Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  antyrealizm
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Filozoficzny realizm między naturą a zdrowym rozsądkiem, część I

100%
Caro M. D.
Studia Ecologiae et Bioethicae
|
2017
|
vol. 15
|
issue 4
91-98
EN
Over the last three decades, the number of philosophers who would define themselves as realists has been steadily growing all over the world, both in the continental and in the analytic tradition. In the first part of the article, the terms of the contemporary discussion on realism and antirealism will be introduced. Then a specific family of views, which could be called „common sense realism”, will be presented and discussed, also considering its attitude towards science.
PL
W ciągu ostatnich trzech dekad liczba filozofów na całym świecie, którzy określali siebie jako realiści zarówno w tradycji kontynentalnej, jak i analitycznej, stale rosła. W pierwszej części tego artykułu zostaną przedstawione zagadnienia z zakresu współczesnej dyskusji nad realizmem i antyrealizmem. Następnie omówiona zostanie rodzina poglądów, którą można by nazwać “zdroworozsądkowym realizmem”, biorąc pod uwagę jej postawę wobec nauki.
2
Publication available in full text mode
Content available

Bóg i antyrealizm

71%
Czerniawski K.
|
2014
|
vol. 62
|
issue 4
135-161
PL
Można wyróżnić dwa rodzaje powiązań między antyrealizmem semantycznym a teizmem. Pierwsze z nich ma swoje źródło w antyrealistycznym twierdzeniu, że język rozumiemy dzięki naszej znajomości uzasadnień sądów lub zdań. W konsekwencji tego staje się czymś niemożliwym przekazanie wiedzy Boga wierzącemu, jeżeli ten ostatni osobiście nie zna uzasadnienia odpowiedniego zdania. Ze szczególnie mocnym przedstawieniem tej doktryny mamy do czynienia na ostatnich stronach Logicznej podstawy metafizyki Michaela Dummetta. Można to rozumieć jako całkowite odrzucenie każdego rodzaju iluminacjonizmu, a także pewnych w jakiś sposób pokrewnych mu stanowisk, takich jak idealizm transcendentalny. Drugie powiązanie ma charakter bardziej pozytywny dla teizmu. Antyrealizm musi przyjąć, że każdy sąd może byś poznany, co wydaje się sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem. Istnieje jednak prosty sposób na uczynienie tej sugestii czymś prawdziwym, a mianowicie przyjęcie istnienia wszechwiedzącego Boga, który zna każdy sąd. Ten sposób myślenia po raz pierwszy został wyeksponowany trzydzieści lat temu przez Alvina Plantingę i stał się przedmiotem szczegółowych dyskusji różnych filozofów. Należy podkreślić, że po szczegółowym zbadaniu te dwa rodzaje powiązań nie są równie mocno uzasadnione, ponieważ tylko pierwsze z nich jest silnie zakorzenione w antyrealistycznej semantyce, podczas gdy drugie jest jedynie pewną spekulatywną sugestią.
EN
Two kinds of connections between semantic antirealism and theism may be distinguished. The first one begins with the antirealist claim that we understand language through our knowledge of justification of statements or sentences. Consequently, it becomes impossible to transfer God’s knowledge to the believer, if she or he personally doesn’t know the justification of the relevant statements. There is especially strong exposition of this doctrine in the last pages of Michael Dummett’s The Logical Basis of Metaphysics. This could be understood as the refutation of any kind of illuminationism, as well as some remotely related positions, like transcendental idealism. The second connection is more positive for theism. Antirealism needs to suppose that every statement could be known, which seems to be contrary to common sense. But there is one very easy way to make this supposition true, namely by acknowledging the existence of omniscient God, who knows every proposition. This way of thinking was first expounded by Alvin Plantinga few decades ago, and since then has become the subject of scrupulous discussions by different philosophers. It should be emphasized that after close examination these two connections aren’t equally justified, because only the first one has strong semantic roots in antirealism, why the second one is merely a speculative conjecture.
3
Publication available in full text mode
Content available

Knowability as De Re Modality: A Certain Solution to Fitch Paradox

61%
Jarmużek T., Krawczyk K., Palczewski R.
|
2020
|
vol. 68
|
issue 4
291-313
EN
In the paper, we try to find a new, intuitive solution to the Fitch paradox. We claim that traditional expression of Knowability Principle (p → ◊Kp) is based on erroneous understanding of knowability as de dicto modality. Instead, we propose to understand knowability as de re modality. In the paper we present the minimal logic of knowability in which Knowability Principle is valid, but Fitch Paradox does not hold anymore. We characterize the logic semantically as well as by an axiomatic and tableaux procedure approach.
PL
Poznawalność jako modalność de re: pewne rozwiązanie paradoksu Fitcha W artykule staramy się znaleźć nowe, intuicyjne rozwiązanie paradoksu Fitcha. Twierdzimy, że tradycyjne wyrażenie zasady poznawalności (p → ◊Kp) opiera się na błędnym rozumieniu poznawalności jako modalności de dicto. Zamiast tego proponujemy rozumieć poznawalność jako modalność de re. W artykule przedstawiamy minimalną logikę poznawalności, w której zasada poznawalności jest ważna, ale paradoks Fitcha już nie obowiązuje. Logikę charakteryzujemy semantycznie, a także poprzez podejście aksjomatyczne i tabelaryczne.
4
Publication available in full text mode
Content available

Realism, Anti-Realism and Truth

57%
Nowakowski A.
Zagadnienia Naukoznawstwa
|
2014
|
vol. 50
|
issue 4(202)
291-299
EN
In the article, I argue that semantic considerations cannot provide arguments to solve metaphysical debates. Any potential conclusions would only be possible at the expense of modifying the concept of truth. The results of such attempts, however, prove to be brazenly artificial and inconsistent.
PL
W artykule uzasadniam twierdzenie, że rozważania semantyczne nie mogą dostarczyć argumentów służących do rozstrzygania sporów metafizycznych. Ewentualne rozstrzygnięcia byłyby osiągalne jedynie za cenę modyfikacji pojęcia prawdy. Rezultaty takich prób są jednak rażąco sztuczne i niespójne.
5
Publication available in full text mode
Content available

Antirealism, Cartesianism and world

57%
Czerniawski K., Czerniawski K.
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
|
2021
|
issue 1
6

Reprezentowanie jako symbolizowanie a dostęp poznawczy

57%
Czarnocka M.
Studia Philosophiae Christianae
|
2011
|
vol. 47
|
issue 3
37-57
EN
The main polarized contemporary views on cognitive access are discussed in the paper. Symbolic realism, rooted in some respects in Ernst Cassirer’s philosophy of symbolic forms, is proposed as a rivalry to those views. The presented symbolic realism cannot be fitted into the dichotomy realism–antirealism, since it has features of both opposing concepts. It postulates a non-mirroring, constructive character of knowledge, not preserving any ontic elements of reality, and is loaded with epistemic elements, usually attributed only to antirealistic positions.
PL
W pracy dyskutowane są główne współczesne, spolaryzowane stanowiska w kwestii poznawczego dostępu. Proponowany jest konkurencyjny wobec zastanych stanowisk realizm symboliczny, inspirowany filozofią form symbolicznych Ernsta Cassirera. Realizm ten jest granicznie słaby, nie odzwierciedlający, angażujący czynniki epistemiczne. Opowiedzenie się za nim czyni dostęp poznawczy problematycznym, gdyż ambiwalentnym; według niego poznanie odsłania rzeczywistość, ale paradoksalnie, w sposób zakryty, a mianowicie poprzez kreowane symboliczne obrazy poznawcze.
7
Publication available in full text mode
Content available

Podmiot jako wewnętrzny biegun symbolizmu. Antymentalistyczna wykładnia "Traktatu logiczno-filozoficznego"

57%
Gomułka J.
Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne
|
2016
|
vol. 35
69-86
EN
The purpose of this paper is to offer a radical anti-mentalistic interpretation of Wittgensteinʼs Tractatus. Contrary to mentalistic approaches postulating that thetask of projection must be performed by a subject (transcendental or psychological), the author claims – after Rhees, Diamond and McGinn – that the projection itselfis an intrinsic relation within the symbol. The main point of the paper is the thesis that the transcendenal subjectivity – or, as Wittgenstein calls it, the metaphysical subject – is the inner pole of the symbol, and since the meaning of the symbol isitʼs other inner pole (as anti-realist interpretations point out), the whole intentionalrelation of symbolizing is intrinsic to the symbolism.
8
Content available remote

Realizm Charlesa Sandersa Peirce’a i antyrealizm Richarda Rorty’ego

57%
Koronkiewicz M.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2015
|
vol. 3
317-331
PL
W tekście analizuję elementy realizmu i antyrealizmu w tradycyjnym pragmatyzmie Charlesa Sandersa Peirce’a i w neopragmatyzmie Richarda Rorty’ego. Stanowiska realizmu i antyrealizmu1 są tu rozpatrywane głównie w odniesieniu do kwestii znaczenia, prawdziwości oraz obiektywności.
EN
The paper analyses some elements of realism in Charles Sanders Peirce’s traditional pragmatism and of antirealism in Richard Rorty’s neopragmatism. Realism and antirealism are discussed here mainly in their relations to the problems of meaning, objectivity and truth.
9
Publication available in full text mode
Content available

Analysis, realism, and universals: Critical engagements with P.F. Strawson

43%
Szubka T., Szubka T.
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
|
2019
|
issue 4
10
Publication available in full text mode
Content available

Udawane filozofowanie

43%
Jodkowski K.
Filozoficzne Aspekty Genezy
|
2014
|
vol. 11
279-302
PL
Recenzja książki: Wojciech Grygiel, Stephena Hawkinga i Rogera Penrose’a spór o rzeczywistość, Copernicus Center Press, Kraków 2014, s. 412.
EN
Review of: Wojciech Grygiel, Stephena Hawkinga i Rogera Penrose’a spór o rzeczywistość, Copernicus Center Press, Kraków 2014, s. 412.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.