Search results

1

Epiménides de Creta en el relato de un liberal Español del s. XIX

100%

Serrano-Espinosa M.

Classica Cracoviensia

|

2015

|

issue 18

335-348

EN

In my paper I examine a literary work, virtually unknown, of the Spanish journalist, writer and liberal politician of the late nineteenth century, Nilo Fabra, who builds an imaginary story with the background of the island of Crete. He describes the situation of the island during the period, in which Crete is going to be liberated from the Ottomans by the Western powers. The writer uses the dialogue between a well-known personality of the ancient Crete and an occasional traveller to describe allegorically the moment in which the events take place and its relationship with the past times of the island.

2

Κόλασις w literaturze helleńskiej: od Tukidydesa do Pseudo-Timajosa

84%

Osek E.

Verbum Vitae

|

2019

|

vol. 36

335-372

EN

A subject of this paper is the semantic analysis of the Greek verbal noun κόλασις in Hellenic literature from its beginning to the composition of the New Testament. Part one of the article presents the lexicographical definitions and etymology of the κόλασις. Part two is to analyze the semantics of the word in classical period. Part three discusses meaning of the term in Hellenistic period. Part four contains a conclusion to summarize all analyzed occurrences and to classify meanings of the word. The semantic analysis of the κόλασις usage in the Hellenic prose of Classical and Hellenistic periods enables us to specify its dozen meanings. These are following: political and economic sanctions; lopping a tree; repression; punishments or rewords that motivate people; disciplining, upbringing; legal punishment; reformative punishment, such as flogging, fining, dishonoring; deterrence, such as banishment, decimation, capital punishment; revenge, reprisal, such as torturing, starving; earthly punishment; eschatological punishment; divine retribution. Among 140 occurrences there are only eight items that refer to eschatological punishments, of which two (observed in Clearchus of Soloi and Diodorus Siculus) denote the divine retribution which potentially can be eternal.

PL

Tematem artykułu jest analiza semantyczna greckiego rzeczownika odsłownego κόλασις w literaturze helleńskiej od jej początków do czasów powstawania Nowego Testamentu. Cześć pierwsza artykułu przedstawia definicje słownikowe i etymologię κόλασις. Część druga analizuje znaczenie κόλασις w okresie klasycznym. Część trzecia omawia sens terminu w okresie hellenistycznym. Część czwarta zawiera konkluzję podsumowującą wszystkie analizowane wystąpienia i klasyfikującą znaczenia wyrazu. Analiza semantyczna użycia κόλασις w prozie helleńskiej okresów klasycznego i hellenistycznego pozwala na wyodrębnienie tuzina jego znaczeń. Są one następujące: sankcje polityczno-gospodarcze; okrzesywanie drzewa; represje; kary lub nagrody, które motywują ludzi; dyscyplinowanie, wychowanie; ukaranie przez prawo; kara naprawcza, tj. chłosta, grzywna, utrata przywilejów; kara odstraszająca, tj. banicja, decymacja, egzekucja; zemsta, odwet, tj. tortury, głodzenie; kara doczesna; kara eschatologiczna; kara boska. Na 140 wystąpień zaledwie osiem pozycji odnosi się do kar eschatologicznych, z czego dwa (odnotowane u Klearcha z Soloj i Diodora Sycylijskiego) oznaczają karę boską, która potencjalnie może być wieczna.

3

Aἰώνιος w literaturze helleńskiej: od Platona do Pseudo-Timajosa

84%

Osek E.

Verbum Vitae

|

2019

|

vol. 36

373-407

EN

A subject of this article is the semantic analysis of the Greek word αἰώνιος in Hellenic literature from its beginning to the composition of the New Testament. For the first time, the word αἰώνιος occurred in Plato’s Republic, and after Plato the term was re-used by the ancient Greek philosophers, poets, and historians. Part one of the paper shows the etymology of the αἰώνιος, part two discusses the semantics of the word in Plato’s dialogues, part three – its meaning in the post-Platonic philosophy, part four – in the Hellenistic poetry, part five – in the Hellenistic historiography. Part six contains an overview of entries in the Byzantine lexicons that refer to αἰώνιος. The semantic analysis of the αἰώνιος usus in the ancient Greek literature (4th c. BCE – 1st c. CE) leads to the conclusion that the term in any given context does not denote what is really eternal, i.e. without beginning or end, but something else: longeval, long-lasting, perennial, perpetual, endless, unceasing, imperishable, immutable. Among 60 occurrences only eight refer to eschatological punishments in Hades and three different concern eschatological rewards. None of them is about punishments or rewards that would be actually endless, but rather the long-lasting ones.

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza semantyczna greckiego wyrazu αἰώνιος w literaturze helleńskiej od jej początków do czasów powstawania Nowego Testamentu. Po raz pierwszy termin αἰώνιος wystąpił w Państwie Platona, zaś po Platonie był używany przez helleńskich filozofów, poetów i historyków. Cześć pierwsza artykułu przedstawia etymologię αἰώνιος, część druga – analizę semantyczną tego wyrazu w dialogach Platona, część trzecia – jego znaczenie w filozofii po Platonie, część czwarta – w poezji hellenistycznej, część piąta – w historiografii hellenistycznej. Część szósta zawiera przegląd haseł leksykonów bizantyńskich, w których wystąpił wyraz αἰώνιος. Analiza semantyczna użycia αἰώνιος w literaturze helleńskiej (IV wiek p.n.e. – I wiek n.e.) prowadzi do wniosku, że termin ten w żadnym kontekście nie oznacza czegoś, co jest naprawdę wieczne, tj. bez początku i końca, lecz coś innego: długowieczne, długotrwałe, wiecznotrwałe, nieustanne, niekończące się, nieprzerwane, wieczyste, niezniszczalne, niezmienne. Na 60 wystąpień zaledwie osiem odnosi się do eschatologicznych kar w Hadesie, zaś trzy kolejne dotyczą eschatologicznych nagród. W żadnym z nich nie chodzi o kary czy nagrody, które byłyby faktycznie bez końca, lecz raczej o takie, które będą długotrwałe.

4

Mneme w greckich źródłach literackich epoki przedsokratyków. Część I: literatura archaiczna i przedsokratycy

67%

Narecki K.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 3: Filologia klasyczna

207-231

EN

The aim of the article is to trace, in chronological order, the occurrence and the semantic scope of the term mneme (μνήμη) in the preserved Greek literature of the Presocratic period (8th-5th century BC). The noun mneme is an example of the so-called nomina actionis for it designates the activity of „remembering,” i.e. it belongs to the psychological sphere, on the one hand; and „memory”, i.e. the ability or mental power itself by means of which one performs the act of remembering, on the other. Taking into account the preserved context, philological analysis includes 11 instances of using the word mneme in the texts of 10 different authors. The results show that the root *mnā- constituting the word mneme allows for a wide scope of the term – much wider than the contemporary Polish term “pamięć” (memory). The root reveals meanings not recorded by the complete Greek dictionaries, including the largest ones: Greek-English Lexicon (Liddell, Scott, Jones) and The Brill Dictionary of Ancient Greek (Montanari), as well as the lexicons of individual writers’ works. The meanings deciphered here can be classified in the following order: (1) intellectual “power or ability to remember” (Simonides, Eleg. 14) – such meaning of mneme appears for the first time in the history of the term; (2) “memory/recollection of somebody or something” (Hesiod, B 8 D.-K.; Theognis, Elegiae I, 798; Heraclitus, B 126a D.-K); (3) “admiration, respect, recognition, fame” (Hesiod, B 8 D.-K.; Bias, 10 [73a] Die Sieben Weisen, D.-K.; Epicharmus, B 6 D.-K. / 254 Kaibel) – these are the new semantic meanings of mneme, absent from Greek dictionaries, similarly to the subsequent meanings: (4) “awareness” (Aesop, Proverbium 111); (5) “knowledge” (Anaxagoras, B 21b D.-K.); (6) “thought” (Ion, Jacoby F 3b, 392, F fragment 1; Democritus, B 191 D.-K.); (7) “time” (Democritus, B 191 D.-K.) and (8) “care” (Theognis, Elegiae I, 1114). Thus already at the beginning of its development, the term of mneme was assigned meanings which have remained unknown and unrecognised in modern times. These meanings were widely used both in everyday language and in literature and philosophy of the subsequent periods of Greek culture, especially in Plato’s thought and in the writings of his most distinguished student, Aristotle.

PL

Celem artykułu jest prześledzenie (w porządku chronologicznym) występowania i jednocześnie zbadanie zakresu semantycznego pojęcia mneme (μνήμη) w zachowanej literaturze greckiej epoki przedsokratyków (VIII-V w. przed Chr.). Rzeczownik mneme należy do tzw. nomina actionis, oznacza bowiem z jednej strony czynność (1) „pamiętania” należącą do sfery psychologicznej, jak i (2) „pamięć”, tj. samą ‘zdolność’ czy ‘władzę umysłową’, za pomocą której osoba dokonuje aktu zapamiętywania. Analizie filologicznej, uwzględniającej zachowany kontekst, poddano 11 miejsc użycia mneme w tekstach 10 autorów. Jej wynik pokazuje wyraźnie, iż konstytuujący mneme rdzeń *mnā- nadaje temu pojęciu szerokie pole semantyczne, o wiele bardziej pojemne niż we współczesnym polskim terminie „pamięć”, ujawnia bowiem takie sensy, których nie zarejestrowały jeszcze całościowe słowniki języka greckiego, zwłaszcza dwa największe słowniki: Greek-English Lexicon (Liddell, Scott, Jones) oraz The Brill Dictionary of Ancient Greek (Montanari), a także leksykony do twórczości poszczególnych pisarzy. Ustalone przez nas znaczenia można uporządkować następująco: (1) intelektualna „władza, zdolność zapamiętywania” (u Simonidesa, Eleg. 14; takie znaczenie mneme pojawia się po raz pierwszy w historii tego terminu); (2) „pamięć o kimś lub o czymś” (Hezjod, B 8 D.-K.; Teognis, Elegiae I, 798; Heraklit, B 126a D.-K.); (3) „podziw, szacunek, uznanie, sława” (Hezjod, B 8 D.-K.; Bias, 10 [73a] Die Sieben Weisen, D.-K.; Epicharm, B 6 D.-K. / 254 Kaibel) – to nowe znaczenia semantyczne mneme, nieobecne w słownikach języka greckiego, podobnie jak kolejne: (4) „świadomość” (u Ezopa, Proverbium 111), (5) „wiedza” (u Anaksagorasa, B 21b D.-K.), (6) „myśl” (u Iona, Jacoby F 3b, 392, F fragment 1; u Demokryta, B 191 D.-K.), (7) „czas” (u Demokryta, B 191 D.-K.) i (8) „troska, dbałość” (u Teognisa, Elegiae I, 1114). Pojęciu mneme, niemal u progu jego rozwoju, zostają zatem nadane nieznane i nieodnotowane w czasach nowożytnych znaczenia, które w kolejnych okresach historii kultury greckiej znalazły szerokie zastosowanie zarówno w języku codziennym, jak również w literaturze i filozofii, zwłaszcza w myśli Platona i w pismach jego najwybitniejszego ucznia Arystotelesa.

5

Idea pokornego uniżenia w antycznej myśli greckiej

51%

Szram M.

Vox Patrum

|

2013

|

vol. 60

405-415

EN

Even though the ancient Greeks did not recognize humility as a virtue, in the later Christian sense, their literature (Solon, Hesiod, Herodotus, Euripides) and philosophy (Plato, Aristotle, Theophrastus, stoics, Plutarch, Plotinus) contains some elements of the idea of the humble lowliness. Pride – considered as the greatest vice – was not contrasted with humility, but with the attitude of just pride arising from a based on the principle of moderation sense of finding oneself sufficient and confident in one’s own capabilities. This virtue – which can be defined as a sense of self-worth – was reserved for those capable of ethical courage, the morally strong. The attitude that Christianity considered as the virtue of humility was associated in antiquity with modesty, which was the equivalent of a just pride, referring to the weak people, unfit to accomplish great deeds, or with shyness, fear or cowardice.

Refine search results

2 Verbum Vitae

1 Classica Cracoviensia

1 Roczniki Humanistyczne

1 Vox Patrum

2 Osek E.

1 Narecki K.

1 Serrano-Espinosa M.

1 Szram M.

2 2019

1 2018

1 2015

1 2013

Epiménides de Creta en el relato de un liberal Español del s. XIX

Κόλασις w literaturze helleńskiej: od Tukidydesa do Pseudo-Timajosa

Aἰώνιος w literaturze helleńskiej: od Platona do Pseudo-Timajosa

Mneme w greckich źródłach literackich epoki przedsokratyków. Część I: literatura archaiczna i przedsokratycy

Idea pokornego uniżenia w antycznej myśli greckiej