Search results

1

The Status of the Liturgy in the Christian East and Liturgical Differentiations

100%

Caban P.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2017

|

vol. 70

|

issue 1

PL

These types of liturgies and liturgical rites show us the richness that is present in the Christian East and West. They are the liturgical traditions of the Church, which preserves the continuity of the Christian liturgical tradition from the perspective of historical context in the environment where Christians live. Despite the glory of Constantinople, the Eastern Churches have preserved their own liturgies and rites. Although they are in smaller number, they are nonetheless still preserved in the liturgy despite circumstances hostile to Christianity and the influence of Islam. Local traditions in the West were gradually vanishing and the Roman liturgy had to confront life in Gallia. The celebration of the liturgy in the West according to the Roman model in the city of Rome and in areas under the jurisdiction of the Bishop of Roman was preserved in the Latin Church until the beginning of the eighth century. Then there came a very important breaking point when the focus of the cultural-political and Church life was moved from the Mediterranean area into the German and especially Frankish areas north of Alps. This led to the enormous spread of the influence of Roman liturgy, but, on the other hand, the Roman liturgy was merged with non-Roman liturgical traditions. This was the period of Christian Middle Ages.

2

Are Non-Catholics Worthy to Be Named in Texts of Catholic Anaphora? Some Remarks on No. 121 of Directory for the Application of Principles and Norms on Ecumenism

100%

Bugel W.

Roczniki Teologiczne

|

2014

|

vol. 61

|

issue 7: Teologia Ekumeniczna

61-82

EN

The current Directory for the application of principles and norms on ecumenism from 1993 stipulates an exclusion from the anaphora prayers for other than Catholic communities, their representatives and needs, arguing with an “ancient liturgical and ecclesiological tradition.” The paper verifies such convictions on the basis of analysis of liturgical texts of both Roman and Eastern traditions, praxis on the local level and theological arguments. Finally it gives some propositions concerning models for prayers for unity with other Christian Churches within anaphora.

PL

Włączenie się Kościoła katolickiego w ruch ekumeniczny spowodowało liczne zmiany w do-tychczasowej wiekowej praktyce. Dekret o ekumenizmie, pomimo swego uzupełniającego wobec soborowej Konstytucji o Kościele charakteru, musiał być wkrótce uściślany w formie konkretnych instrukcji i wskazówek. Z nich powstało tzw. Dyrektorium ekumeniczne, które też trzeba było dostosowywać do wciąż postępujących osiągnięć dialogów. Obecna jego wersja z 1993 r., uznająca za podstawę działań ekumenicznych nawrócenie i wysiłek modlitewny, zawiera pewne ograniczenia w tym zakresie, jakie wieloletnim ekumenistom wydają się być dyskusyjne. Jednym z nich jest podany w art. 121 zakaz umieszczania próśb za Kościoły chrześcijańskie i ich przedstawicieli w ramach anafory, przy czym dokument powołuje się na „dawną tradycję chrze¬ścijańską w liturgii i eklezjologii”. Takie postawienie sprawy ewokuje szereg pytań, dotyczących zarówno zasadności przytoczonej argumentacji i rugowania z anafory modlitw za jedność, jak też oceny już wcześniej wprowadzonych, za zgodą niektórych biskupów, praktyk tzw. anafory ekumenicznie otwartej. Celem niniejszego studium jest znalezienie na nie odpowiedzi, zwłaszcza z uwzględnieniem badań liturgicznych tradycji rzymskiej w ramach odnowy posoborowej oraz Kościołów wschodnich, oraz postulatów teologii ekumenicznej. Przeprowadzone analizy wykazały kilka zasadniczych faktów. Sam tekst art. 121 jest niespójny (odnosi się tak do błogosławieństw, próśb, jak też do anafory), nie uwzględnia rozłożenia pierwiastków strukturalnych w liturgii (zwłaszcza Katolickich Kościołów Wschodnich), a jego umiejscowienie w Dyrektorium w ramach podrozdziału na temat liturgii niesakramentalnej przeczy przyjętym podstawowym klasyfikacjom liturgiki. Posoborowe Modlitwy eucharystyczne liturgii rzymskiej zawierają prośby dotyczące także chrześcijan innych wyznań (oraz wszystkich innych ludzi), choć – poza dodatkowymi prośbami za nowożeńców czy podczas Mszy pogrzebowych – raczej nie przewiduje się wymieniania dodatkowych imion przy wspomnieniu papieża i miejscowego biskupa. Kościoły Wschodnie posługują się ponad 150 anaforami, występującymi w ramach kilku rodzin liturgicznych, pojedyncze zaś wspólnoty eklezjalne strzegą nieraz bardzo zróżnicowanych tradycji, dotyczących również wspominania przedstawicieli innych Kościołów (a tradycje te nieraz zmieniały się na przestrzeni wieków) – jednakże całe to bogactwo zostało w art. 121 Dyrektorium zupełnie pominięte (o ile w ogóle znane było jego autorom). Dlatego powoływanie się na bliżej nieokreśloną „dawną tradycję chrześcijańską”, jaka ma stać się jedynym modelem dla całego konfesyjnie rozumianego Kościoła katolickiego (a więc włącznie z chrześcijanami tradycji wschodnich), uznać należy za nieprzekonywujące, niedorzeczne, a nawet budzące podejrzenia o próbę konfesjonalizacji i uniformizmu. Zamiast tego w tekście zarysowano pewne możliwości praktycznego uzupełniania ekumenicznych „braków” w ramach obecnie stosowanych Modlitw eucharystycznych.

3

Dickensowskie anafory w polskim przekładzie

100%

Kujawska-Lis E.

Prace Językoznawcze

|

2009

|

issue 11

115-133

EN

Dickensian anaphoras, being one of his favourite literary devices, are very prominent in his novels where they fulfill many more functions than simply providing emphasis. Frequently the author, opens his novels with anaphoras, which immediately draws the reader’s attention to the concepts acquiring symbolic meanings. Often Dickens uses anaphoras for comic effects or to mirror the orality of discourse to achieve a diachronic distance between the empirical reader and the fictional events. Moreover, this device is used to characterize fictional characters, where lexis being the basis for the anaphoras acquires additional senses. Dickens uses anaphoras creatively, and although they are frequent in his works, they are never employed mechanically. He often combines them with intertextual and extratextual references, which turns translating into a challenge. Thus, although superficially simple to recreate in translation, anaphoras are most often reflected in their primary, emphatic function. However, frequently, additional functions and intratextual relations which are formed between the elements creating the anaphor and other segments of the text are lost in translation.

4

Modlitwy wstawiennicze w modlitwie eucharystycznej. Historia i teologia

100%

Celiński Ł.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2023

|

issue Teologiczne Studia Siedleckie XX

9-26

PL

Temat pochodzenia sekcji modlitw wstawienniczych w anaforach nie cieszył się zbyt dużym zainteresowaniem wśród badaczy liturgii w ostatnich latach. W okresie poprzedzającym reformę Mszy Świętej, zainspirowaną postanowieniami Soboru Watykańskiego II, krążyły różne opinie na ich temat, nierzadko łączone z postulatem ich usunięcia z modlitw eucharystycznych. Zamiast tego, ostatecznie w nowym rycie Mszy rzymskiej pojawiła się modlitwa wiernych, której brak w przeszłości mógł być uzależniony od rozwoju struktury Kanonu rzymskiego. Niniejszy skromny artykuł podejmuje próbę wskazania genezy modlitw wstawienniczych w anaforach, począwszy od najstarszych źródeł chrześcijańskich, a także teologicznej interpretacji ich relacji do struktury obrzędu eucharystycznego.

EN

The subject of the origin of the intercessory prayer sections in the anaphorahas received little attention among liturgical scholars in recent years. In the run-up to the reform of the Mass, inspired by the provisions of the Second VaticanCouncil, various opinions about them circulated, often combined with the demand to remove them from the Eucharistic prayers. Instead, the prayer of the faithful eventually appeared in the new rite of the Roman Mass, the absence of which in the past may have depended on the development of the structure of the Roman Canon. This modest article attempts to point out the genesis of the intercessory prayers in the anaphora, starting from the oldest Christian sources, as well as the theological interpretation of their relation to the structure of the Eucharistic rite.

5

Interpolacje w epiklezach bizantyjskich anafor św. Jana Chryzostoma i św. Bazylego Wielkiego

80%

Ławreszuk M.

ELPIS

|

2014

|

vol. 16

33-41

PL

Celem opracowania jest ukazanie interpolacji w epiklezach modlitw anafory Liturgii św. Jana Chryzostoma i św. Bazylego Wielkiego. Analizie zostaną poddane zmiany wprowadzone w drugim tysiącleciu, w szczególności pojawienie się troparionów nabożeństwa trzeciej godziny oraz interpolacja słów: „Przemieniając Duchem Twoim Świętym”. Tekst wskaże genezę pojawienia się dodatkowych słów oraz ukaże ich wpływ na strukturę modlitwy anafory. W efekcie przedstawione zostaną propozycje rozwiązania problemów wynikających z historycznych zmian w strukturze epiklezy i w całej modlitwie anafory.

EN

The aim of this paper is to show the interpolation in the Epiclesis of Anaphora prayers in the Liturgies of St. John Chrysostom and St. Basil the Great. The analysis will cover the changes made in the second millennium, in particular the emergence of the troparion of the third hour service, and interpolation of the words “changing it by your Holy Spirit”. The text shows the genesis of adding additional words and explains what their effect was on the structure of the Anaphora prayers. As a result, proposals to solve the problems arising from historical changes in the structure of the Epiclesis and in the whole prayer of the Anaphora will be presented.

6

Wielość teorii dotyczących epiklezy rytu hiszpańsko-mozarabskiego

80%

Porosło K.

Wrocławski Przegląd Teologiczny

|

2023

|

vol. 31

|

issue 1

113-138

EN

This article aims to present, in the form of a specific status quaestionis, the most important studies and opinions concerning the epiclesis of anaphora in the Mozarabic rite. Due to the fact that those opinions differ considerably from each other, often being even contradictory to each other, the aim of the text also includes the analysis of the methodology of the studies, since they give such different inferences. The final conclusion of the article will be determined by the definition and theology of Hispanic epicleses based on the analysis of the Post Pridie oration included in the Mozarabic missal. It seems that earlier researchers failed to recognise the specificity of the Hispanic epiclesis; they assumed apriori a certain definition of epiclesis, looking for prayers in the Missal that match this definition. Through this methodological change it is possible to show that almost each Hispanic anaphora has a real epiclesis which tends to be a Trinitarian or a Christological epiclesis; only in some cases it is a pneumatological epiclesis. The fact that the epiclesis of the Holy Spirit is not always included in those Hispanic prayers confirms their ancient origin. Nevertheless, it is also possible to prove the thesis that liturgy shaped under the influence of conflicts with the Arian heresy is not only Christocentric, but it also has an enriched euchology in in terms of pneumatology. Moreover, the author of this article questions some schematic claims related to Prenotandos to the new Hispanic missal which suggest a perfect, well-ordered structure of Eucharistic prayers in this rite. The studies on the anaphora of the Mozarabic rite contradict the existence of such a consistent structure built on the close relationship between the words of the institution of the Eucharist, the anamnesis and the epiclesis.

PL

Niniejszy artykuł stawia sobie za cel przedstawienie w formie swoistego status quaestionis najważniejszych badań i opinii dotyczących epiklezy anafor rytu hiszpańsko-mozarabskiego. Wobec faktu, że te opinie znacząco się od siebie różnią, często będąc wręcz sprzecznymi względem siebie, stawia się za cel również pytanie o metodologię tych badań. Kluczowe dla ostatecznych konkluzji artykułu będzie wypracowanie definicji i teologii epiklez hiszpańskich, która wyrasta z analizy oracji Post Pridie Mszału hiszpańsko-mozarabskiego. Wydaje się, że we wcześniejszych badaniach nie odkrywano specyfiki epiklezy hiszpańskiej, ale apriori zakładano pewną definicję epiklezy, poszukując w mszale modlitw odpowiadających tej definicji. Przez tę zmianę metodologiczną udaje się pokazać, że praktycznie każda anafora hiszpańska posiada prawdziwą epiklezę, która raczej jest epiklezą trynitarną, chrystologiczną, a tylko czasami epiklezą pneumatologiczną. Jest to znakiem starożytności tych modlitw, że nie zawsze występuje w nich epikleza Ducha Świętego. Mimo to udaje się również potwierdzić tezę, że liturgia kształtująca się pod wpływem walk z herezją ariańską, oprócz tego, że jest chrystocentryczna, ma również wzbogaconą euchologię w wymiarze pneumatologii. W niniejszym artykule obala się również niektóre zbyt schematyczne twierdzenia Prenotandos do nowego Mszału hiszpańskiego, które sugerują, że istnieje wręcz doskonała, uporządkowana struktura modlitw eucharystycznych tego rytu. Badania nad anaforami rytu mozarabskiego zaprzeczają istnieniu takiej spójnej struktury zbudowanej na ścisłej relacji między słowami ustanowienia, anamnezą i epiklezą.

7

Ostatnia Wieczerza a Wieczerza Paschalna

80%

Szurek T.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2021

|

vol. 30

|

issue 2

69-81

PL

Passover is the first and most important Jewish feast. That celebration was governed by many customs and orders contained in the Mishna – an essential part of the Talmud. The course of the paschal supper (seder pesach) was also clearly established, identifying and explaining each element of the common celebration of the Exodus. Just before his death, Jesus, along with his disciples, wanted to eat the Last Supper, which was rooted in the rites of Judaism. Taking into account the correlation between the Last Supper and the Paschal Supper, two concepts can be identified – the first, represented by Louise Bouyer, assumes that Jesus did not associate the institution of the Eucharist with rites specific only to the Passover feast. This “incomplete” dependence on the Passover allowed Christ’s disciples to reinterpret these rites in a Christian way. Joachim Jeremias takes a slightly different position, proposing the hypothesis about the institution of the Eucharist in the “atmosphere” of Passover. According to the passages from the New Testament Jesus made many references to the course of the Passover feast, such as eating in Jerusalem, starting after sunset, breaking bread after the first course, and singing Hallel at the end of the feast. However, it also introduces many new themes that allow us to conclude that the Last Supper was something that stood out from the rules of Judaism – it was the Passover of Jesus.

8

Instrumenty spójności tekstu w dziele „Le livre des fais et bonnes meurs du sage roy Charles V” średniowiecznej francuskiej pisarki Christine de Pizan

80%

Posturzyńska-Bosko M., Curie-Skłodowskiej U. M., Małgorzata Posturzyńska-Bosko. Doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa i adiunkt w Instytucie Filologii Romańskiej UMCS. Jej dysertacja doktorska była poświęcona „Les anaphores associatives dans les œuvers politiques de Christine de Pizan”. Główne zainteresowania naukowe: problemy spójności tekstu średniowiecznego h. j. r., margot.bosko@wp.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series

|

2015

|

vol. 4

EN

The article is an attempt of verification of the possibility and of its degree of the analysis of the linguistic tools that determine the text cohesion in political works of a medieval French writer Christine de Pizan (XV c). The cohesion relations depend on various linguistic as well as extralinguistic factors and diaphoric metaphors are one of ways to provide the textual cohesion in an economical manner. The concept of the textual economy is the outcome of linguistic and extralinguistic rules. In the world of the text based on a subjective perception, thematic progression is not always logical from the point of view of information orientation even more so because the compilation structure of the political work of Christine de Pizan opens the opportunities for emergence of unexpected cohesion relations.

FR

Cet article est une tentative pour vérifier si la méthodologie moderne de la cohésion textuelle, est pertinente dans le texte de Christine de Pizan où les relations cohésives dépendent de différents facteurs. Puisque les expressions diaphoriques sont un moyen de maintenir et assurer la cohérence du texte d'une façon économique, l'observation de ces facteurs dans le texte médiéval en prose de Christine montre à quel point la diaphore est un phénomène discursif riche et complexe. Le concept d'économie du texte laquelle n'est qu'une moyenne des règles linguistiques et les éléments qui assurent la progression du texte ne constituent qu'un aspect de ce procédé. Dans l'univers textuel, la progression thématique n'est pas toujours «logique» du point de vue de l'orientation informative; il arrive que des constructions, à première vue diaphoriques, qui ne les soient pas dans la saisie globale du texte, parce qu'elles reprennent une information présentée auparavant, sans continuité informationnelle maintenue par d'autres instruments cohésifs. De plus, la structure compilative des œuvres en prose de Christine fait créer «un univers dans l'univers textuel», ouvrant une voie à des liens cohésifs inattendus.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series

1 ELPIS

1 Prace Językoznawcze

1 Roczniki Teologiczne

1 Ruch Biblijny i Liturgiczny

1 Teologiczne Studia Siedleckie

1 Wrocławski Przegląd Teologiczny

1 Łódzkie Studia Teologiczne

2 2023

1 2021

1 2017

1 2015

2 2014

1 2009

1 Bugel W.

1 Caban P.

1 Celiński Ł.

1 Curie-Skłodowskiej U. M.

1 Kujawska-Lis E.

1 Porosło K.

1 Posturzyńska-Bosko M.

1 Szurek T.

1 margot.bosko@wp.pl

1 Ławreszuk M.

The Status of the Liturgy in the Christian East and Liturgical Differentiations

Are Non-Catholics Worthy to Be Named in Texts of Catholic Anaphora? Some Remarks on No. 121 of Directory for the Application of Principles and Norms on Ecumenism

Dickensowskie anafory w polskim przekładzie

Modlitwy wstawiennicze w modlitwie eucharystycznej. Historia i teologia

Interpolacje w epiklezach bizantyjskich anafor św. Jana Chryzostoma i św. Bazylego Wielkiego

Wielość teorii dotyczących epiklezy rytu hiszpańsko-mozarabskiego

Ostatnia Wieczerza a Wieczerza Paschalna

Instrumenty spójności tekstu w dziele „Le livre des fais et bonnes meurs du sage roy Charles V” średniowiecznej francuskiej pisarki Christine de Pizan