formal, architectural and iconographic issues discussed in the pulpit gives knowledge about the culture of sacred interiors in Wielkopolska (northern Greater Poland) and the Koszalin-Kolobrzeg (Kołobrzeg) Diocese in history, especially after the Council of Trent in the 17th and 18th centuries and after the Second Vatican Council.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.