Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: base image

Sort By:

Limit search:

Sposoby nazywania przedmiotu jako narzędzie profilowania jego wyobrażenia bazowego. Na przykładzie polskich nazw śniegu

100%

Szadura J.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

2015

vol. 27

Jerzy Bartmiński and Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska’s conception of profiling is tested for its usefuleness in describing the profiling of the base image of a mental object. This specific case study concerns the Polish names for snow. The data come from dictionaries of standard Polish, from contemporary specialist publications in meteorology, climate engineering, crystalography, communication, winter sports, as well as from folk dialects. The base image of snow consists of its physical features. The basic term (śnieg) reflects the similarity of snow and rain (deszcz). The precise and systemic scientific terms refer to objective features of snow; specialist practitioners (road menders, skiers, hunters) perceive and name it both in objective and functional terms. Colloquial names are objectively and subjectively motivated: through analogy they relate to known objects (puch ‘down, fluff’, krupy ‘groats’, kasza ‘groats, grits, cereals’). Folk names are subjective and reflect the system of beliefs within a specific mythological worldview. For a name to be considered a profiling tool, it must be based on a subjective understanding of the object on the part of the subject, which is especially conspicuous in the case of synonyms.

Autorka przyjmuje definicję profilowania pojęć zaproponowaną przez Jerzego Bartmińskiego i Stanisławę Niebrzegowską-Bartmińską i sprawdza, w jakim stopniu za narzędzie profilowania bazowego wyobrażenia śniegu można uznać nazwy przedmiotu. Podstawą materiałową dla analiz są nazwy śniegu notowane w słownikach polszczyzny ogólnej, we współczesnych publikacjach specjalistycznych z zakresu meteorologii, inżynierii pogodowej, krystalografii, komunikacji, sportów zimowych, a także utrwalone w gwarach ludowych. Autorka ustaliła, że na bazowe wyobrażenie śniegu składają się cechy fizykalne. Nazwa podstawowa (śnieg) utrwala podobieństwo tego zimowego opadu do deszczu. Nazwy naukowe odwołują się do obiektywnych cech śniegu, są precyzyjne i systemowe; specjaliści-praktycy (drogowcy, narciarze, myśliwi) także postrzegają go w kategoriach obiektywnych, ale reprezentują podejście funkcjonalne – eksponują w nazwach śniegu określone sposoby postępowania z nim. Nazwy potoczne mają motywację obiektywną i subiektywną – na zasadzie analogii nawiązują do znanych obiektów (puch, krupy, kasza). Nazwy ludowe są subiektywne – wpisują się w system wierzeń i funkcjonują w ramach określonej mitologicznej wizji świata. Nazwa, by mogła być uznana za narzędzie profilowania, powinna być oparta na subiektywnym doświadczeniu podmiotu, co szczególnie wyraźnie ujawniają synonimy.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 2015

1 Szadura J.

Search results

Sposoby nazywania przedmiotu jako narzędzie profilowania jego wyobrażenia bazowego. Na przykładzie polskich nazw śniegu