Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  biblical translation
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Przekład Listu do Galatów w Biblii brzeskiej jako element retorycznej inventio

100%
Baran P.
Między Oryginałem a Przekładem
|
2012
|
vol. 18
119-134
EN
The paper presents the methodology, which may be used to analyze 16th century translations of the Bible. The methodology consists of rhetorical criticism of the Bible and early modern literature as well as translation studies. Moreover, the paper summarizes several important works about rhetorical criticism of the Letter to the Galatians. A part of the 3rd chapter of the Galatians from the Calvinistic Brest Bible translated by a group of writers gathered around the Pińczów Gimnazjum is an example of such analysis. The two main aspects of analysis are elocutio and inventio of the text. The paper shows that inventio and translational dominant may be considered as related areas of study.
2

Estetyka literacka w siódmym wydaniu Nowego Testamentu w przekładzie ks. Eugeniusza Dąbrowskiego na podstawie leksemów, wyrażeń i fraz wybranych z czterech Ewangelii

100%
Kuźnik B.
Studia Pastoralne
|
2016
|
vol. 12
131-145
EN
The New Testament translated by Rev. Eugeniusz Dąbrowski, professor at the Catholic University of Lublin, is a part of the canon of Polish translations of the Bible. This is a translation from Latin version by St. Hieronymus, just as the first Polish translation of the Bible, also from Vulgate, by Father Jakub Wujek. The intention of D ąbrowski was primarily a pastoral one. He wanted to make the reader enter into a relationship with Christ and the authors of the biblical texts through reading the Bible. Therefore the translator’s priority was, on the one hand, to maintain a language available for the then contemporary postwar generation, and on the other to use a linguistic aesthetics that conveys a particularities of the sacral language and remain free of colloquial forms. That is why the translation seems to be the resultant of the archaic translation by Wujek and the more contemporary translation by the Benedictines of Tyniec Abbey. Comparison of fragments of the translation by Dąbrowski with the said translations and shows the translator’s struggles to keep communicativeness of the text and its sacral character at the same time. For this reason the analysed translation becomes a part of a constantly up-to-date discussion of linguists concerning decisions of translators of the biblical texts. Each new decade and generation they face the task to keep both clarity and sacred character of the text.
3
Publication available in full text mode
Content available

Pismo Święte wybrane z ksiąg Starego i Nowego Zakonu… Klementyny z Tańskich Hoffmanowej – uwagi językoznawcy

75%
Kozaryn D.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2017
|
vol. 16
163-174
PL
Przedstawiany artykuł zawiera porównanie fragmentów Starego Testamentu Biblii Wujka z tymi przygotowanymi przez Klementynę z Tańskich Hoffmanową i opublikowanymi w tekście pt. Pismo Święte wybrane z ksiąg Starego i Nowego Zakonu, objaśnione uwagami pobożnych uczonych i ofiarowane matkom i dzieciom polskim (1846). Przeprowadzone analizy ukazują, że dokonane przez Hoffmanową przesunięcia kolejności wersetów biblijnych, zmiany gramatyczne, leksykalne, kondensacje, opuszczenia i różnorodne w swym charakterze dodatki dowodzą, że w przypadku omawianego utworu mamy do czynienia z parafrazą a nie tłumaczeniem. Omawiany utwór to przedstawienie treści biblijnych w sposób, który pozwolił XIX- -wiecznym czytelnikom, a przede wszystkim czytelniczkom, je poznać, zrozumieć, wyciągnąć z nich wnioski i nimi żyć.
EN
The article presents the comparison of the fragments of the Old Testament translated by Jakub Wujek and those elaborated by Klementyna Hoffmanowa born Tańska, published in her work The Holy Scripture selected from the Books of the Old and New Testament, furnished with the comments of the pious scholars and offered to the Polish mothers and children (1846). The performed analysis has demonstrated that the modifications introduced into the biblical text by Hoffmanowa, including the shifts in the sequence of verses, grammatical and lexical changes, condensations and omissions, as well as various additions prove that the work is a paraphrase and not a translation. The work by Hoffmanowa presents the biblical content in a way that made it accessible to the 19th century readers, especially the female readers, who wished to know it, understand it, infer from it, and live according to it.
4

Biblia Tysiąclecia wobec tradycji polszczyzny biblijnej – uwagi jubileuszowe

75%
Koziara S.
Język Polski
|
2016
|
vol. 96
|
issue 4
15-31
PL
Artykuł jest próbą syntetycznego spojrzenia na wybrane aspekty języka wydanego pół wieku temu pierwszego katolickiego tłumaczenia całego Pisma Świętego z języków oryginalnych na język polski, nazywanego tradycyjnie Biblią Tysiąclecia. Przekład ten przejął po XVI-wiecznej Biblii Wujka rolę tekstu oficjalnego w polskim Kościele. W pierwszej części artykułu przybliżone zostały najważniejsze fakty dotyczące genezy, historii oraz dotychczasowej recepcji tego przekładu. Zasadnicza część opracowania zawiera próbę oceny lingwistycznej strony Biblii Tysiąclecia pod kątem jej odniesienia do tradycyjnych cech polskiego stylu biblijnego. Wynikające z tych ocen i analiz wnioski pozwoliły na określenie właściwości języka i stylu Biblii Tysiąclecia oraz na wskazanie jej miejsca i znaczenia w historii i tradycji polszczyzny biblijnej.
EN
The article is an attempt at a synthetic perception of chosen aspects of the language used in the first Catholic translation of the whole Bible from original languages into Polish, published half a century ago, which is traditionally called Biblia Tysiąclecia. This translation assumed the role of an official text in the Polish Church after the 16th century Biblia Wujka. The first part of the paper concentrates on the most important facts connected with the origin, history and previous reception of this translation. The most significant part of the article contains an attempt at assessing the linguistic aspect of Biblia Tysiąclecia in terms of its reference to traditional features of Polish biblical style, which includes mainly lexical, phraseological and syntactic biblisms. Conclusions resulting from these assessments and analyses made it possible to determine the features of language and style used in Biblia Tysiąclecia, as well as to indicate its position and significance in the history and tradition of biblical Polish language.
5
Publication available in full text mode
Content available

„Wielbłąd w uchu igielnym” – czyli o potrzebie zintegrowanych badań filologiczno‑biblijnych

63%
Koziara S.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
|
2023
|
issue 18
181-189
EN
The article deals with the problems of translation and interpretation of certain places in the biblical text. As a pretext for the considerations undertaken, the author used Tadeusz Szymański’s sketch published in the “Język Polski” magazine in the final years of the last century, in which the Cracovian Slavist proves that the translation of the pericope “about the camel and the eye of a needle”, found in all the synoptic gospels (Mt 19:24; Mk 10:25; Lk 18:25), is erroneous in the Polish translation‑biblical tradition. According to the author of the study, Tadeusz Szymanski’s sketch reveals both some misunderstandings and gives rise to the need for more integrated, philological and biblical research in the field of translation and biblical exegesis.
6
Publication available in full text mode
Content available

Z osobliwości językowych warsztatu przekładowego Biblii brzeskiej (zagadnienia wybrane)

63%
Koziara S.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
|
2017
|
issue 12
158-169
EN
This paper is an attempt at drawing attention to the first Protestant translation of the whole Bible into Polish, which is traditionally known as Brest Bible or Radziwill Bible, in terms of its significance and place in the history of Polish language. The first part of this work is the introduction of some basic data from the field of origins, history and the state of previous philological research into Brest Bible. The second part of the paper shows the role of the translation in the process of shaping the characteristics of Polish biblical style and the way in which the translators used the richness and potential of the Polish language in the Renaissance. As the source material to complete the research task the author of the paper used some chosen areas of the language in Brest Bible, which included lexis and fixed expressions.
7

Principles of Equivalent Selection in English Prose Translations of Jerome’s Psalters: A Study Based on exaudire and videre

51%
Charzyńska-Wójcik M., Wójcik J.
Roczniki Humanistyczne
|
2013
|
vol. 61
|
issue 5: Neofilologia
27-45
EN
The paper examines equivalents of the Latin verbs exaudire and videre in prose translations of Jerome’s Psalters executed between Old and Early Modern English. The objective of the paper is to establish the principle of equivalent selection in the analysed texts. The study revealed that exaudire and videre were translated in OE, ME and EMnE by their prototypical equivalents but the prototypes changed due to language internal factors: from prefixed ge-verbs (ge-hȳran and ge-sēon ) to their simplex equivalents (hēren > hear and sēn > see). Next, it was established that while the equivalents of exaudire represented a stable pattern: ge-hȳran > hēren > hear, the equivalents of videre tended to exhibit some variation. The variation, however, was recorded in one translation only – in the Paris Psalter. These differences stem from two factors. The first of them is language internal and follows from the universally recorded property of the verb see, which tends to develop metaphorical meanings, as opposed to hear, which does not exhibit the same tendency. The second factor is language external and is a consequence of the dominant theory of biblical translation, which was based on the principle that every word of the text was sacred. As a result, biblical translations generally reflected the original very closely. The only text which exhibits dynamic correspondences is Old English Paris Psalter, which focuses on the clarity of the message not on the closeness of the rendering. The remaining translations are characterised by extreme reverence to the sacred nature of the text in all its layers, which results in the static equivalent selection.
PL
Artykuł analizuje odpowiedniki łacińskich czasowników exaudire i videre w angielskich tłumaczeniach Psałterzy św. Hieronima dokonanych pomiędzy okresem staroangielskim a wczesno-nowoangielskim w celu ustalenia zasad rządzących wyborami ekwiwalentów w analizowanych tekstach. W drodze badania ustalono, że oba łacińskie czasowniki były tłumaczone na język angielski (w przeważającej większości przypadków) przy pomocy czasowników prototypowych, z tym, że pod wpływem zmian zachodzących w języku prototypy te ulegają zmianom. W języku staroangielskim status prototypów miały czasowniki prefiksalne ge-hȳran i ge-sēon, podczas gdy poczynając od okresu średnioangielskiego, były to ich nieprefiksalne odpowiedniki: hēren > hear i sēn > see. Następnie ustalono, że o ile odpowiedniki czasownika exaudire były we wszystkich testach i w wszystkich kontekstach takie same, to odpowiedniki videre wykazywały zróżnicowanie, ale dotyczyło ono wyłącznie tłumaczenia staroangielskiego. Różnice te wynikają z dwóch czynników. Pierwszy z nich jest ulokowany wewnątrz języka i wynika z uniwersalnego dla czasownika widzieć rozwoju znaczeń metaforycznych, które występują również w badanym tekście. Drugi jest pozajęzykowy i związany jest ze średniowieczną konwencją tłumaczeń tekstów biblijnych: jedynym tekstem, który tej konwencji się opiera i w którym te metaforyczne znaczenia tłumaczone są kontekstowo, tj. za pomocą różnych czasowników, jest staroangielski Psałterz Paryski. Wszystkie pozostałe teksty cechuje stały wybór ekwiwalentów, przez co wpisują się one w średniowieczną konwencję tłumaczeń sakralnych, które charakteryzuje niezwykła bliskość tekstowi oryginalnemu.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.