Search results

1

Śmierć pacjenta wywołana zastosowaniem sztucznej inteligencji w technologiach medycznych – analiza prawnokarna

100%

Czochra M., Bar D.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2019

|

issue 2 (25)

67-81

EN

Artificial intelligence which is used in medicine is related to a huge progress in medicine. However, computer hacks, computer viruses mistakes in a software can cause human death. It is crucial to analise if in such cases, a crime was committed as well as analise who is legally responsible for this. It can be stated that a crime was committed by a doctor who conducted operation and who was in charge of the operation, producer of this technology, a doctor who operated/served the system during an operation or just state that nobody is responsible for human death or other acts. It is not possible to give one answer. The answer depends on a concrete situation. It is necessary to establish if a consequence of the act (e.g. human death) is caused due to the mistakes of machine, or due to human factor.

PL

Zastosowanie sztucznej inteligencji w medycynie wiąże się z postępem w medycynie. Jednakże nieumiejętnie posłużenie się systemem, ataki hakerskie, wirusy komputerowe, błędy w oprogramowaniu mogą doprowadzić do zagrożenia zdrowia i życia pacjenta. Kluczowym jest ustalenie, czy w danym przypadku doszło do przestępstwa, a także ustalenie kręgu osób odpowiedzialnych za czyn skutkujący śmiercią pacjenta. Odpowiedzialność karną można przypisać lekarzowi kierującemu zespołem przeprowadzającym operację, producentowi danej technologii, lekarzowi obsługującemu system sztucznej inteligencji, albo ustalić, że nikt nie ponosi odpowiedzialności karnej. W przypadku ustalenia, że za błąd medyczny wywołany zastosowaniem sztucznej inteligencji odpowiada lekarz kierujący zespołem, należy dokonać analizy czy pozostały personel medyczny uczestniczący w operacji podlega odpowiedzialności karnej, czy też jest z niej zwolniony. Na pytania związane z tym, czy do przestępstwa doszło, a jeśli tak to jaką kwalifikację należy przyjąć i komu należy postawić zarzut, nie można postawić jednej odpowiedzi. System sztucznej inteligencji jest na tyle skomplikowany, że każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, nie można postępować zgodnie z utartymi schematami, lecz każdorazowo należy zbadać czy śmierć pacjenta jest wynikiem jedynie błędu leżącego po stronie systemu, czy też przyczynił się do skutku również czynnik ludzki.

2

Physicians’ liability for medical errors – risk factors and possible actions

100%

Stasicka J.

Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze

|

2021

|

issue 15

49-60

PL

Lekarze podejmują decyzje dotyczące świadczenia usług medycznych z należytą starannością w oparciu o aktualną wiedzę medyczną i zasady etyki zawodowej. Czasami, mimo podejmowanych starań w konsekwencji realizowanych czynności występują błędy medyczne, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa pacjentów. Celem głównym artykułu jest analiza problematyki błędów medycznych w kontekście odpowiedzialności lekarzy za popełnione błędy. W tekście omówiono rodzaje odpowiedzialności lekarzy w związku z wykonywaną pracą zawodową oraz wskazano rodzaje błędów medycznych. Na podstawie badań własnych określono czynniki wpływające w największym stopniu na możliwość popełniania błędów przez lekarzy. W odniesieniu do zjawiska pandemii SARSCoV-2019 dokonano analizy sytuacji dotyczącej ochrony prawnej lekarzy przy zwalczaniu epidemii oraz przedstawiono najważniejsze zdaniem lekarzy czynniki wspierające ich pracę, wśród których kluczowym postulatem było zdjęcie odpowiedzialności karnej za popełnione błędy. W artykule zaprezentowano przykład systemu opartego na otwartym zgłaszaniu błędów i szukaniu rozwiązań ich eliminacji. Rozważanie teoretyczne uzupełniono wypowiedzią lekarza zatrudnionego w podmiocie leczniczym w Szwecji. Na podstawie analizy zaproponowano kluczowy wniosek do wdrożenia w publicznych jednostkach ochrony zdrowia w Polsce. W artykule dokonano przeglądu literatury, wykorzystano informacje statystyczne oraz wyniki przeprowadzonych badań w bieżącym roku. Poruszany temat jest interesujący i w odniesieniu do zjawiska pandemii w pełni aktualny, dlatego w pełni uzasadnione jest jego podjęcie i opracowanie.

EN

Physicians make decisions in regard to providing medical services with due diligence according to evidence based medicine and the principles of professional ethics. Sometimes, despite their efforts, they make medical errors as a consequence of the actions taken. The main purpose of the article is to analyze the issue of medical errors in the context of physicians' liability for committed errors. In this paper the types of physicians' liability in relation to their professional work were discussed and the types of medical errors were indicated. On the basis of the author's own research, the most significant influential factors to the possibility of making mistakes by physicians were determined. Regarding the SARS-CoV-2019 pandemic situation, the legal protection of physicians was analyzed. The most significant supporting factor, the removal of criminal liability for errors was indicated by the majority of the physicians. The article presents an example of a system based on open error reporting to eliminate them. The theoretical considerations were complemented by the statement of a physician employed in Sweden. The implementation of a key conclusion in public health care units in Poland was proposed. The discussed topic is intriguing and relevant regarding the pandemic phenomenon.

3

Pojęcie błędu medycznego, zdarzenia niepożądanego i choroby jatrogennej – rozważania terminologiczne

100%

Korytkowska D., Uniwersytet Łódzki K. U.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica

|

2013

|

vol. 296

EN

The article is the short analysis of the selected foreign literature created in terms of the connection between concepts like medical error, adverse event and the iatrogenic disease. These terms are often used interchangeably therefore it becomes essential to identify the differences that exist between them in order to eliminate the possible errors in interpretation. The author also attempts to draw attention to the large number of publications produced every year that talk about those terms. This, on the other hand, is supposed to confirm their (the terms) relevance, what the various groups of the doctors, lawyers, ethicists, insurance companies and many others raise.

PL

Artykuł przedstawia krótką analizę wybranej literatury międzynarodowej dokonanej pod kontem relacji jakie występują pomiędzy takimi pojęciami jak: błąd medyczny, zdarzenie niepożądane i choroba jatrogenna. Są to pojęcia często stosowane zamiennie, dlatego istotnym staje się wskazanie różnic jakie pomiędzy nimi występują aby wyeliminować ewentualne błędy interpretacyjne. Autorka próbuje również zwrócić uwagę na ogromną liczbę powstających co roku publikacji poruszających problematykę tych pojęć, co ma stanowić potwierdzenie na aktualność tej problematyki, która jest poruszana przez różne środowiska, lekarzy, prawników, etyków, ubezpieczycieli i wielu innych.

4

Rozważania nad przydatnością pojęcia błędu medycznego dla ustalenia odpowiedzialności karnej lekarza za negatywne skutki dla życia i zdrowia pacjenta powstałe w procesie leczenia na gruncie polskiej literatury i orzecznictwa

94%

Dąbek A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2016

|

vol. 77

73-90

EN

The purpose of the article is to present evolution of a medical error definition, including various opinions and interpretation doubts which appear around this issue as well as to judge whether the term is useful for determining criminal responsibility of a physician for causing negative effects to a patient’s life and health as a result of treatment procedure. The consideration concentrates on two areas, namely presenting views on the medical error from literature and jurisdiction as well as locating the concept of the medical error in the structure of a substantive offence committed unintentionally. The assessment particularly concerns the relationship between the medical error and the violation of rules of appropriate conduct with legal good against an offence committed unintentionally called violation of prudence rules required under some circumstances. At the end of the paper there are presented arguments against recognizing the medical error as a separate factor of criminal responsibility for perpetration of a substantive offence committed unintentionally in the process of providing health services as well as reasons for replacing the term “medical error” by a concept of a wider category, namely “violation of rules of prudence required under some circumstances”.

PL

Celem opracowania jest ukazanie ewolucji rozumienia pojęcia błędu medycznego, w tym pojawiających się wokół tej kwestii rozbieżności stanowisk i wątpliwości interpretacyjnych oraz ocena przydatności stosowania tego terminu dla ustalenia odpowiedzialności karnej lekarza za negatywne skutki dla życia i zdrowia pacjenta powstałe w procesie leczenia. Rozważania koncentrują się na dwóch kwestiach, a mianowicie na ukazaniu poglądów doktryny i orzecznictwa na temat błędu medycznego, a następnie na umiejscowieniu tego pojęcia w strukturze przestępstwa skutkowego charakteryzującego się nieumyślnością. Ocenie poddana jest w szczególności relacja między błędem medycznym a naruszeniem zasad postępowania z dobrem prawnym, na gruncie nieumyślności zwanych regułami ostrożności wymaganej w danych okolicznościach. W końcowej części rozważań zaprezentowane są argumenty przeciwko uznaniu błędu medycznego za odrębną przesłankę odpowiedzialności karnej za przestępstwa skutkowe popełnione w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych, jak również fakty przemawiające za rezygnacją z posługiwania się tym terminem na rzecz szerszej kategorii, jaką jest naruszenie reguł ostrożności.

5

Niepełnosprawność dziecka a błąd medyczny

84%

Napora A.

Studia z Zakresu Nauk Prawnoustrojowych. Miscellanea

|

2016

|

vol. VI

281-302

PL

Błędem medycznym jest naruszenie zasad wiedzy lekarskiej przez lekarza, którego skutkiem jest nierozmyślne uszkodzenie ciała. Często skutkiem błędów medycznych jest niepełnosprawność dziecka. Z tytułu popełnienia błędu medycznego lekarz ponosi odpowiedzialność cywilną, karna i dyscyplinarną. Natomiast podmiot leczniczy może ponosić bowiem odpowiedzialność odszkodowawczą zastępczą za zawinione wyrządzenie szkody przez zatrudnionych w nim lekarzy. Lekarz ani podmiot leczniczy nie ponosi natomiast odpowiedzialności w przypadku niepowodzenia w leczeniu.

EN

An infringement of the rules of the medical knowledge is a medical mistake by the doctor, of which an unpremeditated bodily harm is resulting. Disability of the child is often an effect of medical mistakes. On account of making a medical mistake the doctor is incurring the civil liability, disciplinary and disciplinary. However the healing subject can because incur the substitute liability for damages for just causing the damage by doctors employed in it. However the doctor or the healing subject aren’t bearing responsibility in case of the failure in the treatment.

6

Organizacyjny błąd medyczny

84%

Engler-Jakubiak A.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2013

|

vol. Zeszyt

|

issue XXVII

274-288

EN

Medical malpractice has been committed ever since ancient times, yet in the last decades it has become a very emotive issue widely discussed in media, thus leading to growing amount of claims caused by medical negligence of all kinds. One particular type of medical error would be the lack of proper organization, caused not by lacking knowledge or robustness of medical staff, but defective work management, disorganization and lack of care of patient safety. There are many types of organizational medical malpractice described casuistically, basing on individual cases that were the ground to judicial decisions. To lower the number of medical malpractice one ought to start with introducing safety model of monitoring medical malpractice, increasing level of malpractice reports and applying ergonomics into hospitals and medical facilities everyday performance.

PL

Błędy medyczne popełniane były zawsze, jednakże w ostatnich dekadach problematyka błędów medycznych stała się często omawianym tematem medialnym, przez co liczba wszelkiego rodzaju skarg dotyczących błędów medycznych znacznie wzrosła. Szczególnym rodzajem błędu medycznego jest błąd organizacyjny, spowodowany nie tyle niewiedzą czy nierzetelnością personelu medycznego, lecz wadliwą organizacją pracy, złym zarządzaniem, brakiem dbałości o bezpieczeństwo pacjentów. Oblicza organizacyjnego błędu medycznego są bardzo różne i ujęte w sposób kazuistyczny, w oparciu o konkretne zdarzenia będące podstawą rozstrzygnięć sądów. Minimalizowanie błędów medycznych należy zacząć od wprowadzenia bezpiecznego systemu monitorowania błędów medycznych, podnoszenia poziomu ich zgłaszalności, a przede wszystkim przez wprowadzenie zasad ergonomii w codzienne życie szpitali i placówek medycznych.

7

Odszkodowania i zadośćuczynienia za błędy medyczne. Analiza orzecznictwa sądów powszechnych z lat 1989-2015

84%

Zamelski P.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2017

|

vol. 12

|

issue 14 (1)

105-127

EN

The subject of this paper is the analysis of cases brought against medical entities for compensation and damages due to so-called medical errors considered by the common courts in the years 1989-2015. The source of statistical data is statements submitted annually to the Ministry of Justice by the courts. Issues addressed in the analysis include research methodology and the organisation of civil procedures, the general characteristics of claims against medical entities taken to court and settled during the investigation period, the methods of examining the cases in question by the courts, and the amounts adjudged by them for the benefit of claimants. The data were provided in the form of tables and bar and line charts for more transparent presentation of trends sustained over longer periods of time. The main aim of this paper is to present data and interpret it in the context of legal regulations and social processes.

PL

Przedmiotem opracowania jest analiza spraw przeciwko podmiotom leczniczym o odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu tzw. błędów medycznych rozpatrywanych przez sądy powszechne w latach 1989-2015. Źródłem danych statycznych są sprawozdania przekazywane corocznie Ministerstwu Sprawiedliwości przez sądy. W toku rozważań odniesiono się kolejno do kwestii metodologii badań i organizacji procesu cywilnego, ogólnej charakterystyki roszczeń przeciwko podmiotom leczniczym kierowanych na drogę sądową i rozpatrzonych przez sądy w okresie badawczym, sposobu rozstrzygania przedmiotowych spraw przez sądy oraz kwot świadczeń przyznawanych przez sądy na rzecz powodów. Dane zostały przedstawione w formie zestawień tabelarycznych i wykresów słupkowo-liniowych w celu zobrazowania prawidłowości i tendencji utrzymujących się w dłuższych okresach czasu. Celem opracowania jest prezentacja danych oraz ich interpretacja w kontekście uregulowań prawnych i procesów społecznych.

8

Ograniczona względami ekonomicznymi dostępność świadczeń zdrowotnych a naruszenie przez lekarza reguł ostrożności

84%

Dąbek A.

Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM

|

2016

|

issue 6

PL

Odpowiedzialność karną lekarza łączy się powszechnie z problematyką błędu medycznego, choć właściwie odpowiada on nie za sam błąd medyczny, jako że prawo karne nie zna przestępstwa polegającego na popełnieniu błędu medycznego, ale za ewentualne jego skutki, które mogą być kwalifikowane jako nieumyślne spowodowanie śmierci, nieumyślne spowodowanie ciężkiego, średniego albo lekkiego uszczerbku na zdrowiu bądź nieumyślne narażenie na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Nie można oczywiście wykluczyć wystąpienia sytuacji, w której lekarz swoim zachowaniem zrealizowałby znamiona typu umyślnego, jednakże na potrzeby niniejszej publikacji przyjęto, że co do zasady lekarz działa w celu ratowania dóbr prawnych, jakimi są życie i zdrowie pacjenta, nie zaś z zamiarem narażenia ich na niebezpieczeństwo bądź naruszenia, a ewentualne negatywne skutki dla życia i pacjenta, powstałe w miejsce lub obok zamierzonego stanu rzeczy, nie są przez niego objęte umyślnością. Kluczowym warunkiem uznania, że czyn popełniony został nieumyślnie jest ustalenie, że sprawca naruszył reguły ostrożnego postępowania, wymagane w danych okolicznościach. W odniesieniu do zawodu lekarza na pierwszy plan wysuwa się wśród nich wymóg stosowania się do wskazań aktualnej wiedzy medycznej. Autorka przekłada ten obowiązek na grunt realiów systemu ochrony zdrowia i rozważa, jaki wpływ na jego niedopełnienie mają okoliczności ograniczonej względami ekonomicznymi dostępności świadczeń zdrowotnych oraz w jaki sposób niedostatek środków finansowych może rzutować na naruszenie przez lekarza reguł ostrożnego postępowania, o których mowa w art. 9 § 2 Kodeksu karnego.

EN

Criminal liability of a physician is commonly connected with the issue of medical error. However, precisely speaking a doctor is not liable for the medical error itself since the criminal law does not provide for that type of criminal offence, but for its potential consequences which may be qualified as manslaughter, unintentional causing of serious, average or light detriment to the health or unintentional exposure to danger of loss of life or grievous bodily harm. One cannot exclude the occurrence of situations when a doctor by his behaviour fulfils the features of intentional crime, however for the purposes of this paper, it is reasonable to assume that generally a physician intents to protect personal interests, such as life and health of a patient, and does not act with the intention to infringe them or expose them to danger, and any plausible negative consequences for life and health of a patient which arise from or as a result of a given situation are not deliberate. A key condition indicating that the act has been committed unintentionally is the fact that the perpetrator infringed the precautionary measures required under particular circumstances. With respect to the physician the requirement to act in accordance with the actual medical knowledge seems to play a key role. The author contrasts this obligation with the system of health protection and discusses how the economically limited health care benefits influence the failure to comply with it, as well as how the shortage of financial resources may impact on the breach by a doctor of the precautionary measures stipulated in art. 9 § 2 of the Criminal Code.

9

No Fault Insurance Systems in Polish Law and in other European Legal Systems

67%

Serwach M.

Prawo Asekuracyjne

|

2015

|

vol. 1(82)

33-46

EN

New models of simplified liability regarding the medical injuries have been created for several years. They are commonly referred to as no fault insurance systems. In the herein article, the author discusses two European models: a Swedish model, which is based on compulsory patients’ insurance, and a French model, the provisions of which describe the liability cases based on fault and no fault principles, with a complementary solution of subsidiary state liability resulting from social solidarity. Next, the author presents the Polish solutions, along with the damages and reimbursement claiming procedures, involving the Voivodeship Investigation Commissions procedure, which has been in force since Jan. 1. 2013. The article also outlines the legal situation of patients and their insurers, along with the doubts connected to the interpretation of the legal regulations in force. Furthermore, the present work characterizes the medical event insurances and their legal character (initially compulsory – now voluntary). Finally, the author compares the Polish solutions with the Swedish and French systems, indicating the potential course of the development of the Polish law.

PL

Od kilku lat, w różnych systemach europejskich, tworzone są modele uproszczonej odpowiedzialności z szkody medyczne nazywane no fault insurance. Autorka omawia dwa wzorcowe modele europejskie: szwedzki, opierający się na obowiązkowym ubezpieczeniu na rzecz pacjentów oraz model francuski przewidujący przypadki odpowiedzialności za szkody medyczne zarówno na zasadzie winy, jak i bez winy, uzupełnione subsydiarną odpowiedzialnością państwa powstałą na zasadzie solidarności społecznej. Następnie Autorka przedstawia rozwiązania polskie oraz obowiązujący od 1 stycznia 2012 r. tryb dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia za zdarzenia medyczne przed wojewódzkimi komisjami. Omawia sytuację prawną pacjentów, szpitali oraz ich ubezpieczycieli, a także wątpliwości związane z interpretacją obowiązujących przepisów. Wskazuje na ubezpieczenia z tytułu zdarzeń medycznych oraz ich charakter prawny (początkowo ubezpieczenia obowiązkowe, obecnie – dobrowolne).

10

Błąd medyczny w teorii i praktyce – przegląd najważniejszych zagadnień

67%

Puch E. A., Nowak-Jaroszyk M., Swora-Cwynar E.

Medycyna Pracy

|

2020

|

vol. 71

|

issue 5

613-630

EN

In recent years, in Poland, despite the lack of an adverse medical events monitoring system, a sharp increase in the number of complaints to various medical and legal institutions, as well as court cases with a suspicion of a medical error, was found, based on the available reports and statistics, which poses a serious medical and legal. The aim of this study was to review the theoretical and practical issues of medical errors in the medico-legal context on the basis of the current legislation in Poland. This paper presents the conceptual scope and the evolution of terminology, starting from “error in the medical art/craft” up to the currently defined and used concept of “medical error.” The problem of medical errors in medico-legal categories, according to Polish legal regulations and ethical standards in medicine, was also considered. Different classifications, as well as the causes and consequence of various medical errors, were analyzed. Based on current literature, Polish judicial decisions were reviewed, and some examples of legal rulings with respect to different categories of medical errors were presented. Given the ambiguity, both in conceptual and categorizing terms, with regard to adverse medical events: errors, negligence, malpractice and omission, it would be justified to adopt an unambiguous definition and classification. Such an arrangement would expand the possibilities of research in the field of etiology of medical errors, and more importantly, prepare such procedures that would maximally protect the patient, and allow the maximum reduction of the number of medical errors and any other adverse events. In addition, specifying the medical, legal and economic standards in medical units, and determining the scope of personal and institutional responsibility for undesirable medical events, would, in turn, improve the processing of claims made by patients or their families, as well as the activities of medical and legal institutions, including doctors appointed as court experts.

PL

W ostatnich latach w Polsce, mimo braku systemu monitorowania niepożądanych zdarzeń medycznych, na podstawie dostępnych sprawozdań i statystyk stwierdzono gwałtowny wzrost liczby skarg do różnych instytucji medycznych i prawnych oraz spraw sądowych z podejrzeniem popełnienia błędu medycznego, co stanowi poważny problem zarówno medyczny, jak i prawny. Celem pracy był przegląd teoretycznych i praktycznych zagadnień dotyczących błędów medycznych w aspekcie medyczno-prawnym na gruncie aktualnego prawodawstwa w Polsce. W artykule przedstawiono zakres pojęciowy oraz ewolucję terminologii od określenia „błąd sztuki lekarskiej” aż do obowiązującego w medycynie i prawie terminu „błąd medyczny”. Rozważono również problem błędu medycznego w kategoriach medyczno-prawnych zgodnie z obowiązującymi w Polsce prawnymi regulacjami i etycznymi standardami w medycynie. Przeanalizowano klasyfikacje i przyczyny powstawania błędów medycznych oraz ich skutki. Na podstawie aktualnego piśmiennictwa przejrzano polskie orzecznictwo sądowe i przedstawiono wybrane przykłady orzeczeń prawnych w odniesieniu do różnych kategorii błędów medycznych. W świetle niejednoznaczności w zakresie zarówno pojęciowym, jak i kategoryzacyjnym w odniesieniu do niepożądanych zdarzeń medycznych – błędów, niedopatrzeń, zaniedbań i zaniechań – słuszne wydaje się przyjęcie jednoznacznego definiowania i klasyfikacji. Takie uporządkowanie rozszerzyłoby możliwości badań w zakresie etiologii błędów medycznych, a co ważniejsze, przygotowanie takich procedur, które zabezpieczałyby pacjenta i pozwalały na maksymalne ograniczenie liczby błędów medycznych i innych niepożądanych zdarzeń. Ponadto uszczegółowienie medycznych, prawnych i ekonomicznych standardów postępowania w jednostkach leczniczych oraz ustalenie zakresu odpowiedzialności personalnej i instytucjonalnej w przypadkach niepożądanych zdarzeń medycznych usprawniłoby z kolei działania roszczeniowe pacjentów lub ich rodzin oraz działania instytucji medyczno-prawnych, w tym lekarzy powołanych na biegłych sądowych.

11

Uwagi do polskiego systemu pozasądowej kompensacji szkód medycznych na tle nowozelandzkiego Injury Prevention, Rehabilitation, and Compensation Act

67%

Białkowski M.

Studia Prawnicze KUL

|

2021

|

issue 3

7-28

EN

Seeking redress by the patient due to damage sustained by him in the course of treatment encounters numerous difficulties. They range from those related with proving prerequisites of civil liability to costs and duration of the process. As a consequence, many legal systems around the world have attempted to design out-of-court compensation systems based on the first-party insurance of the patient or on a fund whose purpose is to compensate the damage suffered by the patient during treatment. The aim of this article is to compare the longest functioning no-fault system, which in New Zealand in its present form provides redress to patients from 1 January 2002, and the Polish system that has been operating since 1 January 2012. The analysis focuses on three aspects, i.e., the need to demonstrate a violation of the principles of medical knowledge as a premise of liability, the scope of the definition of a medical event and treatment injury, and to establish the group of people authorized in both analyzed systems to claim compensation. Against this background, detailed de lege ferenda postulates have been formulated regarding the amendment of the provisions of the Act on Patient Rights and the Patient’s Rights Ombudsman regarding, in particular, the departure from the need to demonstrate an objective violation of the principles of medical knowledge as a premise for liability, departing from the differentiation of damages incurred in hospitals and outside them, as well as extending the scope of the definition of a medical event to include damages caused in connection with the violation of patient’s rights and broadly understood preventive treatment. The article also proposes resignation from establishing the group of entities indirectly injured through the prism of having the status of heirs in favor of the known from the provisions of art. 446 § 3 and 4 of the Civil Code based on linking the right to claim compensation in the event of the patient’s death with the actual emotional bond between the deceased and the applicant.

PL

Dochodzenie przez pacjenta roszczeń związanych ze szkodą doznaną przez niego w toku leczenia napotyka w praktyce liczne trudności, począwszy od tych związanych z udowodnieniem przesłanek odpowiedzialności, na kosztach i długotrwałości procesu skończywszy. W konsekwencji w wielu systemach prawnych na świecie podjęto próby projektowania pozasądowych systemów kompensacyjnych opartych na ubezpieczeniu na rzecz pacjenta albo na funduszu gwarancyjnym mającym zrekompensować doznany przez pacjenta uszczerbek. Celem artykułu jest porównanie najdłużej funkcjonującego systemu typu no-fault, który w Nowej Zelandii w obecnej formie zapewnia naprawienie szkody pacjentom od 1 stycznia 2002 r., oraz działającego od 1 stycznia 2012 r. systemu polskiego. Analiza skupia się na trzech płaszczyznach, tj. konieczności wykazania naruszenia zasad wiedzy medycznej jako przesłanki odpowiedzialności, zakresu definicji zdarzenia medycznego i treatment injury oraz ustalenia kręgu osób posiadających uprawnienie w obu analizowanych systemach do dochodzenia świadczenia odszkodowawczego. Na tym tle sformułowane zostały szczegółowe postulaty de lege ferenda, co do zmiany przepisów ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta dotyczące w szczególności odejścia od konieczności wykazania obiektywnego naruszenia zasad wiedzy medycznej jako przesłanki odpowiedzialności, odejścia od różnicowania szkód powstałych w szpitalach oraz poza nimi, jak i rozszerzenia zakresu definicji zdarzenia medycznego o szkody powstałe w związku z naruszeniem praw pacjenta i szeroko rozumianą profilaktyką leczenia. W artykule proponuje się również rezygnację z ustalenia kręgu podmiotów pośrednio poszkodowanych przez pryzmat posiadania formalnego statusu spadkobiercy na rzecz znanego z przepisów art. 446 § 3 i 4 Kodeksu cywilnego zabiegu polegającego na powiązaniu uprawnienia do dochodzenia świadczenia odszkodowawczego w przypadku śmierci pacjenta z rzeczywistą więzią emocjonalną łączącą zmarłego z wnioskodawcą.

12

Zespół stresu związanego z błędem medycznym w teorii i praktyce – przegląd narracyjny

67%

Kruczaj K., Krawczyk E., Piegza M.

Medycyna Pracy

|

2023

|

vol. 74

|

issue 6

513-526

EN

Accusations of medical malpractice, increasingly common among healthcare professionals, are a massive source of stress which can lead to the development of medical malpractice stress syndrome (MMSS). The symptoms of this syndrome are often compared to those in post-traumatic stress syndrome (PTSD), and the doctors are referred to as “second victims” of medical mistakes. The aim of the publication is to highlight MMSS, its symptoms, its similarity to PTSD, its consequences, and methods of prevention and management. In addition, attention was paid to the number of medical malpractice lawsuits among medical specialties mostly affected by this problem to illustrate the scale of the phenomenon. The publication is a narrative review. Medical databases (PubMed, ResearchGate, Biblioteka Nauki), termedia and Jurnals.viamedica service from the years 1988–2023 were reviewed. The MMSS manifests itself with symptoms such as anger, frustration, anxiety, guilt, sleeping disorders, loss of self-confidence, and depression. Later, somatic symptoms, such as cardiovascular, also appear. The MMSS may lead to unnecessary ordered examinations, delayed therapeutic processes, or premature retirement from the profession. Recently, patients have become more aware of their rights, resulting in an increase in malpractice lawsuits, particularly in specialties such as gynecology and obstetrics, neurosurgery, and radiology. Concerns about the legal consequences of medical errors may affect future specialization choices. Graduates tend to avoid specialties with a high risk of medical malpractice. Coping with MMSS requires social support and cooperation between doctors and lawyers or psychiatrists. Prevention of MMSS includes awareness of stress reactions and procedures decreasing the risk of committing medical malpractice. The prevalence of MMSS among physicians and the impact of the risk of medical malpractice lawsuits on the choice of medical specialty in Poland require further examinations.

PL

Coraz powszechniejsze wśród pracowników ochrony zdrowia oskarżenia o niedopełnienie obowiązków zawodowych stanowią silne źródło stresu, który może prowadzić do rozwoju zespołu stresu związanego z błędem medycznym (medical malpractice stress syndrome – MMSS). Jest on często porównywany do zespołu stresu pourazowego (post-traumatic stress disorder – PTSD), a lekarze są określani jako drugie ofiary (second victims) błędów medycznych. Celem publikacji jest zwrócenie uwagi na MMSS, jego objawy, podobieństwo do PTSD i konsekwencje oraz metody zapobiegania mu i radzenia sobie z nim. Ponadto w celu zobrazowania skali zjawiska zwrócono uwagę na liczbę pozwów o błąd medyczny wśród specjalizacji lekarskich, których ten problem dotyczy najczęściej. Praca ma charakter przeglądu narracyjnego. Poddano analizie informacje zawarte w medycznych bazach artykułów i czasopism naukowych (PubMed, ResearchGate, Biblioteka Nauk), wydawnictwie termedia oraz serwisie Jurnals.viamedica z lat 1988–2023. Psychiczne objawy MMSS obejmują gniew, frustrację, lęk, poczucie winy, problemy ze snem, utratę wiary w siebie i nastrój depresyjny. Następnie pojawiają się także objawy somatyczne, w tym sercowo-naczyniowe. Zespół ten może prowadzić do zlecania pacjentom zbędnych badań, odwlekania decyzji terapeutycznych lub przedwczesnego odejścia z zawodu. W ostatnich latach pacjenci są bardziej świadomi przysługujących im praw, przez co liczba pozwów sądowych o błąd medyczny rośnie, szczególnie w takich specjalizacjach jak ginekologia i położnictwo, neurochirurgia i radiologia. Obawy przed prawnymi skutkami błędów medycznych wpływają na wybór specjalizacji przez absolwentów uczelni medycznych, którzy często unikają specjalizacji związanych z wysokim ryzykiem popełnienia błędu. W radzeniu sobie z MMSS konieczne jest wsparcie społeczne oraz współpraca obarczonego błędem medycznym lekarza z prawnikami i nierzadko psychiatrami, a profilaktyka MMSS obejmuje znajomość reakcji na stres oraz postępowanie, które zmniejszy ryzyko popełnienia błędu medycznego i jego sądowych konsekwencji. Rozpowszechnienie MMSS wśród lekarzy i wpływ ryzyka pozwu o błąd lekarski na wybór specjalizacji medycznej w Polsce wymagają dalszej oceny.

Refine search results

Śmierć pacjenta wywołana zastosowaniem sztucznej inteligencji w technologiach medycznych – analiza prawnokarna

Physicians’ liability for medical errors – risk factors and possible actions

Pojęcie błędu medycznego, zdarzenia niepożądanego i choroby jatrogennej – rozważania terminologiczne

Rozważania nad przydatnością pojęcia błędu medycznego dla ustalenia odpowiedzialności karnej lekarza za negatywne skutki dla życia i zdrowia pacjenta powstałe w procesie leczenia na gruncie polskiej literatury i orzecznictwa

Niepełnosprawność dziecka a błąd medyczny

Organizacyjny błąd medyczny

Odszkodowania i zadośćuczynienia za błędy medyczne. Analiza orzecznictwa sądów powszechnych z lat 1989-2015

Ograniczona względami ekonomicznymi dostępność świadczeń zdrowotnych a naruszenie przez lekarza reguł ostrożności

No Fault Insurance Systems in Polish Law and in other European Legal Systems

Błąd medyczny w teorii i praktyce – przegląd najważniejszych zagadnień

Uwagi do polskiego systemu pozasądowej kompensacji szkód medycznych na tle nowozelandzkiego Injury Prevention, Rehabilitation, and Compensation Act

Zespół stresu związanego z błędem medycznym w teorii i praktyce – przegląd narracyjny