Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 29

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  autobiographism
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Modlitewna skarga „ani przeciw ludziom – ani przeciw Bogu”. Refleksja nad motywem łez w dwóch wierszach Juliusza Słowackiego

100%
Mazur A.
Białostockie Studia Literaturoznawcze
|
2015
|
vol. 7
EN
The article reinterprets the two poems which Juliusz Słowacki wrote while travelling to the Holy Land. Unlike in previous interpretations, here the author uses the motif of tears to uncover the poems’ emotional value and to situate them in the tradition of romanticism. Other poems from the same period set the interpretative context and anticipate the poet’s spiritual growth. Consequently, the article is yet another attempt to demonstrate the emotive characteristics of Słowacki’s lyric poetry. Moreover, it shows how his works are related to his biographical background.
2
Publication available in full text mode
Content available

Konstruowanie „ja” w twórczości Franciszka Karpińskiego na tle epoki i jej tendencji

88%
Górecki P.
Adeptus
|
2014
|
issue 3
33-50
EN
The presented paper provides analysis of the notion ‘autobiographism’ contextualised in the literary output of the Polish poet of the enlightenment, Franciszek Karpiński. The question of autobiographism is presented in terms of the literature and philosophy of Jean Jacques Rousseau. This analysis of the phenomena of authenticity and autobiographicality is concerned with constructing oneself in literature as illustrated by certain works, with the primacy of the mundane The History Of My Age And People With Whom I Lived. The essay draws on The Confessions by Rousseau with a view to specifying the connections between these two novels. The consciousness of the impact Rousseau had on the European sense of literature breaks new ground in the interpretation of the legacy of Karpiński. It also enables the recognition of the complete and compact project situated on the verge of literature and philosophy. The breakthrough of this project is contained in the priority given to the Polish historical literary process and the novelty of the autobiographical attitude, which is considered through the application of basic conceptions concerning autobiographism and the modern identity project of the aesthetic human.
PL
Szkic poświęcony jest zagadnieniu autobiografizmu w twórczości Franciszka Karpińskiego ujmowanemu pod kątem jego związków z twórczością i filozofią Jana Jakuba Rousseau. Analiza zjawisk autentyczności i autobiograficzności dotyka kwestii konstruowania siebie w literaturze na przykładzie konkretnych utworów, z których najważniejszym jest przełomowa dla historii polskiej literatury powieść Karpińskiego Historia mego wieku i ludzi z którymi żyłem. Przedmiotem analizy są m.in. jej związki z Wyznaniami Rousseau. Świadomość wpływu Rousseau na europejskie pojmowanie literatury otwiera nowe perspektywy interpretacyjne twórczości Karpińskiego. Pozwala także dostrzec w jego pisarstwie elementy kompletnego, spójnego projektu sytuującego się na granicy literatury i filozofii. Jego przełomowość polega na pierwszeństwie w polskim procesie historycznoliterackim oraz nowatorstwie postawy autobiograficznej, którą rozpatruję w odniesieniu do podstawowych koncepcji dotyczących autobiografizmu, a także nowoczesnego projektu tożsamościowego człowieka estetycznego.
3
Publication available in full text mode
Content available

Konstruowanie „ja” w twórczości Franciszka Karpińskiego na tle epoki i jej tendencji

88%
Górecki P.
Adeptus
|
2014
|
issue 3
EN
Constructing the self in the literary work of Franciszek Karpiński against the background of the Enlightenment and its tendenciesThe presented paper provides analysis of the notion ‘autobiographism’ contextualised in the literary output of the Polish poet of the enlightenment, Franciszek Karpiński. The question of autobiographism is presented in terms of the literature and philosophy of Jean Jacques Rousseau. This analysis of the phenomena of authenticity and autobiographicality is concerned with constructing oneself in literature as illustrated by certain works, with the primacy of the mundane The History Of My Age And People With Whom I Lived. The essay draws on The Confessions by Rousseau with a view to specifying the connections between these two novels. The consciousness of the impact Rousseau had on the European sense of literature breaks new ground in the interpretation of the legacy of Karpiński. It also enables the recognition of the complete and compact project situated on the verge of literature and philosophy. The breakthrough of this project is contained in the priority given to the Polish historical literary process and the novelty of the autobiographical attitude, which is considered through the application of basic conceptions concerning autobiographism and the modern identity project of the aesthetic human. Konstruowanie „ja” w twórczości Franciszka Karpińskiego na tle epoki i jej tendencjiSzkic poświęcony jest zagadnieniu autobiografizmu w twórczości Franciszka Karpińskiego ujmowanemu pod kątem jego związków z twórczością i filozofią Jana Jakuba Rousseau. Analiza zjawisk autentyczności i autobiograficzności dotyka kwestii konstruowania siebie w literaturze na przykładzie konkretnych utworów, z których najważniejszym jest przełomowa dla historii polskiej literatury powieść Karpińskiego Historia mego wieku i ludzi z którymi żyłem. Przedmiotem analizy są m.in. jej związki z Wyznaniami Rousseau. Świadomość wpływu Rousseau na europejskie pojmowanie literatury otwiera nowe perspektywy interpretacyjne twórczości Karpińskiego. Pozwala także dostrzec w jego pisarstwie elementy kompletnego, spójnego projektu sytuującego się na granicy literatury i filozofii. Jego przełomowość polega na pierwszeństwie w polskim procesie historycznoliterackim oraz nowatorstwie postawy autobiograficznej, którą rozpatruję w odniesieniu do podstawowych koncepcji dotyczących autobiografizmu, a także nowoczesnego projektu tożsamościowego człowieka estetycznego.
4
Publication available in full text mode
Content available

Autobiographisches Schreiben in Alfred Anderschs Prosa der 50er Jahre

88%
Jabłkowska J.
Studia Germanica Posnaniensia
|
2016
|
issue 37
121-133
EN
Alfred Andersch´s autobiographical texts from the 1950s have been heavily criticized in recent literature on the topic. W.G. Sebald´s essay about Andersch was of crucial importance. The details of Andersch´s stay in the Dachau concentration camp as well as the writer´s motivation to desert at the end of the war were questioned. The article aims at a new reading of Andersch´s autobiographical texts with regard to their credibility. It compares the early short story Flucht in Eturien with the autobiography Die Kirschen der Freiheit and a few less known texts. The analysis leads to the conclusion that Andersch “re-wrote” his biography as a creation that fulfils unconscious wishes of a whole generation. His intention was to adapt the image of decent young men of antifascist beliefs whose only guilt was the loyalty to their comrades.
5
Content available remote

„Czemuż nie zostawiłem tej kartki pustej?!” – obraz felietonopisarstwa i felietonisty w tekstach Macieja Stuhra pisanych dla „Zwierciadła”

88%
Rybka M., Wrześniewska-Pietrzak M.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
|
2016
|
vol. 23
|
issue 2
159-187
PL
The text presents linguistic image of a feuilletonist and writing a feuilleton in the texts written by Maciej Stuhr in “Zwierciadło” from January 2009 to April 2016. Analyses were conveyed according to the cognitive methodology and lead to the constructing the concept of writing a feuilleton that is combined with the problem of autotematism in the texts of Maciej Stuhr. The linguistic image of a feuilletonist is presented regarding the theory of autobiographism and the sender – reader relationship. The mentioned elements have enabled the authors of this article to read the entire image of a feuilletonist and present basic types of sender – reader relationship that characterizes Maciej Stuhr as a journalist – feuilletonist that is aware of his writing workshop.
6
Publication available in full text mode
Content available

Аўтабіяграфічная аповесць Развітанне з ілюзіямі: Васіль Быкаў вачыма Аляксея Карпюка

88%
Sakowicz A.
Acta Polono-Ruthenica
|
2018
|
vol. Tom 4 Nr XXIII
33-44
EN
This article analyses the memories about Wasyl Bykow (1924–2003), one of the most outstanding Belarusian prose writers Aleksy Karpiuk (1920–1992) included in the book Farewell to Illusions (2007). Particular attention is paid to the writer’s life in Grodno and his friendship with A. Karpiuk, an artist born in Straszewo in the Bialystok region, the author of many works describing the reality of the borderland of north-eastern Poland. A. Karpiuk truly describes twenty-two years shared with his friend in Grodno, in a period unfavorable for rebellious writers. The writer shows the personality of Bykow, focuses on the socio-political aspect of life in the second half of the twentieth century, but tactically ignores the private sphere. A. Karpiuk, on the occasion of describing the problems that the literary milieu struggled with, gives his own assessment of the socio-political situation in Belarus.
7
Publication available in full text mode
Content available

Anna versus Xenia. Pułapki biograficznej lektury Zamieci Stefana Żeromskiego

87%
Utkowska B.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
|
2016
|
issue 27
21-36
EN
An attempt is undertaken in this paper to demonstrate what traps are inherent in a biographical reading of Stefan Żeromski’s Zamieć (Blizzard). The author traces relations between Anna Zawadzka (the writer’s partner) and Xenia Granowska (the novel’s protagonist) and reconstructs the background to the text. The analysis implies it would be far safer to treat Zamieć as a broadly-defined autobiographical novel than to build straightforward parallels between Anna and Xenia.
8
Publication available in full text mode
Content available

Stać przed zagadkami świata i życia ludzkiego bez gotowych odpowiedzi. O pisaniu biografii (nie tylko) Jana Potockiego

75%
Borowczyk J.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
|
2019
|
issue 35
395-405
EN
The conversation concerns the broadly-understood methodological background and substantive knowledge of the co-author of the highly praised biography of Jan Potocki, François Rosset. The researcher talks about the importance and usefulness of knowledge of the French eighteen-century novel, the Enlightenment ideas and artistic trends for the work on the biography of the author of The Manuscript found in Saragossa. Rosset also talks about archive research related to the work on this biography and about how he used his knowledge of editorial meanders of the famous novel while writing. The researcher emphasizes that the authors of biographies should keep a distance from the characters of their stories and that their main goal is to try to present the life cycle of a given person as comprehensively as possible, supporting it with sources.
9
Publication available in full text mode
Content available

“And my fate has already been decided...”. Concept of the poet’s fate in stories and sketches of Jurij Dombrowski

75%
Knurowska M.
Slavia Orientalis
|
2019
|
vol. LXVIII
|
issue 2
10
Publication available in full text mode
Content available

Dar przyjaźni. Dar opowieści. „Dwaj Macieje”

71%
Szczukowski D.
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
|
2018
|
issue 7
195-209
EN
The paper is an attempt to interpret Dwaj Macieje (Two Maciejs), a poem by Bolesław Leśmian in the context of the poet’s autobiographical experience, namely his friendship with Franz Fischer. In the proposed interpretation Leśmian’s work is a testimony of the faith in the gift of friendship and the gift of story.
PL
Artykuł jest próbą interpretacji wiersza Bolesława Leśmiana Dwaj Macieje w kontekście autobiograficznego doświadczenia poety – jego przyjaźni z Franzem Fischerem. Utwór Leśmiana jest w mojej propozycji lekturowej świadectwem wary w dar przyjaźni i dar opowieści.
11
Publication available in full text mode
Content available

Twórcze echa neurotycznej młodości Żeromskiego, czyli pisarstwo wywiedzione z Dzienników

66%
Okulicz-Kozaryn R.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
|
2016
|
issue 27
67-85
EN
Until now, Stanisław Żeromski’s writings have not been viewed with regard to literature common to the age of anxiety from the turn of the eighties and nineties of the 19th century, though there are numerous common aspects shared by both. These are clearly discernible in the early works of the writer, written in his youthful days, and shaped among others by J. Ochorowicz’s literary piece Z dziennika psychologa (“From a psychologist’s diary”) concerning the latter’s views on the neuropsychological system of man, the acquired habitual self-analysis and autobiographism rooted in the practical activities of a diarist; all of which surface both in the subject matter, the singularity of style, narration, as well as the composition of later works by the author. By devoting the majority of space and attention to identifying and tracing literary awareness in his intimate notes from 1882 to 1891 – of which one volume carries the title Dziennik człowieka nerwowego (“Diary of the anxious man”) – R. Okulicz-Kozaryn portrays its role in Siłaczka (“The Strongwoman”), Mogiła (“The Grave”) and Źródło (“The Source”), also in Ludzie bezdomni (“The Homeless”). He further claims that Żeromski’s Dzienniki (“Diaries”) should be presented as its laboratory sample, whereas the entire literary output of the writer ought to be interpreted as more advanced consequences of the then initiated experiment.
12
Publication available in full text mode
Content available

AUTOBIOGRAFICZNA MITYZACJA CZASU I PRZESTRZENI W DOLINIE ISSY CZESŁAWA MIŁOSZA

63%
Cierniak-Nielub I.
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
|
2019
|
vol. 17
43-54
PL
Dolina Issy to powieść, w której Czesław Miłosz zawarł szereg tropów wiodących do jego własnej biografii. Fascynujące wydaje się podjęcie kwestii, na ile Tomasz, główny bohater utworu, tożsamy jest Miłoszowi, a na ile zaś stanowi literacką kreację. W Dolinie Issy możemy wyróżnić kilka rodzajów autobiografizmów, które znakomicie obrazują relację pomiędzy autorem – narratorem i bohaterem. Spaja ich swoisty mit sielankowego dzieciństwa, jakie noblista wiódł nad brzegiem Niewiaży – pierwowzoru ziem Doliny Issy. Mit ten ściśle łączy się z problematyką czasu i przestrzeni, nad którymi ostatecznie góruje akt doświadczania. W swoim artykule pragnę udowodnić, iż czytanie Doliny Issy w kontekście autobiograficznym jest nie tylko sensowne, ale wręcz stanowi swoisty klucz do zrozumienia samego Czesława Miłosza.
EN
Dolinna Issy is a novel in which Czesław Miłosz has included series of clues leading to his own biography. It seems interesting to take on the question to what extent Tomasz – the main character of composition – is identical to Miłosz and to what extent he is only a literary creation. In Dolina Issy we may distinguish several types of autobiographisms that perfectly illustrate the relationships between of author, narrator and the character in novel. They are joined by specific myth of idyllic childhood, which The Nobel Prize laureate had at the Niewiaża riverside – the prototype of the lands of Issa Valley. This myth is closely connected with the problem of time and space – dimensions dominated by act of experiencing. In my article I want to prove that reading the Dolina Issy in the autobiographical context is not only sensible but it is also the point to understand the essence of Miłosz.
13
Publication available in full text mode
Content available

Błądzenie Gézy Csátha: między autobiografizmem, fikcją a autoanalizą

63%
Chmurski M.
Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
|
2019
|
vol. 13
|
issue 2
73-85
EN
The article scrutinizes how autobiographism, fiction and autoanalysis crisscross in the psychoanalytical study Elmebetegségek psychikus mechanizmusa (On the psychic mechanisms of mental illnesses) by the Hungarian writer and psychiatrist Géza Csáth (1887–1919) in the light of his diary and Carl Gustav Jung’s doctoral thesis.
PL
W artykule poddano analizie splot autobiografizmu, fikcji i autoanalizy w studium psychoanalitycznym O psychicznych mechanizmach chorób umysłowych węgierskiego pisarza i psychiatry Gézy Csátha (1887–1919) w świetle jego zapisków dziennikowych oraz rozprawy doktorskiej Carla Gustava Junga.
14
Content available remote

Spłaszczenie autobiograficzne. O pewnym typie (akademickiej) lektury

63%
Wolski P.
Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
|
2013
|
issue 1
21-38
PL
Autor dokonuje analizy rozpraw akademickich, w tym szczególnie biografii pisarzy, w których wyraźnie zarysowana rola badacza i jego doświadczenia lektury stają się istotnym elementem wywodu i wpływają na sposób funkcjonowania w nim opisywanych postaci. Analiza ta opiera się na książce Partigia. Una storia della Resistenza Sergia Luzzatta, w tym szczególnie funkcji, jaką w tej rozprawie zaprojektowanej jako dekonstrukcja mitologii włoskiego ruchu oporu pełni Primo Levi – centralna postać włoskiej powojennej kultury i fundament debat nad etycznymi wątkami wojennej i powojennej tożsamości. Osią wywodu jest teza mówiąca, że czytanie książek takich jak Partigia, tj. opowieści na temat pewnego doświadczenia ujętej w formę oscylującą między narracją akademicką i autobiograficzną, wymaga uwzględnienia szczególnego trybu funkcjonowania w nich elementów narracyjnych takich jak bohaterowie (postacie) tej opowieści. Ten tryb to swoiste ich „spłaszczenie”, umożliwiające wspólnotowy kontekst opisywanego (i odczytywanego) doświadczenia, w książce Luzzatta zachodzące pomimo deklarowanego przez autora zamiaru przywrócenia mu statusu odrębnego od unieruchamiającej struktury tekstowego świadka.
EN
The author analyzes research work of biographers and historians of literature who include themselves (their own experience of reading the past) in the narrative, thus influencing the way the object of their study is being presented. The analysis is based on the book by Sergio Luzzatto Partigia. Una storia della Resistenza designed as a deconstruction of basic myths founding the Italian memory of ‘La Resistenza,’ i.e. anti-fascist resistance movement. He focuses on the role of Primo Levi as the central figure of the Italian post-war memory and identity. The article is based on a thesis saying that books such as this, presenting an experience oscillating between an academic text and a quasi-autobiographical confession, demand inclusion of a specific modality of some of its narrative elements such as its protagonists. This specificity consists of their ‘flattening’ as a condition sine qua non enabling a communitary context of an experience as a communicable fact. This process occurs in Luzzatto’s book nevertheless the declared attempt to present Primo Levi as a living person (as opposed to a textual witness).
15

Na pograniczach biografistyki. O prozie Henryka Grynberga i Janusza Głowackiego

63%
Hull L.
Prace Literaturoznawcze
|
2014
|
issue 2
133-149
EN
The shift towards the biographical writings that is noticeable on the Polish market leads to a broader reflection on the genre. There is not and there cannot be any canonical pattern of writing a biography, and text materials, especially in recent years, greatly expanded the repertoire of varieties of the genre. The example may be Uchodźcy of Henryk Grynberg and Good Night, Dżerzi of Janusz Głowacki. The idea of the first one is based on the original concept of "writing for someone" that questions the definitional status of autobiographism and also the determinants of biographism. An unusual literary treatment can be seen as a variation of apocrypha - "unwritten" the book of already died Marek Hłasko that Grynberg writes. However, in the case Głowacki, standing up to the biography of Jerzy Kosiński turns out to be a dangerous exorcism - the starting point is Kosiński and the last point is the author himself. The formula of "a biography rather than an autobiography" is emerging. Both proposals meet on the common ground of narratives made as novels.
16
Publication available in full text mode
Content available

Pomiędzy polemiką a deskrypcją. Mieczysława Jastruna „literacka” antropologia dzieciństwa (na przykładzie wspomnień i opowiadania Wychowanie prowincjonalne)

63%
Mielhorski R.
Porównania
|
2023
|
vol. 33
|
issue 1
165-182
EN
The subject of the empirical study in this article is the recollection-based texts and the story “Wychowanie prowincjonalne” by Mieczysław Jastrun, which refer the reader to the author’s childhood. The main thesis in this article is the assumption that Jastrun in his works created his own coherent and complex image (template, model) of childhood as such; therefore, it can be metaphorically called the subject of his individual “literary anthropology.” What is more, it is assumed that the generally copied picture of childhood in the contemporary (modern) literature and culture, as well as the one presented in the tradition, are referred to by the writer by means of two types of attitude: a polemic one, where his reflections get involved in the dispute with some parts of this image, and a descriptive one, in particular that based on own experience (here is no polemics but aiming to reflect general opinions on childhood-confirmed in his own biographical experience as a boy). Thus, the methodology of this article is based on the explanation of the relation between a polemic gesture and a descriptive tendency (suspension of polemics). Attention is drawn in the article to the fact that both the recollection-based text and the short story refer the reader to the same memory prototype, which is confirmed by significant similarities between them (the characters, places of the events, their viewpoints, even the same linguistics expressions).
PL
Przedmiotem studiów empirycznych są w tym artykule teksty wspomnieniowe i opowiadanie Mieczysława Jastruna Wychowanie prowincjonalne, odsyłające czytelnika do okresu dzieciństwa pisarza. Główną tezą artykułu jest założenie, że Jastrun w swojej twórczości stworzył swój własny, spójny i złożony obraz (wzorzec, model) dzieciństwa jako takiego, stąd można go określić metaforycznie mianem przedmiotu jego indywidualnej „antropologii literackiej”. Ponadto zakłada się, że wobec ogólnie powielanego wizerunku dzieciństwa we współczesnej (nowoczesnej) literaturze i kulturze, a także tego, który jest obecny w tradycji, pisarz przyjmuje dwie postawy: polemiczną, gdy wchodzi w swoich refleksjach w spór z niektórymi składnikami tego wizerunku, i deskrypcyjną, w szczególności autopsyjną (tu dostrzegamy brak polemiki, dążenie do odzwierciedlenia ogólnych mniemań na temat dzieciństwa – potwierdzone we własnych biograficznych, chłopięcych przeżyciach). Metodologia tego artykułu została więc oparta na wyjaśnieniu relacji pomiędzy gestem polemicznym i tendencją opisową (zawieszeniem polemiki). Zwraca się w artykule uwagę, że tak tekst wspomnieniowy, jak i opowiadanie prowadzą czytelnika do tego samego prototypu pamięciowego, na co wskazują istotne podobieństwa między nimi (postaci, miejsca zdarzeń, punkty ich widzenia, nawet te same zwroty językowe).  
17
Publication available in full text mode
Content available

Tajemnica życia i teatru: Teatralne widzenie świata w powieściach Kazimierza Brauna

63%
Michalczuk J.
Pamiętnik Teatralny
|
2023
|
issue 3(286)
125-143
EN
This article analyzes Kazimierz Braun’s works from 2016–2020 (Dzwon na trwogę [Alarum Bell], Płonący teatr [The Burning Theatre], Próba Apokalipsy [Apocalypse Rehearsal] and Teatr@ziemia.niebo [Theatre@earth.heaven]) as a series of theater novels with an autobiographical slant. Here, theater becomes a theme, a space for creation, a contribution to reflections on the condition of contemporary theater art, and a way of seeing the world. The image of theater in the memory of Braun the theater director is combined with a dream of theater and a vision of its desired future, which are embedded in a mythologizing memory. The central question of theater’s mission at the individual, national, and social level is accompanied by a critical reflection on present theater, which largely stems from Braun’s evaluation of the achievements of so-called “Second Theatre Reform,” of which he was a participant and chronicler. Therefore, an important point of reference in the analysis of Braun’s novels is provided by his articles and books in theater studies. The mystery of life and theater, which the author of the article has identified as the leitmotif of the novel series, concerns the close relationship between the creative world and the spiritual dimension of human existence and refers to the transformation of the real, finite, and temporal into the imaginary, spiritual, and immortal. In Braun’s essentialist view, this mystery is at the same time the essence of theater and acting. The author argues that the metatheatrical dimension of the world constructed in Braun’s novels is closely linked to the process of the author’s self-interpretation and self-creation as a scholar and practitioner.
PL
Artykuł jest analizą utworów Kazimierza Brauna z lat 2016–2020 (Dzwon na trwogę, Płonący teatr, Próba Apokalipsy i Teatr@ziemia.niebo), ujętych jako cykl ujawniających nachylenie autobiograficzne powieści teatralnych. Teatr staje się w nich tematem, przestrzenią kreacji, przyczynkiem do rozważań o kondycji współczesnej sztuki teatralnej oraz sposobem widzenia świata. Obraz teatru przechowanego w pamięci Brauna reżysera łączy się z wtopionym w mitologizującą pamięć marzeniem o teatrze i projekcją jego pożądanej przyszłości. Prymarnej kwestii misyjności teatru w wymiarze indywidualnym, narodowym i społecznym towarzyszy krytyczna refleksja o teatralnej teraźniejszości, w znacznej mierze wyrastająca z oceny dokonań Drugiej Reformy Teatru formułowanej przez jej uczestnika i kronikarza. Dlatego ważnym punktem odniesienia w analizie powieści są teatrologiczne artykuły i książki Brauna. Tajemnica życia i teatru – wydobyta przez autorkę jako lejtmotyw powieściowego cyklu – dotyczy ścisłego związku między światem kreacji a duchowym wymiarem ludzkiego istnienia i odnosi się do transformacji realnego, skończonego i doczesnego w wyobrażone, duchowe i nieśmiertelne. W esencjalistycznym ujęciu Brauna tajemnica ta jest zarazem istotą teatru i aktorstwa. Autorka stawia tezę, że wymiar metateatralny konstruowanego w powieściach Brauna świata łączy się ściśle z procesem autointerpretacji i autokreacji autora jako badacza i praktyka.
18
Publication available in full text mode
Content available

Homo holocaustus, czyli holocaustowe doświadczenia autobiograficzne kobiet

63%
Żórawska N.
Tematy i Konteksty
|
2015
|
issue 5(10)
126-141
EN
The aim of this paper is to depict the motif of Extermination in autobiographical women’s prose after 2000. The paper demonstrates that in recent years more and more authoresses of the second and third post-Holocaust generation have been writing down their traumatic experiences and the reason for this lies in the social stigmatization of Jewish people. It is stressed in the paper that the Holocaust issues are part and parcel of a cultural taboo and – similarly to women’s prose – they are frequently ignored or evaluated negatively. The Holocaust issues are tackled by contemporary young writers of Jewish descent who – contrary to the authors of the previous generation – did not experience the mass murder of Jews; however, they feel its effects today. The paper proves that in Poland we fail to carry out research on trauma studies, and devoting attention to the woman’s viewpoint is very rare. The quoted examples from the autobiographical novels written by Ewa Kuryluk, Agata Tuszyńska, Roma Ligocka and Magdalena Tulli show that this kind of writing is becoming more and more important within the literature focused on annihilation. In comparison with the autobiographical works of Marek Bieńczyk, Jan Tomasz Grossa and Michał Głowiński, the women’s holocaust stories are distinguished by authenticity, emotionality, intimacy and honesty of narration. The stories are devoid of pathos and they highlight the figure of a mother. Moreover, the confessions are based on the physical feeling of a legacy which has remained in their hearts and minds after the trauma their loved ones had to experience. We attempt to describe post-Holocaust women’s prose in comparison with Jewish literature in Poland as well as draw the reader’s attention to the characteristic features of these issues in comparison with the autobiographical works by men.
19

Teatralizacja świata jako wyznacznik odmiany gatunkowej powieści (Zwariowane miasto, Wteatrwstąpienie, Biała noc miłości)

62%
Sobiecka A.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
|
2019
|
vol. 7
150-164
EN
The aim of this article is to describe selected 20th-century novels which deal with theatre and the rule of theatralization of the presented fictional world. The selected works (Zwariowane miasto by Jan Wiktor, Wteatrwstąpienie (rzecz o aktorze – romans nietypowy) by Jerzy Ronard Bujański and Biała noc miłości. Opowieść teatralna by Gustaw Herling-Grudziński) suggest that the process of staging fictional reality comprises not only the compositional mode of the characterized pieces, but also the inherent trait woven into the structure of the epic world. The reference point behind the analytical speculations is the “staging of life” concept by Mikołaj Jewreinow, stemming from the anti-naturalistic theatrical theories from the turn of the 19th and the 20th centuries.
PL
Artykuł charakteryzuje wybrane powieści XX wieku, których tematem staje się teatr oraz zasada teatralizacji powieściowego świata przedstawionego. Wybrane utwory (Zwariowane miasto Jana Wiktora, Wteatrwstąpienie (rzecz o aktorze – romans nietypowy) Jerzego Ronarda Bujańskiego oraz Biała noc miłości. Opowieść teatralna Gustawa Herlinga-Grudzińskiego) sugerują, że proces teatralizacji fikcjonalnej rzeczywistości stanowi zarówno dominantę kompozycyjną charakteryzowanych tekstów, jak również cechę immanentnie wpisaną w strukturę epickiego świata. Punktem odniesienia dla rozważań analitycznych staje się koncepcja „teatralizacji życia” Mikołaja Jewreinowa, wyrastająca z antynaturalistycznej teorii teatru przełomu XIX i XX wieku.
20
Publication available in full text mode
Content available

W „mechanizmach swoich czasów”. O napięciach między perspektywą prywatną a ideologiczną w tekstach Jana Szczepańskiego, Jana Wantuły i Józefa Pilcha

51%
Szkaradnik K.
Przegląd Socjologiczny
|
2015
|
vol. LXIV (64)
|
issue 4
83-101
PL
Temat artykułu stanowią dynamiczne relacje między perspektywą prywatną a ideologiczną, jakie pojawiają się w tekstach socjologa Jana Szczepańskiego oraz bibliofilów i historyków amatorów Jana Wantuły i Józefa Pilcha. Wymienione postacie łączy pochodzenie z ewangelickich rodzin chłopskich z Ustronia na Śląsku Cieszyńskim i więzi rodzinno-przyjacielskie, a zinternalizowane w dzieciństwie wzory kulturowe przejawiają się w ich tekstach i wpływają na treść obydwu perspektyw. Ideologia bowiem jest w artykule rozumiana nie tylko jako doktryna narzucona np. przez władze PRL, lecz jako zespół poglądów służących orientowaniu zbiorowego działania. Z takiego stanowiska autorka przygląda się zarówno dziennikom, wspomnieniom, listom, jak artykułom i esejom bohaterów szkicu, aby udowodnić brak odpowiedniości: zapiski osobiste – perspektywa prywatna, publikacje – ideologiczna. Rozważa najpierw kwestię prawdy diarystyki, cele pisania dzienników oraz zależność ich treści od zamierzonego wykorzystania np. w publikacjach. Szczepański, Pilch i Wantuła nie tylko zawarli w oficjalnych wydawnictwach wizje rzeczywistości niezupełnie zgodne z oficjalną ideologią, ale przede wszystkim w ramach owej ideologii krzewili ideologię przez siebie wybraną. Mobilizowali społeczeństwo do dbania o dobro wspólne przez rzetelną pracę, gospodarność, oszczędność itp., wiążąc te cechy z etosem protestanckim i cieszyńskim. Na koniec autorka wskazuje, jak teksty bohaterów artykułu oraz ich biografie symboliczne są obecnie używane do kształtowania wspólnoty lokalnej w ich rodzinnych stronach.
EN
The subject of this article is the dynamic relations between the private and ideological perspectives which appear in the works of sociologist Jan Szczepański, as well as book-lovers and historians Jan Wantuła and Józef Pilch. The figures were colligated by a background, namely evangelical peasant families in Ustroń in Cieszyn Silesia, and also family ties and friendship. The cultural patterns assimilated by them in childhood are manifested in their texts and influence the character of the perspectives mentioned. In this article an ideology is understood not only as a doctrine imposed, for example, by the Polish People’s Republic’s authorities, but as a combination of beliefs serving to orient collective activities. From this viewpoint the article explores the diaries, memoirs, letters, articles and essays of this study’s heroes to show the lack of an connective thread in the paradigm: personal notes – private perspective; publications – ideological perspective. Firstly, the article examines the question of diaries’ truth, the aims of journal writing, as well as the dependence of its content on planned uses, including in publications. Szczepański, Pilch and Wantuła not only offered visions of reality contained in official publications which were not completely in line with the official ideology, but above all as part of this ideology they promoted an ideology chosen by them. That is, they mobilized the society to care for the common good by means of solid work and thriftiness, what they associated with their Protestant and Cieszyn Silesia ethos. Then the article demonstrates how the texts of this article’s heroes and their symbolic biographies are being used to shape the local community in their homeland at the present time.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.