Search results

1

Influx of the “outside” nobility into Samogitia in the 16th century

100%

Saviščevas E.

Zapiski Historyczne

|

2014

|

vol. 79

|

issue 4

5-26

EN

Recent studies of migration in Grand Duchy of Lithuania show the influx of foreign nobility into Samogitia in the second half of the 16th century. This article attempts to clarify the three so far unexplored, but very important, circumstances of this migration. 1. The role of Polish migration. There is no doubt that the Poles made up the majority of migrants. At that time Samogitians dissatisfaction was directed against both Polish and Ruthenian, German, Hungarian and Lithuanian (!) migrants. The migration of Lithuanians into Samogitia had not been investigated. It is, therefore, likely that the number of Polish migrants in the context of total migration is undeservedly exaggerated. 2. In the 16th century the movement of the noble from one region to another was not a matter of fact. This usually happened when the Ruler rewarded distinguished noblemen with land and peasants from his ducal domain. The domain of the Grand Duke in Samogitia was just recreated in the fourth decade of the 16th century. And only after that did the Ruler hand benefice. The study of the dynamics of benefices during the 16th century clarifies that land distribution for nobles of non-local origins sharply increased during the last years of Sigismund Augustus’ reign. In part this can be explained by the Ruler wishes to reward meritorious Rittmeister of Livonian War. 3. In addition to the Ruler’s benefice policy the Lithuanian magnates’ patronage had heavy influence on nobility migration too. In the middle of the 16th century Chodkiewicz family of Ruthenic origin established itself in Samogitia. The clientele of Hieronim Chodkiewicz was composed of the nobility of the Ruthenian and Polish origin who moved into Samogitia. The latter fact led to the displacement of the nobles of Samogitian origin from the region elite.

2

Zagadnienie podmiotowości prawnej prebendy w świetle uregulowań kościelnych i państwowych

84%

Skoczykłoda P.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2023

|

vol. 75

|

issue 1

43-85

EN

The article portrays the issue of the legal subjectivity of prebends, also called benefices, which were an important part of the church organization for centuries. In order to freely carry out their tasks, the Catholic Church conferred upon them legal personality, which was recognized in full by the contemporary state systems. However, together with the increasing secularization of Europe, the recognition of prebends as legal persons ceased to be automatic, and over time states completely stopped recognizing benefices as a subject of secular law. Nevertheless, they were still treated by the church as organizational units entitled to owning property. Although prebends are unheard of in contemporary times, many practical doubts still arise. The present study attempts to search for a solution to the problem of the right of ownership of benefices and delineates the complex evolution of the approach to this matter in Poland. This allows one to establish that real estate, the ownership of which was vested in prebends years ago, should be assigned to those legal subjects of the church with which the activities of a benefice were associated or those that actually used a prebend’s real estate after the cessation of a benefice’s activity.

PL

Artykuł przedstawia zagadnienie podmiotowości prawnej prebend, zwanych też beneficjami, które od wieków stanowiły istotną część organizacji kościelnej. Aby mogły swobodnie realizować swoje zadania, Kościół katolicki przyznawał im osobowość prawną, co w średniowieczu było w pełni uznawane przez ówczesne systemy państwowe. Jednak wraz z laicyzacją Europy uznawanie prebend za osoby prawne przestało być automatyczne, a z czasem państwa zupełnie przestały uznawać beneficja za podmiot prawa świeckiego. Mimo to dalej były one traktowane przez Kościół jako jego jednostki organizacyjne, uprawnione do posiadania własnego majątku. Choć dziś prebendy nie są już spotykane, dalej wynikają z nich liczne wątpliwości praktyczne. Autor poszukuje rozwiązania problemu przysługiwania własności beneficjom i przedstawia złożoną ewolucję podejścia do owej materii w Polsce. Pozwala to ustalić, iż nieruchomości, których własność przysługiwała przed laty prebendom, powinny zostać przypisane tym podmiotom prawnym Kościoła, z którymi działalność beneficjum była związana, lub tym, które realnie korzystały z nieruchomości prebend po zaprzestaniu przez nie działalności.

3

Ksiądz Stefan Żuchowski (1666-1716): uczony, pisarz i bibliofil

84%

Wójcik W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1980

|

vol. 40

161-169

EN

-

4

Z dziejów parafii unickiej w Grodysławicach

67%

Frykowski J. A.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

vol. 62

|

issue 4: Historia Kościoła

23-68

EN

The present paper depicts almost 200-year-old history of the Uniate parish of the Exaltation of the Holy Cross in Grodysławice (from the end of 17th century until 1875- i.e. the liquidation of the treaty and consequently the parish). The introduction of this paper provides some general information about its geographical location, its size and the place within the Church hierarchical structure. Having analyzed post- visitation protocols left by the Bishops of Chelm as well as statistical reports the look of both the church and branch churches and their accessories is recounted. As far as the available primary sources have made it possible, not only is the look of the vicarage and ancillary buildings presented but also the parish ecclesiastical benefice and its fluctuation in size and quantity throughout its history is determined. Furthermore, the total number of 14 parish priests residing in this particular parish is defined enriched with some biographical information about each and every one of them. The final part determines the number of worshipers as well as the number of Holy Communion receivers, furthermore, as far as possible, the level of religious awareness of Grodyslawice parishioners is presented.

XX

Artykuł przedstawia blisko 200-letnie dzieje parafii unickiej p.w. Podwyższenia Świętego Krzyża w Grodysławicach (od końca XVII w. do 1875 r., czyli roku likwidacji unii i tym samym parafii). Na wstępie określono położenie geograficzne parafii, jej wielkość i miejsce w strukturach organizacyjnych Kościoła. Analizując protokoły powizytacyjne biskupów chełmskich oraz wykazy statystyczne, przedstawiono wygląd świątyni parafialnej i kościołów filialnych oraz ich wyposażenie. W miarę możliwości, na ile pozwoliły źródła, ukazany został także wygląd plebanii i budynków ekonomicznych. Następnie określono beneficjum cerkiewne z uwzględnieniem zmian, jakie zachodziły w jego wielkości i jakości. W kolejnej części odtworzono listę związanych z parafią 14 duchownych, wzbogacając ją o podstawowe dane biograficzne poszczególnych kapłanów. W końcowej części określono liczbę wiernych, przedstawiono liczbę parafian przystępujących do sakramentów oraz w miarę możliwości zaprezentowano poziom religijnego uświadomienia wiernych parafii grodysławickiej.

5

The History of Saint Michael the Archangel Uniate Church in Rogóźno in the Light of the 18th Century Church Visitation

67%

Frykowski J. A.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

vol. 63

|

issue 4: Historia Kościoła

91-108

EN

The following work depicts the operating of Saint Michael the Archangel Uniate Church in Rogóźno in the first half of the 18th century. The introduction contains the geographical location of the parish, its size and the place in the hierarchy of the Church. Having analyzed the Bishop of Chełm post-visitation protocols both the appearance of the church and church’s endowment is put forth. As far as possible, the appearance of the presbytery and auxiliary buildings has been determined. Then, not only was the church benefice determined but the number of the faithful and the clergy was defined.

PL

Praca przedstawia funkcjonowanie parafii unickiej pw. św. Michała Archanioła w Rogóźnie w 1. połowie XVIII wieku. We wstępie artykułu określono położenie geograficzne siedziby parafii, jej wielkość i miejsce w strukturach organizacyjnych Kościoła. Analizując protokoły powizytacyjne biskupów chełmskich, przedstawiono wygląd świątyni parafialnej i jej wyposażenie. W miarę możliwości określono wygląd plebanii i zabudowań gospodarczych. Następnie określono beneficjum cerkiewne. W dalszej części zwrócono uwagę na liczbę wiernych i ich duszpasterzy.

6

Retaksacja beneficjów kościelnych diecezji krakowskiej w 1529 roku

67%

Wilk S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1971

|

vol. 22

302-305

EN

-

7

Archiwum historyczne parafii Wolsztyn : (inwentarz z 1963 roku)

67%

Weiss A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2001

|

vol. 76

341-387

PL

-

8

Spisy ludności i beneficjów diecezji wileńskiej z drugiej połowy XVIII wieku

67%

Gawrysiakowa J., Litak S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1998

|

vol. 70

101-135

DE

Unter verschiedenen von Ignacy Jakub Massalski, dem Bischof von Wilna, an die Warschauer Nunziatur geschickten statistischen Verzeichnissen sind zwei von besonderer Bedeutung: das 1773 - jedoch nach dem Zustand von 1768 - angefertigte Summariusz dyzunitów, dyssysentów […] und Status ecclesiarum et beneficiorum almae dioecesis Vilnensis [...] von 1774. Summariusz umfaßt das verkleinerte Gebiet von der Diözese Wilna nach der ersten Teilung Polens (1772). Status umfaßt dagegen die ganze Diözese mit ihrem infolge der ersten Teilung von Rußland annektierten nordöstlichen Teil. Summariusz gibt statistische Angaben an, welche Nichtunierte, also Angehörige der russisch-orthodoxen Kirche und Protestanten (Kalvinisten und Lutheraner), Tataren (Anhänger des Islams), Karaiten und russisch-orthodoxe Sekten (sog. ,,Bohomoły" und „Philipponen") betreffen. Status berücksichtigt dagegen eine Reihe von die Diözese Wilna betreffenden statistischen Angaben, wie das Verzeichnis der Pfarreien und mancher Filialkirchen, Wertschätzungen der Einkommen einzelner Benefizien, das Patronatsrecht ihnen gegenüber, und vor allem die Erwachsenen dieser Diözese (capaces sacramentorum). Beide Verzeichnisse lassen viel zu wünschen übrig hinsichtlich ihrer Genauigkeit - vor allem, wenn es um die Bevölkerung geht. Dennoch können sie, durch andere Quellen ergänzt, einen Ausgangspunkt bilden für die Untersuchungen zur Besiedlung der Diözese Wilna in der zweiten Hälfte des XVIII. Jahrhunderts.

PL

-

Refine search results

4 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

2 Roczniki Teologiczne

1 Czasopismo Prawno-Historyczne

1 Zapiski Historyczne

1 2023

1 2016

1 2015

1 2014

1 2001

1 1998

1 1980

1 1971

2 Frykowski J. A.

1 Gawrysiakowa J.

1 Litak S.

1 Saviščevas E.

1 Skoczykłoda P.

1 Weiss A.

1 Wilk S.

1 Wójcik W.

Influx of the “outside” nobility into Samogitia in the 16th century

Zagadnienie podmiotowości prawnej prebendy w świetle uregulowań kościelnych i państwowych

Ksiądz Stefan Żuchowski (1666-1716): uczony, pisarz i bibliofil

Z dziejów parafii unickiej w Grodysławicach

The History of Saint Michael the Archangel Uniate Church in Rogóźno in the Light of the 18th Century Church Visitation

Retaksacja beneficjów kościelnych diecezji krakowskiej w 1529 roku

Archiwum historyczne parafii Wolsztyn : (inwentarz z 1963 roku)

Spisy ludności i beneficjów diecezji wileńskiej z drugiej połowy XVIII wieku