Artykuł zawiera krytyczne spojrzenie na powszechnie stosowaną analizę wskaźnikową. Zaprezentowane zostały podstawowe problemy związane z konstrukcją mierników ekonomicznych oraz ich prawidłową interpretacją. Przedstawione zostały również wymagania pod względem jakości informacji, które muszą być spełniane przez wszystkie wskaźniki ekonomiczne. Wśród podstawowych wad mierników ekonomicznych wymieniono: problemy z wartościami, do których można porównać wartość wskaźnika, źródła danych, na podstawie których są liczone wskaźniki oraz manipulacje, którym mogą podlegać.
Artykuł dotyczy wykorzystania pewnych elementów metodologii analiz ekonomicznych w badaniach ewaluacyjnych z zakresu polityki publicznej. Podstawowe koncepcje ekonomiczne zostały już wprowadzone do ewaluacji wiele lat temu i uzyskały status niezbędnych narzędzi służących ocenie zasadności interwencji publicznych lub jakichkolwiek działań zmierzających do rozwiązania problemów społecznych oraz zaspokojenia rozmaitych deficytów. Mowa przede wszystkim o kryterium efektywności, które odnosi się do relacji pomiędzy poniesionymi nakładami a uzyskanymi efektami krótko- i długofalowymi. Niemniej jednak wykonywane analizy w dużej liczbie przypadków nie były przeprowadzane z należytym rygorem i w konsekwencji prowadziły do bardzo szacunkowych ocen. Te z kolei nie są dobrą podstawą do opracowania użytecznych rekomendacji. W artykule opisano kilka podstawowych narzędzi wykorzystywanych w ekonomii, które z powodzeniem można wykorzystać w badaniach ewaluacyjnych. Dla każdego z nich dostosowano i zoperacjonalizowano kluczowe pojęcia jak: wartość, cena, efekt czy monetyzacja.
Artykuł zwraca uwagę na rolę analizy finansowej w przedsiębiorstwie, opisuje jej przedmiot, rodzaje, kryteria klasyfikacji oraz istotę. Przedstawia również ulegające zmianom w czasie metody, za pomocą których jest ona przeprowadzana, a także wykorzystywane do jej przeprowadzania materiały ze źródeł zewnętrznych i wewnętrznych.
EN
The article draws attention to the role of financial analysis in the enterprise, describes its object, types, classification criteria and its essence. It shows also methods, undergoing change over time, with which it is carried out, and also materials, from internal and external sources, that are used to carry out financial analysis.
Reclamation and rehabilitation of water reservoirs is particularly important for their functioning and fulfilment of their economic, social, natural and other functions. The paper presents a case study of the ex-ante economic analysis used to determine the most suitable reservoirs reclamation method from the pre-selected methods (such as: hypolimnion removal and silt dredging) for the three reservoirs in the Kłodnica River catchment situated in Silesia Province. The presented results and their discussion are of practical importance in order to select a particular way of improving the water quality of the reservoirs as well as contribute to the development of methods of assessing the economic efficiency of water reservoir reclamation in Poland.
PL
Rekultywacja zbiorników przypływowych i zaporowych jest szczególnie istotna dla ich funkcjonowania i pełnienia przez nie funkcji ekonomicznych, społecznych, przyrodniczych i innych, do których zostały powołane. Artykuł prezentuje studium przypadku zastosowania analizy efektywności ekonomicznej do oceny ex-ante wybranych metod rekultywacji (usuwanie hypolimnionu i wydobywanie osadów) dla trzech zbiorników przypływowych w zlewni rzeki Kłodnicy w województwie śląskim. Zaprezentowane wyniki i ich dyskusja mają znaczenie praktyczne, służące wyborowi konkretnego sposobu rozwiązania poprawiającego jakość zbiorników, jak również stanowią wkład w rozwój metod oceny efektywności ekonomicznej rekultywacji zbiorników wodnych w Polsce.
Celem pracy jest przedstawienie charakteru kolizji dwóch nauk – prawa i ekonomii. Autor dowodzi, w jaki sposób prawo może być ekonomiczne i czym dla ekonomisty jest ratio legis przepisu prawnego. Analizie poddano koncepcje głoszone prze cztery szkoły ekonomicznej analizy prawa: chicagowską, New Heaven, Virginii, Law & Economics. Następnie scharakteryzowano termin ,,spółki zagranicznej’’ oraz jej znaczenia dla gospodarczego obrotu transgranicznego. Spółkę zagraniczną, w zależności od poglądu danej szkoły ekonomicznej analizy prawa, ekonomiści mogą charakteryzować na wiele sposobów. Autor rozważa poglądy na temat samowystarczalności przedsiębiorstw, interwencji organów publicznych w obrót pomiędzy przedsiębiorcami, czynników wyznaczających rezydencję danego podatnika.
EN
The research presents the capacity of the collision of two sciences - law and economics. The author demonstrates how the law can be a cost-effective and what the economist is the rationale of a rule of law. Analysis of concepts were taught by four schools of economic analysis of law: Chicago, New Haven, Virginia, Law & Economics. Then characterized, the term ''foreign company’’ and its importance for economic cross border trading. Foreign companies, according to the view of the economic analysis of law school, economists may be characterized in many ways. By considering the views on the sufficiency of enterprises, public intervention in rotation between entrepreneurs, factors determining the residence of the taxpayer.
Artykuł dotyczy doboru kryteriów oceny ofert w polskim systemie zamówień publicznych. Instytucja doboru odpowiednich czynników realizacji umowy zamówieniowej pełni istotną funkcję w wydatkowaniu środków publicznych. W opracowaniu wskazano m.in. na obowiązek zamawiającego dotyczący formułowania adekwatnych i proporcjonalnych wymagań w stosunku do wykonawców w celu realizacji jednej z podstawowych swoistych zasad prawa gospodarczego publicznego – zasady prawidłowego gospodarowania mieniem publicznym. Szczególny nacisk w artykule położono na pozacenowe kryteria oceny ofert, a także ich funkcję w społecznej gospodarce rynkowej. Dokonano także analizy ekonomicznej kryteriów oceny ofert oraz scharakteryzowano dwuetapowy proces oceny (ocena techniczna i finansowa), który jest często wykorzystywany przy ocenie ofert najkorzystniejszych ekonomicznie. Zwrócono także uwagę na stosowanie rankingu, uwzględniającego zagregowane oceny wynikające z przypisanych wag w relacji do oferowanej ceny.
EN
The paper concerns the selection criteria for the evaluation of offers in the Polish public procurement system. The institution of selecting the appropriate factors for the implementation of the procurement contract plays an important role in the spending of public funds. The study indicated, among others, on the contracting authority’s obligation to formulate adequate and proportional requirements from contractors in order to implement one of the basic specific principles of public economic law – the principle of proper management of public property. Particular emphasis in the paper was put on the non-price criteria for the evaluation of offers as well as their function in the social market economy. An economic analysis of the offer evaluation criteria was also carried out and a two-stage evaluation process (technical and financial assessment) was characterized, which is often used in the assessment of the most economically advantageous offers. Attention was also paid to the application of the ranking, taking into account the aggregate ratings resulting from the weightings assigned in relation to the offered price.
The article examines methodical and organizational approaches used in the development of information support for business activity results. Accounting data and its analysis, as well as internal control results, form the basis for the information support development. The aspects of accounting and analytical support at different stages of business entity operation have been analyzed with regard to adjustments in regulatory control of economic and accounting issues.
PL
Zbadano metodyczne i organizacyjne podejścia do tworzenia wsparcia informacyjnego dla prezentacji wyników działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, które opierają się na informacjach dostarczanych przez rachunkowość, analizę ekonomiczną oraz kontrolę wewnętrzną. Z uwagi na różnorodną działalność przedsiębiorstw zaleca się zróżnicowanie systemu wsparcia księgowo-analitycznego oraz kontroli wewnętrznej zgodnie z trzema poziomami trudności: prostym, o umiarkowanej złożoności i kompleksowym. Ze względu na specyfikę działalności przedsiębiorstw w różnych fazach cyklu ich życia w artykule zaproponowano, by w każdej z wymienionych przez autorów faz, posługiwać się właściwym systemem wsparcia księgowo-analitycznego oraz kontroli wewnętrznej. Zaproponowana modyfikacja wsparcia informacyjnego wyników działalności gospodarczej przedsiębiorstwa w zależności od faz cyklu życia przedsiębiorstwa pozwoli jego kierownictwu uzyskiwać na czas użyteczną informację o wynikach działalności i podejmować niezbędne decyzje w najwcześniejszym możliwym terminie.
The aim of the preent study was to assess the possibility of use economic analysis to compare selected filter beds used in water treatment plant. There were considered selected masses which are commonly used for removal iron and manganese from the groundwater. Water purification with these minerals is one of the most important processes in water technology. Underground water taken by wells is polluted with increased concentration of iron and manganese. That is why many of individual, urban and also industrial water treatment plants do their best to remove them from the water. Thousands of tons of different filter masses set for iron and manganese purification from the water are bought on the Polish market every year. Tests carried out within experiments are presented in this paper, which include analysis of filter beds such as: Filtersorb FMH, Filter AG, Pyrolox and Defeman. Selected masses differ with origin, density, mesh size, diameter and price. For the complete economic analysis of the selected filters there considered the following factors affected the operating costs: cost of filter beds, environmental fees for water intake, costs of equipment to aerate the water, cost of chemical reagents for the regeneration of beds, cost of a dosing pump, costs of reagents for filter regeneration. The analysis showed that the cost of exploitation of the filter depends mainly on the purchase and filtration rate. In addition, significant parts in the costs of exploitation of the filter is environmental fee for water intake, but lower than buying filtration bed. The cheapest in the exploitation turned out to be Defeman and Filter-AG, the most expensive - Filter-FMH.
PL
Celem pracy była ocena możliwości wykorzystania analizy ekonomicznej w celu porównania wybranych złóż filtracyjnych stosowanych w oczyszczalni wody. Do analizy wytypowano wybrane masy filtracyjne, które są powszechnie stosowane do usuwania żelaza i manganu z wód podziemnych. Oczyszczanie wody w wyniku filtracji jest jednym z najważniejszych procesów w technologii wody. Woda podziemna pobierana ze studni głębinowych jest zanieczyszczona zawartością żelaza i manganu. Dlatego wiele indywidualnych, miejskich i przemysłowych stacji uzdatniania wody stara się skutecznie usunąć żelazo i mangan z wody. Każdego roku na rynku polskim kupuje się tysiące ton różnych mas filtracyjnych do oczyszczania wody. Przeprowadzone testy w ramach eksperymentu obejmują analizę złóż filtracyjnych, takich jak: Filtersorb FMH, Filter AG, Pyrolox i Defeman. Wybrane masy filtracyjne różniły się od siebie: pochodzeniem, gęstością, wielkością ziaren, średnicą i ceną. Do pełnej analizy ekonomicznej wybranych mas filtracyjnych wybrano następujące czynniki, które miały wpływ na koszty eksploatacji: koszt złoża filtracyjnego, opłaty za ochronę środowiska przy ujmowaniu wody, koszty napowietrzania wody, koszt odczynników chemicznych do regeneracji złóż, koszt pompy dozującej, koszty odczynników do regeneracji filtra. Analiza wykazała, że koszt eksploatacji filtra zależy głównie od szybkości filtracji oraz ceny złoża. Ponadto znaczne części kosztów eksploatacji filtra to opłata środowiskowa za ujęcie wody, ale niższe niż kupno złoża filtracyjnego. Najtańszym w eksploatacji złożem okazało się Defeman i Filter-AG, najdroższym - Filter-FMH.
W artykule omówiono współzależności między swobodami obywatelskimi de facto a rozwojem społeczno-gospodarczym w krajach postsocjalistycznych Europy Środkowej i Wschodniej. Analiza poświęcona jest trzem kategoriom swobód obywatelskich – „prywatnym” wolnościom obywatelskim, politycznym wolnościom obywatelskim oraz wolnościom odnoszącym się do integralności fizycznej obywateli. Metodologia zastosowana w badaniu składa się z panelowego wektorowego modelu autoregresyjnego. Zidentyfikowano kilka wzajemnych bezpośrednich i pośrednich związków przyczynowych między rozwojem gospodarczym a różnymi typami swobód obywatelskich. Wyniki modelu sugerują, że wzrost gospodarczy jest wrażliwy na zmiany w standardach ochrony swobód obywatelskich oraz że standardy ochrony swobód obywatelskich reagują na zmiany w dynamice wzrostu gospodarczego. Ponadto, uzyskane wyniki sugerują występowanie kilku ekonomicznych i instytucjonalnych kanałów współzależności między swobodami obywatelskimi a rozwojem gospodarczym w państwach postsocjalistycznych. Są to: inwestycje krajowe, łączna produktywność czynników produkcji i niezależność sądownictwa.
EN
This paper addresses the relationship between civil liberties and socio-economic development in post-socialist states in Central and Eastern Europe. Our analysis focuses on three categories of civil liberties: private civil liberties, political civil liberties, and physical integrity rights. The methodology used in the study consists of a panel vector autoregressive model. Our results imply that GDP growth in post-socialist states positively reacts to changes in civil liberties, while civil liberties positively react to changes in GDP growth. Moreover, the outcomes of the model suggest the presence of various intermediaries in the relationship between civil liberties and economic development in post-socialist states. These are domestic investment, foreign direct investment, total factor productivity, and judicial independence.
Wdrożenie analizy ekonomicznej jako elementu zarządzania innowacjami może być trudne do wykonania. Ta trudność oznacza, że innowacja przyniesie rezultaty odmienne od oczekiwanych. Głównym celem artykułu jest pokazanie możliwości zastosowania uznanych i szeroko stosowanych narzędzi analizy ekonomicznej we wszystkich aspektach inwestycji w innowacje. W niniejszym artykule proponowana jest również struktura wdrażania tego typu analizy oceny inwestycji. Proponowana jest metoda analizy i konstrukcji procesu, a rozważania oparte będą na kluczowych komponentach inwestycji w innowacje w obszarze systemów informatycznych.
Artykuł przedstawia powstanie koncepcji asymetrycznej presji konkurencyjnej w orzecznictwie organów antymonopolowych w Wielkiej Brytanii oraz wskazuje narzędzia ekonomiczne zastosowane przez te organy w celu wyznaczania rynków właściwych dla działalności detalicznych sprzedawców produktów spożywczych. Omówiono w nim również zastosowanie koncepcji asymetrycznej presji konkurencyjnej przez Prezesa UOKiK.
EN
This article presents the concept of asymmetric competitive pressure in the jurisprudence of antitrust authorities in the UK and indicates economic tools used in order to determine the relevant markets for the activities of grocery retailers. This paper discusses also the application of the concept of asymmetric competitive pressure by Polish competition authority.
W artykule ukazano zmiany, jakie nastąpiły w polskiej gospodarce rybnej po akcesji do Unii Europejskiej. Omówione zostały takie problemy, jak dostosowanie administracji rybackiej do wymagań UE, redukcja zdolności połowowej floty, rentowność rybołówstwa bałtyckiego, rozwój przetwórstwa rybnego i zmiany na rynku rybnym. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że przyszłość polskiej gospodarki rybnej zależy od rozwoju rybołówstwa dalekomorskiego i przetwórstwa rybnego.
EN
The paper is showing changes which followed the Polish accession to the European Union in the Polish fish economy. Such problems are described as adjusting of fishery administration to the Union requirements, reduction of fishing capacity, profitability of fishery, development of fish processing industry and changes in the fish market. Based on research results is a conclusion that the future of Polish fish economy depends on development of the deep-sea fishery and the fish industry.
W latach 2006-2014 Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe ciągle się rozwijały, powiększając stan swoich oddziałów i punktów kasowych. Od początku swojego działania SKOK-i utrzymują wysoką dynamikę przyrostu aktywów, co zapewnia im stabilną pozycję na rynku. Przewodniczący Światowej Rady Związków Kredytowych niejednokrotnie stwierdził, że takiej spółdzielczości jak w Polsce, powinni się uczyć przedstawiciele innych państw, iż ma ona bardzo dobry model finansowy, zaś w następnych latach na pewno rozwinie się ona jeszcze bardziej. W niniejszej pracy przedstawiona została analiza działalności polskich i zagranicznych związków kredytowych. Z pewnością można stwierdzić, że te pozabankowe instytucje działają na rzecz swoich członków, ciągle rozwijając swoje skrzydła i dając szanse na lepsze życie nawet najuboższym osobom z odległych regionów świata.
EN
In the years 2006-2014 Cooperative Savings and Credit Unions continued to grow, increasing the number of their agencies and cash points. Since the beginning of their operation credit unions maintain a high level of growth rate of the assets, which provides them with a stable market position. President of the World Council of Credit Unions often said that representatives of other countries should learn from the cooperative movement in Poland, that it has a very good financial model, and in the following years will certainly develop even more. This paper presents an analysis of the activities of Polish and foreign credit unions. It can certainly be stated that these non-bank institutions are acting on behalf of their members, constantly expanding their wings, and giving a chance for a better life even to the poorest people from remote regions of the world.
Economic analysis in the information economy has a great importance as part of the public and business owners interests harmonization. However, in a market economy, there are some internal and external environment risks that influence on the effectiveness of analytical information. When identifying the main economic analysis risks it should be taken into account the basic tenets of the theories of the market economy. The development of neutralizing the economic analysis risk it must also be taken into account the synergy effects action.
PL
Rola analizy ekonomicznej w gospodarce opartej na informacji jest ogromna, szczególnie w zakresie harmonizacji interesów właścicieli kapitału oraz pozostałej części społeczeństwa. W gospodarcerynkowej występuje jednak wewnętrzne i zewnętrzne ryzyko, które wpływa na efektywność prowadzonych analiz. W momencie zidentyfikowania określonego ryzyka należy je uwzględnić, wykorzystując podstawowe założenia teorii gospodarki rynkowej. W działaniach zmierzających do eliminacji wpływu ryzyka na wyniki prowadzonych analiz należy wziąć pod uwagę występowanie efektu synergii.
Artykuł dotyczy sposobów badania, kiedy dochodzi do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji z art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Autorzy opisują różne poglądy dotyczące znaczenia „utrudniania dostępu do rynku” w tym przepisie i opowiadają się za koncepcją, że sformułowanie to należy rozumieć jako jedną z przesłanek wystąpienia czynu nieuczciwej konkurencji. Wskazują również, dlaczego przesłanka ta powinna podlegać każdorazowemu badaniu w toku postępowania przed sądem. W dalszej części artykułu autorzy opisują, jak, odwołując się do nauk ekonomicznych, można badać czy w konkretnym przypadku doszło do utrudnienia dostępu do rynku.
EN
Article concerns ways of examination, when the unfair competition practice set forth in the article 15 sec. 1 p. 4 of Combating Unfair Competition Act takes place. Authors present different views on meaning of “impeding market access” in this provision and support the concept that it should be considered as one of prerequisites of committing this practice. They also explain why this prerequisite should be examined in every case before the court. Further, authors describe how, with the economical approach, this examination can be executed.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.