Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  barwy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Funkcje barw w językowej kreacji świata flory w "Dolinie Issy" Czesława Miłosza

100%
Słoboda J.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2014
|
vol. 13
229-243
EN
In the descriptions of nature dominates two semantic categories of the flora’s descriptions. The first one involves forests and the second: gardens and meadows. The most frequently used colours in the linguistic creation of the world of flora are: green, yellow, gold and red. The less frequently are: white, purple and blue. In the presented world the descriptions of the flora have a poetic value since they gather realistic picture of the nature expressed with the use of the poetic language. The indicated workings of the folra’s world description in Dolina Issy prove the impressive technique of Czesław Miłosz.
2
Content available remote

„Biały jak paulin”, „czarny jak miód prastary” – o konkretyzacji prototypowej barwy białej i czarnej w historii języka polskiego

100%
Czachorowska M.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2009
|
vol. 8
47-58
EN
The article describes conceptual patterns for blackness and whiteness that were formed as the polish language evolved. The author analyzes constructions, which can be found in the early lexicographic works. She also presents us with stabilizing tendencies, the gain of formation and describes primary – being the essence of the meaning of the colour – and secondary prototype references. Additionally material taken from contemporary vocabularies, providing for comparisons – prototypes is being presented.
3
Publication available in full text mode
Content available

Nabokovowski sposób dotykania rzeczywistości: gra światła i barw w opowiadaniu "Detale zachodu słońca"

100%
Ginter A.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2015
|
vol. 14
83-91
EN
The paper aims at presenting the way in which Vladimir Nabokov uses colours and light while creating different layers of reality in his literary works on the example of the short story entitled Details of a Sunset. As it is shown in the article, colours in the text convey not only the information about the visual effects but also some information referred to the protagonists and the plot. For instance, in "Details of a Sunset" the colours of green and ginger used with their symbolic meaning for Clare describe her personality and attitude toward her fiancé. What is, however, more important colours in the text make it possible for the reader to recognise two different realities that determine understanding of the title as well as the whole text.
4
Content available remote

Barwy w twórczości Bolesława Prusa

84%
Czachorowska M.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2014
|
vol. 13
51-65
EN
The world of Bolesław Prus, both real and fictional, feature, was divided into two spaces: the first – hostile, alien, unloved, vast and unknown and the second – secure, kind, accepted, limited and frequently visited by the writer. He tolerated the former, because he had to, because it existed, because it was the immanent part of the plot of a literary work and it was difficult for the writer to escape from setting at least one of his works in the countryside; the latter was treated as his kingdom, he liked to be there, felt confident so it is not surprising that his characters were placed there most eagerly. The unfamiliar terrain to the writer is a world of vast territories, expanded both horizontally and vertically. The area which was friendly to Prus was bordered with the walls of the flat – real or created or extended down the streets of a town, especially Warsaw. The caesura between these worlds was at the same time a colour perception border line in the life and works of Bolesław Prus. This article tackles the notion of the differences in perceiving colours in both of the worlds.
5
Publication available in full text mode
Content available

Leksykalno-semantyczne wyznaczniki letnich pejzaży wiejskich w "Nocach i dniach" Marii Dąbrowskiej

84%
Słoboda J.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2015
|
vol. 14
333-345
EN
This article contains the analysis of means of expression used by Maria Dąbrowska in creating the summer countryside lanscapes. In the descriptions of nature in summer Dąbrowska used: – colours characteristic for summer lanscapes, – lexis in lights and shadow, – lexis expressing the sounds and movement of the world of nature. The most frequently used colours in the linguistic creation of the world of nature in summer are: gold, yellow, light blue, green, red and white. These colours create such stylistic figures as: epithets, comparisons and methaphors. Colours and light effects give images of nature in summer a lot of plasticity and suggestive expressions. Lexis in sounds and movement adds them the dynamism. In the presented world the descriptions of the summer coutryside lanscapes have a poetic value since they gather realistic picture of the nature expressed with the wide range of poetic means of expression.
6
Publication available in full text mode
Content available

Leksykalno-semantyczne wyznaczniki wiosennych pejzaży wiejskich w Nocach i dniach Marii Dąbrowskiej

84%
Słoboda J.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2016
|
vol. 15
115-125
PL
Artykuł zawiera analizę leksykalno-semantycznych wyznaczników opisów wiosennych pejzaży wiejskich w Nocach i dniach Marii Dąbrowskiej oraz wskazuje na ich funkcje w tekście. Do stworzenia plastycznych opisów pejzaży pisarka zastosowała różnorodną paletę barw, które działając na zmysły odbiorcy, wzmagają wrażenia kolorystyczne oraz podkreślają piękno przyrody, wśród której żyją bohaterowie powieści. Najczęściej pojawia się nazwa barwy zielonej, która wzbogacana jest określeniami charakteryzującymi wiosenne ożywienie i świeżość w przyrodzie, opisującymi świat roślin rozświetlonych promieniami słońca. Rzadziej występują barwy: szara i niebieska. W opisach często pojawia się słownictwo z zakresu nazw światła i cienia, które oprócz funkcji informacyjnej, wyodrębniającej i identyfikującej kolorystycznie opisywane elementy, podkreśla nastrój, scenerię i dynamizm krajobrazu. Słownictwo przywołujące bogactwo dźwięków słyszanych w przyrodzie oraz użycie czasowników ruchu, ożywia i dynamizuje obrazy natury. Liczne personifikacje podkreślają związki łączące człowieka z przyrodą. Bohaterowie Nocy i dni są jej nierozłączną częścią.
EN
The article contains an analysis of semantic and lexical indicators of description of rural spring landscapes in Noce i dnie a novel written by Maria Dąbrowska, and it identifies their functions in the text. In order to create vivid descriptions of landscapes the writer used a palette of colours, which affect the senses of the audience and strengthen colour impression and underline the beauty of nature, which is the background for the protagonists. The most frequent is the colour of green, which is enriched with expressions that are typical of spring revival and freshness in nature and that describe the world of plants illuminated by sunrays. The colours of grey and blue are less frequent. In the descriptions quite often there appears some vocabulary referring to the names of light and shadow, which in addition to their informative functions that distinguish and indentify colours in the described elements emphasise the atmosphere, scenery and dynamics of the landscape. The vocabulary evoking the wealth of sounds that may be heard in nature and the use of verbs of movement revive and dynamise the picture of nature. The numerous personifications underline the relations between man and nature. The protagonists of Noce i dnie are its integral part.
7
Publication available in full text mode
Content available

Językowa kreacja drogi w powieści Matka Ignacego Maciejowskiego (Sewera)

84%
Rutkowska J.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2017
|
vol. 16
205-220
PL
W powieści Matka jawi się równolegle dwuwymiarowa kreacja drogi: w ujęciu fizycznym oraz w ujęciu metaforycznym. W kreacji drogi Ignacy Maciejowski wykorzystał kontrast: droga do miasta – droga zła, czarna, z demonami, trudna, męcząca, z zacierającym się celem, a droga do domu – do wsi, do sielanki, do swoich. Ważną rolę w obrazowaniu pokonywanej trasy odgrywają opisy przyrody, która stanowi uzupełnienie kreacji różnych etapów drogi, jak i oddziałuje na emocje, przeżycia i odczucia głównej bohaterki powieści. Elementem kreującym drogę w analizowanej powieści są także barwy. Pisarz wykorzystuje paletę – od ciemnej, czarnej do białej i jej odcieni, sporadycznie wykorzystując barwę niebieską, granatową, czerwoną, różową. Droga pokonywana przez matkę jest miejscem sakralnym, przestrzenią, którą można pokonać z Bożą pomocą.
EN
In the novel Matka a parallel, two-dimensional creation of a road can be observed – physical and metaphoric. In the creation of a road Maciejowski used the contrast between the road to the town – which is bad, black, demons-infested, difficult, tiresome, with blurring destination, and the road home – to the village, to the idyll, to one’s own folks. The descriptions of nature play a significant role in the imaging of the covered distance. They complement the creation of the different stages of the road, and affect the emotions, feelings, and experiences of the main character of the novel. The colours are also a factor used for creating a road in the Sewer’s novel. The writer uses a palette of colours – from a dark, black to white and it’s shadows, and occasionally blue, navy-blue, red and pink. A road covered by the mother is a sacred place, a space which can be travelled with the divine help.
8
Publication available in full text mode
Content available

Barwny splendor sakralnych wnętrz jezuickich w Cusco (Peru) w świetle osiemnastowiecznych inwentarzy

84%
Kubiak E.
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
|
2021
|
vol. Wydanie specjalne
|
issue 28
32-45
EN
The article presents eighteenth-century inventories as sources of knowledge about the details of the decoration of the Jesuit sacred interiors in Cusco. The author focuses on presenting the colors in the interiors of the church and chapels. In the first section, the author analyses the content of the inventories themselves and the denominations of colors, briefly describing the names, use and meaning of each color. In the second part of the study, the author discusses the colors of selected elements of the decoration, such as the tabernacles, antependia and costumes of sculptures in the altars. The problem was presented in the cultural context of the region, with both baroque and Andean aesthetics considered.
PL
W artykule zostały przedstawione osiemnastowieczne inwentarze jako źródła wiedzy na temat szczegółów wystroju jezuickich wnętrz sakralnych w Cusco. Autorka skupia się na zaprezentowaniu kolorystyki we wnętrzach kościoła i kaplic. W pierwszej części analizuje treść samych inwentarzy i denominacje kolorów, krótko charakteryzuje też same nazwy, użycie i znaczenie poszczególnych barwy. W drugiej części opracowania została opisana kolorystyka wybranych elementów wystroju, takich jak tabernakula, antependia oraz stroje rzeźb w ołtarzach. Problem został ukazany w kontekście kulturowym regionu, pod uwagę zostały wzięte zarówno elementy estetyki barokowej, jak i andyjskiej.
9
Publication available in full text mode
Content available

Conceptualization of colours in the language of congenitally blind persons and the ones who became blind in the early stage of development

84%
Jęczeń U.
Logopedia Silesiana
|
2022
|
vol. 11
|
issue 2
PL
Przedmiotem rozważań w artykule są sposoby konceptualizacji, językowego obrazowania nazw kolorów przez dorosłe osoby niewidome od urodzenia oraz osoby ociemniałe, które utraciły wzrok między 3. a 5 rokiem życia i w swojej pamięci zachowały obrazy wzrokowe. Materiał językowy pozyskany został na drodze wywiadu, poprzez rozmowy telefoniczne. Badaniami zostały objęte osoby z grupy „Niewidomi i Niedowidzący – Bądźmy razem!” na portalu facebook.com. W badaniach wzięło udział 9 osób dobranych na zasadzie doboru losowego, w tym 4 kobiety oraz 5 mężczyzn. Z przeprowadzonych badań wynika, że wykorzystanie innych zmysłów do charakterystyki kolorów jest zależne od okresu utraty wzroku. W przypadku osób niewidomych od urodzenia najczęściej używanymi zmysłami w definiowaniu kolorów były zapach i dotyk, a najrzadziej utożsamiano barwę z dźwiękiem. U osób ociemniałych najbardziej „wyostrzonym” zmysłem w utożsamianiu barw był zmysł smaku, najmniej pomocny zaś okazał się węch.
EN
The subject of the paper is the way of conceptualization, linguistic depiction of the names of colours by adult persons who were born blind and the ones who became blind at the age of 3–5 and kept some visual images in their memories. The material for the study was obtained by conversations via phone. The respondents were nine randomly chosen members of a Facebook group “The blinds and the visually impaired ones – let’s be together!”, namely 4 women and 5 men. As the results of the study show, the extent and way of using other senses for describing colours depends on the moment when the sight was lost. The congenitally blind people defined the colours relying on the senses of smell and touch rather than sound, while the ones who became blind in the early childhood find the sense of taste the most helpful and the sense of smell the least useful in that.
10
Publication available in full text mode
Content available

„Zielone łąki mej duszy” – nazwy barw w poezji Stanisławy Plewińskiej

84%
Rychter J.
Język. Religia. Tożsamość
|
2022
|
issue 2 A (26)
127-148
PL
W artykule zbadano repertuar nazw barw występujących w lirykach poetki mieszkającej w Deszcznie Stanisławy Plewińskiej, ich frekwencję oraz pełnione funkcje. Materiał badawczy liczy 46 nazw barw w 131 wystąpieniach tekstowych, reprezentujących 13 pól semantycznych, przy czym jedno o charakterze ogólnym oraz 12 wyspecjalizowanych. Paleta stosowanych przez Plewińską w twórczości poetyckiej barw jest dość zróżnicowana. Jej poezja mieni się odcieniami wszystkich kolorów kanonicznych. Preferowanymi barwnymi określeniami są nazwy z pola: zieleni 30 wystąpień tekstowych, bieli 29 użyć tekstowych, czerni 20 użyć tekstowych, co sugeruje uwielbienie poetki dla zjawisk achromatycznych oraz koloru immanentnego dla natury. W dalszej kolejności znajdujemy: złoty 15 użyć, niebieski 7. Rzadko sięga poetka z Deszczna po kolory z pola żółci (4x), szarości (4x), srebra (4x), czerwieni (3x), fioletu (2x) i brązu (1x). Nie wykorzystuje nazw z pola barwy pomarańczowej czy różowej.
EN
This paper explores the range of colour names, their frequency and functions, in the poetry of Stanisława Plewińska from Deszczno, Poland. The research material comprises 46 colour names w 131 text occurrences, representing 13 semantic fields, including one general field and 12 specialised ones. In her poems, Plewińska uses a diverse range of colours. Her poetry is full of all shades of the canonical colour set. She favours colour expressions from the following semantic fields: green (30 occurrences), white (29 occurrences), and black (20 occurrences), which indicates her love for achromatic colour schemes and the colour which is imminent in nature. The analysis also shows that the poet uses: gold (15 occurrences) and blue (7 occurrences). She rarely mentions colours from the semantic field of yellow (4x), grey (4x), silver (4x), red (3x), purple (2x) or brown (1x). The poet never uses the colours from the semantic fields of orange or pink.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.