Search results

1

„Wartość dodana”: o tłumaczeniu polskich elementów kulturowych we francuskim przekładzie powieści Wszystkie języki świata Zbigniewa Mentzla

100%

Mitura M.

Między Oryginałem a Przekładem

|

2014

|

vol. 26

117-132

EN

The paper discusses broad elements of the procedure of amplification occurring during the translation of Polish cultural references into French. The analysis covered only those techniques which come as a consequence of the translation process itself, as they stem from different historical and social experiences of the reader of the original and reader of the translated text, and not from asymmetries of the two language systems. A review of translator’s decisions, including various kinds of explicitation and translator’s notes, also demonstrates that such explanations constitute an ‘added value’, for they prove to be a culture-forming operation which is a prerequisite for understanding foreign reality by the target audience.

2

Montaigne, czyli o wielkości małych słów

75%

Ryczek W.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

|

2019

|

issue 35

442-454

EN

The main aim of this paper is to propose a new Polish translation one of the well-known Michel de Montaigne’s essays, De la vanité des paroles (On the Vanity of Words, I 51). For the humanist, rhetoric delimited only to elocution responsible for linguistic adornments becomes the subject for critical investigation. In a short introduction to the essay, the author takes into consideration the rhetoric of Montaigne’s discourse on ‘the vanity of words’ with a particular attention to two rhetorical forms: amplification and figuration. Raising questions about lack of temperance in amplifying and adorning words with tropes and figures, the humanist attempted to revalorize linguistic and stylistic simplicity. Therefore, to find the proper words for various things, emotions and experiences are the central concern of an essay, a new literary genre invented by Montaigne.

3

Amplifikacja retoryczna w argumentacji z zakresu gender studies w polskiej komunikacji politycznej

63%

Woźniak-Wrzesińska E.

Res Rhetorica

|

2022

|

vol. 9

|

issue 4

133-147

EN

The aim of this article is to show how rhetorical amplification affects discourse in giving emotive overlay to scientific terms. The study analyzes the Polish gender discourse in its political variant. The article consists of five parts. After delineating the notions of gender and discourse in the introductory part, attention is paid to the devices of rhetorical amplification. A sample of Polish-language online texts featuring various stances in the gender-related debate is subjected to a typological analysis of amplification mechanisms used.

PL

Celem artykułu jest pokazanie, w jaki sposób amplifikacja retoryczna wpływa na dyskurs, nadając terminom naukowym wydźwięk emocjonalny. Przedmiotem studium jest polski dyskurs genderowy w jego wariancie politycznym. Artykuł składa się z pięciu części. Po zdefiniowaniu w części wstępnej pojęć gender i dyskurs, zwrócono uwagę na narzędzia amplifikacji retorycznej. Materiał badawczy – polskojęzyczne teksty internetowe prezentujące różne stanowiska w debacie na temat płci – przeanalizowany został pod kątem typologii używanych mechanizmów amplifikacji.

4

The sersera of the guembri: anthropological approach to the device in the context of Gnawa diasporas in Brussels and Morocco

51%

Hanáková M., Dobbelaere I., Sechehaye H.

Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ

|

2016

|

issue 3(30)

7-27

EN

In Gnawa music, the three-stringed lute called guembri plays a central role. According to Sum (2012, p. 52), “the guembri attracts the mluk (supernatural entities summoned in gnawa ceremonies) by sounding their musical identities, effectively sounding their names (...), (as well as) calling on the adept (...). Upon arrival of the spirit, the guembri, as the adept, becomes possessed.” The guembri is equipped with a detachable idiophone consisting of metal loops or rings fixed around the edges of a metal sheet, inserted into the neck. This device, called the sersera, is mostly audible during solo moments. It has been often noticed, or briefly described (Baldassarre 1999), but never analyzed in detail. However, it seems important for us to include the sersera in the analysis of the status, meaning and roles of the guembri timbre. Taking it into consideration will provide a new approach leading to better understanding of many facets of the instrument, including its cultural value. The sersera was used before and it is still made and carried by musicians, but nowadays it is barely employed either in Morocco or in Belgium. Through confrontation of the acoustical analysis and the information found in literature with the musicians’ experience, this paper tries to find the reasons of this obsolescence.

PL

W muzyce Gnawa główną rolę odgrywa trzystrunowa lutnia zwana guembri. Według Sum (2012, s. 52) „guembri przyciąga mluki [byty nadprzyrodzone przywoływane w trakcie rytuałów Gnawa] przez wybrzmiewanie ich muzycznych tożsamości, skuteczne oddawanie ich imion za pomocą dźwięków (…) [jak również] wzywanie adepta. Wraz z przybyciem ducha guembri jako adept zostaje opętane”. Instrument ten jest wyposażony w zdejmowany idiofon składający się z metalowych kółek (pierścieni) nawiniętych na brzegi wprowadzonej do szyjki metalowej płytki. Ten element – sersera – najwyraźniej można usłyszeć w partiach solowych. Często znajduje się wzmianki na jego temat, został on również zwięźle opisany (Baldassarre 1999), lecz nigdy nie zbadano go szczegółowo. Tymczasem dla autorów niniejszego tekstu istotne wydaje się uwzględnienie sersery w analizie jej statusu, znaczenia oraz roli tembru guembri. Rozważenie tego elementu sprawi, że możliwe będzie spojrzenie na problem w nowy sposób, który pozwoli na lepsze zrozumienie wielu kwestii dotyczących instrumentu, włączając w to jego walor kulturowy. Sersera była w użyciu już wcześniej i nadal jest wytwarzana oraz wykorzystywana przez muzyków, lecz obecnie jej zastosowanie zarówno w Maroku, jak i w Belgii jest znikome. W niniejszym artykule dokonana zostanie próba odkrycia przyczyny tego spadku popularności poprzez konfrontację analizy audytywnej i informacji znalezionych w literaturze z doświadczeniem muzyków.

5

Epigramat Boleslaus II Audax z cyklu Vitae Regum Polonorum Klemensa Janicjusza jako tradycja

51%

Słomka vel Słomiński K.

Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

|

2018

|

vol. 2 (9)

5-18

XX

In 1563 a series of 12-verse epigrams was issued. It was written by Klemens Janicki and entitled “Vitae Regum Polonorum”. The work features the praises and reprimands of the native sovereigns. Among the criticising poems, one should notice “Boleslaus Secundus Audax”. The first distich of the epigram, portraying the ambivalent nature of Boleslaw the Bold, forms an amplification – it is an example of ratiocinatio, where the readers must decide for themselves which part of the reasoning is being emphasised. The authors of the series referring to “Vitae Regum Polonorum”, namely S. F. Klonowic, J. A. Kmita, M. Paszkowski and J. Bielski, were inspired by the original to a various extend – in some versions the amplification from the 2-verse poem by Janicki changed its nature to incrementum, in others the significance of ratiocinatio was visibly weaker, whereas elsewhere the amplification was not applied at all. It was usually more vivid where the Boleslaw the Bold’s criticism was strongest and the amplification intensity faded out where the criticism was articulated in a more subtle manner.

6

Exemples atroces et atrocités exemplaires : l’hypotypose dans les canards sanglants en France aux XVIe et XVIIe siècles

32%

Giernatowska J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

|

2016

|

issue 11

119-132

PL

Wpisując się w poetykę krótkich i krwawych form narracyjnych; tak popularnych we Francji nękanej wojnami religijnymi; canards sanglants z upodobaniem posługują się hypotypozą; aby ukazywać brutalne sceny przemocy w sposób niezwykle sugestywny. Wspomniana figura retoryczna; wkomponowana w strukturę formalną owych broszur okolicznościowych; nie tylko oddziałuje na wyobraźnię czytelnika; m.in. poprzez swoistą surowość w doborze środków stylistycznych i – często pozorną – neutralność opisu zbrodni; ale też ulega patetycznym amplifikacjom; dostosowuje się do charakteru szesnasto- i siedemnastowiecznej prozy. Adaptując środki wyrazu do potrzeby dobitnego; atrakcyjnego i odpychającego zarazem sposobu przedstawiania aktualnych wydarzeń czy też palącej problematyki; autorzy tym efektywniej manipulują emocjami czytelnika; by wpoić mu propagowane przez siebie wartości moralne; poddać krytyce naganne zachowania i zjawiska natury społecznej; politycznej lub religijnej. Kreślone przez nich obrazy przybliżają tym samym w interesujący sposób realia ówczesnej epoki.

EN

Canards sanglants fit squarely into the poetics of short, bloody stories, very popular in 16th and 17th century France which is tormented by the Wars of Religion. Those occasional booklets willingly have recourse to hypotyposis, in order to present the brutal scenes of violence in an exceptionally suggestive manner. The rhetorical figure, integrated with the narrative structure of canards, is supposed to have an influence on reader’s imagination, i.a. by means of restrained use of the stylistic devices and impartiality – which often turns out to be illusory – of the crime’s description. However, it can be subject to pathetic amplification and it adapts to the 16th and 17th century prose. By virtue of this approach, that consists in representing the recent events or the most important issues in a distinct, disturbing, but also attractive way, the authors attempt to manipulate emotions, to share their moralizing reflections and inculcate some ethical values into the public, to criticize the social, political or religious phenomena of the time.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

1 Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ

1 Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

1 Między Oryginałem a Przekładem

1 Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

1 Res Rhetorica

1 2022

2 2019

2 2016

1 2014

1 Dobbelaere I.

1 Giernatowska J.

1 Hanáková M.

1 Mitura M.

1 Ryczek W.

1 Sechehaye H.