Włamania do działkowych domków, których apogeum miało miejsce w latach 80 i 90 XX wieku, są ważnym zjawiskiem w relacjach łączących lokalnych mieszkańców miejscowości letniskowych z właścicielami tzw. drugich domów. W niniejszym artykule dokonuję próby interpretacji tego zjawiska z punktu widzenia antropologii ekonomicznej, pokazując jakie znaczenia przypisują owym włamaniom obie strony, jakie mogły być motywacje złodziei, jakie znaczenie miał kulturowy i społeczny kontekst tych zdarzeń. Proponuję interpretację, w której włamania i kradzieże stają się działaniami pozwalającymi na przebudowanie nierównych relacji społecznych, odbierając silniejszej grupie poczucie sprawczości i niezależności. Kradzieże zniknęły wraz ze zmianami społecznymi, które sprawiły, że działkowicze nie są już postrzegani jako elita, lepiej sytuowana, lepiej wykształcona i dysponująca bogatszym kapitałem społecznym.
Artykuł przedstawia poglądy Karla Polanyiego na tle myśli pierwszej połowy XX wieku. Zrekonstruowane w nim zostały główne tezy Wielkiej Transformacji dotyczące formowania się dziewiętnastowiecznego kapitalizmu, który niszczył dawne struktury, i nowoczesnego społeczeństwa, które zapoznało jego rolę.
EN
The article presents the ideas of Karl Polanyi against the background of worldview of the first half of 20th century. It reconstructs basic concepts of The Great Transformation, concerning capitalism in 19th century, destroyed old structures, and modern society, which misinterpreted the role of the market exchange.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.