Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: bibliografia – historia XIX w.

Sort By:

Limit search:

Potyczki bibliografów z cenzurą w okresie zaborów

100%

Matczuk A.

Folia Toruniensia

2017

vol. 17

75-10

W okresie zaborów opracowania bibliograficzne, podobnie jak całe piśmiennictwo, poddawane były kontroli cenzury ukierunkowanej na niedopuszczenie do rozpowszechniania jakichkolwiek treści patriotycznych i niepodległościowych. Cenzura ingerowała w treść dzieł bibliograficznych zarówno o charakterze ogólnym, jak i dziedzinowym. Ingerencje te dotyczyły zarówno pojedynczych wyrazów, zdań, jak i całych utworów. Kłopoty z urzędnikami cenzury miał Franciszek Siarczyński, wydawca tomu czwartego Wiadomości historyczno-krytycznych Józefa Maksymiliana Ossolińskiego, Michał Wiszniewski autor Historii literatury polskiej, Adam Benedykt Jocher twórca Obrazu bibliograficzno-historycznego literatury i nauk w Polsce. Joachim Lelewel, który przez krótki czas pełnił funkcję cenzora, rychło stał się jej ofiarą i omalże nie przypłacił tego zakazem druku drugiego tomu Bibliograficznych ksiąg dwoje. Ocenę negatywną i kwalifikację książki zakazanej wystawiła cenzura carska Bibliografii wydawnictw ludowych, wydanej we Lwowie. Twórcy prac bibliograficznych znali dobrze postępowanie cenzury, dlatego starali się unikać aktualnie zakazanych sformułowań i wyrażeń. Stosowali też rozmaite fortele i wybiegi dla ominięcia zakazów, na które dość często nabierali się cenzorzy.

During the period of the partitions of Poland, bibliographic studies, like all writings, were censored with the aim of preventing the distribution of any patriotic and pro-independence texts. Censorship referred to individual words, sentences and texts. Among the publishers who had trouble with censorship officials were Franciszek Siarczyński, the publisher of the fourth volume of Wiadomości historyczno-krytyczne by Józef Maksymilian Ossoliński; Michał Wiszniewski, the author of Historia Literatury Polskiej; Adam Benedykt Jocher, the author of Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce. Joachim Lelewel, who for a short time worked as a censor, fell victim of censorship himself – the second volume of his book Bibliograficznych ksiąg dwoje was close to be prohibited from print. Bibliografia wydawnictw ludowych, published in Lviv, received a negative opinion and was classified as a prohibited book by the tsar’s censorship. The authors of bibliographic works were familiar with the proceedings of censorship, which is why they tried to avoid phrases and terms which were currently prohibited. They also employed a variety of tricks to get round the bans and cheat censors.

Während der Besatzung Polens wurden die bibliografischen Bearbeitungen, ähnlich wie alle anderen Druckschriften, der Zensur unterworfen, die die Verbreitung aller Art von patriotischen und unabhängigkeitsbezogenen Inhalte untersagen wollte. Die Zensur griff in den Inhalt nicht nur der fachübergreifenden bibliografischen Werke ein. Dies bezog sich sowohl auf die einzelnen Wörter, Sätze als auch auf die gesamten Werke. Die Schwierigkeiten mit den Zensoren hatte Franciszek Siarczyński, der Herausgeber des vierten Bandes von Wiadomości historyczno-krytyczne [Historisch-kritische Berichte] von Józef Maksymilian Ossoliński, Michał Wiszniewski, der Autor von Historia literatury polskiej [Die Geschichte der polnischen Literatur], Adam Benedykt Jocher, der Autor von Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce [Das bibliografisch-historische Bild der Literatur und der Wissenschaften in Polen]. Joachim Lelewel, der für eine kurze Zeit die Zensorfunktion erfüllte, wurde bald selbst zum Opfer davon und erhielt beinahe das Druckverbot für seinen zweiten Band von Bibliograficznych ksiąg dwoje [Zwei bibliografische Bücher]. Die in Lemberg herausgegebene Bibliografie der Volksveröffentlichungen Bibliografia wydawnictw ludowych wurde von der zaristischen Zensur negativ bewertet und seitdem als verbotenes Buch betrachtet. Die Autoren der bibliografischen Werke waren mit dem Aufgabenbereich der Zensur vertraut, daher bemühten sie sich, die derzeit verbotenen Ausdrücke und Wendungen zu vermeiden. Sie bedienten sich auch verschiedener Tricks, um die Verbote umzugehen, und die Zensoren ließen sich betrügen.

Refine search results

1 Folia Toruniensia

1 Matczuk A.

1 2017

Search results

Potyczki bibliografów z cenzurą w okresie zaborów