Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 32

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  baśń
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

"Żyła niegdyś królewska para"… - śląskie baśnie czarodziejskie o królewnach, smokach i …

100%
Olszewska B.
Literatura Ludowa
|
2017
|
issue 2
EN
The characteristic features of Silesian fairy tales are their democratic nature and ideological layer, both of which are obviously a result of the complicated history of this region (Germanization, social exploitation of the common people). Understandably, young readers are not likely to find these political contexts and nuances of interest as they expect fairy tales to offer an engaging plot full of adventures, play and even humor. This causes the fairy tale to become affiliated with other folk genres (e.g. the legend) or the historical novel. These links are especially conspicuous in making the space, time and characters very concrete: the character has a name and performs the profession characteristic of this geographical region. The traditional fairy tale refers to an undefined time and place and leaves the charter considerably undefined. The authors of Silesian tales do not always follow the rules of the genre closely. They refer to folkloristic, regional, mythical and religious sources coming from ancient times until today. They also use international tropes and motifs (the lost princess, the dragon, the magician’s apprentice, the beauty and the beast, the prince transformed into an animal, magical objects), which they imbue with the local color for educational purposes and, perhaps, to meet the young reader’s expectations.   
PL
Charakterystyczną cechą śląskich baśni jest jej demokratyzm i ideologiczne nacechowanie, zrozumiałe ze względu na zawiłą historię tego regionu ( germanizacja, wyzysk społeczny ludu). Oczywiście, dla młodego czytelnika polityczne uwikłania i niuanse nie są istotne. Od baśni oczekuje atrakcyjnej fabuły, pełnej przygód, zabawy a nawet humoru. To sprawia, że wchodzi ona w koneksje z innymi folklorystycznymi formami, np. podaniem, legendą, a nawet powieścią historyczną. Owe związki widoczne są zwłaszcza w sposobach konkretyzowania przestrzeni i czasu akcji oraz bohatera, który posiada imię, wykonuje typowy dla tego obszaru geograficznego zawód. Tradycyjna baśń wskazuje na bliżej nieokreślone miejsce i czas, nie precyzuje, kim jest bohater. Autorzy baśni śląskich nie zawsze ściśle przestrzegają reguł gatunku, natomiast odwołują się do źródeł folklorystycznych, regionalnych, mitologicznych, religijnych (począwszy od starożytności po współczesność), wykorzystują w swych opowieściach międzynarodowe wątki i motywy (zaginionej królewny, smoka, ucznia czarnoksiężnika, pięknej i bestii, królewicza zaklętego w zwierzę, magicznych przedmiotów), którym nadają lokalny koloryt, zgodnie z wychowawczymi założeniami i może oczekiwaniami dziecka. 
2
Publication available in full text mode
Content available

Baśń w okowach edukacji

89%
Kaliszewska-Henczel M.
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
|
2020
|
vol. 15
|
issue 2(56)
23-36
EN
The paper presents the case of introducing children to fairytale literature. Fairytales, which initiate children’s literary education, tend to be interpreted as typical didactic pieces at school. Their potential connected with influencing the emotional realm and developing aesthetic sensitivity is underestimated. The aim of the research is to recognize the ways of introducing fairy tales and presenting them in selected textbooks used in early education. The subjects of the analysis include “My i nasz elementarz” [We and Our Primer] and “My i nasza szkoła” [We and Our School]. The choice of the above mentioned textbooks resulted from the desire to learn what ways of using fairy tales (or their components) are propagated by the contemporary creators of early childhood education goals. These considerations led me to the description of reception through cognition (intellectual cognition, the fulfillment of didactic goals) and constitute the first part of the article, which I compared with the intuitive reception that grew out of psychoanalytic interpretations. Knowledge, which has its source in a psychoanalytical approach, can provide valuable support in designing activities and creating conditions for the reception of texts in early literary education.
PL
W niniejszym tekście pochylam się nad kwestią wprowadzania dzieci w literaturę baśniową. Baśnie, inicjujące edukację literacką dzieci, w szkolnej rzeczywistości są zazwyczaj interpretowane jako typowe utwory dydaktyczne, a ich potencjał związany z oddziaływaniem na sferę emocjonalną i rozwijaniem wrażliwości estetycznej – niedoceniany. Celem badań uczyniłam poznanie sposobu wprowadzania baśni oraz prezentowania ich w wybranych podręcznikach edukacji wczesnoszkolnej. Przedmiotem analiz stały się My i nasz elementarz i My i nasza szkoła. Wybór powyższych książek wynikał z chęci poznania sposobów wykorzystywania baśni (bądź jej komponentów) propagowanych przez aktualnych twórców celów edukacji wczesno­ szkolnej. Rozważania te doprowadziły mnie do opisu odbioru po­przez  poznanie  (intelektualne,  realizacja  celów  dydaktycznych) i stanowią pierwszą część tekstu, której przeciwstawiam odbiór intuicyjny, wyrosły z interpretacji psychoanalitycznych. Wiedza mająca źródło w podejściu psychoanalitycznym może stanowić cenną podporę w konstruowaniu działań i warunków odbioru tekstów we wczesnej edukacji literackiej.
3
Publication available in full text mode
Content available

Baśnie jako przestrzeń socjalizacji – na przykładzie baśniowego wizerunku matki

75%
Pilawska R.
Kultura i Wychowanie
|
2019
|
vol. 15
|
issue 1
187-198
EN
Fairytales, along with myths and biblical parables, have built the foundation of human consciousness. The dreams and experiences of many generations have been accumulated. Do these stories continue to play an important role in the socialisation of the younger generation in today’s reality of the Internet and ubiquitous media? This paper attempts to answer this question by analysing the archetypal image of the mother in two fairytales – Cinderella and Snow White. The literary versions of the two fairytales by the Brothers Grimm, and “Cinderella” by Charles Perrault, served as the source texts. Taking into consideration the important role of contemporary media in the process of inculturation of society, I decided to include the animated versions of these fairytales created by the Walt Disney Company. To show a different interpretation of the role of stepmother, I referred to Michael Cohn’s feature film “Snow White: A Tale of Terror?” (1997). I focused on determining the role of the contrast between the fairytale loving mother and the wicked stepmother in children’s development and in the socialisation process.
PL
Baśnie, wraz z mitami i przypowieściami biblijnymi, budowały podstawy ludzkiej świadomości. Zostały w nich nagromadzone marzenia i doświadczenia wielu pokoleń. Czy w dzisiejszej rzeczywistości doby Internetu i wszechobecnych mediów, te fantazyjne historie nadal odgrywają istotną rolę w procesie socjalizacji młodego pokolenia? W poniższej pracy próbowałam udzielić odpowiedzi na to pytanie, dokonując analizy archetypowego wizerunku matki w baśni o Kopciuszku i Królewnie Śnieżce. Za teksty źródłowe przyjęłam literackie wersje obu utworów autorstwa braci Grimm oraz opowiadanie Kopciuszek, czyli pantofelek z popielniczki Charlesa Perraulta. Uwzględniając współczesną istotną rolę mediów w procesie inkulturacji społeczeństwa, zdecydowałam się także odwołać do wersji animowanych tych baśni stworzonych przez wytwórnię Walt Disney Company. W celu zaprezentowania odmiennej interpretacji roli macochy w Królewnie Śnieżce, odniosłam się również do filmu fabularnego w reżyserii Michaela Cohna pod tytułem Snow White: A Tale of Terror? z 1997 roku.. Wedle przyjętych założeń skoncentrowałam się na określeniu roli kontrastu pomiędzy baśniową kochającą matką, a niegodziwą macochą w procesie rozwoju i socjalizacji dziecka.
4
Publication available in full text mode
Content available

Between the Prototype and the Adaptation: A Plot Analysis of the Contemporary Editions of Hans Christian Andersen’s Fairy Tales - Transformations of the Religious Content

75%
Jaworska M.
Literatura Ludowa
|
2020
|
issue 1
EN
Hans Christian Andersen’s fairy tales, for years regarded as children’s literature classics,remain unknown even among the most committed readers. This is indicated by the resultsof a survey I conducted on the knowledge of the content of Andersen’s most popular works.The answers of the parents of preschool children have prompted me to analyze the latestpublications including the writer’s stories. The article presents my conclusions drawn fromthe comparison of contemporary editions of fairy tales for children with their prototypes interms of the occurrence of differences in the plot, especially the presence of the religiouscontent, often overlooked today. The criterion for the selection of the sources, which include32 Polish books by 14 different publishers, was the date of publication (after 2000) and therequirement to include at least one of the following stories: “The Snow Queen” (22 texts),“The Little Mermaid” (18 texts) or “The Wild Swans” (9 texts). The analysis has enabledindicating certain tendencies in the way changes were introduced to the stories in the editionsof the fairy tales for 4-, 5- and 6-year-olds. It has also highlighted the problem of openparaphrasing. The second part of the article contains reflections on simplifying fairy talesfor children’s use and methods of removing content considered too difficult and abstractor sad and traumatic. The article concludes with an evaluation of this phenomenon froma pedagogical-psychological and publishing perspective.
PL
Baśnie Hansa Christiana Andersena, od lat uznawane za klasykę literatury dziecięcej, nawet wśród grona zdeklarowanych czytelników pozostają do dzisiaj tak naprawdę nieznane. Wskazują na to wyniki przeprowadzonej przeze mnie ankiety na temat znajomości treści najpopularniejszych utworów Duńczyka. Odpowiedzi rodziców dzieci przedszkolnych stały się przyczynkiem do analizy najnowszych publikacji z opowieściami tego pisarza. Artykuł prezentuje wnioski płynące z porównania współczesnych wydań baśni dla dzieci z ich pierwowzorami pod kątem występowania różnic fabularnych, przede wszystkim obecności treści religijnych, szczególnie często dziś pomijanych. Kryterium doboru materiału badawczego, obejmującego 32 polskie książki czternastu różnych wydawnictw, stanowiły data publikacji (po 2000 r.) i wymóg zawierania przynajmniej jednej z trzech opowieści: Królowej Śniegu (22 teksty), Małej Syrenki (18 tekstów) lub Dzikich Łabędzi (9 tekstów). Analiza pozwoliła wskazać pewne tendencje w sposobie wprowadzania zmian w wydaniach baśni dla 4-, 5- i 6-latków, a także uwypuklić istniejący problem jawności parafrazowania. Druga część artykułu zawiera refleksje na temat upraszczania baśni na użytek dziecięcy oraz metod usuwania z nich treści uznawanych za zbyt trudne i abstrakcyjne lub smutne i traumatyczne. Całość wieńczy próba oceny zjawiska z perspektywy pedagogiczno-psychologicznej oraz wydawniczej.
5
Publication available in full text mode
Content available

Przemiany symboliki wilka w litaraturze dziecięcej

75%
Nosek A.
Ars inter Culturas
|
2019
|
vol. 8
53-66
EN
The following article draws the reader’s attention to the symbolism of the wolf in culture and literature for children in a diachronic view. The author depicts significant changes in the image and appraisal of the animal. She has shown that the wolf has gone through a peculiar process of metamorphosis from degradation (it symbolized evil in classic folk fairy tales), to affirmation in contemporary Polish literature for young readers. The character of the wolf, especially in contemporary postmodernist fairy tales, gains new interpretations and a novel positive axiology. The wolf is mainly portrayed as a domesticated dog or a playing child, it is considered a man’s friend, or reflects the primal nature which requires protection and respect (pro-ecological views). Moreover, the texts which place the wolf in the context of contemporary culture, especially consumerism, seem to be equally interesting.
6
Publication available in full text mode
Content available

(Nie)szczęsliwy happy end. O szczęściu w literaturze dla dzieci i młodzieży (na przykładzie powieści „Panna Nikt” Tomka Tryzny)

63%
Szwagrzyk A.
Amor Fati
|
2015
|
issue 1
97-110
EN
Happy ending is known to every reader and viewer. Happy endings is present in the culture of antiquity. In the literature for children happy ending is often unhappy, goes only unhappy. Science of happiness (polish term: felicytologia) answer questions on happiness in the literature for children and young people. Doing an analysis of the novel in 1994 under the title "Miss Nobody", author: Tomek Tryzna. The novel is about an adolescent girl who is going through a lot of drama. It has various difficult problems, can not find happiness. Her happiness turns out to be really bad luck. The girl decides to commit suicide, because she is very lonely and does not under-stand her family and friends. She has the nickname 'nobody', invented his friends. Nick shows that Mary is insig-nificant person. Marysia falls with love twice in her friends – Kasia end Ewa. Friends do not love her. Happiness and sadness always come together in her life. Children's literature shows how happiness and unhappiness are together in life. The concept of (un)happiness is necessary to describe a novel for young readers, where happiness is often bittersweet.
7
Content available remote

Transformacje wzorców baśniowych w literaturze dziecięcej obecnej na współczesnym rynku wydawniczym

63%
Kowalczyk K.
Literatura i Kultura Popularna
|
2017
|
vol. 23
135-151
EN
What the contemporary publishing market offers the youngest readers are texts that make various forms of fairy tale characters — a strongly representative group among them consists of texts that are transformations of fairy tale patterns that are deeply rooted in the mass imaginations (including children’s imagination), which promote a new version of a well-known story: fairy tale renarrations. Such texts not only constitute evidence of changes in the fairy tale genre, but also prove the continuous updates on fairy tales. The aim of the article is to present and discuss how the authors modify specific characteristics of the fairy tale and play with its tradition. The examples of recognizable fairy tale patterns that are deeply rooted in the culture (Little Red Riding Hood, Snow White, Hansel and Gretel, Sleeping Beauty, Cinderella) were used to present the primary mechanisms of use and modification of fairy tales in children’s literature on the post-2000 Polish publishing market. The description of intertextual relationships between the fairy tale patterns and their renarrations (renarration mechanisms) has been supplemented with an analysis of influence of popular culture on children’s literature (interpenetrating of cultural and literary circulations) and the fashion for fairy tales. The studied works include those that have been written with gender education in mind, promotion of knowledge on rights of a child or the environment and those primary aim of which is to entertain the young audience through reading. The article is also an encouragement to reflection on the genealogy of contemporary fairy tales and the shape, in which the “children’s fabulous fairy-tale-sphere” functions, and the factors that influence it.
8
Content available remote

Baśniowa przestrzeń Sali Doświadczania Świata jako miejsce recepcji uniwersalnych wartości międzyludzkich

63%
Bera A.
Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
|
2020
|
issue 1(34)
38-55
PL
Baśnie stanowią nieprzebrane bogactwo treści dotyczących głównie prawidłowości ludzkiego życia. Przekazywane z pokolenia na pokolenie, zmieniły swój formalny kształt lub wiodącego adresata, lecz zachowały unikatową i prostą w odbiorze istotę ludzkich zachowań, myśli i uczuć. Wykorzystywane w ramach oddziaływań biblioterapeutycznych wspomagają proces przekazywania ważnych z rozwojowego punktu widzenia wartości międzyludzkich. Z kolei realizowana w Sali Doświadczania Świata idea Snoezelen ukazuje pełnię akceptacji dla podejmowania różnych przedsięwzięć w imię podążania za najbardziej aktualnymi oraz najważniejszymi potrzebami i preferencjami odbiorców. Szeroka oferta bodźców sensorycznych umożliwia nadawanie większego znaczenia treściom prezentowanym w wybranych utworach baśniowych. Artykuł stanowi przegląd wybranych zagadnień dotyczących oddziaływania baśni na dziecko oraz podejmuje próbę autorskiej analizy możliwości połączenia dwóch form oddziaływań: baśni oraz Snoezelen. Ponadto podejmuje wątek cech wspólnych wspomnianych metod oddziaływań. W ramach ukazania praktycznego zastosowania baśni i Snoezelen, zwieńczeniem artykułu jest autorska propozycja wykorzystania baśni w Sali Doświadczania Świata. Na przykładzie wybranej, powszechnie znanej baśni ukazany został pomysł aranżacji przestrzeni i dostosowania bodźców zmysłowych adekwatnych do treści ukazanych w baśni.
EN
Fairy tales are a vast wealth of content regarding mainly the accuracy of human life. Passed down from generation to generation have changed it’s formal shape or a leading recipient but preserved a unique and simple in essence of human behavior, thoughts and feelings. Used under the impact of bibliotherapy support the process of transferring important development point of view, human values. In turn, practised in Snoezelen Room, the idea of Snoezelen shows full acceptance for making various projects in the name of following the most up-to-date and the most important needs and preferences of customers. A wide range of sensory stimuli allows to give greater meaning to the content presented in selected works of fairytale. The article provides an overview of selected issues from the scope of the fairy tale and attempts to author’s analysis of the ability of the two forms of interactions: fairy tales and Snoezelen. In addition, takes the thread common features of these methods. Within the framework of the publication of the practical application of fairy tales and Snoezelen, the culmination of the article is the author’s proposal for the use of fairy tales in Snoezelen Room. For example, selected, well-known fairy tales was shown the idea of interior space and adaptation of sensory stimuli relevant to the content depicted in fairy tales.
9

Wartości baśni w pracy z dziećmi przedszkolnymi

63%
Rutka W.
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
|
2012
|
issue 2(24)
27-44
PL
Baśń stanowi niewątpliwie istotny element kultury duchowej społeczeństw. Jest jednym z podstawowych gatunków epiki ludowej, w której w fantastycznej formie ludowej, utrwalone zostały poglądy na stosunki międzyludzkie, ideały dobra i sprawiedliwości oraz kryteria oceny ludzkich poczynań. Celem artykułu jest przybliżenie trzech podstawowych wartości baśni: wychowawczych, dydaktycznych i terapeutycznych, które mają doniosłe znaczenie dla rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym, a także dla procesu edukacyjnego. Tekst jest analizą wybranej literatury przedmiotu.
EN
A fairy tale is undoubtedly an important element of the spiritual culture of society. It is one of the major types of folk epics, in which in fantastic form of folk have been established views on human relationships, ideals of right and justice, and criteria for evaluation of human endeavour. Aim of this paper is to present three fundamental values ??of fairy tales: educative, educational and therapeutic, which are particularly relevant to the development of a child in preschool, and for the educational process. The text represents an analysis of selected literature.
10
Publication available in full text mode
Content available

Le conte dans la poésie catastrophiste : Krzysztof Kamil Baczyński et Tadeusz Gajcy

63%
Vandenborre K.
Prace Polonistyczne
|
2014
|
vol. 69
163-175
EN
In the present article an attempt is made to describe the use of fairy tale in catastrophist poetry, focusing more specifically on Krzysztof Kamil Baczyński and Tadeusz Gajcy’s works. Both poets allude to the despair of the Second World War by contrasting the idyllic Arcadia of fairytale world with the hopeless universe of the apocalyptic reality. Unconnected with the reality, fairy tale may seem unattainable, like an unseizable dream. But it can also be the victim of the omnipresent evil of the war and decomposes from the inside, unable to avoid its baleful power. A careful analysis of Baczyński and Gajcy’s works shows that this subtle relationship between fairy tale and evil or death recurs in their poetry, and is even widespread in their period. The popularity of this strategy raises therefore the question of the existence of a separate category that could be called ‘catastrophist fairy tale’. The paper is divided into three parts: the first part is devoted to Baczyński, the second one — to Gajcy and the third one offers a synthetic reflection on the notion of ‘catastrophist fairy tale’.
11
Publication available in full text mode
Content available

Zabawa konwencjami w Hoodwinked!

63%
Kozera D.
Acta Humana
|
2015
|
vol. 6
EN
Hoodwinked! is a computer-animated movie retelling the story of Little Red Riding Hood. Although the storyline of a little girl who is harassed by the wolf while going to her grandma is retained, the creators have played with narrative conventions and changed it into a whodunit musical with the “Rashomon effect”. Many unexpected twists added to the story build up a completely new picture of the commonly known fairy tale. This paper focuses on the unique intertextuality of Hoodwinked! which is a prime example of the postmodern genre with a host of cinematic allusions and pop culture references. The analysis of these elements and ones specific for a folktale prove that such a combination forms a palatable product that cannot be called a pale imitation.
PL
Hoodwinked! to film będący przykładem animacji komputerowej, który opowiada na nowo historię Czerwonego Kapturka. Choć główna oś fabuły, w której mała dziewczynka zostaje zaatakowana przez wilka podczas swej wyprawy do babci, jest w nim zachowana, do znanej baśni wprowadzono też wiele zmian. Przede wszystkim twórcy filmu zabawili się narracyjną konwencją, zmieniając historię w musicalowy kryminał z „efektem Rashomon”. Stąd wiele niespodziewanych zwrotów akcji zmienia obraz dobrze znanego utworu. Opracowanie skupia się na wyjątkowej intertekstualności Hoodwinked!, który jest doskonałym przykładem kina postmodernistycznego z mnóstwem aluzji i odniesień do kultury popularnej. Analiza tych elementów i cech charakterystycznych baśni udowadnia, że film ten zasługuje na więcej aniżeli miano słabej imitacji.
12
Publication available in full text mode
Content available

Użycie konwencji. Instrumentarium grozy i jego misja w Ciemno, prawie noc Joanny Bator

63%
Zatora A.
Acta Humana
|
2015
|
vol. 6
EN
The article is an attempt at presenting Joanna Bator’s novel Ciemno, prawie noc as a book belonging to engaged literature and using the popular convention to criticise society. The first part contains examples and theoretical considerations about the changes in the convention of the horror novel, which consists of a gothic novel with various genres such as horror, thriller and detective story. The matter of their social dimension was touched on, for instance, with reference to Noël Caroll’s theory, Scandinavian detective story or the books by Alice Munro. The second part of article is composed of the review of conventional implements used by Bator that are typical of gothic novel, detective story, horror and fairytale. The use of specific implements, their accumulation and the disturbance of the convention are interpreted as a way of getting the readers to loose the well-known schema and drawing their attention to the relevant social problems. The convention of popular literature in Ciemno, prawie noc is designed for something more than only entertainment.
PL
Artykuł stanowi próbę przedstawienia powieści Joanny Bator Ciemno, prawie noc jako utworu należącego do literatury zaangażowanej i wykorzystującego popularną konwencję w celu dokonania krytyki społeczeństwa. W części pierwszej znajdują się głównie poparte przykładami teoretyczne rozważania na temat przeobrażeń konwencji powieści grozy. Zalicza się do niej powieść gotycką z jej dalszymi odmianami gatunkowymi, takimi jak horror, thriller i kryminał. Kwestia ich potencjalnego wymiaru społecznego zostaje poruszona w nawiązaniu między innymi do teorii Noëla Carolla, kryminałów skandynawskich czy utworów Alice Munro. Na część drugą tekstu składa się przegląd wykorzystanych przez Bator konwencjonalnych narzędzi przynależnych do powieści gotyckiej, kryminału, horroru i baśni. Użycie określonego instrumentarium, jego nagromadzenie i zaburzenie konwencji jest zinterpretowane jako sposób na wytrącenie odbiorcy ze znanego schematu i zwrócenie jego uwagi na istotne problemy społeczne. Konwencja literatury popularnej służy w Ciemno, prawie noc czemuś więcej niż tylko rozrywce.
13
Publication available in full text mode
Content available

Funkcje (i konsekwencje) wybranych paratekstów w edycjach baśni Grimmowskich wydanych w latach 2000–2021. Prolegomena

63%
Kowalczyk K.
Porównania
|
2023
|
vol. 33
|
issue 1
85-105
EN
This article focuses on representative paratexts accompanying Polish language editions in fairy tales from Jacob and Wilhelm Grimms’ selection published in the Polish market in 2000-2021. On a basis of, among others, forewords, afterwords, blurbs, information included in prelims, and colophons, an attempt was made to signal research problems concerning the cultural status of Grimms' Fairy Tale emerging from paratexts. A particular attention was paid to communication strategies of editors, publishers and translators, as well as to potential receiving consequences of elements surrounding and supplementing the actual text of a tale.  
PL
Artykuł koncentruje się na reprezentatywnych paratekstach towarzyszących polskojęzycznym edycjom baśni ze zbioru Jakuba i Wilhelma Grimmów wydanych na polskim rynku wydawniczym w latach 2000–2021. Na podstawie m.in. przedmów posłowi, blurbów, informacji zawartych na czwórce tytułowej, kolofonów podjęto próbę zasygnalizowania problemów badawczych, dotyczących kulturowego statusu baśni Grimmowskich, jaki wyłania się z paratekstów. Szczególną uwagę zwrócono na strategie nadawcze redaktorów, wydawców i tłumaczy oraz potencjalne odbiorcze konsekwencje elementów stanowiących obudowę i uzupełnienie tekstu właściwego baśni.
14
Publication available in full text mode
Content available

Złota legenda o św. Krzysztofie w wybranych utworach dla dzieci

63%
Nosek A.
Ars inter Culturas
|
2020
|
issue 9
317-328
EN
The following article depicts the character and symbolism of St. Christopher in culture and literature for children diachronically.The author has analyzed selected hagiographic legends, fairy tales, and short stories from the nineteenth, twentieth and twenty-first centuries with reference to the medieval canonical text of The Golden Legend. This comparative method has allowed the author to sketch out the transformations of the le-gend of St. Christopher as well as the similarities and differences between the analyzed works.The changes in the image of St. Christopher in children’s literature are determined by pedagogical motives and the need to protect children from images of cruelty and Christ’s mar-tyrdom
15
Publication available in full text mode
Content available

Antybaśń w nowelistycznej ramie. O Naszyjniku Guy de Maupassanta

62%
Chomiuk A.
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
|
2017
|
issue 6
195-205
EN
The article focuses on the analysis and interpretation of a short story by Guy de Maupassant, entitled The Necklace. The description of the assumptions related to the structure and the plot of this literary work was combined with a depiction of its psychological and philosophical contexts (Bovarysme, Schopenhauerism). Two plot layers were distinguished within the work. Onto a realistic background, the author applied an innuendo to the fairy tale about Cinderella in order to demonstrate the discrepancy between reality and daydreams. The reference to the tale as moralistic preaching on a potential turn of fate for the better became, within “the real story”, a tale on the price Cinderella pays for the possibility to go to the ball.
PL
Treścią artykułu jest analiza i interpretacja noweli G. de Maupassanta Naszyjnik. Opis założeń konstrukcyjno-fabularnych utworu powiązano z wyeksponowaniem jego psychologiczno-filozoficznych kontekstów (bowaryzm, schopenhaueryzm). W utworze zostały wyodrębnione dwa porządki fabularne. Na realistyczne tło autor nałożył aluzje do baśni o Kopciuszku, służące ukazaniu rozdźwięku między rzeczywistością i marzeniami. Odwołanie do baśni jako moralistycznego pouczenia o możliwej zmianie losu na lepsze stało się w „prawdziwej historii” opowieścią o cenie, jaką płaci Kopciuszek za możliwość pójścia na bal.
16
Publication available in full text mode
Content available

O (dez)iluzji oraz drogach i bezdrożach przeznaczenia w "Ofierze królewny" Jana Lemańskiego

62%
Ratuszna H.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2016
|
vol. 33
|
issue 3
197-206
EN
The article analyses the phenomenon of identity crisis in a “modern man” (“at the threshold of modernity”). Lemański employs a fairy-tale convention, the result, however, is an anti-fairy-tale (to use Anna Czabanowska – Wróbel’s term). Irony, laughter or grotesque elements suggest that the literary intention of the author of Bajki was an interesting commentary on reality (critics, including Zenon Przesmycki, pointed the renaissance of fairy tales found in modernist literature). Lemański’s work is characterised by a somewhat careless approach to the form, which becomes the principle describing the world represented. The theme of destiny, the topos of wandering as well as initiation themes match the fairy-tale convention, albeit processed in an interesting way.
17
Publication available in full text mode
Content available

“Смерць” казкiў “Казках жыцця”: метамарфоза сюжэтнай структуры

51%
Чукiчова Н.
Białorutenistyka Białostocka
|
2015
|
vol. 7
PL
Artykuł poświęcony jest zbadaniu struktury fabularnej nowel alegorycznych Jakuba Kołasa z cyklu „Baśnie życia”. Przedmiotem zainteresowania są niektóre modyfikacje wewnętrzne oraz transformacje twórcze archetypowych „formuł” fabularnych (mitologicznych, folklorystycznych) jako wynik przezwyciężenia przez fabułę „baśni życia” swojej podstawy strukturalnej, w której roli widzi się przede wszystkim fabuła baśni ludowej. Na podstawie przeprowadzonej analizy „morfologicznej” fabuł nowel Kołasa rozpatrywany jest problem autorskiego wznowienia baśniowych archetypów fabularnych w wątku literackim, „zanik” warunkowy w nim stereotypu strukturalnego baśni ludowej oraz narodziny fenomenu rodzajowego – „baśni życia”.
EN
The article is dedicated to the study of plot-construction in allegoric novels of the cycle “Life’s Fairy Tales” by Yakub Kolas. Certain inner modifications and creative transformations of archetype plot “formulae” (mythological, folklore) as the result of breaking by the “life’s fairy tales” of the plot of its structural proto-bases, which is seen in the folklore fairy tale plot, are examined in the article. On the basis of the “morphological” analysis of the plots of the novels written by Kolas the issue is regarded about the authorial renewal of fairy tales’ archetypes in a literary plot, the conditional “death” of the structural fairy tale stereotype in this plot and the birth of the genre phenomenon of a “life’s fairy tale”.
18
Publication available in full text mode
Content available

Polskie reinterpretacje baśni Piotra Jerszowa. Analiza trzech adaptacji literackich

51%
Vandenborre K.
Prace Polonistyczne
|
2016
|
vol. LXXI
257-272
EN
The present article is based on three literary rewritings of The Little Humpbacked Horse (Конёк-Горбунок, 1834): 1) The Tale of Knight Niezginek, the Self-cutting Sword and the Self-playing Gusli (Baśń o rycerzu Niezginku, mieczu samosieczu, i o gęślach samograjach) by Antoni Józef Gliński, 2) The Little Humpbacked Horse (Konik Garbusek) by Jan Brzechwa and 3) The Little Fatty Horse (O koniku Grubasku) by Jerzy Niemczuk. Gliński’s wonder tale appeared in 1853 in the second volume of The Polish Tale Teller, Brzechwa’s poem was presented in 1949 as a summary of Ivan Ivanov-Vano’s film and Niemczuk’s story was part of Mr. Mess’s Ring (Pierścień pana Bałagana) that came out in 1993. These works were therefore published in very different periods and literary contexts that had inevitable influence on writers’ approach to the Russian original.
19
Publication available in full text mode
Content available

Miłość w cieniu Śmierci. O wybranych lirykach Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

51%
Paweł Józef S.
Ogrody Nauk i Sztuk
|
2014
|
issue 4
588-594
PL
Artykuł podejmuje próbę kontekstualnej interpretacji wybranych liryków Krzysztofa Kamila Baczyńskiego o zabarwieniu erotycznym. Kontekst biografi czny i historyczny odcisnął niebywałe piętno na dorobku poety. W lirykach erotycznych obok beztroskich, baśniowych scenerii z biegiem czasu pojawiają się coraz wyraźniejsze i groźniejsze symptomy straszliwej rzeczywistości wojny i okupacji. W tych wierszach miłość współistnieje ze śmiercią. Poeta szuka ocalenia i odtworzenia pierwotnego świata natury. Zostaje jednak pokonany przez złowrogie mechanizmy historii.
EN
The article att empts to provide a contextual interpretation of a few chosen poems with an erotic tinge writt en by Krzysztof Kamil Baczyński. The biographical and historical context left an extraordinary imprint on the poet’s work. In his erotic lyrics, along with light-hearted, fairy tale like scenery appear, in the course of time, increasingly clear and menacing signs of the horrifying reality of war and Nazi occupation. In this poetry love and death interweave. The poet searches for salvation and recovery of the original world of nature. Nevertheless, he ends up being defeated by the terrifying forces of history.
20
Publication available in full text mode
Content available

O chwalebnej matce, Janie bez brody i ślepej królewnie, czyli Bettiny von Arnim światy wyimaginowane

51%
Nowara-Matusik N.
Wortfolge. Szyk Słów
|
2018
|
issue 2
71-83
EN
The article presents three fairy tales by Bettina von Arnim: Der Königssohn [The King’s Son], Die blinde Königstochter [The Blind Princess] and Hans ohne Bart [Beardless Hans]. These texts are studied from the point of view of their poetics and their rootedness in the romantic worldview. Moreover, on the example of Der Königssohn fairy tale, an attempt is made at feminist interpretation, while Hans ohne Bart is read using psychoanalytic tools.
DE
Den Gegenstand des Beitrags bilden drei Märchen von Bettina von Arnim: Der Königssohn, Die blinde Königstochter und Hans ohne Bart. Die Texte werden in Bezug auf ihre Poetik und ihre Verwurzelung in der romantischen Weltanschauung untersucht. Darüber hinaus wird am Beispiel von Der Königssohn die feministische Lesart erprobt, während Hans ohne Bart unter Einbezug des psychoanalytischen Ansatzes interpretiert wird.
PL
Przedmiotem artykułu są trzy baśnie Bettiny von Arnim: Der Königssohn [Królewski syn], Die blinde Königstochter [Ślepa królewna] oraz Hans ohne Bart [Jan bez brody]. Wymienione teksty są badane pod kątem ich poetyki oraz zakorzenienia w światopoglądzie romantycznym. Ponadto na przykładzie baśni Der Königssohn zostaje podjęta próba interpretacji feministycznej, podczas gdy Hans ohne Bart jest odczytywany z wykorzystaniem instrumentarium psychoanalitycznego.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.