Search results

1

Afazja a bilingwizm

100%

Panasiuk J.

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

|

2011

|

issue 4

111-135

EN

For many years, researchers have concentrated on two basic questions. The first concerns the nature of language representation – are bilinguals' two languages represented in distinct or overlapping areas of the brain. The second, in the neuropsychology of bilingualism, concerns the neural correlates of language switching, the areas that are active when bilinguals switch from one language to the other. Verbal behavior is realized simultaneously in three areas of reality: biological and physical reality (working of the speech production and perception systems), mental reality (functioning of an abstract sign system and grammatical rules), social reality (application of language rules, social rank of interlocutor and intentions of speaker). Men's verbal behavior is realized simultaneously in three areas of reality: biological and physical reality (working of the speech production and perception systems governed by brain centers), mental reality (functioning of an abstract sign system and grammatical rules in the mind), and social reality (application of language rules defining the ways in which texts are executed adequately to the situation, social rank of the interlocutor and intentions of the speaker). The aphasia requires data from numerous fields used for the diagnosis, clinical description and therapy. These fields comprise: neurology (organic and local diagnosis), psychology (functional diagnosis), linguistics (the description of linguistic behavior) and sociology (age, sex, social background, etc). Speech is a complex, structured and controlled process. The course of the successive stages of forming an utterance is controlled by linguistic knowledge, depending on the character of linguistic reflection, of two types: "the knowledge how..." (metalinguistic competence), and "the knowledge that..." (linguistic-competence). In conclusion, results point to the importance of factors such as social context, pre and post morbid language skills and systematic analysis of bilingual's languages in different communicative contexts as important factors in evaluating code switching. Research indicate clinical necessity of modifying existing methods of description and therapy to suit them the needs of bilingual aphasics, considering the heterogeneous nature of the phenomena.

2

A study of language brokering prevalence, context and emotions among Polish teenage bilinguals. Language mediations undertaken in the UK

70%

Żytowicz A.

Conversatoria Linguistica

|

2018

|

issue 12

283-301

PL

Doniesienia na temat brokeringu (tłumaczeń nieprofesjonalnych) dzieci i młodzieży i stresu, jaki wiąże się z tym zjawiskiem są powszechnie znane i szeroko dyskutowane w literaturze. Artykuł ten jest próbą pokazania tego procesu oraz emocji, które towarzyszą młodym tłumaczom z ich perspektywy, w oparciu o fragment materiału zebranego w ramach badań doktoranckich, prowadzonych przez autorkę. Wybrany został wywiad przeprowadzony w Wielkiej Brytanii z grupą dziewięciu dwujęzycznych dzieci polskich, które regularnie występują w charakterze tłumaczy swoich rodziców i przyjaciół. W pierwszej części przedstawione będzie zjawisko brokeringu, sytuacje w którym występuje najczęściej oraz emocje, które mu towarzyszą na podstawie wybranych przykładów z literatury. W drugiej natomiast, dla zilustrowania samego zjawiska z perspektywy polskiej młodzieży, przedstawione zostaną wybrane fragmenty wywiadu. Omówione będą takie aspekty jak kontekst, w którym dochodzi do tłumaczeń, emocje jakie im towarzyszą oraz wpływ brokeringu na relacje rodzinne. Podsumowanie obejmować będzie ocenę, czy w oczach młodych ludzi zjawisko to postrzegane jest jako coś pozytywnego, czy wręcz przeciwnie.

3

W jaki sposób można kształtować sprawność językową dziecka bilingwalnego?

70%

Szurek M.

Językoznawstwo

|

2017

|

vol. 11

171-182

EN

The aim of the article is to portray problems a bilingual child can experience during simultaneous acquiring two tongues and to help teachers to overcome these problems and to raise the linguistic efficiency of the bilingual child. In the article linguistic mistakes made by the fourteen-year-old boy living in Australia were presented. Analysis of his linguistic mistakes and conclusions about the linguistic level with reference to the Polish language, in the ability of building correct sentences under the lexical and grammatical account, allowed to show concrete actions a reader may and should take in order to raise the linguistic level of boy in the second tongue.

PL

Celem artykułu jest ukazanie trudności, jakich może doświadczać dziecko dwujęzyczne podczas jednoczesnego przyswajania dwóch języków oraz wskazanie nauczycielom sposobów na przezwyciężenie tychże trudności i podniesienie sprawności językowej dziecka bilingwalnego. W artykule zaprezentowano błędy językowe popełniane przez czternastoletniego chłopca mieszkającego w Australii. Analiza jego błędów językowych oraz wnioski na temat poziomu językowego w odniesieniu do polszczyzny, w zakresie umiejętności budowania zdań poprawnych pod względem leksykalnym i gramatycznym, pozwoliły na wskazanie konkretnych działań, jakie powinien podjąć lektor w celu podniesienia poziomu językowego chłopca w języku drugim.

4

Mamo, батько! W jaki sposób przygotować się do wychowania dziecka dwujęzycznego? O bilingwizmie w środowisku polsko-ukraińskim

70%

Bączyk-Lesiuk K.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia

|

2016

|

vol. 7

|

issue 223

5-18

PL

Od kilku lat w środowisku glottodydaktycznym toczy się dyskusja na temat braku odpowiednich pozycji książkowych stanowiących pełne kompendium wiedzy o dwujęzyczności. W związku z nasilającymi się zjawiskami migracyjnymi, rodzi się pytanie: czy można przygotować się do wychowania dziecka dwukulturowego? Celem przedstawionego artykułu jest analiza bilingwizmu w ogóle, a w środowisku polsko-ukraińskim, w szczególności. Zaprezentowane studia przypadków przyczynią się do ponownego spojrzenia na cel dwujęzyczności, strategie wychowawcze, a także, a może przede wszystkim na poszukiwanie własnej tożsamości w zglobalizowanym świecie.

5

O potrzebie badań bilingwizmu w historii polszczyzny

61%

Zarębski R.

Prace Językoznawcze

|

2021

|

vol. XXIII/3

71–86

PL

Bilingwizm na gruncie polskiego językoznawstwa interesuje badaczy głównie w wymiarze współczesnym. Ostatnio jednak daje się zauważyć rosnącą tendencję do opisów bilingwizmu jednostkowego i grupowego w ujęciu historycznym. W kontekście zachowań bilingwalnych rozpatruje się coraz częściej problemy dawniej podejmowane z innej perspektywy. Zmiana optyki, wiążąca się z podkreśleniem roli bilingwizmu w historii polszczyzny, stanowi skutek kilku czynników. Do najważniejszych należy odchodzenie od normatywnego stosunku do zagadnienia kontaktów językowych, wartościującego negatywnie przejawy mieszania języków oraz porzucenie przekonania o marginalnej skali zjawiska w polskiej przeszłości językowej. Celem opracowania jest przyjrzenie się dotychczasowym opisom bilingwizmu historycznego, zwrócenie uwagi na źródła badań oraz próba wskazania perspektyw badawczych, jakie otwiera ten kierunek.

EN

Polish researchers are interested mainly in contemporary bilingualism, although recently one can observe a growing tendency to describe individual and group bilingualism from a historical perspective. Moreover, problems which were earlier considered from other perspectives are now analysed in the context of bilingual behaviours. A new approach stressing the role of bilingualism in the history of Polish is due to several factors. The most important one is the fact that a normative approach to language contacts that negatively assesses blending of languages is no longer popular. Bilingualism in the Polish linguistic past is also no longer treated as a marginal phenomenon. The aim of the article is to investigate how historical bilingualism was presented, to focus on research sources and to attempt to point out possible perspectives for further research

6

Этнокультурные наименования одежды в русскоязычном художественном тексте Казахстана

57%

Razbiekowa M.

humanistica 21

|

2018

|

vol. 2

189-208

PL

Artykuł prezentuje etnokulturowe nazwy ubrań narodu kazachskiego, wyrażone przy pomocy tzn. kazachizmów, czyli słów, które zachowują treściowe i formalne plany języka kazachskiego jako języka źródła w rosyjskojęzycznym tekście artystycznym. Autorka podkreśla się, że kazachskie ubrania zawierają w sobie sens symboliczny. Uzycie kazachskich słów w tego rodzaju tekstach jest nośnikiem kulturowej tożsamości narodu kazachskiego, jego dawnych tradycji, świata pracy. Symbolika elementów ubrania kazachskiego polega na tym, że one wskazują na społeczny status człowieka, jego rodową przynależność, poziom materialny. Artykuł jest zbudowany na podstawie analizy tłumaczenia na język rosyjski tekstu powieści słynnego kazachskiego pisarza I. Esinberlina Koczownicy. Dla wygody analizy materiału artykuł wprowadza pojęciowy aparat pozwalający przeanalizować takie dominujące pojęcia, jak bilingwizm, bilingwizm artystyczny, literacka dwujęzyczność, pisarz bilingwa, kazachizm. Dokładnie są prezentowane przez autora artykułu różne sposoby wprowadzenia nazw etnokul-turowych do rosyjskojęzycznego tekstu artystycznego, które wa-runkują się miarą ich znaczności w rosyjskim systemie językowym. Słowa kluczowe: nominacja, bilingwizm, bilingwizm artystyczny, leksyka narodowa, mentalność, obraz świata

EN

The article considers ethnocultural names of Kazakh people’s clothes and their use in Russian literary texts. It also explains the names of clothes. Peculiarities of translation from Kazakh into Russian are discussed in the article in terms of artistic bilingualism, types of artistic bilingualism, literary bilingualism. The cultural originality of Kazakh people is explained by the names of clothes: ancient traditions, labour activity, social status, family affiliation. The article analyzes the translation or well-known Kazakh writer I. Esenberlins novel Nomads into the Russian language. The author of the article introduces various ways of introducing namings into Russian literary text which are quite significant in Russian-speaking system.

7

Współczesna językowa i etnojęzykowa sytuacja w Kazachstanie i jej wpływ na kształtowanie dwujęzyczności w nauczaniu

51%

Kurmanowa B. Ż.

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

|

2009

|

issue 1

141-149

EN

In article problems of a soсiolinguistic condition of a language situation both an ethnolanguage situation and their influence on formation educational bilinguistic in Republic Kazakhstan are considered. Results of soсiolinguistic researches on revealing of forms and types of Kazakh-Russian and Russian-Kazakh bilinguistic among students are yielded and corresponding conclusions which are interesting to soсiolinguistic descriptions of forms and types bilinguistic in any environment and a field of activity are drawn.

8

„Serce mam jakby podzielone na dwie części…” Elementy kulturowe w zbiorze ćwiczeń dla użytkowników języka polskiego jako dziedziczonego Na końcu języka

51%

Majewska A., Northeast K.

Roczniki Humanistyczne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 10: Glottodydaktyka

7-25

PL

Współczesne zmiany związane z globalizacją i większą mobilnością człowieka sprawiają, że coraz więcej Polaków mieszka za granicą. Bilingwizm dzieci emigrantów wychowujących się w obcym kraju jest najczęściej niezrównoważony. Język polski wówczas staje się dla nich językiem dziedziczonym. Jednak dorastanie za granicą nie tylko sprawia, że ktoś jest dwujęzyczny, ale również dwukulturowy. Dziedziczenie kultury rodziców, czerpanie o niej wiedzy z ograniczonej liczby źródeł (rodziców, szkoły sobotniej, krążących stereotypów w kraju zamieszkania) skutkuje poznawaniem jej w sposób bierny i wybiórczy. Ćwiczenia w zbiorze Na końcu języka, doskonalące kompetencję językową użytkowników polskiego jako dziedziczonego, zostały opracowane dla Polaków mieszkających w Niemczech jako rezultat projektu Lingwistyczne i glottodydaktyczne aspekty niepełnej polsko-niemieckiej dwujęzyczności. Integralną częścią ćwiczeń są treści intra-, inter- oraz transkulturowe. Celem artykułu jest omówienie roli treści kulturowych w dydaktyce języka polskiego jako dziedziczonego.

EN

Modern changes related to globalization and more intensive mobility of people, imply the increase of number of Poles living abroad. Bilingualism of children of Polish immigrants, who grow up in a foreign country, quite often remains unbalanced. Polish language then becomes their heritage language. However, growing up abroad not only makes someone bilingual, but also bicultural. Inheriting the culture of one’s parents and gaining knowledge about the culture from a limited number of sources (parents, Saturday School, stereotypes circulating in the country of residence) results in learning about it passively and selectively. Language exercises on the website At the tip of the tongue which develop language competence of Polish heritage speakers were designed for Poles living in Germany as a result of the project Linguistic and glottodidactic aspects of Polish-German unbalanced bilingualism. An integral part of the exercises are intra-, inter- and trans-cultural content. This article aims to discuss the role of cultural content in teaching Polish as a heritage language.

9

Освоение лексики в ситуации двуязычия

51%

Sarsiekiejewa N., Kasymowa R., Miejramgalijewa R.

humanistica 21

|

2018

|

vol. 2

227-246

PL

Na współczesnym etapie rozwoju metodyki wykładania języka rosyjskiego jako nauki zachodzą zmiany tradycyjnego rozumienia poznawczych procesów. Ponieważ w podstawie kształtowania obrazu świata jako całokształtu reprezentacji kognitywnych leży przyrodnicze zapotrzebowanie na poznanie świata, to podstawą poznawczych dążeń młodszych uczniów powinien być aktywny twórczy początek z użyciem takich myślowych operacji, jak porównanie, analiza (utożsamienie/ analogia), rozgraniczenie/inność), systematyzacja (klasyfikacja przedmiotów, kategoryzacja pojęć). Autorka artykułu rozpatruje tematyczne związki słów, które służą odzwierciedleniu zasad klasyfikacji zjawisk rzeczywistości, formujących się w świadomości ucznia w jego poznawczej działalności. Podkreśla, że podstawą tematycznego ugrupowania słów jest nie tylko przedmiotowy szereg i jego oznaczenie, ale również interpretacja przedmiotów i pojęć o przedmiotach w przedmiotowej i/albo poznawczej działalności ucznia. Ponieważ wszystkie rodzaje związków semantycznych pomiędzy leksemami służą najważniejszej zasadzie organizacji słownika w świadomości człowieka, to wiedza tematycznej grupy słów jako komponent językowej wiedzy o świecie pozwala uczniowi zrozumieć rzeczywistość, wyrażoną w kategoriach pojęciowych, które mogą mieć, w większym czy mniejszym stopniu, charakter szczególny. Tezaurus młodszych ludzi opiera się na wiedzy grup tematycznych jako komponentów językowej wiedzy o świecie, co pozwala uczniowi w konkretnej sytuacji posługiwać się językiem rosyjskim i wybrać najbardziej odpowiednie leksykalne jednostki w ramach leksykalnego tematu; wykorzystać elitarne leksykalne jednostki w tekście z uwzględnieniem łączności ich z innymi wyrazami; wykorzystać tematyczną leksykę stosownie z zaistniałą sytuacją i komunikacją. Jądrową część leksykalnej kompetencji młodszego ucznia przedstawiają przedmiotowe imiona, mogące być zestawionymi z rzeczywistością. Zwrócenie do tezaurusa młodszego ucznia jako osoby językowej pozwala uwzględniać jego potrzeby komunikacyjne i zdolności do opanowania języka rosyjskiego, a również proces kształtowania ucznia jako osoby językowej.

EN

At the present stage of development of a technique of teaching Russian as sciences there is a reconsideration of traditional understanding of informative processes which are considered as the concept (mechanism) of reflection. As at the heart of formation of an image of the world as sets of cognitive representations the natural need for knowledge of the world, is the cornerstone of cognitive interest of younger school students there has to be an active creative beginning with use of such cogitative operations as comparison, the analysis (identification / analogy), differentiation / distinction), systematization (classification of objects, a categorization of concepts). In article thematic communications of words which serve as reflection of the general principles of classification of the phenomena of reality which are formed in consciousness of the trainee in cognitive activity are considered. It is noted that is the cornerstone of thematic group of words not only a subject number and designation, but also judgment of objects and concepts about objects during subject and/or cognitive activity of the trainee. As all types of semantic links between lexemes serve as the most important principle of the organization of the dictionary in consciousness of the person, knowledge the trainee of a theme group of words as component of language knowledge of the world allows it to comprehend reality, the idea of reality expressed in conceptual categories which can be more or less fractional. The Tezaurusny type of the organization of knowledge of younger school students assumes knowledge of theme groups as components of language knowledge of the world that allows the pupil in a concrete situation of communication in Russian: to choose the most suitable lexical units within a lexical subject; to use the chosen lexical units in the text taking into account their compatibility with in other words and the transferred cogitative information; to use thematic lexicon according to communication situations. A nuclear part of lexical competence of the younger school student is represented by the subject names having correlation to reality. The addressing the thesaurus of the language identity of the younger school student allows to consider his communicative requirements and to connect in one uniform process of assimilation of Russian as nonnative and process of formation of the language identity of the trainee.

10

Wielojęzyczność u osób z zaburzeniami o typie afazji. Rekonesans zagadnień

51%

Niekra U.

Logopedia

|

2017

|

vol. 46

211-218

PL

Jednym z najbardziej interesujących zagadnień dotyczących ludzkiej mowy jest skomplikowana korelacja między językiem i mózgiem oraz mózgiem i językiem. W niniejszym artykule mamy do czynienia z próbą odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób u osób z zaburzeniami o typie afazji reprezentowana jest wielojęzyczność. Jakie skutki ma udar mózgu na ośrodki mowy w mózgu. Należy tu zaznaczyć, iż obserwacje pacjentów z zaburzeniami afatycznymi odgrywają znaczącą rolę w zrozumieniu dysfunkcji mózgu oraz są źródłem tworzenia modeli o procesach uczenia się i funkcjach mózgu. Najnowsze badania afazjologiczne są jedną z nielicznych możliwości uzyskania odpowiedzi na pytanie dotyczące reprezentowania aktywności językowych zachodzących w mózgu. Czy wyobrażenie o oddzielnym reprezentowaniu poszczególnych języków u poligloty w różnych regionach mózgu znajduje jeszcze swoich zwolenników? W artykule wyjaśniono terminologię wielojęzyczności, afazji, jej przyczyny. W dalszej jego części poddano analizie czynniki, który odgrywają znaczącą rolę w procesie restytucji językowej.

EN

One of the most interesting problems concerning human speech is the complicated two-way correlation between language and the brain. The present article attempts to answer the question how multilingualism is represented in people suffering from aphasia-spectrum disorders. What are the results of a brain stroke on speech centres? It should be noted that monitoring patients with aphasic speech disorders plays a significant role in understanding brain dysfunctions and is a source of creating models of learning processes and brain functions. The latest research into aphasia constitute one of the few possibilities of getting answers to the question concerning the representation of language activity occurring in the brain. Does the theory postulating separate representation of various languages in different regions of the brain in a polyglot still find its supporters? The article explains the terms of multilingualism and aphasia, together with its causes. The remaining part of the article analyses the factors that play a significant role in the process of language restitution.

11

Czynniki wpływające na znajomość języka polskiego i wiedzę o Polsce u dzieci polskich emigrantów w Niemczech. Przykład Ratyzbony

51%

Pułaczewska H., Terelak A.

Język Polski

|

2019

|

vol. 99

|

issue 2

41-61

PL

rzeprowadzone badania miały na celu stworzenie modeli predykcyjnych dla znajomości języka polskiego i wiedzy o Polsce wśród młodzieży pochodzenia polskiego wychowującej się od wczesnego dzieciństwa w niemieckiej Ratyzbonie. Próba badawcza objęła 41 nastolatków w wieku 13–18 lat. Przy wykorzystaniu analizy krokowej postępującej wyodrębniono czynniki środowiskowe i kognitywne wykazujące łącznie najwyższą korelację z poszczególnymi składnikami kompetencji językowej i kulturowej, tzn. ze znajomością języka mówionego, języka pisanego, wiedzą językowo-kulturową i wiedzą pozajęzykową. Dodatkowo zastosowana analiza skupień potwierdziła m.in. wysoką istotność przyjaźni z rówieśnikiem zamieszkałym w Polsce dla wszystkich składników kompetencji oprócz wiedzy pozajęzykowej.

EN

The study aims at identifying socio-demographic, social and attitudinal correlates of Polish language skills and knowledge about Poland in a sample of 41 teenagers aged 13–18 whose mothers migrated to Germany from Poland and who have been raised in Regensburg, Germany, since birth or infancy. Stepwise forward analysis was used to estimate the association between a range of socio-demographic, attitudinal and developmentalfactors on the one hand, and a range of skills on the other. Cluster analysis followed, confirming the outstanding role of maintenance of a long-term friendship with an age peer in Poland which had been identified as a strong predictor of four out of five competences.

12

Polszczyzna z zagranicy w programach telewizyjnych (kompetencja komunikacyjna celebrytów)

51%

Sitkowska K., Łódzki U.

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2013

|

vol. 20

PL

Artykuł dotyczy kompetencji komunikacyjnej osób występujących w polskiej telewizji, dla których język polski nie jest językiem funkcjonalnie pierwszym. Ich sprawność językowa została poddana analizie na czterech poziomach: systemowym, społecznym, sytuacyjnym i pragmatycznym. W badaniach uwzględniono specyfikę komunikacji telewizyjnej. Część analityczna pracy prowadzi do wniosków na temat znaczenia kompetencji komunikacyjnej dla kreowania wizerunku osób występujących w telewizji.

13

Vladimir Nabokov - purysta językowy

51%

Grygiel M.

Language. Culture. Politics. International Journal

|

2021

|

vol. 1

153-160

PL

Vladimir Nabokov rosyjsko-amerykański pisarz piszący w dwóch językach: rosyjskim i angielskim należy do najwybitniejszych prozaików XX wieku. Bilingwizm Nabokova stanowi o sukcesie pisarza, niniejszy artykuł próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy jest on źródłem puryzmu językowego autora Lolity? Wychowany w anglofilskiej rodzinie, płynnie posługujący się dwoma językami Nabokov musiał dążyć do perfekcji językowej, która była zarówno wyrazem jego talentu, jak i wytężonej pracy z językiem, doświadczenia translatorskiego. Doskonalenie języka literackiego, mistrzostwo stylu wyrażonego w aluzjach, kryptocytatach, powtórzeniach spowodowało, że Nabokov uznawany jest za wirtuoza, mistrza słowa i autorytet literacki, pozwalający na krytyczny i radykalny stosunek do tekstów literackich, a zwłaszcza tłumaczonych na języki obce. Puryzm językowy Nabokova wynika zatem z jego maniery artystycznej oraz konsekwencji twórczej, wysokie wymagania pisarz stawiał sobie samemu, kategorycznie oceniał innych twórców i tłumaczy. W opinii Nabokova talent literacki zobowiązuje do puryzmu językowego, a prawdziwe arcydzieła charakteryzują się doskonałym artystycznie językiem, który zachwyca czytelników.

14

FORMY I SPOSOBY OCENY KOMPETENCJI OSÓB NIENATYWNYCH

51%

Polok K.

Świat i Słowo

|

2015

|

vol. Świat i Słowo 2015, nr 1 (24)

175-186

EN

The article discusses a number of issues related to the forms of communicative competence assessment of the non-natives to the establishment of their level of bilingualism and language awareness. In this context, there was analyzed a number of issues related to the impact of teachers’ language awareness and the use of their personal resources of a foreign language (English) demonstrated during their FL lessons to be assessed from the point of view of the development of the quality of the target language learners. In its conclusions, the paper highlights the importance of the quality of the language used by FL teachers upon the actual level of competence of the language actually used by their learners. Słowa kluczowe: komunikacja, języka docelowy, bilingwizm, ocena jakości języka Keywords: communication, target language, bilingualism, quality language assessment

15

Narodowo-kulturowa i językowa tożsamość uczniów polskich szkół na Ukrainie

51%

Korol Ł.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2019

|

vol. LXVII

121-130

PL

W artykule przedstawiona została obecna sytuacja językowa w środowisku uczniów pięciu szkół ogólnokształcących na Ukrainie z polskim językiem nauczania. Uczniowie utrzymują wyniesioną z domu regionalną polszczyznę południowokresową oraz uczą się w szkole języka polskiego. Młode pokolenie Polaków mieszkających na Ukrainie jest wielojęzyczne. Badania socjolingwistyczne pokazują, że dla uczniów polskich szkół w codziennej komunikacji ważne są trzy języki: polski, ukraiński i rosyjski. Młodzi Polacy są przywiązani do języka polskiego. Nie ma w nich negatywnego nastawienia do jego regionalnego wariantu – jednak są przekonani, że można go używać tylko w niektórych sytuacjach komunikacyjnych (nieoficjalnych). Podsumowując wyniki badania, można argumentować, że polska młodzież na Ukrainie identyfikuje się jako odrębna grupa. Język polski pełni w jej przypadku nie tylko funkcję komunikacyjną, ale też manifestacyjną, przy czym ta druga jest faktycznym czynnikiem kształtowania tożsamości. Dlatego tożsamość językowa jest postrzegana jako część tożsamości etnicznej/narodowej. Ważnym elementem przynależności Polaków na Ukrainie do narodu polskiego jest też członkostwo w Kościele katolickim oraz przestrzeganie i zachowanie polskich tradycji ludowych i religijnych.

EN

This article seeks to explore the current language situation among the students of Polishlanguage schools in Ukraine (presently, there are five comprehensive schools with Polish as a language of instruction in Ukraine). Students are speakers of the regional versions of the Polish language which they speak at home, whereas at school they study the general Polish language. In addition, the young generation of the Poles living in Ukraine is multilingual. The sociolinguistic research demonstrates that three languages are important for Polish-language school students in everyday communication and society: Polish, Ukrainian and Russian. The young generation of Poles is tied to the Polish language. They have no negative attitude to the regional versions of the Polish language, but students are convinced that it can be used only in certain communicative situations (informal). Based on the results of the study, it can be argued that Polish youth in Ukraine identify themselves as a separate group. For them, the Polish language performs not so much a communicative function, but a manifesting one, the latter being the factor of identification. For this reason linguistic identity is perceived as a part of their ethnic/national identity. The Poles of Ukraine consider that their affiliation to the Catholic Church is an important element of their unity with the Polish people, as well as the observance and preservation of Polish folk and religious traditions.

16

Zmiany w statusie języka kaszubskiego od połowy XX wieku do początku XXI wieku

41%

Zieniukowa J.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2009

|

vol. 21

259-269

PL

O statusie języka jako środka werbalnego porozumiewania się ludzi we wspólnocie komunikatywnej decydują: struktura (leksyka i gramatyka), społeczne funkcjonowanie oraz prestiż, tj. wartościujące postrzeganie danego języka. Zdobywanie prestiżu jest uwarunkowane tworzeniem normy ponaddialektalnej (języka literackiego, standardowego), rozwojem piśmiennictwa, zakresem funkcjonowania języka (język żywy, zdolny do tworzenia tekstów stylu wysokiego). Artykuł ukazuje zmiany w statusie kaszubszczyzny od końca II wojny światowej do dziś, przejście od wielojęzyczności Kaszub (dawniej 4 kody: gwarowy kaszubski, polski standardowy, niemiecki standardowy, dolnoniemiecki) do bilingwizmu kaszubskopolskiego oraz od kaszubszczyzny dialektalnej do języka literackiego. Autorka wyróżnia tu dwa okresy: 1) od 1945 r. do ok. 1975 r. -- cechuje go zagrożenie dominacją języka polskiego, niski prestiż języka kaszubskiego, osłabienie przekazu międzypokoleniowego (ale rozwój badań kaszubszczyzny); 2) od ok. 1975 r. (przyjęcie zasad pisowni kaszubskiej) do dziś – charakteryzuje go ożywienie kaszubszczyzny, tendencje emancypacyjne, formowanie języka literackiego, wielość kanałów jego upowszechniania, polityka językowa prowadzona przez instytucje, wzrost prestiżu języka kaszubskiego (od 2005 r. ma prawny status języka regionalnego w Polsce).

EN

The status of a language as a verbal means of communication is determined by its structure (lexis and grammar), its social position and its prestige, i.e. evaluative social reception. High prestige is requires the emergence of a super-dialectal norm (a literary or standard variety), a development of literature and other writings, the scope of the language’s application (a living tongue, used for the creation of texts in high style). The article shows changes in the status of the Kashubian language since the end of WWII until today, a transition from the multilingualism of the region (formerly four codes: regional Kashubian, standard Polish, standard German and Low German) to Kashubian-Polish bilingualism, and from dialectal to literary Kashubian. Two periods are distinguished: from 1945 to 1975, a period characterized by the threat of Polish dominance, a low prestige of Kashubian, a weakening of generation-to-generation language transfer (but also a development of research on things Kashubian), and from 1975 (a standardization of Kashubian orthography) onwards, a period characterized by a revival of Kashubian culture, a desire for emancipation, the emergence of literary Kashubian, a multitude of the channels of its dissemination, language politics, and a rise in the prestige of the language (since 2005 an officially recognized regional language in Poland).

17

Einige Bemerkungen zur dreisprachigen Erziehung (Polnisch-Esperanto-Deutsch) meiner Kinder

41%

Sakaguchi A.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2017

|

issue 26

255-269

PL

Artykuł zawiera kilka uwag dotyczących trzyjęzycznego rozwoju dwójki moich dzieci. Badania nad rozwojem językowym dzieci i bilingwizmem znamy głównie z języków historyczno-naturalnych. Języki międzynarodowe skonstruowane, takie jak esperanto, prawie nie były do tej pory brane pod uwagę w badaniach dotyczących akwizycji języka. Uwzględnienie esperanta w tego rodzaju rozważaniach daje ciekawe wglądy i rozpoznania. Interferencje i inne osobliwości językowe we wcześniejszym okresie akwizycji języków zilustrowane zostały przykładami zebranymi przez autorkę artykułu. Przykłady dotyczą pisowni, słownictwa, morfologii, składni oraz semantyki.

DE

Der Beitrag beinhaltet einige Bemerkungen über die dreisprachige Entwicklung meiner beiden Kinder. Untersuchungen über die kindliche Sprachentwicklung und Bilingualismus kennen wir hauptsächlich aus den historisch-natürlichen Sprachen. Plansprachen, wie Esperanto, wurden jedoch im Hinblick auf kindlichen Spracherwerb bisher kaum berücksichtigt. So lässt die Einbeziehung des Esperanto in derartige Betrachtungen eine Reihe interessanter Ergebnisse und Denkanstöße erwarten. Interferenzen und andere Eigentümlichkeiten des Polnischen, Deutschen und Esperanto in den früheren Phasen des kindlichen Spracherwerbs werden anhand der von der Autorin gesammelten Beispiele illustriert. Die Beispiele betreffen die Aussprache, Morphologie, Syntax und Semantik.

EN

The article contains some remarks concerning the trilingual development of my two children. Research on children’s language development and bilingualism has been known mainly in historic natural languages studies. So far, international auxiliary languages like Esperanto have been hardly considered so far in the research on language acquisition. Including Esperanto in such considerations yields valuable insight and findings. Interference and other peculiarities of Polish, German and Esperanto in the earlier period of language acquisition are illustrated with the aid of examples collected by the author of this article. Examples are related to spelling, vocabulary, morphology, syntax and semantics.

18

Русский язык в Джорджии (США). Состояние и социальные функции языка меньшинства

41%

Głuszkowski M.

Przegląd Rusycystyczny

|

2023

|

issue 1 (181)

143-161

RU

До сих пор исследователи, занимающиеся русским языком в Америке сосредоточивали внимание на самых больших восточнославянских общинах на севере и северо-востоке страны. С 1990-х годов, вместе с ростом мегаполиса Атланта, увеличивается и русскоязычная диаспора, в которой происходят интересные социолингвистические процессы, связанные с выбором языка в конкретных сферах жизни и трансляцией языка меньшинства как унаследованного в молодое поколение. Данная статья представляет результаты первого этапа исследований семейной языковой политики славянских иммигрантов в Джорджии на материале количественных и качественных данных, относящихся к самооценке знания английского и русского языков в зависимости от сферы жизни и вида речевой деятельности (чтение, письмо, говорение, аудирование), мотивам выбора места жительства, социальным характеристикам респондентов, этническому составу семьи, участию в культурной жизни диаспоры и др.

PL

Do tej pory badacze języka rosyjskiego w Ameryce koncentrowali się na największych społecznościach wschodniosłowiańskich na północy i północnym wschodzie kraju. Od lat 90. wraz ze wzrostem metropolii Atlanty rozrasta się także diaspora rosyjskojęzyczna, w której zachodzą ciekawe procesy socjolingwistyczne związane z wyborem języka w określonych dziedzinach życia i przekazem języka mniejszości jako odziedziczonego młodszemu pokoleniu. W artykule przedstawiono wyniki pierwszego etapu badań nad rodzinną polityką językową słowiańskich imigrantów w Georgii na podstawie danych ilościowych i jakościowych związanych z samooceną znajomości języka angielskiego i rosyjskiego w zależności od sfery życia i typu sprawności językowej (czytanie, pisanie, mówienie, słuchanie), motywacją wyboru miejsca zamieszkania, charakterystykami społecznymi, składem etnicznym rodziny, uczestnictwem w życiu kulturalnym diaspory i in.

EN

So far scholars investigating Russian language in America have focused on the largest East Slavic communities in the north and northeast of the country. Since the 1990s, along with the growth of Metro Atlanta, the Russian-speaking diaspora has also increased. The sociolinguistic processes taking place in this community are related to the language choice in various domains of life, and to the transmission of the minority language (as a heritage language) to the younger generation. This article presents the results of the first stage of research on the family language policy of Slavic immigrants in Georgia based on quantitative and qualitative data related to self-assessment of knowledge of English and Russian languages depending on the sphere of life and type of speech activity (reading, writing, speaking, listening), motivation for the choice of the place of residence, social characteristics, ethnic composition of the family, participation in the cultural life of the diaspora, etc.

19

Jeden dom, dwa języki

41%

Bogoczová I.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2023

|

vol. 26

|

issue 1

EN

The author deals with the topic of family bilingualism, or – to be more precise – with the question of which language should be spoken while raising a child (or children) in a multiethnic and multilingual environment. An example of such an environment is the Czech part of Cieszyn/Těšín Silesia, where, in addition to the literary varieties of Czech and Polish, the unwritten mixed language “po naszymu” is also commonly used. The members of the local Polish minority use several codes on a regular basis: two ethnic languages in their literary and dialectal varieties, as well as the aforementioned mixed language “po naszymu,” which functions here, in particular, as a language of communication within the family (familect). There are very few households where literary Polish is used as the means of communication with children. This atypical linguistic behavior of at least one of the parents is the focus of the author, who conducted a questionnaire survey and obtained important information from people who decided to raise their children using literary Polish. She lists the factors that lead parents to such unusual linguistic behavior, as well as points out its risks, consequences and “side effects.” The conclusion of the article is that at least one language code is used in families that have chosen to speak literary Polish to their children, that the code intended for children may not be the same as the means of communication between the parents, that grandparents usually speak to their children in dialect, or that (Polish) kindergartens and primary schools are paradoxically an environment where even a child who has so far spoken only literary Polish quickly picks up the regional unwritten language.

PL

Autorka zajmuje się tematem domowej (rodzinnej) dwujęzyczności, kwestią, w jakim języku powinno się wychowywać dziecko (dzieci) w środowisku wieloetnicznym i wielojęzycznym. Przykładem takiego środowiska jest Zaolzie, czyli czeska część śląska Cieszyńskiego, gdzie oprócz odmian kulturalnych języków czeskiego i polskiego używa się na co dzień niepoprawnej mowy potocznej „po naszymu”. Zamieszkująca badane tereny polska mniejszość narodowa wykorzystuje w życiu codziennym równocześnie kilka kodów – dwóch języków etnicznych w odmianach ogólnych i terytorialnych (dialektalnych) oraz wspomnianego kodu mieszanego „po naszymu”, który występuje tu m.in. w roli języka domowego. Rodzin, w których w mowie do dziecka używa się polszczyzny kulturalnej, jest niewiele. To nietypowe zachowanie co najmniej jednego z rodziców jest przedmiotem uwagi autorki, która przeprowadziła kilka wywiadów ukierunkowanych na rodziny, w których postanowiono zwracać się do dziecka w polszczyźnie kulturalnej. Przytacza czynniki skłaniające rodziców do takiego nieczęstego zachowania, ale też wskazuje na jego ryzyka, konsekwencje i „skutki uboczne”. W zakończeniu artykułu stwierdza, że w rodzinach decydujących się na wychowywanie dzieci w polszczyźnie kulturalnej używa się jeszcze co najmniej jednego (kolejnego) kodu językowego, że kod przeznaczony do dzieci nie musi być identyczny z kodem porozumiewania się między rodzicami, że dziadkowie w rozmowach z dziećmi używają z reguły gwary lub że (polskie) przedszkole i szkoła to – paradoksalnie – środowiska, w których nawet dziecko mówiące dotychczas tylko po polsku szybko przyzwyczaja się do regionalnego niepoprawnego kodu potocznego.

20

Interferencje w strefie polsko-ukraińskich kontaktów językowych

41%

Hirniak U.

Polonia Inter Gentes

|

2020

|

issue 1

165-182

EN

The article presents the phenomenon of Polish – Ukrainian linguistic interference. It could be noticed mostly in the Eastern Bordlands or on the frontier territory of the two countries. The term linguistic interference is used when we are dealing with the process occurring in communication between at least two languages. It is a long-term, multilaterally complex, and inclusive process of transfer some elements from L1 into L2. The interference process is concerned primarily with the lexis and phonetics but it also includes phonology, morphology, syntax, and stylistics. Regarding borrowings from two different languages, it is known as external interference. Such a phenomenon is mainly noticed in the lexical or phonetic field. Numerous research proves that interferences are a common occurrence inthe personal names of Polish people who have been living in former USSR areas. Furthermore, it is proved that the Polish language, speaking by Poles who live in Ukrainian territory submit to a powerful influence of the Ukrainian language. As a result of that fact, the ‘Borderland dialect’ was formed over time. The dialect with the elapse of time influenced also the national language. On the other hand, linguistic research indicates a strong Polish impact on West Ukrainian dialects, in particular: dialekt łemkowski (Lemko dialect) as well as dialekt nadsański (dialect ‘from the San’). Polonisms in the Ukrainian language and rutenizms in the Polish language has undergone semantic – stylistic evolution. It is clearly represented by numerous studies with the language examples included.

PL

W artykule zostało przedstawione zjawisko polsko-ukraińskiej interferencji językowej, do którego dochodziło najczęściej na ziemiach Kresów Wschodnich bądź terytoriach przygranicznych obu krajów. O interferencji językowej mówimy wtedy, gdy mamy do czynienia z procesami zachodzącymi w komunikacji co najmniej dwujęzycznej. Jest to długotrwały, wielostronnie skomplikowany oraz niejednolity proces przenikania się elementów z jednego języka do drugiego. Proces interferencji dotyczy przede wszystkim leksyki i fonetyki, ale obejmuje również fonologię, morfologię, składnię i stylistykę. W przypadku zapożyczeń z dwóch różnych języków mówimy o tak zwanej interferencji zewnętrznej widocznej najczęściej na płaszczyźnie leksykalnej i fonetycznej. Liczne badania dowodzą, że dość częstym zjawiskiem są interferencje zachodzące w imiennictwie osobowym ludności polskiej zamieszkałej na dawnych obszarach ZSRR. Ponadto udowodniono, że ludność polskojęzyczna mieszkająca na terytorium Ukrainy uległa silnemu wpływowi języka ukraińskiego i z czasem utworzyła „dialekt kresowy”, który z biegiem czasu wpłynął również na język ogólnonarodowy. Z drugiej strony badania językowe wykazują silny wpływ języka polskiego na gwary zachodnioukraińskie, zwłaszcza na dialekt łemkowski oraz nadsański. Polonizmy w języku ukraińskim oraz rutenizmy w języku polskim przeszły i czasem nawet nadal przechodzą semantyczno-stylistyczną ewolucję, czego świadectwem są liczne badania naukowe i przedstawione w nich przykłady językowe.

Refine search results

Afazja a bilingwizm

A study of language brokering prevalence, context and emotions among Polish teenage bilinguals. Language mediations undertaken in the UK

W jaki sposób można kształtować sprawność językową dziecka bilingwalnego?

Mamo, батько! W jaki sposób przygotować się do wychowania dziecka dwujęzycznego? O bilingwizmie w środowisku polsko-ukraińskim

O potrzebie badań bilingwizmu w historii polszczyzny

Этнокультурные наименования одежды в русскоязычном художественном тексте Казахстана

Współczesna językowa i etnojęzykowa sytuacja w Kazachstanie i jej wpływ na kształtowanie dwujęzyczności w nauczaniu

„Serce mam jakby podzielone na dwie części…” Elementy kulturowe w zbiorze ćwiczeń dla użytkowników języka polskiego jako dziedziczonego Na końcu języka

Освоение лексики в ситуации двуязычия

Wielojęzyczność u osób z zaburzeniami o typie afazji. Rekonesans zagadnień

Czynniki wpływające na znajomość języka polskiego i wiedzę o Polsce u dzieci polskich emigrantów w Niemczech. Przykład Ratyzbony

Polszczyzna z zagranicy w programach telewizyjnych (kompetencja komunikacyjna celebrytów)

Vladimir Nabokov - purysta językowy

FORMY I SPOSOBY OCENY KOMPETENCJI OSÓB NIENATYWNYCH

Narodowo-kulturowa i językowa tożsamość uczniów polskich szkół na Ukrainie

Zmiany w statusie języka kaszubskiego od połowy XX wieku do początku XXI wieku

Einige Bemerkungen zur dreisprachigen Erziehung (Polnisch-Esperanto-Deutsch) meiner Kinder

Русский язык в Джорджии (США). Состояние и социальные функции языка меньшинства

Jeden dom, dwa języki

Interferencje w strefie polsko-ukraińskich kontaktów językowych