Search results

1

I tak oto kończy się świat...: Jubileusz, The Last of England i współczesność jako Apokalipsa

100%

Rode D.

Panoptikum

|

2010

|

issue 9(16)

120-132

EN

The article interprets the apocalyptic visions of the future in two films of British filmmaker Derek Jarman. Both Jubilee and The Last of England contrast Arcadian images of the past (Elizabethan period in first case, director’s childhood in the second) with the contemporary/future world of chaos and destruction to make a clear political commentary. Jubilee seems to concentrate on the influence of mass media on society and the possibility of resistance. The Last of England, edited after Jarman was diagnosed HIV-positive, refers to politics of Thatcher’s government, but also reveals a deep personal crisis.

2

Biblijne obrazy nieba w późnej liryce Juliusza Słowackiego. Kilka uwag badawczych

75%

Kulesza M.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2016

|

issue 23

165-180

PL

Niniejszy artykuł jest poświęcony obrazom nieba w późnej twórczości Juliusza Słowackiego. Głównym przedmiotem rozważań są te poetyckie utwory, w których obecne są przemyślenia na temat Jerozolimy Słonecznej i związanej z nią problematyki apokaliptycznej. Owe obrazy nieba badacze zwykli byli interpretować często w kontekście (nieortodoksyjnej) filozofii genezyjskiej poety. Praca zwraca uwagę na fakt, że w późnej liryce Słowackiego, nieprzeznaczonej do publikacji, napotykamy nieco odmienną koncepcję przestrzeni niebiańskich, zgodną w swoim przesłaniu z biblijnymi obrazami nieba.

EN

This article is dedicated to the poetic images of heaven in the late poetry of Juliusz Słowacki. Until now, researchers used to relate these images and interpret them in the context of the “Genesis” philosophy of the poet. Meanwhile, it is worth noting that the late Słowacki’s lyrics, not intended for publication, show quite different pictures of heaven which seem to be similar to those in the Bible and standing somewhat in contradiction to the Genesis philosophy.

3

Sposoby objaśniania proroctw biblijnych w Strasznej książce o. Adama Szustaka

71%

Bryła W.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 6

7-21

EN

The paper focuses on the texts of online retreats delivered by father Adam Szustak and published in Straszna książka (Scary Book). The Old Testament prophecies and the Apocalypse of St. John were dealt with by the preacher. The author of the present paper analyses the ways of explicating difficult content of the prophecies, i.e. text organization, the meaning of words and Semite terms as well as the symbols and imagery. Personal evaluation of the text and the means of making it up-to-date in the retreat-giver’s persuasive discourse is highlighted.

PL

Podstawą materiałową niniejszego szkicu są opublikowane w pozycji Straszna książka teksty rekolekcji internetowych o. Adama Szustaka. Rekolekcjonista prezentował proroctwa starotestamentowe i Apokalipsę św. Jana. Autorka artykułu analizuje sposoby eksplikowania trudnych treści proroctw: konstrukcję tekstu, znaczenie słów i pojęć semickich, symbolikę, obrazowanie. Zwraca uwagę na osobiste wartościowanie tekstu i sposoby jego aktualizacji w perswazyjnych wypowiedziach rekolekcjonisty.

4

Świat po katastroﬁe. Motywy postczarnobylskie w powieści Очамимря Ołeksandra Irwańca i w dramacie Na początku i na końcu czasów Pawła Arje

63%

Olechowska P., Zambrzycka M.

Studia Ucrainica Varsoviensia

|

2019

|

vol. 7

121-136

PL

The subject of the article is the analysis of post-Chernobyl themes in the novel by Oleksandr Irwaniec Ochamimriya and in Pawel Arje’s play At the beginning and end of time. The Chernobyl disaster played a key role in the development of contemporary Ukrainian literature and culture. Chernobyl very quickly became a universal metaphor that have gone far beyond ecology and into a cultural and political context. In both works, the atomic explosion (taken literally by Arje, as the explosion of the No. IV reactor in Chernobyl and by Irvacek more vaguely as an explosion) is a key element of the plot, aﬀ ecting both the fate of the characters and the shape of the surrounding reality. Although these works belong to two diﬀ erent literary genres and showcase two diﬀ erent conventions of presenting reality, they are connected by a post-apocalyptic vision of the world and the concept of a looping time. The heroes of both texts live in a time after the catastrophe, deprived of civilized goods and isolated from the rest of the world. In the novel by Irwaniec, this time after the catastrophe is a sort of “new medieval” with a decidedly pessimistic expression while in Arje’s drama the return to the pre-industrial worldview contains hope for ﬁ nding traditional values. Both texts also address issues relevant to the modern post-Soviet society, but they do so in very diﬀerent ways. Irwaneć uses grotesque, to deprive his characters of complexity, while Arje makes his characters deeply tragic and psychologically probable.

5

Obraz państwa postapokaliptycznego w prozie Ziemowita Szczerka

63%

Dąbrowska J. E.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2016

|

vol. 34

|

issue 2

EN

This article attemps to analyse a theme of the post-apocalypse in Ziemowit Szczerek’s literary work, the author of three gonzo reportages: The Seven, The Mordor Will Come and Eat Us, The Trident Tattoo. Szczerek uses post-apocalyptic imagery to describe modern Ukraine and a newly formed country.

PL

W artykule analizowany jest motyw postapokalipsy w twórczości Ziemowita Szczerka, autora trzech reportaży w stylu gonzo: Siódemka, Przyjdzie Mordor i nas zje oraz Tatuaż z tryzubem. Szczerek wykorzystuje metaforykę postapokaliptyczną, opisując współczesną Ukrainę i tworzące się na nowo państwo.

6

Postapokaliptyczny obraz Polski w „Apokalipsie według Pana Jana” Roberta J. Szmidta

63%

Krzykała E. J.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2016

|

vol. 34

|

issue 2

EN

Issues discussed in post-apo fiction also gain popularity elsewhere. The devastated reality, within the a trend of alternative history is an inexhaustible source of inspiration. A good example is Apokalipsa według Pana Jana [Mr. John’s Apocalypse], with its panorama of radioactive deserts and completely devastated city. The present study analyzes the topography of the destroyed city of Wrocław in order to create a “map” of the new Fourth Republic, as well as to consider the social structures and the laws that organize the life of survivors and future generations in a new post-apo world.

PL

Problematyka post-apo zatacza coraz szersze kręgi. Bohomaz zdewastowanej rzeczywistości włączającej się w nurt alternative history stanowi niewyczerpane źródło inspiracji. Doskonałym przykładem jest w tym kontekście Apokalipsa według Pana Jana, która panoramę radioaktywnych pustyń i spustoszonych miast przenosi na grunt Polski. Celem rozważań autorki jest analiza topografii zrównanego z ziemią Wrocławia, odtworzenie „mapy” IV Rzeczpospolitej, a także przyjrzenie się wyrastającym spod gruzów lechickiej krainy strukturom społecznym oraz prawu mającemu organizować życie ocalałych i całej przyszłej generacji.

7

Jeźdźcy Apokalipsy: O trzech wizjach zagrożeń współczesnej kultury Zachodu

63%

Moreno-Szypowska J. C.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2019

|

vol. 10

|

issue 2

43-63

PL

Autorka artykułu porównuje trzy wizje współczesnych myślicieli, którzy obserwując obecny świat, widzą w nim zagrożenie nadchodzącą apokalipsą, w rozumieniu końca ludzkości w jej tradycyjnej formie. Człowiek wykorzeniony oraz zagubiony, nie znając własnej kultury, staje przed pytaniem: kim jest? I w niemożności odpowiedzi na nie upodabnia się do nieświadomych siebie dzieci, które żyjąc w ignorancji, pozostają poza możliwością zarówno potępienia, jak i zbawienia. Dzieci te podlegają jednak procesowi dojrzewania i kiedy osiągają dorosłość, szukają siebie, próbując upodobnić się do innych, lecz ci inni są w tej samej sytuacji co oni. Stąd powstaje społeczeństwo nieokreślonych obywateli, którzy w sytuacji niebezpieczeństwa, oskarżają jedni drugich, tak że każdy staje się poniekąd kozłem ofiarnym, którego wolno lub nawet należy poświęcić dla uratowania większości. Wtedy to każdy staje się tzw. homo sacer, ofiarą, której nie przysługuje żadne prawo, nawet prawo do życia. Aby do tego nie dopuścić, trzej myśliciele wzywają do powrotu do form kultury, w których ludzkość zostaje przedstawiona całościowo i poprzez jej zobrazowanie współczesny człowiek może stworzyć swoją tożsamość

EN

The author of this article compares three visions of modern thinkers who, observing the present world, see in it the threat of the coming apocalypse, in understanding the end of humanity in its traditional form. An uprooted and lost man not knowing his own culture faces the question: who is he? In the impossibility of answering, he becomes like unaware children who, living in ignorance, remain beyond the possibility of both condemnation and salvation. However, these children are in the process of growing up. When they reach maturity, they look for themselves, trying to become like others, but those others are in the same situation as them. Hence, a society of indefinite citizens, who, in danger, accuse one another, so that everyone becomes a scapegoat of which should be sacrificed to save the majority. Then everyone becomes the so-called homo sacer, a victim who has no right, not even the right to live. To prevent this, the three thinkers call for a return to forms of culture, where humanity is presented in a holistic form and by depicting it, modern man can create his identity.

8

A minor apocalypse? The apocalyptic in Charles Williams’s Shadows of Ecstasy

63%

Kowalczyk A. S.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 11: Anglica

245-257

EN

The study examines Shadows of Ecstasy (1933), the earliest novel of Charles Williams (1886-1945)—British poet, playwright, theological writer, literary critic, bibliographer, and author of seven works of fiction—in the context of the apocalyptic as discussed by Barry Brummett (1991), Douglas Robinson (1998), and other scholars. Based on the characteristics presented by Brummet, Andrzej Sławomir Kowalczyk traces apocalyptic motifs in the novel, drawing attention to both its socio-political and religious/spiritual aspects. Kowalczyk comes to the conclusion that despite some evident allusions to the biblical apocalyptic, Williams’s text is more ambiguous than its biblical hypotext in terms of its ideological/moral significance, raising a number of open-ended questions. This, in turn, extends its apocalyptic “revelation” onto the reader, who is invited to rethink her/his perception of Western culture/civilization, making room for some spiritual/metaphysical elements in the materialistic outlook predominant in the 20th century.

PL

Artykuł zawiera analizę elementów apokaliptycznych w nietłumaczonym na język polski utworze Shadows of Ecstasy (1933) Charlesa Williamsa (1886-1945) – brytyjskiego poety, dramaturga, świeckiego teologa, krytyka literackiego i autora siedmiu powieści określanych jako „thrillery metafizyczne”. Bazując na teoretycznych ustaleniach takich badaczy jak Barry Brummett (1991) czy Douglas Robinson (1998), Andrzej Sławomir Kowalczyk analizuje „apokaliptyczność” świata powieści zarówno w odniesieniu do aspektów społeczno-politycznych, jak i religijnych/ duchowych. Autor artykułu podkreśla fakt, że mimo licznych podobieństw do Księgi Apokalipsy, powieść nie pozwala na automatyczne „przeniesienie” biblijnych interpretacji konfliktu dobra i zła. Wynika to m. in. z ambiwalencji w konstrukcji kluczowych postaci (zwłaszcza typu „Antychrysta” Nigela Considine’a), z dominującego punktu widzenia, oraz z otwartego zakończenia powieści. Zdaniem badacza taka kompozycja jest swego rodzaju Williamsowskim zaproszeniem czytelnika do przeżycia jego własnej „małej apokalipsy” czy „objawienia” – w sensie odkrywania pierwiastka duchowego w dominującym na początku XX w. materialistycznym obrazie świata.

9

Apokalipsa bez Mesjasza. Współczesne francuskie refleksje o katastrofach i końcu świata

63%

Sołonko N.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2020

|

vol. 109

|

issue 2

167-177

EN

The apocalyptic discourse in modern French thought tends to revolve around environmental crisis. However, in its reflection upon the end of the world it breaks with the biblical vision of the Apocalypse which describes the last turbulent days on earth and announces the triumphant return of the Messiah. According to Delsol, catastrophic thinking has adopted an equivocal approach to the Parousia. The hope of eternal life, as conveyed by the New Testament, is suppressed by the fear of climate catastrophe. Girard says that the rejection of the Gospel message of non-violence has resulted in increased terrorism and environmental pollution. Debray argues that times of crisis need to be given a meaning while disasters must be positively thought through; the prophetic books discuss the difficult present to announce the heavenly future. Latour observes that environmental sceptics live in the post-apocalyptic times. The return to biblical references is therefore to delay an imminent catastrophe. Ultimately, the entire discussion about the apocalypse without the Messiah is essentially a critique of modernity which, blinded by the ideology of growth, has plunged the world into a climate crisis.

10

Karl Marx as an anti-theistic and anti-political gnostic

51%

Bartyzel J., Bartyzel J.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2018

|

issue 4

11

Czy w globalne ocieplenie należy wierzyć? Szkic o spóźnionym millenaryzmie

51%

Chymkowski R.

Stan Rzeczy

|

2022

|

issue 1(22) Powrót metafizyki

271-289

PL

Przedmiotem analizy są publikacje i wystąpienia Ala Gore’a, byłego wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych, laureata Pokojowej Nagrody Nobla. W omówionych w artykule tekstach i przemowach Gore konsekwentnie ostrzega przed nieuniknioną katastrofą ekologiczną, spowodowaną rabunkową gospodarką, która nie liczy się z konsekwencjami środowiskowymi. Szczególne poważne zagrożenie dla życia na Ziemi stanowi globalne ocieplenie, którego przyczyną jest wykorzystywanie paliw kopalnych jako podstawowego źródła energii nowoczesnej gospodarki. Gore uważa, że kryzysowi ekologicznemu towarzyszy kryzys duchowy, a oba te kryzysy mają źródła w filozofii oświecenia odpowiedzialnej za wyobcowanie cywilizacji z jej przyrodniczego otoczenia (Löwith, Taubes). Głoszona przez Gore’a ekologiczna apokalipsa jest manifestem koniecznej rewolucji ekonomicznej, politycznej i moralnej. Walka ze skutkami globalnego ocieplenia zakłada jednak fundamentalne zmiany w życiu wszystkich ludzi, a także odnowę moralną opierającą się na reinterpretowanych tradycjach religijnych, zwłaszcza chrześcijańskich. Z tego punktu widzenia manifest Gore’a może być opisany w kategoriach polityki wiary (Oakeshott).

EN

This article analyses books and speeches by Al Gore, former Vice President of the United States and winner of the Nobel Peace Prize. Gore consistently warns of an impending ecological disaster whose cause is a robber economy which does not take into account the ecological consequences. In particular, global warming caused by the burning of fossil fuels, which are the basic energy source of the modern economy, is a threat to life on Earth. In Gore’s opinion, the ecological crisis accompanies a spiritual one, and both of these crises stem from the philosophy of the Enlightenment, which is responsible for alienating civilisation from its natural environment (Löwith, Taubes). Gore’s warnings of ecological apocalypse form a manifesto of the economic, political, and moral revolution that is needed. The fight against the effects of global warming presupposes fundamental changes in the way of life of every human being, as well as a moral renewal based on reinterpreted religious traditions, especially Christian ones. From this point of view, Gore’s project can be described in terms of the politics of faith (Oakeshott).

12

Księga Przypowieści Henocha (1 hen 37-71). Ogólna charakterystyka oraz relacja do Starego i Nowego Testamentu

51%

Powęska M.

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej

|

2018

|

issue 25

339-371

EN

Te Parables of Enoch (1 Enoch 37–71) is the second of the five parts in Te Ethiopic Book of Enoch. Tough popularly referred to as “parables”, it is classified as a literary genre of the apocalypse of the so-called otherworldly journeys with cosmic or political eschatology. Tis part of 1 Enoch is preserved only in ancient Ethiopic, and its absence in the available ancient translations of 1 Enoch (especially Greek, Latin, or in the original Aramaic), may suggest a late date of composition. In the Book of Parables one can see many references to the texts of the Old and New Testaments. Among the many theological topics appearing in 1 Enoch 37–71, the eschatological figure of the Son of Man deserves a particular attention. A comparison of this figure with descriptions in canonical and non-canonical texts allows us to present a broad spectrum of theories concerning the origin of this character and the phenomena accompanying its manifestation. Te approximation of the meaning of the Son of Man in Te Book of Parables gives the possibility of a better understanding of this title in relation to the person of Jesus who, according to the accounts of the Evangelists, referred to himself in this way. Te use of the term “Son of Man” in the context of Te Similitudes of Enoch, allows us to perceive in him an eschatological, mysterious form, coming from God, sharing in His glory, whose task is to make a definitive judgment on the world.

13

The Cads of Young Poland according to Julian Przyboś: echoes of the early modernist apocalyptic tone

51%

Misiak I., Misiak I.

Ruch Literacki

|

2020

|

issue 1

14

Life after the end of the world: Post-apocalypse in Marek Baraniecki's “Cassandra's Head” and Jacek Dukaj's “The Old Axolotl”

51%

Błaszkowska M., Błaszkowska M.

Ruch Literacki

|

2020

|

issue 2

15

Różnorodne formy apokalipsy w literaturze popularnej

51%

Bartos R.

Annales Missiologici Posnanienses

|

2021

|

vol. 26

27-40

EN

The main objective of the paper is to discuss the theme of apocalypse and post-apocalypse used by popular literature creators. Four types of possible apocalypses will be analyzed and will be examinated, each with an example from literature. The sources of contemporary apocalypse and the consequences of introducing the theme into fantastic worlds will also be described. This theme is popular with creators and is also of great interest to the public, especially nowadays.

16

"Wielka rzeź Armagedonu". O czasach końca w publikacjach Towarzystwa Strażnica

51%

Rzepka Ł.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2016

|

vol. 34

|

issue 2

EN

Publications of Jehovah’s Witnesses contain numerous references to the vision of the end of the world which they preach. The doctrine of the Organization belongs to millenarian stream and proclaims that the Kingdom of God began in 1914, when Jesus ascended the throne. Mankind, according to the Watch Tower, is living “the last days”. The current situation in the world indicates that humanity should expect “great slaughter of Armageddon”. 144 000 anointed will watch Armageddon from the “new heaven” and they will oversee the works carried out on the “new earth”. After the Millennial Day of Judgment, Jehovah will release Satan and his demons who will put humanity to the proof. At the end the death will be destroyed. God, people and animals will be experiencing the joyful communion for eternity. This article does not claim the right to interfaith controversy or apology for any Christian confession, but it merely attempts to comprehensively analyse the postapocalyptic world taught by Jehovah’s Witnesses.

PL

Publikacje Świadków Jehowy obfitują w treści proklamowanej przez nich wizji końca świata. Doktryna Organizacji wpisuje się w nurt millenarystyczny, a głoszone przez nich Królestwo Boże według oficjalnej wykładni rozpoczęło swoje rządy w 1914 roku, kiedy Jezus objął w nim panowanie. Ludzkość, zdaniem Towarzystwa Strażnica, żyje w „dniach ostatnich”. Aktualna sytuacja na świecie wskazuje, iż należy oczekiwać „wielkiej rzezi Armagedonu”. Po tych wydarzeniach nastanie „nowe niebo”, w którym przebywać będzie 144 000 wybranych. Będą oni panowali nad pracami przeprowadzanymi na „nowej ziemi”. Po Tysiącletnim Dniu Sądu, Jehowa wypuści Szatana i jego demony, by poddali ludzkość ostatniej próbie. Na koniec zostanie unicestwiona śmierć. Wieczność będzie radosnym przeżywaniem obcowania z Bogiem, ludźmi i zwierzętami. Artykuł nie rości sobie prawa do polemiki międzywyznaniowej czy apologii, którejkolwiek konfesji chrześcijańskiej, ma na celu jedynie przekrojową analizę świata „post-apo” głoszonego przez Świadków Jehowy.

17

Zombie nad Wisłą. Na marginesie powieści Igora Ostachowicza i Jacka Dehnela

51%

Piechota D.

Tematy i Konteksty

|

2020

|

vol. 15

|

issue 10

464-482

EN

This article is an attempt to answer the question why zombie motif is so popular in contemporary Polish literature. The author analyses two novels (Nocżywych Żydów by Ostachowicz, Ale z naszymi umarłymi by Dehnel) in which zombies appear. In Ostachowicz’s novel they symbolize Jewish people, who were killed during the 2nd World War. In his story the writer indicates the fact that Polish society has forgotten about their existence. Whereas in Dehnel’s novel zombie symbolizes fascism which is rising in contemporary Poland. It is worth mentioning that both writers use post-apocalyptic genre to talk about fears and prejudice of Polish society. What is more, the writers indicate that violence is now a huge problem in Poland. This convention seems to be the most adequate to discuss about moral condition of society.

PL

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego motyw zombie jest tak popularny we współczesnej polskiej literaturze. Autor analizuje dwie powieści (Noc żywych Ostachowicza, Ale z naszymi umarłymi Dehnela), w których pojawiają się zombie. W powieści Ostachowicza symbolizują Żydów, którzy zginęli w czasie II wojny światowej. W swojej opowieści pisarz zwraca uwagę na fakt, że społeczeństwo polskie zapomniało o ich istnieniu. Natomiast w powieści Dehnela zombie symbolizuje narastający we współczesnej Polsce faszyzm. Warto wspomnieć, że obaj pisarze używają gatunku postapokaliptycznego, aby mówić o lękach i uprzedzeniach polskiego społeczeństwa. Co więcej, autorzy wskazują, że przemoc jest obecnie ogromnym problemem w Polsce. Ta konwencja wydaje się najbardziej adekwatna do dyskusji o kondycji moralnej społeczeństwa.

18

The use and abuse of the scapegoat

51%

Eggen W.

Studia Gdańskie

|

2013

|

issue 32

141-153

EN

This paper discusses Girard’s discovery of the undoing by the biblical tradition of a mechanism on which human culture rests worldwide. His literary studies brought him to the analysis of religious traditions and to the insight that sacrificial means are used in all human conduct to counterbalance the mimetic dependence by which people fear to lose their autonomy. Their common form is scapegoating, but Christ’s radicalization of the biblical message has exposed and invalidated its efficacy. The article discusses the quandary that emerged from this and the possible answer to the threatening derailment of society.

PL

Artykuł prezentuje odkrycie Girarda dotyczące obnażenia przez tradycję biblijną mechanizmu, na którym opiera się kultura wszędzie na świecie. Badania literackie doprowadziły Girarda do analizy tradycji religijnych i do przekonania, że człowiek zawsze sięga po ofiarnicze sposoby, żeby zrównoważyć mimetyczną zależność, która niesie niebezpieczeństwo utraty autonomii. Przybierają one powszechnie formę mechanizmu kozła ofiarnego, ale radykalizacja przesłania biblijnego dokonana przez Chrystusa obnażyła i unieszkodliwiła jego skuteczność. Artykuł omawia problemy, jakie się wyłoniły i możliwe odpowiedzi na zagrażającą społeczeństwu deformację społeczeństwa.

19

Apokalipsa spełniona. Casus epidemii AIDS

51%

Szubert M.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2020

|

vol. 109

|

issue 2

188-203

EN

Disasters are hardly ever unequivocal. Any attempt to sort them out remains a forever open task. A natural part of everyday life in the past, disasters have been reinvented by the modern world as a challenge that essentially needs to be eliminated from public life. Due to the dramatic expansion of humans and human activity, one can hardly call them ‘natural’ anymore. This article focuses on disasters and their significant culture-forming potential, discussing it primarily on the example of the AIDS epidemic. With this new epidemic, the catastrophic vision of history was rekindled and a specific (post-)apocalyptic social climate was created. AIDS, called the plague of the 20th century, revived the language and symbolism characteristic of many earlier epidemics. The impact of the HIV/AIDS pandemic was extremely powerful, ‘infecting’ the social iconosphere with a specific malady-oriented aesthetics. This process can be particularly seen in popular culture texts and in the space of participatory culture.

20

TOO MUCH LOVE FOR THE WORLD: APOCALYPSE IN THE WORKS OF T.S. ELIOT AND LARS VON TRIER

45%

Vaso K.

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

|

2019

|

vol. 17

67-74

PL

W Melancholii Larsa Von Triera Justine, przygnębiona bohaterka filmu, z niecierpliwością oczekuje zniszczenia świata, uznając to za stosowny cel dla siebie i całej nędznej rasy ludzkiej. Film skupia się na apokalipsie, która w końcu jest, i jest piękna. „Na początku jestem moim końcem,/moim końcem jest mój początek”, pisze T.S. Eliot w Four Quartets, choć Von Trier nie obiecuje lepszego świata. Zarówno filmowiec, jak i poeta przeplatają osobisty koniec, dosłowny lub figuratywny, z masowym zniszczeniem. Jednak w filmie cel jest pożądany, a dzięki Justine reżyser sugeruje, że takie pragnienie może wynikać raczej z głębokiej miłości niż odwrotnie. Ta sugestia przypomina opis Waltera Benjamina Charlesa Baudelaire’a jako nowoczesnej melancholii. „Melancholia nie patrzy na ideał”. To sprzeczne z intuicją pochodzenie chęci zniszczenia i płynne przeplatanie się osobistej i globalnej apokalipsy w Melancholii, a także w kilku wierszach Eliota, były przedmiotem mojej pracy.

EN

In Lars Von Trier’s Melancholia, Justine, the film’s depressed protagonist, eagerly awaits the world’s destruction, deeming it a fitting end for herself and the entire miserable human race. The film focuses on the anticipation of the oncoming apocalypse which, in turn, is visually and verbally expressed in beautiful terms and images, implying that, even in the end, there is beauty. “In my beginning is my end, / in my end is my beginning,” writes T.S. Eliot in Four Quartets and while Von Trier does not promise a better world emerging from the ashes of the old one, he does suggest that, regardless of the consequences, the end represents a necessity when life has turned into a senseless and tiring series of farces; the superficial actions lacking content, a phenomenon that Eliot so often sympathetically derides in his poetry. Both filmmaker and poet interweave the personal end, literal or figurative, with destruction en masse. Yet, in the film, the end is desired and, through Justine, the director suggests that such a desire may stem from a too profound love rather than the opposite. This suggestion echoes Walter Benjamin’s description of Charles Baudelaire as a modern melancholiac whose melancholy results not from a refusal of the world but a “doomed flight toward the ideal.” This counterintuitive origin of the desire for destruction and the seamless interweaving of the personal and global apocalypse in Melancholia as well as in several of Eliot’s poems will be the focus of my paper.

Refine search results

I tak oto kończy się świat...: Jubileusz, The Last of England i współczesność jako Apokalipsa

Biblijne obrazy nieba w późnej liryce Juliusza Słowackiego. Kilka uwag badawczych

Sposoby objaśniania proroctw biblijnych w Strasznej książce o. Adama Szustaka

Świat po katastroﬁe. Motywy postczarnobylskie w powieści Очамимря Ołeksandra Irwańca i w dramacie Na początku i na końcu czasów Pawła Arje

Obraz państwa postapokaliptycznego w prozie Ziemowita Szczerka

Postapokaliptyczny obraz Polski w „Apokalipsie według Pana Jana” Roberta J. Szmidta

Jeźdźcy Apokalipsy: O trzech wizjach zagrożeń współczesnej kultury Zachodu

A minor apocalypse? The apocalyptic in Charles Williams’s Shadows of Ecstasy

Apokalipsa bez Mesjasza. Współczesne francuskie refleksje o katastrofach i końcu świata

Karl Marx as an anti-theistic and anti-political gnostic

Czy w globalne ocieplenie należy wierzyć? Szkic o spóźnionym millenaryzmie

Księga Przypowieści Henocha (1 hen 37-71). Ogólna charakterystyka oraz relacja do Starego i Nowego Testamentu

The Cads of Young Poland according to Julian Przyboś: echoes of the early modernist apocalyptic tone

Life after the end of the world: Post-apocalypse in Marek Baraniecki's “Cassandra's Head” and Jacek Dukaj's “The Old Axolotl”

Różnorodne formy apokalipsy w literaturze popularnej

"Wielka rzeź Armagedonu". O czasach końca w publikacjach Towarzystwa Strażnica

Zombie nad Wisłą. Na marginesie powieści Igora Ostachowicza i Jacka Dehnela

The use and abuse of the scapegoat

Apokalipsa spełniona. Casus epidemii AIDS

TOO MUCH LOVE FOR THE WORLD: APOCALYPSE IN THE WORKS OF T.S. ELIOT AND LARS VON TRIER