Zagadnienie praw osób starszych jest coraz powszechniej dyskutowane w szerszym kontekście praw człowieka. Istnieje wiele dowodów z życia społecznego, że prawa te nie są przestrzegane w takim stopniu, jak być powinny. Kwestia zapewniania i respektowania praw osób starszych jest wyzwaniem dla organów państwa, stających na straży praw człowieka oraz kreujących kierunki polityki społecznej w tym względzie. Jest to tym ważniejsze, że seniorzy z racji wieku, stanu zdrowia, osłabienia pozycji społecznej rzadko stają się rzecznikami swoich własnych interesów. Są ofiarami nieoczywistego i często niewidocznego procesu marginalizacji i samowykluczenia z aktywnego życia społecznego. Celem tego artykułu jest nakreślenie istoty i przejawów marginalizacji osób starszych w kontekście mechanizmów, związanych z jednej strony z ich funkcjonowaniem, wynikającym z wieku, z drugiej z postawami społecznymi wobec seniorów. Omówione zostaną prawa przynależne osobom starszym oraz podstawowe uwarunkowania ochrony tych praw.
For each individual, extremely important sense of self-fulfillment, autonomy and creative seems to be a control of their own life. Among people with disabilities, there are people well suited for socially satisfied with their lives, often very creative and independent, leading a normal family life, social, professional and even attaining considerable success. As well as there is also a group of people who having a sense of „external control” and marginalization, reducing their chances in social and professional integration. Extremely strongly marked by a category named as automarginalization. While factors or external barriers – still very numerous – resulting in the exclusion of people with disabilities are easy to eliminate by organized social activities and the legal obstacles as many psychological and social are still the main obstacle on the way to genuine social and professional rehabilitation of persons with disabilities. It is difficult to answer and even more difficult to estimate the extent to which the retreating of disabled people attitudes themselves are factors contributing to marginalization. It should be emphasized that such attitudes are often the result of subtle linkages emerging as a result of the impact of multiple external barriers. However, note the presence of such automarginalization factors; their existence constitutes an important element of the vicious circle of marginalization.
PL
Dla każdego człowieka bardzo ważne jest poczucie samorealizacji, autonomii i kreatywnego decydowania o własnym życiu. Wśród osób z niepełnosprawnością są osoby dobrze przystosowane społecznie, zadowolone ze swojego życia, często bardzo twórcze i niezależne, prowadzące normalne życie rodzinne, towarzyskie, zawodowe, a nawet osiągające znaczące sukcesy. Jednak jest także taka grupa osób, które mając poczucie „zewnątrzsterowalności” i marginalizacji, zmniejszają swoje szanse w integracji społecznej i zawodowej. Wyjątkowo mocno zaznacza się kategoria automarginalizacji. O ile czynniki czy też bariery zewnętrzne – ciągle liczne – powodujące wykluczenie osób niepełnosprawnych są łatwe do wyeliminowania poprzez zorganizowane działania społeczne i prawne, o tyle przeszkody natury psychicznej i społecznej są nadal podstawową przeszkodą w drodze do autentycznej rehabilitacji społeczno-zawodowej osób z niepełnosprawnością. Trudno odpowiedzieć, a tym bardziej oszacować, w jakim stopniu wycofujące się postawy osób niepełnosprawnych są same w sobie czynnikami sprzyjającymi marginalizacji. Należy podkreślić, iż takie postawy są najczęściej wypadkową subtelnych sprzężeń pojawiających się jako efekt oddziaływania wielorakich barier zewnętrznych. Niemniej jednak należy zwrócić uwagę na obecność takich samomarginalizujących czynników; ich istnienie stanowi bowiem istotny element błędnego koła marginalizacji.
Demonstrating the social situation of the people with disabilities requires determining their position in relation to the rest of society, which makes it necessary to compare the relationships of people with disabilities and people without them. Adopting this perspective makes it possible to reflect and capture the structure of social networks of the people with disabilities. This helps to show the factors hindering the integration of this category with society and to show the dynamics which they are subjected to. The analysis of this phenomenon enables the use of network theory, which serves as a tool of re-creating and multi-dimensional analysis of the dynamic network of social relations, essential in demonstrating the degree of marginalization of people with disabilities. The main aim of the article is to describe the characteristics of social networks of the people with disabilities, which will help to re-create the processes happening within them as well as identify the factors that reinforce the marginalization of this category and hinder its full integration with society. For this purpose, the analysis of existing data from the Social Diagnosis 2011 and 2015 has been applied, which enabled to examine the structure of social networks of people with disabilities.
PL
Ukazanie położenia społecznego osób niepełnosprawnych wymaga określenia ich pozycji względem reszty społeczeństwa, co powoduje konieczność porównania relacji, w których uczestniczą osoby z deficytami sprawności i ludzie sprawni. Przyjęcie takiej perspektywy umożliwia odtworzenie i uchwycenie struktury sieci społecznych osób niepełnosprawnych. Pozwala to ukazać dynamikę integracji tej kategorii społecznej oraz wskazać czynniki ją utrudniające. Pokazanie tego zjawiska staje się możliwe dzięki zastosowaniu teorii sieci poprzez odtworzenie i wielowymiarową analizę dynamicznej sieci powiązań społecznych, która ma istotne znaczenie dla ukazania stopnia marginalizacji osób niepełnosprawnych.Zasadniczym celem artykułu będzie charakterystyka sieci społecznych osób niepełnosprawnych, co pozwoli odtworzyć zachodzące w ich ramach procesy i wskazać czynniki wzmacniające marginalizację tej kategorii i utrudniające jej pełne włączenie do społeczeństwa. W tym celu posłużono się analizą danych zastanych, pochodzących z Diagnozy Społecznej z roku 2011 i 2015.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.