Search results

1

Stosunek polityków Dyrektoriatu Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1919 roku wobec Cerkwi prawosławnej

100%

Kucy A.

Białostockie Teki Historyczne

|

2015

|

vol. Białostockie Teki Historyczne, 2015, tom 13

EN

In the third period of Ukrainian prerevolutionary statehood, called Directorate, national groups took over the authority. As a result of various events, in February 1919 Symon Petlura became the leader of the republic. One of the most revolutionary decisions of the Directorate consisted in adoption of the act of autocephaly of the Ukrainian Orthodox Church. Although the episcopate of the Ukrainian Orthodox Church boycotted this act, the Directorate strived hard to execute its resolutions. One of the most important Directorate’s actions was sending to Constantinople a representative of O. Łotocki’s government, with the mission of gaining the ecumenical patriarch’s – Germanos V’s support. A fast collapse of the new authority made it impossible for the Ukrainian nationals to achieve the main objective – the autocephaly of the Church.

2

Autocephaly in the Light of the Preparations to the Pan-Orthodox Council

86%

Borkowski A.

ELPIS

|

2016

|

vol. 18

165-170

EN

Among the topics submitted, but finally not elaborated and discussed at the Pan-Orthodox Synod, is found the manner of granting autocephaly. Calling the Great Synod signifies a revival of the institution of conciliarity’s activity at the Pan-Orthodox level in a similar manner as at the Great Ecumenical Councils. Unfortunately, the issue of autocephaly was not approved at the Fifth Pre-Conciliar Pan-Orthodox Conference. The topic of autocephaly and the means by which it is proclaimed did not receive the required unanimous voting (consensus) despite the in-depth discussion at the Inter-Orthodox Preparatory Commission and the Pre-Conciliar Pan-Orthodox Conference meetings. The resolutions of the abovementioned meetings and lively discussion provoked by the topic, gave the question of autocephaly a new dimension and produced new elements and theories. The manner of granting autocephalous status in the Orthodox Church is an extremely important question today and is awaiting a solution by establishing commonly accepted canons which guarantee the preservation of Orthodox unity. The difficulties experienced in the discussion are caused a the lack of specific and clear canonical resolutions regarding the meaning of autocephaly, the conditions of granting it, who is the responsible organ for its granting or deprivation, and also concerning the internal relations of daughter Churches with their Mother Churches and their relations with the remaining Autocephalous Churches.

PL

Wśród przedłożonej tematyki, która nie została ostatecznie wypracowana i przedłożona na Soborze panprawosławnym znajduje się sposób ogłaszania autokefalii. Zwołanie Wielkiego Soboru oznaczało wznowienie działalności instytucji soborowości na szczeblu ogólnoprawosławnym, na wzór Soborów powszechnych. Niestety, podczas V Komisji przygotowawczej, na której poruszono temat autokefalii nie osiągnięto ostatecznej zgody. Temat sposobu ogłaszania autokefalii kościelnej, pomimo dogłębnej dyskusji w ramach Międzyprawosławnej Komisji Przygotowawczej i Ogólnoprawosławnej Konferencji Przedsoborowej, nie uzyskał wymaganej jednogłośnej zgody – konsensusu. Uchwały powyższych spotkań oraz wywołana w ich wyniku żywa dyskusja, dodały kwestii autokefalii nowy wymiar oraz wniosły nowe elementy i teorie. Sposób udzielania ustroju autokefalii w Kościele prawosławnym stanowi dziś niezwykle ważną kwestię, oczekującą na rozwiązanie przez ustalenie wspólnie przyjętych kanonów, będących gwarantem zachowania jedności Prawosławia. Trudności w dyskusji polegają na braku konkretnych i jasnych uchwał kanonicznych odnośnie znaczenia pojęcia autokefalii, warunków jej udzielania, kto jest odpowiedzialnym organem udzielania lub jej pozbawiania, ale także odnośnie wewnętrznych relacji Kościoła-córki i Kościoła-matki oraz tych z pozostałymi Kościołami autokefalicznymi.

3

Między Konstantynopolem a Moskwą: korzenie sporu wokół ukraińskiej autokefalii

72%

Kałużny T.

Sympozjum

|

2019

|

issue 1(36)

185-203

PL

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie korzeni sporu między Konstantynopolem a Moskwą wokół autokefalii ukraińskiego prawosławia. Temat ten został ukazany w potrójnej perspektywie: historycznej, teologiczno-prawnej i politycznej. Przede wszystkim spór między Konstantynopolem a Moskwą wynika z różnej interpretacji historii metropolii kijowskiej i wynikających stąd rozbieżności w ocenie pozostawania tego obszaru w jurysdykcji jednego lub drugiego Patriarchatu. Z teologiczno-prawnego punktu widzenia problem polega na braku w dzisiejszym prawosławiu wspólnego stanowiska w sprawie procedury ustanawiania autokefalii. Wreszcie w kontrowersjach wokół ukraińskiej autokefalii dochodzi mocno do głosu czynnik polityczny, a mianowicie ścisłe powiązanie spraw kościelnych z interesami politycznymi Kremla oraz elit politycznych Ukrainy.

EN

The present article aims at presenting the roots of the controversy between Constantinople and Moscow around Ukrainian Orthodoxy. The topic has been viewed from three perspectives: a historical, theological-and-canonical, and political one. First of all, the controversy between Constantinople and Moscow results from their differences in interpreting the history of the Kiev Metropolia, and, consequently, from the arising differences in attributing it to the jurisdiction of the one or the other Patriarchate. From the theological and canonical point of view, the problem consists in a lack of a common position in contemporary Orthodoxy concerning a procedure of establishing autocephaly. Finally, a political factor can be clearly perceived in the controversy around Ukrainian autocephaly, namely, the strict bond between Church issues and political interests of both the Kremlin and Ukrainian political elites.

4

Autocephalization of the Church in Ukraine as an Element of Competition between the Patriarchates of Constantinople and Moscow for the Leadership in the Orthodox World

72%

Dudra S.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2019

|

vol. 63

137-155

PL

Po odzyskaniu niepodległości władze państwowe Ukrainy podjęły działania mające na celu uzyskanie przez lokalną Cerkiew prawosławną autokefalii. Proces ten był trudny ze względu na istniejące podziały w ukraińskim prawosławiu. Najliczniejsza Ukraińska Cerkiew Prawosławna Patriarchatu Moskiewskiego, mająca status autonomicznej, nie wykazywała dążeń do niezależności od Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Podjęte w 2018 roku działania polityczne wsparte przez Ukraińską Cerkiew Prawosławną Patriarchatu Kijowskiego doprowadziły do uzyskania tomosu od Patriarchatu Konstantynopolitańskiego i utworzenia Prawosławnej Cerkwi Ukrainy.

EN

After regaining independence, the state authorities of Ukraine undertook actions aimed at obtaining the autocephaly by the local Orthodox Church. This process was difficult due to the existing divisions in Ukrainian Orthodoxy. The most numerous Ukrainian Orthodox Church of the Moscow Patriarchate, with autonomous status, did not show any aspirations for independence from the Russian Orthodox Church. The political activities undertaken in 2018, supported by the Ukrainian Orthodox Church of the Kiev Patriarchate, led to the acquisition of the tomos from the Patriarchate of Constantinople and the creation of the Orthodox Church of Ukraine.

5

Ukraińska autokefalia rok po ustanowieniu: reakcje i dylematy świata prawosławnego

72%

Kałużny T.

Studia Oecumenica

|

2020

|

vol. 20

EN

The present article is a reflection on the ways the Ukrainian autocephaly is received in the Orthodox world one year after its establishment. The topic has been discussed in three parts. First, the author has presented the stand of Constantinople and Moscow on the establishment of the Ukrainian Autocephalous Orthodox Church. Next, he discussed the reactions of other Orthodox Churches to Ukrainian autocephaly. In the final part, the author focused on the attempt at an agreement on this issue undertaken in Amman (2020). In the course of his reflection, the author stated that so far only three out of fourteen Orthodox Churches acknowledged Ukrainian autocephaly (Constantinople, Alexandria and Greece); seven Churches hold a negative stand (Antioch, Jerusalem, Moscow, Serbia, Poland, Albany, Czech Republic and Slovakia); the remaining four Churches (of Georgia, Romania, Bulgaria and Cyprus) have not formulated a unequivocal opinion in this matter.

PL

W artykule podjęto refleksję nad stanem recepcji ukraińskiej autokefalii w świecie prawosławnym po roku od jej ustanowienia. Temat został rozwinięty w trzech częściach. Najpierw przedstawiono stanowisko Konstantynopola i Moskwy w sprawie ustanowienia autokefalicznego Kościoły Prawosławnego Ukrainy. Następnie omówiono reakcje pozostałych Kościołów prawosławnych na ukraińską autokefalię. W końcowej części zwrócono uwagą na podjętą w Ammanie (2020 r.) próbę porozumienia w tej sprawie. W toku refleksji m.in. stwierdzono, że dotąd tylko 3 z 14 autokefalicznych Kościołów prawosławnych uznały ukraińską autokefalię (Konstantynopol, Aleksandria i Grecja); negatywne stanowisko prezentuje 7 Kościołów (Antiochii, Jerozolimy, Moskwy, Serbii, Polski, Albania oraz Czech i Słowacji); pozostałe 4 Kościoły (Gruzji, Rumunii, Bułgarii i Cypru) nie sformułowały jednoznacznego stanowiska w badanej sprawie.

6

Spór o jurysdykcję nad parafiami w województwie białostockim jako element konfliktu między Polskim Autokefalicznym Kościołem Prawosławnym a Patriarchatem Moskiewskim

72%

Dudra S.

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

|

2020

|

issue 18

EN

The article presents an analysis of the jurisdiction conflict in the Polish Autocephalous Orthodox Church (PAKP) in the Bialystok province in 1944–46. After the border changes imposed after World War II, only four Orthodox deaneries were in the area. The majority of the clergy rejected the authority of Bishop Tymoteusz from the PAKP and subordinated to the Archbishop Bazyli of Minsk. In consequence, Patriarch of Moscow Alexei (Simanski) took over the canonical jurisdiction of all parishes in Bialystok. However, the strong position of the Ministry of Public Administration led to the restoration of Polish sovereignty over Orthodox parishes in this area.

PL

W artykule poddano analizie konflikt jurysdykcyjny w Polskim Autokefalicznym Kościele Prawosławnym (PAKP) na Białostocczyźnie w latach 1944–1946. W wyniku zmian granicznych po II wojnie światowej pozostały tam tylko cztery prawosławne dekanaty. Większość duchowieństwa odrzuciła zwierzchnictwo bpa Tymoteusza z PAKP i podporządkowała się abp. mińskiemu Bazylemu. W konsekwencji wpłynęło to na przejęcie w jurysdykcję przez patriarchę moskiewskiego Aleksego wszystkich parafii. Jednak zdecydowane stanowisko Ministerstwa Administracji Publicznej doprowadziło do przywrócenia polskiego zwierzchnictwa nad prawosławnym placówkami na tym obszarze.

7

De Facto or De Iure? Ukrainian Autocephaly as a Contentious Issue in Orthodoxy

72%

Kałużny T.

Collectanea Theologica

|

2023

|

vol. 93

|

issue 3

175-200

PL

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja spornej w dzisiejszym prawosławiu kwestii ukraińskiej autokefalii. Temat został rozwinięty w czterech częściach. Na początku przedstawiono sposób ogłaszania autokefalii w prawosławiu. Następnie ukazano historię ustanowienia ukraińskiej autokefalii. W trzeciej części zaprezentowano problemy związane z uznaniem ukraińskiej autokefalii w świecie prawosławnym. W końcowej części zestawiono wyniki refleksji i sformułowano wnioski. Wynika z nich, że prawosławie nie posiada jednoznacznych regulacji kanonicznych co do ustanawiania autokefalii i z tym łączą się kontrowersje wokół ukraińskiej autokefalii. Składają się na nie zwłaszcza trzy kwestie teologiczno-kanoniczne: 1) przynależność jurysdykcyjna metropolii kijowskiej; 2) sposób ustanowienia ukraińskiej autokefalii; 3) ważności święceń sprawowanych przez niektórych duchownych nowego Kościoła Prawosławnego Ukrainy. Ostatecznie stwierdzić należy, że definitywne rozwiązanie spornej kwestii ukraińskiej autokefalii wymaga porozumienia na poziomie całego prawosławia.

EN

The purpose of this article is to present the contentious issue of Ukrainian autocephaly in today’s Orthodox Church. The topic is developed in four sections. Firstly, the method of proclaiming autocephaly in the Orthodox Church is presented. Then the history of establishing Ukrainian autocephaly is shown. The third section presents the problems related to the recognition of Ukrainian autocephaly in the Orthodox world. The final section sums up the results of the reflection and draws conclusions. They demonstrate that the Orthodox Church does not have unambiguous canonical regulations on the establishment of autocephaly, resulting in controversies surrounding Ukrainian autocephaly. The controversies consist especially of three theological-canonical issues: (1) the jurisdictional affiliation of the Kyiv Metropolitan See; (2) the manner of establishing Ukrainian autocephaly; and (3) the validity of the ordination of certain clergy of the new Ukrainian Orthodox Church. Finally, it is concluded that a definitive solution to the contentious issue of Ukrainian autocephaly requires agreement at the level of the whole Orthodox Church.

8

Między Kijowem a Konstantynopolem Relacje Kościoła ukraińskiego z Patriarchatem Ekumenicznym (X–XXI w.)

61%

Kuczara K.

Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

|

2019

|

issue 9

67-95

EN

Relations between the Ukrainian Church and Constantinople were difficult. This goes back as far as 988, when the Christianisation of the Rus created a strong alliance between Kiev and the Byzantine Empire. There were times when Constantinople had no influence over the Kiev Metropolis. During the Mongolian invasion in 1240, the Ukranian region was broken up and Kiev lost its power. The headquarters of the Kiev Metropolis were first moved to Wlodzimierz nad Klazma in 1299 and then to Moscow in1325. In 1458 the Metropolis of Kiev was divided into two; Kiev and Moscow, but Kiev still remained under the jurisdiction of the Patriarchate of Constantinople. Since that time, the orthodox hierarchs of Moscow no longer adhered to the title Bishop of Kiev and the whole of Rus and in 1588 the Patriarchate of Moscow was founded. In 1596 when the Union of Brest was formed, the orthodox church of the Polish Lithuanian Commonwealth was not liquidated. Instead it was formally revived in 1620 and in 1632 it was officially recognized by king Wladyslaw Waza. In 1686 the Metropolis of Kiev which until that time was under the Patriarchate of Constantinople was handed over to the jurisdiction of Moscow. It was tsarist diplomats that bribed the Ottoman Sultan of the time to force the Patriarchate to issue a decree giving Moscow jurisdiction over the Metropolis of Kiev. In the beginning of the 19th century, Kiev lost its Metropolitan status and became a regular diocese of the Russian Orthodox Church. Only in the beginning of the 20thcentury, during the time of the Ukrainian revolution were efforts made to create an independent Church of Ukraine. In 1919 the autocephaly was announced, but the Patriarchate of Constantinople did not recognize it. . The structure of this Church was soon to be liquidated and it was restored again after the second world war at the time when Hitler occupied the Ukraine. In 1992, after the dissolution of the Soviet Union, when Ukraine gained its independence, the Metropolitan of Kiev requested that the Orthodox Church of Ukraine becomes autocephalous but his request was rejected by the Patriarchate of Moscow. Until 2018 the Patriarchate of Kiev and the autocephalous Church remained unrecognized and thus considered schismatic. In 2018 the Ecumenical Patriarchate of Constantinople looked into the matter and on 5thJanuary 2019, the Orthodox Church of Ukraine received it’s tomos of autocephaly from Constantinople. The Patriarchate of Moscow opposed the decision of Constantinople and as a result refused to perform a common Eucharist with the new Church of Ukraine and with the Patriarchate of Constantinople.

9

W świetle tomosu

58%

MOSKAŁYK J.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2019

|

vol. 40

|

issue 3

11-19

EN

Thanks to the autocephaly of Ukrainian Orthodoxy in 2019, there is a fundamental change in the whole local Church in the religious, ecclesial, organizational, administrative and jurisdictional aspects. At the same time, there is a completely new perspective of self-realization in a fully autonomous Church based on communication with the Constantinopolitan patriarchate. This reality creates the right conditions for establishing proper relations with other Churches in the country, including Eastern Catholic and Latin, which previously had an ambiguous character. Ultimately, join the multilateral dialogue within the Christian, which aims to bring together and unite all Christians into one community of people of faith.

XX

Dzięki nadaniu autokefalii prawosławiu ukraińskiemu w 2019 roku następuje zasadnicza zmiana w całym Kościele lokalnym w aspekcie religijnym, eklezjalnym, organizacyjnym, administracyjnym i jurysdykcyjnym. Przy tym pojawia się zupełnie nowa perspektywa samorealizacji w pełni autonomicznego Kościoła w oparciu o łączność z patriarchatem konstantynopolitańskim. Rzeczywistość ta stwarza odpowiednie warunki do nawiązania właściwych relacji z innymi Kościołami w kraju, w tym wschodnim katolickim i łacińskim, które wcześniej posiadały złożony charakter. Ostatecznie pozwala włączyć się w wielostronny dialog wewnątrz chrześcijański, który stawia sobie za cel zbliżenie i zjednoczenie wszystkich chrześcijan w jedną wspólnotę ludzi wiary.

10

Polityczne aspekty sporu o status Macedońskiej Cerkwi Prawosławnej (MCP) (1991–2014)

58%

Paszkiewicz J.

Poznańskie Studia Slawistyczne

|

2016

|

issue 10

EN

The dispute about the autocephaly of the Macedonian Orthodox Church (MOC), one of the questions within the discourse on the Macedonian national identity since 1967, gained new significance after 1991, as a consequence of the political emancipation of the Republic of Macedonia (RM). This issue is strongly associated with other concerns, such as the country’s internal integration and the struggle to strengthen its sovereignty. In order to support the MOC the authorities attempt to rally the ethnic Macedonians around the idea of national independence and diminish the influences of other Orthodox Churches on the followers of this denomination in RM. Year 2002 saw the failure of the religious consultation and an imminent schism within MOC. It prompted the authorities to act as a guarantor of the undivided jurisdiction of the MOC over the country’s entire territory. This course of action resulted in worsening of the relations with the neighboring Orthodox Christian countries, since the governments cooperate with their respective Churches to contest the independence of MOC. Moreover, since 2002 the issue of MOC’s status is frequently presented within the context of accusations against the RM’s authorities of breaching the civil and religious rights.

11

Problemy Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie międzywojennym

51%

Sawicki D. k.

Rocznik Teologiczny

|

2014

|

vol. 56

|

issue 2

75-106

PL

W 1918 r. po ponad 120 latach niewoli Polska powróciła na mapy Europy. Wraz z odradzaniem się państwa wielkie przemiany sięgnęły Kościoła prawosławnego w Polsce. Przed I wojną światową był on częścią Patriarchatu Moskiewskiego, który decydował o jego kadrach, statucie, życiu liturgicznym, obrzędowości, itp. Teraz cerkiew w Polsce została oderwana od rosyjskiej. Z jednej strony władze Rzeczypospolitej pragnęły jak najmocniej zerwać z przeszłością niewoli. Dążyły więc do kościelnej niezależności polskiego prawosławia. Z drugiej strony Rosja ogarnięta pożogą Rewolucji Październikowej zamknęła się w kręgu wewnętrznych problemów. Patriarchat zmuszony był walczyć o przetrwanie. Sprawy cerkwi w Polsce siłą rzeczy miały dla niego drugorzędne znaczenie. W kraju tymczasem brakowało biskupów i duchownych. Co gorsza powracający na rodzinną ziemię przedwojenni hierarchowie i kapłani posiadali rosyjskie obywatelstwo. Ukształtowani też byli w duchu rosyjskich szkół teologicznych, z których się wywodzili i w duchowości rosyjskiego Prawosławia. Nie sprzyjało to normalizacji stosunków państwo – cerkiew. Władze nieprzychylnie patrzyły na Kościół prawosławny widząc w nim relikt zaborów. Od hierarchów wymagano pełnej lojalności włącznie z podpisywaniem deklaracji lojalności. Społeczność kapłańską podzielono na uznawaną przez państwo i nieuznawaną. Ta druga nie mogła liczyć na objęcie etatowych placówek duszpasterskich, zatrudnienie jako katecheta w szkołach publicznych, czy też uzyskanie obywatelstwa (w każdej chwili mogli być – i bywali – wydaleni poza granice Ojczyzny). Wystarczyło tylko sprzeciwiać się polonizacji cerkwi, zwalczać neounię, czy też krytykować plany autokefalii Kościoła by znaleźć się w tej grupie kapłanów „drugiej kategorii”. Władze dążyły również do ograniczenia ilości czynnych placówek duszpasterskich. Czyniono to na trzy sposoby. Po pierwsze wielu dawnym parafiom nie przyznano prawa samodzielności degradując je do rangi filii nieetatowej (nawet jeśli posiadały kilka tysięcy wiernych). Po drugie od razu po zakończeniu wojny rozpoczęła się rewindykacja prawosławnego mienia. Jeśli w przeszłości jakieś prawosławne grunta lub świątynia, choć przez kilka dni należały do Kościoła rzymskokatolickiego lub unickiego, mogły teraz być odebrane czy to w ramach wyroku sadowego czy też samowolnej akcji nieprawosławnej społeczności. Cerkiew pozbawiono kilkuset świątyń i dziesiątków tysięcy hektarów ziemi uprawnej oraz lasów. Trzecim sposobem destabilizacji życia parafialnego były akcje burzenia świątyń. Propagowane, jako rozbiórka opuszczonych świątyń w bardzo złym stanie technicznym były barbarzyńskim, zaplanowanym programem zniszczenia cerkwi w Polsce. Wysadzano, palono, rozbierano profanując, bijąc i poniżając nielicznych obrońców domów bożych. Jednocześnie z tym „fizycznym niszczeniem” państwo prowadziło „wojnę prawną”. Przez długie lata posługiwało się carskim ustawodawstwem cerkiewnym pozwalającym mu penetrować wewnętrzne życie cerkwi. Konstytucja marcowa z 1921 r. potwierdziła uprzywilejowaną rolę Kościoła rzymskokatolickiego. Tymczasowe przepisy o stosunku rządu do Kościoła prawosławnego w Polsce, jako jednostronny akt rządowy nie uwzględniały specyfiki Prawosławia. Nie rozwiązywały też najważniejszych spraw. Episkopat coraz bardziej skłaniał się, wobec zaistniałej sytuacji politycznej (niezbyt przyjazne państwo i utrudniony kontakt z kanoniczną zwierzchnością w Moskwie), w stronę starań o uzyskanie statutu autokefalii z Konstantynopola, do którego należeliśmy do XVII w. Po wieloletnich zabiegach w Moskwie i Konstantynopolu ogłoszenie autokefalii nastąpiło w 1925 r. Niezależność sprzyjała reorganizacji i rozwojowi działalności edukacyjno – wydawniczej, normalizacji struktur w terenie, ujednoliceniu życia liturgiczno – obrzędowego, organizacji duszpasterstw specjalnych (w tym wojskowego ordynariatu), działalności młodzieżowej (bractwa cerkiewne), normalizacji zagadnień narodowościowych, itp. Oczywiście pozbawiała Kościół zewnętrznej opieki i patronatu. Zyski wydają się jednak dużo większe niż straty. Tych ostatnich było całkiem sporo. Państwo ograniczało rozwój prawosławnego monastycyzmu. Dążyło do narzucenia cerkwi nowego kalendarza (gregoriańskiego) i języka polskiego jako urzędowego i liturgicznego. Nie zaprzestało, a w 1938 r. nasiliło, proceder burzenia świątyń. Czteromilionowa prawosławna społeczność (11-15% obywateli) wielokrotnie zastanawiała się czym zasłużyła sobie na tak niesprawiedliwe traktowanie. Pokonała wszystkie te problemy, choć przyszło się jej złożyć daninę łez i krwi. Pamiętajmy, że wszystko to działo się w przededniu II wojny światowej. Rzeczpospolita zamiast jednoczyć się wewnętrznie wobec śmiertelnego zagrożenia prowadziła zgubną politykę szowinizmu, ksenofobii i nietolerancji.

EN

In 1918, after over 120 years of captivity, Poland appeared once again on the map of Europe. Great changes also affected the Orthodox Church in Poland at the time of the re-emergence of the state. Before the First World War, the Orthodox Church was a part of the Moscow Patriarchate, which made decisions about its personnel, statutes, liturgical life, rites, etc. The church in Poland now has been detached from the Russian Church. On the one hand, the Republic’s authorities wanted to sever itself from the captivity of the past as much as possible. They strived for ecclesiastical independence for Polish Orthodoxy. On the other hand, Russia was overcome by the horrors of the Russian Revolution and was therefore confined to the sphere of domestic problems. The Patriarch was forced to struggle to survive. For him, the church’s situation in Poland was inevitably of secondary importance. At the time, there was a lack of bishops and priests in Poland. What’s worse, the pre-war hierarchs and priests, who were returning to their homeland possessed Russian citizenship. They were also shaped by Russian spirit of theological schools, from which they graduated, and by Russian Orthodox spirituality. This was not favourable for normalizing church-state relations. The authorities regarded the Orthodox Church in an unfavourable way, as they saw it as a relic of the partitions. The hierarchs were required to be fully loyal and to sign a declaration of loyalty. The community of priests were divided into two groups: those who were recognized by the state and those who were not. The latter could not count on receiving full-time pastoral positions, employment as catechists in public schools or obtaining citizenship (at any time they could be, and in some cases were, deported from their homeland). It was enough to oppose the polonization of the church, to fight the neo-union or criticise the plans for an Autocephalous church to find oneself in the “second category” of priests. The authorities also strived to limit the number of operational places for pastoral care. This was done in three ways. Firstly, several former parishes were not granted the right to independence, thus degrading them to the ranks of dependant parishes (even if they were made up of several thousand faithful). Secondly, immediately after the ending of the war, the process of revindication of Orthodox property commenced. If, in the past, any Orthodox land or church, even it belonged to the Roman Catholic or Uniate Church for merely a couple days, could now be re-possessed either by court ruling or by arbitrary action on the part of the non-Orthodox community. The Orthodox church was deprived of several hundred church buildings, tens of thousands of hectares of cultivated land and forests. The third way of destabilizing parish life were campaigns to destroy churches. What was propagated as dismantling abandoned churches in very poor technical condition was in fact a barbarian and planed program of destroying the Orthodox church in Poland. These churches were exploded, burned and dismantled and the few who defended the temples were mocked, beaten and humiliated. Simultaneously with the “physical destruction”, the state also waged a “legal war.” For many years, the Tsar’s church legislation, which allowed the state to penetrate into the internal life of the church was applied. The March Constitution of 1921 reaffirmed the privileged role of the Roman Catholic Church. The Provisional Regulations Concerning the Government’s Relation to the Orthodox Church in Poland as a unilateral governmental act did not take the specific nature of Orthodoxy into consideration. It also failed to resolve the most important issues. The episcopate was more and more inclined, in the face of the existing political situation (a hostile state and difficulties in contacting the canonical leader in Moscow), to strive for obtaining autocephalous status from Constantinople, to which we belonged until the 17th century. After several years of intervention in Moscow and Constantinople, autocephaly was announced in 1925. Independence allowed for the reorganization and development of education and publishing, normalization of structures within the territory, standardization of liturgical and ceremonial life, organization of specific areas of pastoral care (including the military ordinariate), youth activities (church brotherhoods), normalization of issues of nationality, etc. This, of course, deprived the Church of external protection and patronage. The gains seem to be much greater than the losses. There was a great amount of the latter. The state limited the development of Orthodox monasticism. It strived to impose on the Church the new (Gregorian) calendar and Polish as the official and liturgical language. These efforts did not cease, and in 1938 they intensified, now taking the form of destroying churches. The Orthodox community, which was composed of four million people (11-15% of citizens), repeatedly wondered why they deserved such unfair treatment. The community overcame all of these problems, but only after paying a tribute of blood and tears. Let us remember that all of this took place just before the outbreak of the Second World War. The Republic, instead of uniting itself internally in the face of the deadly threat of war, chose to pursue a fatal policy of chauvinism, xenophobia and intolerance.

12

Обґрунтування церковної незалежності у теологічному вченні періоду пізньої Візантії

51%

Кобетяк А.

Studia Orientalne

|

2022

|

issue 3(23)

132-149

RU

В статье рассматриваются основные механизмы и принципы функционирования церковно-административной системы управления экуменического движения. Установлено, что церковная жизнь представляет собой живой и динамичный процесс. Церковь неуклонно движется вперед и вынуждена реагировать на запросы и проблемы общества. Доказано, что формирование двух подходов (греческого и славянского) к пониманию устройства системы Вселенского православия явилось причиной кризиса в церкви. Отмечается, что «церковные недоразумения» стали очевидны после Великого Критского Собора и предоставления Томоса Украинской Церкви. В исследовании освещаются трансформационные процессы автокефалии в поздневизантийский период, а также её значение для современной церкви. Доказано, что экклезиологическая обусловленность автокефального принципа вытекает из самой естественности церкви. В статье утверждается, что в православной традиции отсутствует общепринятая интерпретация взаимообусловленности обретения государственной независимости и автокефального статуса церквей. С точки зрения православной экклезиологии очевидно, что по самой своей структуре каждая церковь обязательно должна быть автокефальной. Однако на практике ряд национальных церквей давно ждут всеправославного признания. В период поздней Византии автокефалия из естественного состояния превратилась в церковно-политическое явление. А в современный период – к исключительно политическому. Установлено, что ключевой задачей современного мирового богословия является изучение проблемы автокефалии. С момента возникновения христианства автокефалия стала основным принципом апостольского основания общины-церкви с учетом национальных и этнических особенностей населения тогдашней Римской империи. Подчеркивается, что автокефалия является одним из древнейших институтов Церкви, что является главной чертой Православия. Доказано, что государство всегда является заинтересованной стороной в процессе церковной самостоятельности. Поскольку каждая независимая страна стремится иметь свою церковь, она выступает защитником полномочий и прав церкви, находящейся в пределах ее территориальной власти. Это существенно влияет на текущие геополитические отношения между Поместными Церквами. Установлено, что автокефалия была адаптацией церкви к политической географии государства. В статье установлено, что Вселенская Церковь, будучи единой по своей сути, делится на самостоятельные Поместные Церкви по административному и национальному признаку. В статье установлено, что институциональные споры современных Поместных Церквей в большинстве случаев связаны с «канонической территорией» и пределами их влияния. Это напрямую связано с приобретением автокефального статуса. Делается вывод о том, что такие глобальные проблемы общецерковного значения могут решаться исключительно соборным путем и разумными средствами. Для этого необходимо участие всех православных иерархов, в том числе непризнанных церквей, с учетом их позиции.

EN

The article considers the main mechanisms and principles of functioning of the church-administrative system of governance of the Ecumenical Church. It is established that church life is a lively and dynamic process. The church is steadily moving forward and is forced to respond to societal demands and problems. It is proved that the formation of two approaches (Greek and Slavic) to the understanding of the structure of the system of Universal Orthodoxy was the cause of the crisis in the church. It is noted that “church misunderstandings” became apparent after the Great Council of Crete and the granting of the Tomos to the Ukrainian Church. The study highlights the transformational processes of the institution of autocephaly in late Byzantium period, as well as its importance for the modern church. It is proved that the ecclesiological conditionality of the autocephalous principle stems from the very nature of the church. The article argues that in the Orthodox tradition there is no generally accepted interpretation of the interdependence of gaining state independence and the autocephalous status of churches. From the point of view of Orthodox ecclesiology, it is obvious that, by its very structure, every church must necessarily be autocephalous. However, in practice, a number of national churches are waiting for PanOrthodox recognition for a long time. During the period of late Byzantium, autocephaly was transformed from a natural state to an ecclesiasticalpolitical phenomenon. And in the modern period – to an exclusively political one. It is established that the key task of modern world theology is to study the problem of autocephaly. Since the beginning of Christianity, autocephaly has become the basic principle of the apostolic foundation of the community-church, taking into account the national and ethnic characteristics of the population of the then Roman Empire. It is emphasized that autocephaly is one of the oldest institutions of the Church, which is the main feature of Orthodoxy. It is proved that the state is always an interested party in the process of church independence. Since each independent country seeks to have its own church, it acts as a protector of the powers and rights of the church located within its territorial authority. This significantly affects the current geopolitical relations between the Local Churches. It has been established that autocephaly was an adaptation of the church to the political geography of the state. The article establishes that the Ecumenical Church, while being united in its essence, is divided into independent Local Churches on an administrative and national basis. The article establishes that the institutional disputes of modern Local Churches in most cases are related to the “canonical territory” and the limits of their influence. This is directly related to the acquisition of autocephalous status. It is concluded that such global problems of All-Church significance can be solved exclusively by a conciliar way and reasonable means. This requires the participation of all Orthodox hierarchs, including unrecognized churches, to take into account their position.

13

Konflikt konfesyjny na Ukrainie przełomu lat 2018/2019

44%

Myślicki A.

Przegląd Geopolityczny

|

2019

|

vol. 29

102-121

PL

Sobór zjednoczeniowy ukraińskiego prawosławia, który odbył się w dniu 15 grudnia 2018 roku, oraz nadanie tomosu o autokefalii przez patriarchę konstantynopolitańskiego Bartłomieja I w dniu 6 stycznia 2019 roku, zapoczątkowały trwający do chwili obecnej proces przechodzenia wspólnot religijnych Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego, podległych Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, pod jurysdykcję nowo utworzonego Kościoła Prawosławnego na Ukrainie. Celem artykułu jest analiza rywalizacji o wiernych, przybierająca formę wojny informacyjnej. Ponadto, przeanalizowano najważniejsze akty prawne, przyjęte przez Radę Najwyższą Ukrainy, dające podstawę prawną przedmiotowemu procesowi, a także – w takim zakresie jak jest to możliwe – przestawiono ogólne dane statystyczne, obrazujące jego dynamikę.

EN

The Unification Council of the Orthodox churches of Ukraine held on 15th December 2018 and the granting of the tomos on autocephaly by the Patriarch of Constantinople, the Bartholomew I on 6th January 2019, have initiated, lasting to date, the religious communities’ conversion process from the Ukrainian Orthodox Church (Moscow Patriarchate) subordinated to the Russian Orthodox Church, to the jurisdiction of newly established Orthodox Church of Ukraine. The article’s aim is the analysis of the rivalry on followers, that has transformed into the informational war. Furtherly, the most important laws providing the juridical foundation for the process implemented by the Verkhovna Rada of Ukraine were analysed, and – as widely as possible – the basic statistical data on its intensity was investigated.

14

Sytuacja prawna Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego i jej uwarunkowania społeczno-polityczne w latach 1944–1956. Problemy wybrane

44%

Waniek D.

Nowa Polityka Wschodnia

|

2023

|

issue 1(36)

189-219

RU

Основная цель данной статьи – вспомнить и проанализировать с политико-правовой точки зрения не только малоизвестную историю Польской Православной Церкви военного времени, но и попытки навести порядок в хаосе, царившем в Польской Православной Церкви после окончание Второй мировой войны. Этот вопрос чаще всего поднимается в интеллектуальных кругах, связанных с Православной Церковью, или – реже – среди специалистов по религиозной политике. Представленное здесь исследование является попыткой дополнить данный массив работ собственным взглядом на политику властей. Польской Народной Республики по отношению к Православной Церкви, проведенная в 1944-1958 годах, на которую серьезное влияние оказали не только идейно-правовые решения, характерные для периода построения революционных политических перемен, но и долго нерешенные национальные вопросы.

EN

The main purpose of this article is to recall and analyze from a political-legal point of view not only the little-known wartime history of the Polish Orthodox Church, but also attempts to bring order to the chaos that reigned in the Polish Orthodox Church after the end of World War II. This issue is most often taken up in intellectual circles associated with the Orthodox Church, or - less often - by experts in religious policy. The study presented here is an attempt to supplement this body of work with an own view of the policy of the authorities of the People’s Republic of Poland towards the Orthodox Church, carried out in 1944-1958, which was seriously influenced not only by ideological and legal decisions, characteristic of the period of building revolutionary political changes, but also by long unresolved nationality issues.

Refine search results

Stosunek polityków Dyrektoriatu Ukraińskiej Republiki Ludowej w 1919 roku wobec Cerkwi prawosławnej

Autocephaly in the Light of the Preparations to the Pan-Orthodox Council

Między Konstantynopolem a Moskwą: korzenie sporu wokół ukraińskiej autokefalii

Autocephalization of the Church in Ukraine as an Element of Competition between the Patriarchates of Constantinople and Moscow for the Leadership in the Orthodox World

Ukraińska autokefalia rok po ustanowieniu: reakcje i dylematy świata prawosławnego

Spór o jurysdykcję nad parafiami w województwie białostockim jako element konfliktu między Polskim Autokefalicznym Kościołem Prawosławnym a Patriarchatem Moskiewskim

De Facto or De Iure? Ukrainian Autocephaly as a Contentious Issue in Orthodoxy

Między Kijowem a Konstantynopolem Relacje Kościoła ukraińskiego z Patriarchatem Ekumenicznym (X–XXI w.)

W świetle tomosu

Polityczne aspekty sporu o status Macedońskiej Cerkwi Prawosławnej (MCP) (1991–2014)

Problemy Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie międzywojennym

Обґрунтування церковної незалежності у теологічному вченні періоду пізньої Візантії

Konflikt konfesyjny na Ukrainie przełomu lat 2018/2019

Sytuacja prawna Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego i jej uwarunkowania społeczno-polityczne w latach 1944–1956. Problemy wybrane