Search results

1

Profesor Ryszard Wroczyński – w trzydziestą rocznicę śmierci

100%

Dąbrowska J. E.

Rozprawy z Dziejów Oświaty

|

2017

|

vol. 54

27–37

EN

This article presents the achievements of Ryszard Wroczyński (1909–1987), an outstanding Polish humanist, in the field of the history of education. The scope and dimensions of his various activities are known not only to academics. However, his extensive archival research and his historical heritage remain unknown to some, as he is usually identified with social pedagogy. The focal point of his work was history. He published a synthesis on the Polish educational heritage – a two-volume book Dzieje oświaty polskiej [The History of Polish Education] and a monumental elaboration on the history of physical culture, Powszechne dzieje wychowania fizycznego i sportu [World History of Physical Education and Sport]. Among other historical achievements of R. Wroczyński, it is worth mentioning the critical editions of source texts of the pedagogical classics, works on the pedagogical aspects of Warsaw positivism and biographic works. His impressive scientific activity is confirmed by his work in three scientific centres and his long-term position of the editor-in-chief of two quarterlies, “Przegląd Historyczno-Oświatowy” and “Wychowanie Fizyczne i Sport”.

2

Proces przemian w wychowaniu przedszkolnym w Łodzi po 1918 roku w świetle źródeł archiwalnych

72%

Sosnowska J.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2019

|

vol. 14

|

issue 3(53)

27-43

PL

Celem badań w niniejszym szkicu była próba ukazania przeobrażeń w dziedzinie wychowania przedszkolnego w Łodzi po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Problem badawczy stanowiła kwestia organizowania edukacji przedszkolnej przez łódzki samorząd, kiedy jedynymi placówkami dla dzieci w wieku przedszkolnym w mieście były ochronki społeczne, prowadzone przez organizacje filantropijne, parafie i społeczności różnych wyznań oraz osoby prywatne. Innym zagadnieniem było to, jakie impulsy i okoliczności zadecydowały o zorganizowaniu pierwszej i 12 kolejnych miejskich placówek przedszkolnych w Łodzi. W poszukiwaniu odpowiedzi sięgnięto do materiału źródłowego stanowiącego zasób Archiwum Państwowego w Łodzi, poddając analizie badawczej zgromadzone tam dokumenty (głównie Wydziału Oświaty i Kultury Zarządu m. Łodzi). W wyniku badań stwierdzono, że w roku 1922 zarząd miejski objął nadzorem pedagogicznym około 15 społecznych placówek przedszkolnych, ale kontrole ich pracy wychowawczej wykazywały wiele uchybień. Ta kwestia stała się głównym impulsem do podjęcia przez łódzki samorząd działań ukierunkowanych na zakładanie własnych instytucji wychowania przedszkolnego. Wniosek z badań: przeobrażenia, jakie można odnotować w obszarze edukacji przedszkolnej po 1918 r., to przede wszystkim próba ujednolicenia działalności pedagogicznej ochronek społecznych o różnym statusie, podniesienie poziomu pracy wychowawczej przez systematyczny nadzór i doskonalenie metodyczne oraz zapoczątkowanie – poprzez powołanie w 1924 r. pierwszego miejskiego przedszkola – sieci placówek przedszkolnych w mieście.

EN

The purpose of the research described in this work was to attempt to show transformations of pre-school education in Łódź after Poland had regained independence in 1918. The research was focused on the issue of organising pre-school education by Łódź local government, when the only institutions for pre-school children in Łódź included social shelters run by charitable organizations, parishes, communities of various denominations, and private individuals. Others issues included the stimuli and circumstances which decided about the organization of the first and the subsequent twelve municipal kindergartens in Łódź. The research was based on source materials kept in the National Archive in Łódź; the analysis included documents collected there (mainly documents of the Department of Education and Culture of the Municipal Board of Łódź). As a result, it was concluded that in 1922 the Board started pedagogical supervision of app. 15 community kindergartens and the inspection of their operation revealed many oversights. That issue became the main reason for action taken by the Łódź local government aimed at opening municipal pre-school institutions. The research has led to the conclusion that the transformations which could be observed in pre-school education after 1918 include, most of all, an attempt to standardize the pedagogical aspects of the operation of community shelters with a various status and to increase the level of education through regular supervision and methodological improvement, as well as starting a network of kindergartens in the city by opening the first municipal kindergarten in 1924.

3

Między poetyką kulturową a kulturą produkcji. Społeczny kontekst realizacji pierwszych filmów Andrzeja Wajdy

72%

Adamczak M.

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

|

2013

|

vol. 13

|

issue 22

73-90

EN

The article is an attempt to examining again the three first movies of Andrzej Wajda: Generation, Canal and Diamonds and Ashes, regarding archival protocols and production issues more then stict artistic or auteur factors. The inspiration was both production culture perspective and New Historicism of Stephen Greenblatt. The text shows how many additional factors played decisive role in realising those classical movies and how much the movies were connected with plays for cultural power and dominance in those historical reality. In effect we can observe specific kind of dispersive authorship in which film authors hasn’t full control on the final effacts of the movie, for example its social impact and audience recepton.

PL

The article is an attempt to examining again the three first movies of Andrzej Wajda: Generation, Canal and Diamonds and Ashes, regarding archival protocols and production issues more then stict artistic or auteur factors. The inspiration was both production culture perspective and New Historicism of Stephen Greenblatt. The text shows how many additional factors played decisive role in realising those classical movies and how much the movies were connected with plays for cultural power and dominance in those historical reality. In effect we can observe specific kind of dispersive authorship in which film authors hasn’t full control on the final effacts of the movie, for example its social impact and audience recepton.Artykuł stanowi próbę ponownego przyjrzenia się trzem pierwszym filmom Andrzeja Wajdy: Pokoleniu, Kanałowi oraz Popiołowi i diamentowi uwzględniając dokumenty archiwalne i materię produkcyjną w większym stopniu niż czynniki ściśle artystyczne i autorskie. Inspiracją są badania kultury produkcji oraz poetyka kulturowa Stephena Greenblatta. W efekcie tekst pokazuje jak wiele czynników pobocznych odgrywało decydującą rolę dla powstania danych tytułów oraz w jak wielkim stopniu filmy te były powiązane z ówczesnymi walkami o dominację kulturową. Tekst pokazuje w ten sposób wizję swoistego rozproszonego autorstwa, o mniejszym stopniu reżyserskiej kontroli względem powstającego dzieła, w również jego recepcji.

4

Ślady zapomnianej tożsamości. O roli źródeł w biografii Janusza Korczaka

72%

Sęczek M.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2020

|

vol. 26: ERRARE HUMANUM EST. BŁĘDY W BADANIACH HUMANISTYCZNYCH, ICH RODZAJE I KONSEKWENCJE

70-95

EN

The figure of Henryk Goldszmit (Janusz Korczak) is the topic of many bibliographical publications. In the face of a lack of strictly scholarly works in this field, texts, in which the boundary between fact and author’s interpretation is very fluid, seem to gain more importance. The aim of the article is to point out the issues stemming from this, and to highlight the importance of bibliographical works based on archival research and reliable criticism of sources. Juxtaposing the first chapters of An Attempt at a Biography by Joanna Olczak-Ronikier with a documentary take on the genealogy of the Old Doctor allows one to state that even those narratives, which are the most suggestive and attractive to the reader, cannot fill the gaps in historical knowledge. Without referring to the archives, verifying arguments regarded as obvious, or without a philological reflection on the texts by Korczak, the chances to correct the errors which build up and shape the contemporary reception of the legacy of Henryk Goldszmit, diminish.

5

Nieznany rękopis „Śmierci” z 1888 roku. Przyczynek do biografii Ignacego Dąbrowskiego ad fontes

72%

Goniewicz J.

Pamiętnik Literacki

|

2023

|

vol. 114

|

issue 3

189-198

PL

Artykuł poświęcono zachowanym do dziś rękopisom powieści „Śmierć” młodopolskiego autora Ignacego Dąbrowskiego. Spośród czterech manuskryptów dotychczas znane były tylko trzy, czwarty zaś – nieopracowany i niewspominany w źródłach naukowych – odnalazł się w wyniku kwerendy przeprowadzonej w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Zarówno sam rękopis, jak i dociekania archiwalne z nim związane stanowią interesujący przyczynek do rekonstrukcji biografii Dąbrowskiego, autora utalentowanego i na przełomie XIX i XX wieku cieszącego się poczytnością, a dziś niesłusznie pomijanego. Manuskrypt ukazuje kształtowanie się jego temperamentu literackiego oraz zaprzecza opiniom, jakoby wzorował on swój utwór na powieści „Bez dogmatu” Henryka Sienkiewicza.

EN

The article is devoted to the surviving manuscripts of a novel entitled “Śmierć” (“Death”) by the Young Poland writer Ignacy Dąbrowski. Only three of the four manuscripts were previously known by researchers, while the fourth was found as a result of a search at the National Library in Warsaw. It was previously undeveloped and unmentioned in any scholarly source. Both the elements comprising the manuscript itself and the archival research related to it make an interesting contribution to the reconstruction of the biography of Dąbrowski, a gifted writer, widely read writer at the turn of the 19th-20th century, but unjustly overlooked today. The manuscript also reveals the process of formation of the artist's literary temperament and denies earlier opinions that he modeled his novel on Henryk Sienkiewicz’s “Bez dogmatu” (“Without Dogma”).

6

Co odkrył Alfred Rowe na „Diabelskiej Grobli” w Trzebawiu?

72%

Janowski A.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2011

|

vol. 8

195-220

EN

In the southern part of the Woświn lake there is a vast peninsula called “the Devilish Causeway” by local people. On the peninsula there is located an archaeological site that was excavated by Alfred Rowe in 1934. During the research a stone construction measuring 10 x 11 m was found. Function of this feature had aroused controversy but in the end, W. Filipowiak’s hypothesis that these were the remains of a Slavic cult construction was accepted in the literature. Further analysis however of the archive materials has shown that the stone construction found by A. Rowe is not a Slavic cult construction but an underpinning of a wooden one- or more-storey building such as those built by medieval knighthood within motte-and-bailey castles or so-called “manor houses on a mound”. It is likely that its owner was a representative of the wealthy family von Wedel.

7

Zmagania z archiwami w kontekście badań biograficznych

72%

Skrzyniarz R.

Roczniki Pedagogiczne

|

2016

|

vol. 8(44)

|

issue 1

63-77

PL

W badaniach biograficznych bardzo ważnym elementem są metody zbierania danych, takich jak: dokumenty osobiste, listy, pamiętniki, wspomnienia, zapiski, dzienniki − są to źródła archiwalne. Zdecydowana większość źródeł znajduje się w archiwach: państwowych, kościelnych, uczelnianych, różnego rodzaju instytucji publicznych (np. ministerstwa, zakłady pracy, szkoły, szpitale, instytucje ubezpieczeniowe), prywatnych lub też w zbiorach prywatnych. Studenci pedagogiki, ale także historii prowadzący badania biograficzne zmagają się z różnego rodzaju przeszkodami w przeprowadzaniu kwerend archiwalnych, dlatego też artykuł ten ma na celu wspomóc ich na drodze poszukiwań biograficznych, wskazać przeszkody i zagrożenia, uczulić na napotkane źródła archiwalne. Jest publikacją o charakterze instruktażowym dla studentów, doktorantów i pracowników nieobeznanych z archiwami.

EN

An extremely important element of biographical studies is the choice of methods for collecting data, such as personal documents, letters, diaries, memoirs and notes (i.e., archival sources). The vast majority of sources are stored in the state archives, by the church, universities and various public and private institutions (e.g., ministries, workplaces, schools, hospitals, insurance companies), or in private collections. Students of pedagogy and of history conducting biographical studies encounter a variety of obstacles in their archival queries. The intention behind this article is to help them in their biographical investigations, identify obstacles and threats, and make them aware of the types of archival sources they may encounter. It is an instructional publication for students, PhD students and employees who are unfamiliar with archives.

8

Skłirowany Kraków. Na marginesie refleksji o mapowaniu kłirowych przestrzeni

72%

Hajdarowicz I., Nawojski R.

|

2023

|

vol. 19

|

issue 2

28-49

EN

The article refers to the concept of queer space and its application in research. It discusses the theoretical and empirical struggles observed during the research project that aimed at mapping queer spaces in Kraków. In the first part, we present the broader context and main research stages, i.e. archival as well as interviews based on sketch maps and the use of ArcGIS tools. We then reflect on the process of mapping queer spaces, highlighting definitional problems, the contextualization of the issue, and the frequent incompatibility of themes addressed in the literature with local conditions. The discussion is an opportunity to consider local reinterpretations of queer spaces, derived from our research process and the narratives of our interviewees.

PL

Artykuł odnosi się do koncepcji kłirowej przestrzeni (ang. queer space) i jej zastosowania w badaniach. Omówiono w nim teoretyczne i empiryczne zmagania zaobserwowane w trakcie realizacji projektu badawczego, którego celem było zmapowanie przestrzeni kłirowych w Krakowie. W pierwszej części przedstawiono szerszy kontekst i etapy badań: archiwalnych, wywiadów opartych na mapach szkicowych oraz wykorzystania narzędzi arcGIS. Następnie skupiono się na rozważaniach wokół mapowania kłirowych przestrzeni, zwracając uwagę na problemy definicyjne, kontekstualność tego zagadnienia oraz częstą nieprzystawalność problemów poruszanych w literaturze przedmiotu do lokalnych warunków. Dyskusja ta stała się dla autorów okazją do omówienia prób lokalnych reinterpretacji kłirowych przestrzeni, wychodzących z przeprowadzonych przez nich badań i narracji rozmówców/rozmówczyń.

9

Wyniki przedwojennych badań na grodzisku w Starogardzie Łobeskim

58%

Janowski A.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2011

|

vol. 8

179-194

EN

Starogard Łobeski is a settlement situated about 8 km to the east of Resko on the east bank of the Rega river. Undoubtedly the area’s most interesting archaeological site from the Early Middle Ages, this well-preserved stronghold is located about 2 km to the south of Starogard. The feature has been known since at least the 1930s, and it has been excavated twice archaeologically. The first excavations were carried out by Adolf Stubenrauch in 1891 with further excavations being undertaken by Hans-Jürgen Eggers in 1938. This paper presents the results of this research which hitherto has not been widely published.

Refine search results

2 Materiały Zachodniopomorskie

1 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

1 Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

1 Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

1 Pamiętnik Literacki

1 Przegląd Socjologii Jakościowej

1 Roczniki Pedagogiczne

1 Rozprawy z Dziejów Oświaty

2 2023

1 2020

1 2019

1 2017

1 2016

1 2013

2 2012

2 Janowski A.

1 Adamczak M.

1 Dąbrowska J. E.

1 Goniewicz J.

1 Hajdarowicz I.

1 Nawojski R.

1 Skrzyniarz R.

1 Sosnowska J.

1 Sęczek M.