Search results

1

Kolacjonowanie przekazów wierszy Franciszka Dionizego Kniaźnina na podstawie wybranych liryków zawartych w autografie poety – dylematy edytorskie

100%

Bednarek B.

|

2016

|

vol. 34

|

issue 4

235-246

EN

Franciszek Dionizy Kniaźnin has created manuscript for a few years. It was a kind of his poetica will. In this collection, titled Poezje Franciszka Dionizego Kniaźnina ręką własną pisane, author included works published in three previous collections volumes of verse as well as completely new poems. Reused works had many editorial alterations compared to original ones. First time published works had been totally unknown before. Poezje Franciszka Dionizego Kniaźnina ręką własną pisane was not published as printed, scientific edition yet. This article describes today’s editor dilemmas about making a critical edition of four first book contained in the first volume of autograph. Mainly it is focused on the problem of comparasion variants of particular texts, which often are very different.

2

Urywki. Rzecz o tekście zarzuconym powieści Adama Jerzego Czartoryskiego Pan Sędzia Deluty. Sceny z pierwszych lat panowania Stanisława Augusta (edycja nieznanego rękopisu)

89%

Grabias-Banaszewska K.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2015

|

vol. 1

77-85

EN

Adam Jerzy Czartoryski’s novel entitled [Mister] Judge Deluty [Pan sędzia Deluty] was first ever published in 2005 on the base of the text’s handwriting copy made by Leonard Niedźwiecki, Czartoryski’s secretary. However, the autograph is much richer. The content of its first nine cards – Czartoryski named them ‘snippets’ – are in connection with the novel despite the fact that they appear to be only a ‘secondary text’. This fragment waited to be issued until now. What is more, it has not been mentioned in any research work so far. The purpose of the article is to issue a piece of this unknown prose which seem not to be without importance for thorough analysis, interpretation and comprehension of the whole book by Czartoryski.

PL

Powieść Adama Jerzego Czartoryskiego pt. Pan Sędzia Deluty po raz pierwszy została wydana w 2005 roku na podstawie rękopiśmiennej kopii tekstu wykonanej przez Leonarda Niedźwieckiego, sekretarza Czartoryskiego. Niemniej jednak autograf jest znacznie bogatszy. Zawartość jego pierwszych dziewięciu kart – Czartoryski nazwał je „urywkami” – pozostaje w związku z powieścią, pomimo że wydaje się jedynie „tekstem pobocznym”. Fragment ten oczekiwał na wydanie do dziś. Co więcej, nigdy dotąd nie został odnotowany w żadnej pracy badawczej. Celem artykułu jest edycja tej cząstki zapomnianej lub nawet nieznanej prozy, która może nie wydaje się bez znaczenia dla wnikliwej analizy, interpretacji oraz zrozumienia całej książki Czartoryskiego.

3

Błąd czy wariant? O technikach redakcyjnych Adama Naruszewicza

89%

Bober-Jankowska M.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2020

|

vol. 26: ERRARE HUMANUM EST. BŁĘDY W BADANIACH HUMANISTYCZNYCH, ICH RODZAJE I KONSEKWENCJE

127-148

XX

The article is an introduction to the issues of Adam Naruszewicz’s editorial techniques, revealed in the preserved autographs of his literary prose and scientific works. These manuscripts are divided into texts written by Naruszewicz and those dictated and edited by him. Initial research shows that the bishop’s editorial work was done in line with the following criteria: clarity and credibility of the argument, substantive correctness, and shaping the content, the aim of which was to create a positive image of the king, Stanisław August. This often determined intervening in areas, which are difficult to be accused of being incorrect today. This is why the article attempts to indicate those editorial activities of the bishop, which could now be perceived as variants of the text, while, according to the author, they required amending. As an editor, Naruszewicz interfered with various aspects: factual errors, style, structure, punctuation, making clarifying additions, as well as self-censoring. All these editorial efforts show the literary skills of one of the most outstanding minds of Polish Enlightenment.

4

Norwidiana w zbiorach Ludwika Gocla

89%

Serwański J.

Studia Norwidiana

|

2019

|

vol. 37

181-199

PL

Ludwik Gocel (1889-1966) był znawcą epoki powstania listopadowego i twórcą wielkiej kolekcji historycznej dotyczącej tego zrywu narodowowyzwoleńczego. Interesowała go również biografia Cypriana Norwida i recepcja dzieła poety, w swoich zbiorach miał norwidiana. W niniejszym szkicu, opierając się m.in. na materiałach z archiwum i spuścizny Gocla oraz treści jego listu z grudnia 1957 r., omówiono fragment losów autografu wiersza Norwida Italiam!Italiam! Przybliżone zostały okoliczności, w jakich Gocel pozyskał go do swych zbiorów w 1949 r., by po kilku latach, w 1957 r., przekazać autograf do Fawley Court w Anglii, gdzie wzbogacił on zbiory księdza Józefa Jarzębowskiego, marianina, znawcy Norwida i kolekcjonera pamiątek narodowych. Uwzględniony został także istotny aspekt współpracy bibliofilów Gocla i Jarzębowskiego na niwie kolekcjonerskiej. Dzięki niej rękopis Norwida został zachowany, a dziś eksponowany jest w Muzeum w Licheniu Starym. Ponadto w artykule przedstawiono kilka innych przejawów zainteresowania Gocla Norwidem.

EN

Ludwik Gocel (1889-1966) was an expert on the November Uprising and the creator of a large historical collection documenting this national liberation uprising. He was also interested in the biography of Cyprian Norwid and the reception of the poet’s work, some of which were part of his collection. Based, inter alia, on the materials from Gocel’s archive and his legacy, and the content of his letter of December 1957, this sketch discusses a fragment of the history of Norwid’s autograph of the poem Italiam!Italiam! The sketch outlines the circumstances in which Gocel obtained the poem for his collection in 1949, which after a few years, in 1957, he handed over to Fawley Court in England, where it supplemented the collection of Father Józef Jarzębowski, a Marian, expert on Norwid and collector of national memorabilia. The text also takes into account an important aspect of the cooperation between the two bibliophiles Gocel and Jarzębowski, owing to which Norwid’s manuscript has been preserved and today it is exhibited in the Museum in Licheń Stary. In addition, the article presents several other manifestations of Gocel’s interest in Norwid.

5

List Cypriana Norwida do Bronisława Zaleskiego z kolekcji dzikowskiej hrabiów Tarnowskich

89%

Radowska-Lisak M.

Studia Norwidiana

|

2022

|

vol. 40

147-158

EN

The article examines a hitherto unknown letter by Cyprian Norwid, dated 4 February 1870. The autograph, published together with critical commentary, was considered lost but is now held in the Tarnobrzeg Historical Museum, where it was donated in the autumn of 2021 as part of the remarkable Dzików collection amassed in the the early nineteenth century by Waleria nee Stroynowska and her husband Jan Feliks Tarnowski. A short presentation of the history and content of the Tarnowski collection is followed by a discussion of the context in which the letter was written, in particular Norwid’s preparations for a literary meeting organized by Eleonora Czapska in Paris. The countess invited the poet to recite a rhapsody by Homer and three passages from the Odyssey in his own translation.

PL

Artykuł dotyczy nieznanego norwidologom, niewydanego dotąd listu Cypriana Norwida z dn. 4 lutego 1870 roku. Publikowany z komentarzem autograf, do niedawna uznawany za zaginiony, znajduje się w zasobach Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega, dokąd wrócił jesienią 2021 roku jako część znamienitej kolekcji dzikowskiej, stworzonej w pierwszych latach XIX wieku przez Walerię ze Stroynowskich i jej męża Jana Feliksa Tarnowskiego. Po krótkiej prezentacji dziejów i zawartości zbiorów rodziny Tarnowskich omówione zostały okoliczności powstania listu oraz poruszony przez Norwida temat przygotowań do wieczoru literackiego (organizowanego przez Eleonorę Czapską w jej paryskim salonie), podczas którego poeta, uprzednio korespondencyjnie zachęcany przez hrabinę, miał wygłosić jedną rapsodię Homera i trzy ustępy z Odysei we własnym przekładzie.

6

Norwid – Branicki – Matejko – Berezowski. History of an autograph

89%

Niewczas Ł.

Studia Norwidiana

|

2016

|

vol. 34 English Version

125-140

EN

This article discusses the history of one of rare Norwid's autograph that are stored abroad. This is an epigram entitled Improwizacja – wracając z Ekspozycji 1867 – w Paryżu [Improvisation – coming home from the 1867 Paris Exposition]. This work is stored as part of a vast collection of Polonica at the Montrésor castle (Touraine, France). The castle was bought by the Branicki Family in the mid-19th century, and today it is managed by the Rey Family. The author describes the autograph and juxtaposes it against a better-known edition of the epigram, entitled Improwizacja na ekspozycji [Improvising at the Exposition] to finally claim that – in accord with the canonical principles of editorial art – it is the Montrésor variant of the text – as a later work – that should be considered canonical for the purposes of publishing and researching Norwid’s legacy. Moreover, the author analyses the context of historical and cultural events that made Norwid send the epigram to Count Ksawery Branicki in 1867, in which he ironically set two vital figures against one another: the painter Jan Matejko and Antoni Berezowski – author of a failed assassination attempt on Tsar Alexander II.

7

Norwid’s works in Ludwik Gocel’s collection

89%

Serwański J.

Studia Norwidiana

|

2019

|

vol. 37 English Version

181-198

EN

Ludwik Gocel (1889-1966) was an expert on the November Uprising and the creator of a large historical collection documenting this national liberation uprising. He was also interested in the biography of Cyprian Norwid and the reception of the poet’s work, some of which were part of his collection. Based, inter alia, on the materials from Gocel’s archive and his legacy, and the content of his letter of December 1957, this sketch discusses a fragment of the history of Norwid’s autograph of the poem Italiam!Italiam! The sketch outlines the circumstances in which Gocel obtained the poem for his collection in 1949, which after a few years, in 1957, he handed over to Fawley Court in England, where it supplemented the collection of Father Józef Jarzębowski, a Marian, expert on Norwid and collector of national memorabilia. The text also takes into account an important aspect of the cooperation between the two bibliophiles Gocel and Jarzębowski, owing to which Norwid’s manuscript has been preserved and today it is exhibited in the Museum in Licheń Stary. In addition, the article presents several other manifestations of Gocel’s interest in Norwid.

8

Kolacjonowanie przekazów wierszy Franciszka Dionizego Kniaźnina na podstawie wybranych liryków zawartych w autografie poety – dylematy edytorskie

89%

Bednarek B., Uniwersytet Łódzki W. F., beatkaprokopczyk@gmail.com

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2016

|

vol. 34

|

issue 4

EN

Franciszek Dionizy Kniaźnin has created manuscript for a few years. It was a kind of his poetica will. In this collection, titled Poezje Franciszka Dionizego Kniaźnina ręką własną pisane, author included works published in three previous collections volumes of verse as well as completely new poems. Reused works had many editorial alterations compared to original ones. First time published works had been totally unknown before. Poezje Franciszka Dionizego Kniaźnina ręką własną pisane was not published as printed, scientific edition yet. This article describes today’s editor dilemmas about making a critical edition of four first book contained in the first volume of autograph. Mainly it is focused on the problem of comparasion variants of particular texts, which often are very different.

9

Autograf Kaspra Elyana

88%

Urban W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1960

|

vol. 1

|

issue 2

171-173

EN

-

10

Czy Adam Naruszewicz napisał Życiorysy sławnych Polaków? O nieznanych rękopisach biskupa koadiutora smoleńskiego

88%

Bober-Jankowska M.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 1

59-73

EN

Życiorysy sławnych Polaków [The Lives of Famous Poles] is a lesser-known work by Adam Naruszewicz which encompasses several biographies of outstanding representatives of the Polish Enlightenment. Its basic, although hitherto unnoticed, problem is the attribution of the text. Doubts have been raised about the authorship of the manuscript recorded in Nowy Korbut, as only a few of the biographies included there were actually written by Naruszewicz. However, some justified reservations concerning both the work and its author emerge only in the light of recently discovered manuscripts, as their analysis proves the existence of an unknown work by Adam Naruszewicz.

PL

Życiorysy sławnych Polaków to mniej znane dzieło Adama Naruszewicza, w skład którego wchodzi kilkanaście biogramów wybitnych przedstawicieli polskiego oświecenia. Jego podstawowym, choć dotąd niedostrzeganym, problemem jest atrybucja tekstu. Wątpliwości dotyczące autorstwa budzi odnotowywany przez Nowy Korbut autograf, gdyż tylko nieliczne spośród znajdujących się tam życiorysów są pióra Naruszewicza. Jednak uzasadnione zastrzeżenia dotyczące tak samego dzieła, jak i jego autora pojawiają się dopiero w świetle nowo odkrytych rękopisów. Ich analiza dowodzi bowiem istnienia nieznanego, nieistniejącego w świadomości badawczej dzieła Adama Naruszewicza.

11

Norwid – Branicki – Matejko – Berezowski. History of an autograph

88%

Niewczas Ł.

Studia Norwidiana

|

2016

|

vol. 34 English Version

125-140

EN

This article discusses the history of one of rare Norwid's autograph that are stored abroad. This is an epigram entitled Improwizacja – wracając z Ekspozycji 1867 – w Paryżu [Improvisation – coming home from the 1867 Paris Exposition]. This work is stored as part of a vast collection of Polonica at the Montrésor castle (Touraine, France). The castle was bought by the Branicki Family in the mid-19th century, and today it is managed by the Rey Family. The author describes the autograph and juxtaposes it against a better-known edition of the epigram, entitled Improwizacja na ekspozycji [Improvising at the Exposition] to finally claim that – in accord with the canonical principles of editorial art – it is the Montrésor variant of the text – as a later work – that should be considered canonical for the purposes of publishing and researching Norwid’s legacy. Moreover, the author analyses the context of historical and cultural events that made Norwid send the epigram to Count Ksawery Branicki in 1867, in which he ironically set two vital figures against one another: the painter Jan Matejko and Antoni Berezowski – author of a failed assassination attempt on Tsar Alexander II.

12

Norwid – Branicki – Matejko – Berezowski. Historia pewnego autografu

88%

Niewczas Ł.

Studia Norwidiana

|

2016

|

vol. 34

125-140

EN

This article discusses the history of one of rare Norwid's autograph that are stored abroad. This is an epigram entitled Improwizacja – wracając z Ekspozycji 1867 – w Paryżu [Improvisation – coming home from the 1867 Paris Exposition]. This work is stored as part of a vast collection of Polonica at the Montrésor castle (Touraine, France). The castle was bought by the Branicki Family in the mid-19th century, and today it is managed by the Rey Family. The author describes the autograph and juxtaposes it against a better-known edition of the epigram, entitled Improwizacja na ekspozycji [Improvising at the Exposition] to finally claim that – in accord with the canonical principles of editorial art – it is the Montrésor variant of the text – as a later work – that should be considered canonical for the purposes of publishing and researching Norwid’s legacy. Moreover, the author analyses the context of historical and cultural events that made Norwid send the epigram to Count Ksawery Branicki in 1867, in which he ironically set two vital figures against one another: the painter Jan Matejko and Antoni Berezowski – author of a failed assassination attempt on Tsar Alexander II.

13

Zmierzch edycji krytycznych?

71%

Prussak M.

Pamiętnik Literacki

|

2020

|

vol. 111

|

issue 4

31-43

PL

Artykuł omawia problemy i możliwości współczesnej edycji naukowej. Ukształtowane w Polsce zasady opracowania tekstów nieżyjących autorów w ciągu XX wieku podlegały coraz ściślejszej normatywizacji. Toczone w Polsce dyskusje dotyczyły na ogół konkretnych rozwiązań, natomiast niezbyt często podejmowały zagadnienia teorii i krytyki tekstu, bardzo szeroko rozwijane i dyskutowane zarówno w literaturoznawstwie zachodnim, jak i rosyjskim. W efekcie sztywniejących zasad w ramach edycji nie mieszczą się istotne informacje o tekście i niemal zupełnie nie uwzględnia się problematyki procesu twórczego. Wiedza o przekształceniach konkretnego dzieła może poszerzyć możliwości jego interpretacji. Rozwiązaniem zagadnień podejmowanych w ramach krytyki tekstu, wbrew pierwotnym oczekiwaniom, nie będzie edycja cyfrowa, jeśli nie powstaną koncepcje cyfryzacji dostosowane do każdego dzieła oddzielnie.

EN

The article discusses the problems and possibilities of the contemporary academic edition. Editorial preparations of texts by late authors throughout the 20th century underwent more and more rigid normalisation. Discussions in Poland mainly referred to specific solutions, though they rather seldom raised the issues of text theory and criticism, broadly developed and examined both in Western and in Russian literary studies. In effect of the stiffening rules, the crucial pieces of information about the text failed to be included within an edition, and it almost completely neglected the text-forming issues. The knowledge about the transformations of a given work may extend its interpretive potential. Solution to the problems addressed within the framework of text criticism, against its initial assumptions, will not be worked out on the ground of text criticism unless concepts of digitisation designed to individual works separately are developed.

14

Zecer jako współautor („Listów z podróży do Ameryki”)

71%

Tomasik W.

Pamiętnik Literacki

|

2023

|

vol. 114

|

issue 2

203-215

PL

Henryk Sienkiewicz wyjechał do Ameryki w 1876 roku. Ze swojej podróży słał korespondencje do warszawskiej redakcji „Gazety Polskiej”, w której ukazywały się one w felietonowych odcinkach. Wkrótce „Listy z podróży do Ameryki” wyszły w wydaniu książkowym. Wydanie krytyczne całości dorobku pisarza przygotował w 1950 roku Julian Krzyżanowski. Rękopisy „Listów” nie zachowały się. Uważna analiza Sienkiewiczowskiej relacji przekonuje, że do drukowanego tekstu wkradły się liczne błędy, najprawdopodobniej spowodowane złym odczytaniem autografów przez warszawskiego zecera „Gazety”. Zdecydowana ich większość przeszła do późniejszych wydań, w tym także do edycji krytycznej Krzyżanowskiego. Liczne błędy zecerskie pojawiły się w pisowni amerykańskich toponimów. W ich usunięciu pomagają XIX-wieczne mapy. Błędy wystąpiły też w nazwach osobowych prawdziwych postaci. Tu korektę umożliwia amerykańska prasa codzienna z lat podróży Sienkiewicza. Skażenie „Listów” błędami pozwala mówić o tym, że współautorem amerykańskiej relacji stał się anonimowy zecer.

EN

Henryk Sienkiewicz travelled to America in 1876. He sent letters from his journey to the Warsaw Publishing House of “Gazeta Polska” (“The Polish Gazette”) that published them in column serials. Soon, “Listy z podróźy do Ameryki” (“Portrait of America”) was issued in a book form. A critical edition of the author’s entire output was prepared in 1950 by Julian Krzyżanowski. The letters’ manuscripts are lost. A careful analysis of Sienkiewicz’s account proves that the printed text contains many errors, most probably an effect of the handwriting’s improper deciphering by the Warsaw compositor of “Gazette.” Vast majority of the errors later entered into the subsequent editions, including the critical one by Krzyżanowski. Numerous misprints are visible in the spelling of American toponyms. The 19th c. maps help to eradicate them. Errors are also found in proper names of real figures, and here correction can be helped by the everyday American press from the years of Sienkiewicz’s travels. Contaminations of the “Portraits” with errors allow to state that the anonymous compositor became a co-author of this American report.

15

Zapomniany rękopis Norwida w zbiorach Narodowej Biblioteki Ukrainy w Kijowie

71%

Fert J. F.

Studia Norwidiana

|

2018

|

vol. 36

193-201

PL

Artykuł przedstawia miejsce przechowywania (Narodowa Biblioteka Ukrainy w Kijowie), stan zachowania oraz zestawienie ze znanymi publikacjami jednego z późnych wierszy Norwida, który jest rodzajem ironicznej zaczepki wobec bałwochwalczego stosunku ówczesnej Republiki Francuskiej w stosunku do Victora Hugo. Rękopis ten nie stanowił, jak dotąd, jednego z istotnych materiałów w opracowaniach edytorskich dzieł Norwida; korzystano w nich z pierwodruku wiersza zamieszczonego w ramach felietonu Władysława Chodźkiewicza w warszawskim czasopiśmie „Bluszcz” 1880, nr 39 oraz na podstawie jego kopii, którą otrzymał Chodźkiewicz od Norwida. W artykule zestawione zostały różnice tekstowe (głównie interpunkcyjne) między znanymi przekazami wiersza i jego kijowskim autografem.

EN

The article presents the place of keeping (National Library of Ukraine in Kiev), the state of preservation and the juxtaposition with well-known publications of one of Norwid’s late poems, which is a kind of ironic mockery of the idolatry attitude of the French Republic of that time towards Victor Hugo. The manuscript has not been previously used as an important material in any editorial compilations of Norwid’s works; they used the first print of the poem published as part of Władysław Chodźkiewicz’s feature in the Warsaw periodical “Bluszcz” 1880, vol. 39, and its copy, which Chodźkiewicz received from Norwid. The article presents textual differences (relating mainly to punctuation) between the known versions of the poem and its Kyivan autograph.

16

Norwid’s forgotten manuscript in the collections of the National Library of Ukraine in Kiev

71%

Fert J. F.

Studia Norwidiana

|

2018

|

vol. 36 English Version

207-215

PL

Artykuł przedstawia miejsce przechowywania (Narodowa Biblioteka Ukrainy w Kijowie), stan zachowania oraz zestawienie ze znanymi publikacjami jednego z późnych wierszy Norwida, który jest rodzajem ironicznej zaczepki wobec bałwochwalczego stosunku ówczesnej Republiki Francuskiej w stosunku do Victora Hugo. Rękopis ten nie stanowił, jak dotąd, jednego z istotnych materiałów w opracowaniach edytorskich dzieł Norwida; korzystano w nich z pierwodruku wiersza zamieszczonego w ramach felietonu Władysława Chodźkiewicza w warszawskim czasopiśmie „Bluszcz” 1880, nr 39 oraz na podstawie jego kopii, którą otrzymał Chodźkiewicz od Norwida. W artykule zestawione zostały różnice tekstowe (głównie interpunkcyjne) między znanymi przekazami wiersza i jego kijowskim autografem

EN

The article presents the place of keeping (National Library of Ukraine in Kiev), the state of preservation and the juxtaposition with well-known publications of one of Norwid’s late poems, which is a kind of ironic mockery of the idolatry attitude of the French Republic of that time towards Victor Hugo. The manuscript has not been previously used as an important material in any editorial compilations of Norwid’s works; they used the first print of the poem published as part of Władysław Chodźkiewicz’s feature in the Warsaw periodical “Bluszcz” 1880, vol. 39, and its copy, which Chodźkiewicz received from Norwid. The article presents textual differences (relating mainly to punctuation) between the known versions of the poem and its Kyivan autograph.

17

„Concerto symphonique pour le piano” [op. 9] Teodora Leszetyckiego w kontekście warsztatu wirtuozowskiego kompozytora

71%

Bogula E.

Muzyka

|

2020

|

vol. 65

|

issue 4

20-39

EN

Theodor Leschetizky (1830–1915), born in Łańcut, a pupil of Carl Czerny and Simon Sechter in Vienna, is known today primarily as an eminent piano teacher, but he began his musical career first and foremost as a pianist and composer. He notched up successes as a virtuoso, and his own music won critical acclaim. Like many other nineteenth-century pianists, Leschetizky wrote piano concertos, most likely with himself in mind as the performer of the solo parts. Analysis of Leschetizky’s early output and artistic activity, as described in press articles from the 1840s, 50s and 60s and in his early biographies (written during his lifetime), proves that he was successful both as a composer and a virtuoso. This article is devoted to Leschetizky’s one-movement Concerto symphonique pour le piano et l’orchestre in C minor, Op. 9, which he probably never performed, and to the autograph manuscript of this work, now held in the Library of Congress in Washington (US-Wc ML96.L4678 no. 1 Case). I investigate why this piece probably never entered the concert repertoire of its composer or any of his eminent pupils, and was only given its first performance in the twentieth century – in 1977, in the US.

PL

Teodor Leszetycki (1830–1915), urodzony w Łańcucie, wykształcony w Wiedniu pod kierunkiem Carla Czernego i Simona Sechtera, znany jest dzisiaj głównie jako wybitny pedagog fortepianu. Swoją muzyczną działalność rozpoczynał jednak przede wszystkim jako pianista oraz kompozytor. Osiągał sukcesy wirtuozowskie, a jego twórczość muzyczna zyskiwała uznanie krytyki. Podobnie jak wielu dziewiętnastowiecznych pianistów, Leszetycki sięgnął po gatunek koncertu fortepianowego i pragnął zapewne być wykonawcą solowych partii tego, jak i innych skomponowanych przez siebie utworów. Analiza wczesnej działalności artystycznej Leszetyckiego i jego młodzieńczego dorobku pozwala dowieść, że osiągał on sukcesy kompozytorskie i wirtuozowskie. Owe sukcesy kompozytora ilustrują artykuły prasowe z lat 40, 50, i 60-tych XIX wieku, a także pierwsze biografie twórcy spisane jeszcze za jego życia. W artykule zaprezentowane zostało jednoczęściowe dzieło Leszetyckiego, prawdopodobnie nigdy przez niego nie wykonany Concerto symphonique pour le piano et l’orchestre c-moll [op. 9] i autograf tejże kompozycji ze zbiorów Biblioteki Kongresu w Waszyngtonie (US-Wc ML96.L4678 no. 1 Case). Niniejsze rozważania prowadzą do odpowiedzi na pytanie dlaczego utwór prawdopodobnie nigdy nie trafił do repertuaru koncertowego samego twórcy lub kogoś z grona jego wybitnych uczniów, a jego premiera odbyła się dopiero w XXI wieku, tj. w 1977 r. w Stanach Zjednoczonych.

18

Wokół „I koncertu fortepianowego h-moll” op. 79 Raoula Koczalskiego. Geneza i źródła

63%

Bogula-Gniazdowska E.

Muzyka

|

2023

|

vol. 68

|

issue 4

38-52

EN

Polish pianist-composer Raoul Koczalski, a pupil of Karol Mikuli (who was taught by Fryderyk Chopin), was renowned first and foremost as a piano virtuoso, an excellent interpreter of the works of Chopin. His rich output as a composer is less widely known today, though he wrote compositions in many genres, including piano, symphonic and even operatic works. He composed as many as six piano concertos, the first of which, the Piano Concerto in B minor, Op. 79, is the least known. This article presents Koczalski’s unpublished opus 79, hitherto practically ignored in discussions of his oeuvre. A brief outline of this work’s origins within Koczalski’s output as a pianist and composer is followed by reflection on the development of his compositional work in the context of his relatively short musical education, and the article concludes with a description of the little-known but abundant source materials of this composition held in Berlin’s Staatliches Institut für Musikforschung. Those sources make it possible to date the Concerto and place it within Koczalski’s oeuvre.

PL

Raoul Koczalski, polski pianista i kompozytor, uczeń Karola Mikulego (wychowanka samego Chopina), zasłynął przede wszystkim jako wirtuoz fortepianu, znakomity wykonawca dzieł Fryderyka Chopina. Mniej znany jest dzisiaj jego dorobek kompozytorski. Tymczasem Koczalski jest autorem bogatej twórczości, obejmującej dzieła różnych gatunków, w tym twórczość fortepianową, symfoniczną, a nawet operową. Jest także autorem aż 6 koncertów fortepianowych, z których najmniej wiadomo było dotąd o jego pierwszym dziele w tym gatunku, Koncercie fortepianowym h-moll op. 79. Artykuł stanowi prezentację praktycznie pomijanego dotąd w omówieniach na temat twórczości Raoula Koczalskiego, nigdy niepublikowanego I koncertu fortepianowego h-moll op. 79. Zawiera krótkie przedstawienie genezy dzieła w dorobku pianisty i kompozytora, refleksję nad rozwojem jego twórczości kompozytorskiej w kontekście stosunkowo krótkotrwałej edukacji artystycznej, w końcu opisuje mało znane, a niezwykle bogate materiały źródłowe tej kompozycji znajdujących się w zbiorach Staatliches Institut für Musikforschung w Berlinie. Na podstawie tych źródeł umiejscawia koncert w dorobku kompozytorskim Koczalskiego oraz umożliwia jego datowanie.

19

„Vade-mecum” – u źródeł spotkania z tekstem. Rec.: Cyprian Norwid, Vade-mecum. Transliteracja autografu. Opracował i wstępem opatrzył Mateusz Grabowski. Łódź 2018

54%

Chlebowski P.

Pamiętnik Literacki

|

2022

|

vol. 113

|

issue 3

267-277

PL

Recenzja jest omówieniem wydania transliteracji autografu „Vade-mecum” Cypriana Norwida w opracowaniu Mateusza Grabowskiego. Stanowi ono nieocenioną pomoc dla tekstologów oraz filologów i historyków literatury, norwidologów w ich studiach nad tekstem poetyckiego zbioru. Recenzent stara się odsłonić warsztat pracy badacza-edytora, pokazując jego niemałe sukcesy w mierzeniu się ze skomplikowaną materią autografu (nowe odczytania zapisów brulionowych), ale zarazem odsłania momenty – mniej liczne – które mogą budzić wątpliwości, a nawet sprzeciw (błędne komentarze oraz niewłaściwe gospodarowanie wariantami przekazu).

EN

The review is a discussion concerning an edition of the autograph transliteration of Cyprian Norwid’s “Vade-mecum” prepared by Mateusz Grabowski—an invaluable help for textologists, philologists, literary historians, and Norwid scholars in their studies on the poetic collection’s text. The reviewer attempts to disclose the researcher-editor’s workshop, showing their substantial successes in striving with the complicated content matter of the autograph (a new reading of draft notes), but also unveils less numerable places that may be dubious or even arouse opposition (erroneous commentaries or improper management of the text’s variants).

Refine search results

Kolacjonowanie przekazów wierszy Franciszka Dionizego Kniaźnina na podstawie wybranych liryków zawartych w autografie poety – dylematy edytorskie

Urywki. Rzecz o tekście zarzuconym powieści Adama Jerzego Czartoryskiego Pan Sędzia Deluty. Sceny z pierwszych lat panowania Stanisława Augusta (edycja nieznanego rękopisu)

Błąd czy wariant? O technikach redakcyjnych Adama Naruszewicza

Norwidiana w zbiorach Ludwika Gocla

List Cypriana Norwida do Bronisława Zaleskiego z kolekcji dzikowskiej hrabiów Tarnowskich

Norwid – Branicki – Matejko – Berezowski. History of an autograph

Norwid’s works in Ludwik Gocel’s collection

Kolacjonowanie przekazów wierszy Franciszka Dionizego Kniaźnina na podstawie wybranych liryków zawartych w autografie poety – dylematy edytorskie

Autograf Kaspra Elyana

Czy Adam Naruszewicz napisał Życiorysy sławnych Polaków? O nieznanych rękopisach biskupa koadiutora smoleńskiego

Norwid – Branicki – Matejko – Berezowski. History of an autograph

Norwid – Branicki – Matejko – Berezowski. Historia pewnego autografu

Zmierzch edycji krytycznych?

Zecer jako współautor („Listów z podróży do Ameryki”)

Zapomniany rękopis Norwida w zbiorach Narodowej Biblioteki Ukrainy w Kijowie

Norwid’s forgotten manuscript in the collections of the National Library of Ukraine in Kiev

„Concerto symphonique pour le piano” [op. 9] Teodora Leszetyckiego w kontekście warsztatu wirtuozowskiego kompozytora

Wokół „I koncertu fortepianowego h-moll” op. 79 Raoula Koczalskiego. Geneza i źródła

„Vade-mecum” – u źródeł spotkania z tekstem. Rec.: Cyprian Norwid, Vade-mecum. Transliteracja autografu. Opracował i wstępem opatrzył Mateusz Grabowski. Łódź 2018