Search results

1

Неизвестен славянски текст на катена към Псалтира в два ръкописа от Хилендар

100%

Карачорова [Karachorova] И. I.

Slavia Meridionalis

|

2016

|

vol. 16

EN

An unknown Slavic text of a catena to the Psalter, in two manuscripts from the Hilandar monasteryThis article presents a hitherto unknown catena to the Psalter. It is divided in two parts, placed in two manuscripts: in Manuscript No. 116 (psalms 1 through 76), and in Manuscript No. 117 (the remaining psalms). The catena contains commentaries of more than 15 Byzantine authors. The article then goes on to compare the Psalter text accompanying the catena with texts of other editions. It becomes clear that the text of the Hilandar manuscripts is very close to the texts of the Mount Athos edition and of Cyprian’s edition, although it has its own characteristics. The newly found catena is the most voluminous catena translated into a Slavic language. The discovery of the text will lead to new researches into the history of the Slavic Psalter and the Slavic translations of the Bible. Nieznany słowiański tekst kateny do Psałterza w dwóch rękopisach z klasztoru ChilandarArtykuł prezentuje nową i nieznaną dotąd katenę do Psałterza. Podzielona na dwie części znajduje się w dwóch rękopisach: N:116 (do Psalmu 76) i N:117 (od Psalmu 77 do końca). Katena zawiera komentarze pochodzące od ponad piętnastu bizantyńskich autorów. Tekst Psałterza, będący częścią kateny, został porównany z tekstami innych komentatorów. Dzięki temu widać wyraźnie, że tekst z manuskryptów chilandarskich jest bliski tekstom komentowanym na Górze Atos, a także na Cyprze, mimo że posiada swoją własną specyfikę. Nowoodkryta katena jest najbardziej obszernym dokumentem tego typu przełożonym na język słowiański. Jej odkrycie umożliwi nowe badania nad historią słowiańskiego Psałterza i słowiańskich przekładów Biblii.

2

Небесният симпозиум. Коментарите към Йов 1:6 във византийската и славянската традиция

100%

Христова-Шомова [Khristova-Shomova] И. I.

Slavia Meridionalis

|

2016

|

vol. 16

EN

Celestial symposium: Commentaries to the Book of Job 1:6 in the Byzantine and Slavic traditionsJob 1:6 is one of several places in the Bible where God’s sons (celestial beings) are mentioned: “One day the sons of God came to present themselves before the Lord, and Satan also came among them.” Numerous commentaries of the Church Fathers were included in the Greek catena to the Book of Job. Some of these were not written specially as commentaries to this passage but are extracts from works commenting the nature of the angels, their place in God’s providence and their role in human life. The author then goes on to discuss the two Slavic translations that were made of the catena. The first one comprises the majority of the texts included in the Greek catena, while the second one contains only two small passages from commentaries of Saint John Chrysostom and Olympiodoros. The article provides a comparison between Slavic texts, which were translated from Greek in the Balkans at the same time: in the late fourteenth or early fifteenth century. Several miniatures from medieval Greek manuscripts, which illustrate the Celestial symposium, are represented at the end of the article. Niebiańskie sympozjum. Komentarze do Księgi Hioba (1, 6) w bizantyńskiej i słowiańskiej tradycjiWerset 1,6 Księgi Hioba jest jednym z wielu miejsc w Biblii, w którym wspomina się synów Bożych: „Zdarzyło się pewnego dnia, gdy synowie Boży udawali się, by stanąć przed Panem, że i szatan też poszedł z nimi”. Ogromna liczba komentarzy Ojców Kościoła do Księgi Hioba została zawarta w greckiej katenie. Niektóre z nich nie zostały napisane jako bezpośredni komentarz do tego wersetu, lecz są wypisami z prac autorów, komentującymi naturę aniołów, ich miejsce w Bożej opatrzności, a także rolę w życiu ludzkim. Ponadto istniały dwa słowiańskie przekłady kateny. Pierwszy zawierał większość tekstów pochodzących z greckiej kateny, a drugi składał się zaledwie z dwóch passusów, będących wyimkami z komentarzy św. Jana Chryzostoma i Olimpiododrosa.W artykule porównano teksty słowiańskie, które zostały przetłumaczone z języka greckiego na Bałkanach w tym samym czasie: pod koniec wieku XIV lub na początku XV. W artykule przedstawiono również kilka miniatur pochodzących ze średniowiecznych greckich rękopisów, przedstawiających niebiańskie sympozjum.

3

Wykorzystanie Biblii w tekście apokryficznym i kaznodziejskim na przykładzie staropolskich tłumaczeń perykopy o uzdrowieniu syna dworzanina

71%

Masłej D.

Polonica

|

2020

|

vol. 40

EN

The aim of the paper is to apply the catalog of the most characteristic forms in which the Biblical text circulated during this period, recognized by Margriet Hoogvliet, to the Old Polish sources and to answer the question about possible differences in using the Bible in texts from divergent groups recognized by Hoogvliet. The article analyses two Old Polish texts referring to the same biblical pericope in Latin, namely, the healing of the courtier’s son (John 4: 45–54). One of the texts comes from a Polish-Latin collection of preaching materials, known as “Kazania augustiańskie”, dated to the turn of the 15th and 16th centuries, while the second one is included in “Rozmyślanie przemyskie”, the most extensive Polish Apocrypha, dated to well before the beginning of the 16th century. In this paper I discuss the differences between the ways in which this pericope had been translated and interpreted in these two texts. The analysis lead to the conclusion that the ways of using the fragments of the Bible are different in texts from both groups. The reasons of such differences are mostly the functions of respective texts, and their intended use. Moreover, it can be assumed that in medieval Poland there were all the forms recognized by Western researchers, even though only traces – but very different from each other – of their presence have preserved.

PL

Celem artykułu jest odniesienie zaproponowanego przez Margriet Hoogvliet katalogu najbardziej typowych form funkcjonowania i obiegu tekstu biblijnego w średniowieczu do zachowanego materiału staropolskiego oraz próba odpowiedzi na pytanie, czy sposób traktowania fragmentów Pisma św. w tekstach z różnych grup jest odmienny. Aby to uczynić, porównano sposoby wykorzystania i komentowania perykopy biblijnej o uzdrowieniu syna dworzanina w dwóch polskich tekstach: „Kazaniach augustiańskich”, pochodzących z polsko-łacińskiej kolekcji materiałów kaznodziejskich, oraz w „Rozmyślaniu przemyskim”, najobszerniejszym staropolskim tekście apokryficznym. W artykule przedstawiono analizę różnic między tłumaczeniem i objaśnieniem tej perykopy w obu tekstach. Analiza ta prowadzi do wniosku, że sposób traktowania fragmentów z Pisma św. w obu tekstach jest różny, różnice zaś wynikają przede wszystkim z funkcji obu tekstów i celu przyświecającego pisarzowi. Ponadto można sądzić, że w Polsce istniały wszystkie rozpoznane przez badaczy zachodnich formy, mimo że zachowały się tylko ślady – ale bardzo zróżnicowane – ich obecności.

4

Koncepcje komentarza biblijnego w epoce patrystycznej

51%

Szram M.

Vox Patrum

|

2003

|

vol. 44

35-48

FR

L'article presente l'histoirc et les traits caracteristiques du commentaire biblique come genre litteraire (universalite d'interpretation; caractere dogmatique, moral et spirituel; christocentrisme exegetique; elements de polemique antijuive, antipaienne et antiheretiquc; but scientifique, didactique et spirituel; disposition lineaire; division en livrcs et sections) ainsi que ses differents formes a t'epoque patristique.

EN

L'article presente l'histoire et les traits caracteristiques du commentaire biblique come genre litteraire (universalite d'interpretation; caractere dogmatique, moral et spirituel; christocentrisme exegetique; elements de polemique antijuive, antipaienne et antiheretique; but scientifique, didactique et spirituel; disposition lineaire; division en livrcs et sections) ainsi que ses differents formes a l'epoque patristique.

Refine search results

2 Slavia Meridionalis

1 Polonica

1 Vox Patrum

1 2020

2 2016

1 2003

1 Masłej D.

1 Szram M.

1 Карачорова [Karachorova] И. I.

1 Христова-Шомова [Khristova-Shomova] И. I.

Неизвестен славянски текст на катена към Псалтира в два ръкописа от Хилендар

Небесният симпозиум. Коментарите към Йов 1:6 във византийската и славянската традиция

Wykorzystanie Biblii w tekście apokryficznym i kaznodziejskim na przykładzie staropolskich tłumaczeń perykopy o uzdrowieniu syna dworzanina

Koncepcje komentarza biblijnego w epoce patrystycznej