Search results

1

Teologia negatywna a nauka w ujęciu Siemiona Franka

100%

Obolevitch T.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2008

|

issue 42

68-77

PL

Siemion Frank (1877-1950) considered the Universe as an 'all-unity'. According to him, everything is a part of the all-unity which has a divine character. God is present in the world but his nature is incomprehensible. In this article the author analyzes two consequences of Frank's panentheistic view concerning the relation between science and theology. Firstly, limits of scientific knowledge allow to emphasize the mystery of the world and the transcendence of God. Secondly, Frank claims that the nature is a 'trace' of God and the manifestation of the absolute reality, i.e., all-unity. As a result, both science and theology lead to the knowledge of God, although his essence remains inaccessible.

2

Apophatic and Mystical Realism. Nicholas’ of Cusa Lesson

100%

Sikora P.

Theological Research. A Journal of Systematic Theology

|

2016

|

vol. 4

59-74

EN

In my paper I consider the question, whether one can reconcile radical apophatic perspective with the realistic interpretation of religious discourse. Both are supported by very important religious intuitions, but seem to be mutually inconsistent. In order to show what form of “apophatic realism” is possible to hold, I analyze the thought of Nicolas of Cusa: fifteenth century mystic and philosopher, whose thought does justice to the deepest religious intuitions and can be inspiring, and – in its basic principles – also tenable, even in XXI century.

3

Poznanie Boga w mistyce spekulatywnej Mistrza Eckharta

75%

Szymona W.

Roczniki Filozoficzne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 2

59-68

PL

Artykuł jest prezentacją najważniejszych rysów teologii apofatycznej Mistrza Eckharta, która jest mocno zakorzeniona w myśli Pseudo-Dionizego Areopagity. Autor ukazuje swoistą dialektykę poznawalności i niepoznawalności Boga, ilustrując to obficie przykładami z Eckhartowych Kazań. W tekście został poruszony także inny, niezwykle istotny problem, a mianowicie relacji zakorzenionej w neoplatonizmie henologicznej wizji rzeczywistości Eckharta do chrześcijańskiej nauki o Trójcy Świętej. Autor przytacza tu opinię Marie-Anne Vannier, że Eckhart jest „wirtuozem teologii trynitarnej”, ale dodaje, że zawsze pozostawia on tu miejsce dla przeżywania Tajemnicy.

EN

The article is a presentation of the most important features of Meister Eckhart's apophatic theology that is firmly rooted in the thought of Pseudo-Dionysius the Areopagite. The author presents a kind of dialectic cognizability and uncognizability of God, illustrating this abundant examples of Eckhart's Sermons. In the text, another very important issue was also discussed, namely the relationship between Eckhart’s henological, rooted in Neo-Platonism, vision of reality and the Christian doctrine on the Trinity. The author has stated in the Marie-Anne Vannier's opinion, that Eckhart is a “Virtuoso of Trinitarian theology,” but adds that he always leaves a place to live the mystery.

4

Wittgensteinian Philosophy of Religion as A Kind of Apophatic Theology

63%

Gomułka J.

Studia Religiologica

|

2012

|

vol. 45

|

issue 3

165–172

EN

In my article I present a conceptual model of classification of philosophical and theological conceptions of religion within Western philosophy and the Christian religious tradition. The model has four independent dimensions: the factual, the metaphysical, the ethical and the apophatic. The first and the second dimensions are cognitive, while the third and the fourth are non-cognitive. The fourth dimension should not be identified with the old tradition of apophatic theology because, according to the model, the latter is a mixture of two (or even more) dimensions. The second part of my paper is devoted to the Wittgensteinian philosophy of religion developed by the members of the so-called Swansea School. My thesis is that, despite of their self-characterisation as philosophers, they present an extreme version of apophatic theology because their view on religion is, in the light of my conceptual model, one-dimensional.

5

Wykładnia kategorii Boga ukrytego na podstawie dialogu Mikołaja z Kuzy De deo abscondito

51%

Brylla D.

Diametros

|

2018

|

issue 55

91-111

PL

Artykuł podejmuje teologiczną i filozoficzną (z obszaru filozofii religii i filozofii Boga) kategorię Deus Absconditus (‘Boga ukrytego’) i ukazuje ją w kontekście myśli mistycznej Mikołaja z Kuzy przedstawionej na kartach dialogu De Deo Abscondito. Bóg ukryty jest Bogiem całkowicie transcendentnym, Bogiem ponad stworzeniem: zarówno w ujęciu ontologicznym, jak i logicznym. Deus Absconditus jest Bogiem niezdolnym do poznania racjonalnego, pozytywnego, stąd jedyną drogą poznania go jakkolwiek jest metoda teologii negatywnej (apofatycznej). Bóg ukryty staje się przeto przedmiotem mistycznej epistemologii. Kuzańczyka Deus Absconditus jest ponadto określany jako Prawda (Veritas) – również jako taka jest on nie tylko niepoznawalny (niedosięgły ludzkiemu rozumowi), ale i niemożliwy do pojęciowego ujęcia. Boska transcendencja (I), racjonalna nieprzystępność (II) oraz niewyrażalność (apofaza) (III) stanowią aspekty, wokół których poniższe rozważania zostały zbudowane.

EN

The paper presents the theological and philosophical category of Deus absconditus (‘hidden God’) and shows it in the perspective of Nicholas of Cusa’s ideas contained in his dialogue De Deo Abscondito. The hidden God is the totally transcendent God that is beyond creation both ontologically and logically. Deus absconditus is God that cannot be the object of rational cognition and positive knowledge, hence the only way to acquire any knowledge of him is the method of negative (apophatic) theology. Therefore, the hidden God is the subject of mystical epistemology. Cusanus’s Deus absconditus is also called Truth (Veritas) and as such he is not only incomprehensible, but also incommunicable. God’s transcendence (I), rational unintelligibility (II) and inexpressibility (apophasis) (III) are the aspects which the considerations presented in this paper build on.

6

Katafatyczność i apofatyczność słowa Bożego w świetle misterium Wcielenia

51%

Zatwardnicki S.

Collectanea Theologica

|

2022

|

vol. 92

|

issue 4

39-92

EN

The contemporary fascination with apophatic theology is accompanied by its incorrect understanding. Apophatic theology becomes a critique of revelation and is reduced to a negative theology that encompasses the relationship between the Creator and creation dialectically. The author of the article first presents Robert Woźniak’s critique of such an understanding of apophatic theology from the perspective of the Chalcedonian approach to the mystery of the Incarnation, and then he develops Robert Woźniak’s views considering the statements of the Third Council of Constantinople. In the second part of the article, the author speculatively reflects the eponymous issue in dialogue with contemporary theological thought and in reference to the work of Pseudo-Dionysius the Areopagite. This makes it possible to expose the relationship of the Scriptures with the will of the Logos, as well as the interconnection between biblical words and the presence of the Word. A proposal for a cataphatic and apophatic interpretation of the Holy Scriptures is also presented. The article also shows how the humble form of the word of God serves the cause of the deification of man.

PL

Współczesnej fascynacji teologią apofatyczną towarzyszy jej niewłaściwe rozumienie. Teologia apofatyczna staje się krytyką objawienia i zostaje sprowadzona do teologii negatywnej ujmującej relację między Stwórcą a stworzeniem dialektycznie. Autor artykułu zaprezentował najpierw krytykę takiego rozumienia teologii apofatycznej, jakiej dokonał Robert Woźniak. Następnie autor rozwinął poglądy polskiego teologa w oparciu o wypowiedzi III Soboru w Konstantynopolu. W drugiej części artykułu, w dialogu ze współczesną myślą teologiczną oraz w odwołaniu do twórczości Pseudo-Dionizego Areopagity, autor dokonał spekulatywnego namysłu nad tytułową kwestią. Pozwoliło to na wyeksponowanie relacji Pisma z wolą Logosu, a także związku słów biblijnych z obecnością Słowa. Przedstawiono także propozycję katafatyczno-apofatycznej interpretacji Pisma Świętego. Ukazano również, w jaki sposób uniżona postać słowa Bożego służy przebóstwieniu człowieka.

7

Apofatyka w fenomenologicznych rozważaniach o sztuce

51%

Krawiec A.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2020

|

vol. 51

|

issue 4

80-110

EN

In the field of phenomenology philosophers more and more frequently show interest in early Christian thought – including apophatic theology – which, in result, affects the understanding of the role and significance of art. „Invisibility” in art and the manifestation of God through the work of art is a mystery which cannot be satisfactorily explained by traditional philosophical aesthetic models. Negative theology, together with its key apophatic way brings a new perspective of understanding art into contemporary aesthetic debates. Its 'reductive' application can be found especially in the theory of the icon. Paweł Florenski's icon analysis and Jean-Luc Marion's category of the ‘saturated phenomenon’ converge in many points. Henry Duméry’s henological reduction which is complementary to, but at the same time exceeds Edmunda Husserl's reductions, extends the horizon of the 'invisible' dimension of art by the relation the Spirit (intelligibility) makes with Transcendence. In the article I will show the cohesion of contemporary phenomenological thought, early Christian apophatics and the theory of the icon. I will also consider whether an aesthetic and theological framework so structured could be valid and useful as a general philosophical theory of art.

PL

W fenomenologii coraz częściej obserwujemy zainteresowanie filozofów wczesną myślą chrześcijańską – w tym apofatyką – co nie pozostaje bez wpływu na pojmowanie roli i znaczenia sztuki. „Niewidzialność” w sztuce oraz objawienie Boga poprzez dzieło artystyczne stanowi tajemnicę, wobec której tradycyjne modele estetyki filozoficznej nie znajdują w pełni satysfakcjonujących wyjaśnień. Teologia negatywna – wraz z kluczową dla niej drogą apofatyczną – wnosi do współczesnych debat estetycznych nową perspektywę rozumienia dzieła sztuki, a jej „redukcyjne” zastosowanie odnajdujemy zwłaszcza w teorii ikony. Analiza ikony dokonana przez Pawła Florenskiego w wielu punktach wykazuje zbieżność z kategorią „fenomenu przesyconego” Jeana-Luca Mariona, a redukcja henologiczna Henry’ego Duméry’ego - uzupełniająca i zarazem przekraczająca redukcje Edmunda Husserla - rozszerza horyzont „niewidzialnego” wymiaru sztuki o relację, jaką duch (inteligibilność) nawiązuje z Transcendencją. W niniejszym artykule wskazuję na spójność współczesnej refleksji fenomenologicznej z wczesnochrześcijańską apofatyką oraz teorią ikony, a także stawiam pytania o zasadność i przydatność tak skonstruowanej koncepcji estetyczno-teologicznej jako ogólnej filozoficznej teorii sztuki.

Refine search results

1 Collectanea Theologica

1 Diametros

1 Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

1 Roczniki Filozoficzne

1 Studia Religiologica

1 Theological Research. A Journal of Systematic Theology

1 Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

1 2022

1 2020

1 2018

1 2016

1 2015

1 2013

1 2008

1 Brylla D.

1 Gomułka J.

1 Krawiec A.

1 Obolevitch T.

1 Sikora P.

1 Szymona W.