Search results

1

Od prawa ochrony środowiska do prawa środowiska. Ewolucja aksjologii prawnych podstaw ochrony środowiska

100%

Rakoczy B.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2016

|

issue 2

2

László Moholy-Nagy i biocentryzm

100%

Botar O., Mojsak Ł.

|

2019

|

vol. 73

|

issue 4 (327)

136-143

EN

László Moholy-Nagy is well-known for his appreciation of technology and the use of technical media as new means of artistic creation. Less attention was given to the holistic and vitalist ideas expressed in his writings and pedagogical practice at the Bauhaus. The text proposes a contextual reading of the artist’s conceptions, tracing his engagement in Lebensreform movement – the modernist movement of the “organic” reform of live, and his connections with Raoul Heinrich Francé, the Austro-Hungarian biologist and popular scientific writer, who argued for the „organic” development of technology.

3

Dwie etyki, podwójna moralność

89%

Majcherek J. A.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2016

|

vol. 14

|

issue 3

69-87

EN

According to the declaration made by many theoreticians of environmental ethics, their purpose is to do moral extension, i.e., to expand moral duties and standards to non-human living entities. If it means including the biosphere into the same moral normative system as is valid in anthroposphere, such a declaration is in fact not realized. Environmental ethics offers normative systems not only different, but often contradictory to human ethics. These differences and sometimes contradictions make a great challenge for a moral subject, always a human being. The question is if it is possible to be equally obedient to such different or even contradictory rules, and construct a double or even dual conscience, according to such double morality.

PL

U podstaw dominujących w etyce środowiskowej, jej biocentrycznych odmian leży deklaracja dokonania moralnej ekstensji, czyli rozszerzenia zakresu obowiązywalności norm i nakazów etycznych na istoty żywe inne niż ludzkie. Jeśli miałoby to oznaczać objęcie biosfery identycznymi powinnościami etycznymi jak obowiązujące w antroposferze, to deklaracja ta nie przez wszystkie biocentryczne odmiany etyki środowiskowej jest realizowana konsekwentnie. W ich obrębie wytworzyły się bowiem odmienne, rozbieżne, a często przeciwstawne etyce humanistycznej systemy aksjonormatywne. Stawia to podmiot moralny, którym we wszystkich tych systemach jest istota ludzka, wobec sprzecznych wymagań i zobowiązań etycznych. Kwestią problematyczną pozostaje możliwość kształtowania dwoistego czy wręcz rozdwojonego sumienia moralnego, mogącego sprostać tak rozbieżnym postulatom i powinnościom.

4

Od prawa ochrony środowiska do prawa środowiska. Ewolucja aksjologii prawnych podstaw ochrony środowiska

88%

Rakoczy B.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2016

|

issue 2

5

Etyczne aspekty wykorzystywania komórek macierzystych w świetle Instrukcji Dignitas personae

75%

Wolski J.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2009

|

vol. 18

321-338

EN

Great hopes are put on stem-cells experiments, as they show new possible treatments for terminal diseases whose complete cure could only be dreamed of before. In this long and ongoing research, the ethical question must not be overlooked. This is so because progress is to be measured by the good which it provides for the well-being of humankind, both materially and spiritually. Financial profits, which are now to be expected in the field of medicine and biomedical technology, can by no means justify actions which would threaten the inviolability of human life. Every possible step should therefore be taken to ensure that the increasing knowledge base of this field is wisely deployed for the objective good of every human life.

6

Poszanowanie przyrody jako kategoria etyczna w perspektywie biocentrycznej

75%

Majcherek J.

Edukacja Biologiczna i Środowiskowa

|

2015

|

issue 2

51-57

PL

Poszanowanie przyrody jest oczywistym postulatem formułowanym na gruncie sozologii, ekologii i ekofilozofii. Czy ma jednak uzasadnienie także na gruncie biocentrycznie zorientowanej etyki i może zostać uznane za powinność etyczną, jak twierdzi Paul W. Taylor i inni przedstawiciele etyki środowiska? Trudno takie wnioski uzasadnić na podstawie samego badania przyrody i ustalania praw nią rządzących bez popadnięcia w błąd naturalistyczny. Można uznać przyrodę za samoistne dobro, a jej niszczenie za samoistne zło, ale niekoniecznie moralne. Postulat poszanowania przyrody jest częścią kultury jako systemu reguł i norm regulujących ludzkie postępowanie, także wobec przyrody. Jest ważny i obowiązujący bez względu na to czy da się go uzasadnić także etycznie i niezależnie od etycznych sankcji.

EN

Respect for nature is an obvious human obligation from sozological, ecological and ecophilosophical standpoints. Is it an ethical duty also, as Paul W. Taylor and some other environmental ethicists claim? According to George E. Moore’s criticism of naturalistic fallacy, nature couldn’t give a foundation for any duty, including respect for itself. Nature could be recognized as good, but not in a moral sense. Destroying it should be acknowledged as an evil, but not necessarily a moral one. Not founded on the laws of nature, respect for it is part of culture, being a normative system which rules different forms of human behaviour, among them these concerning nature. Respect for nature is a duty of homo sapiens as a species being part of it and being able to act consciously in and for it. This duty is valid and obligatory irrespectively of ethical grounds.

7

Etyczne podstawy polityki zrównoważonego rozwoju

75%

Ciszek M.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2008

|

vol. 6

|

issue 1

153-163

EN

The idea of sustainable development set up that at presently living people are responsible for condition of environment and they should leave future generation decent circumstances of life, this imperative of respecting of nature, activity for goods of future generation causes that every politicial operation in this range must be underpinned on certain deciding from range of ethic especially on one of its subdiscipline-environmental ethic. Unfortunately, this ethical discipline is not a monolith, because it is possible to find it’s other streams witch tries to answer a question: why should we protect the nature? Especially two opposition streams deserve notice anthropocentric and biocentric position, witch differently comprehend purpose and bases of protection of nature, the anthropocentrism has on respect goods of the person but biocentrism goods of whole nature, witch one of the many elements is a man. In this publication I try to establish, witch from this two ethical models is most optimal for practical, political programs of accustoming of sustainable development.

8

Anthropozentrismus, Biozentrismus, Ökozentrismus (1)

75%

Lintner M.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2023

|

vol. 43

|

issue 2

69-89

PL

W przypadku antropocentryzmu, biocentryzmu i ekocentryzmu chodzi o różne modele światopoglądowe i etyczne. Są to stanowiska filozoficzne, które wyrażają rozumienie przez człowieka jego relacji do pozaludzkich stworzeń i natury, i mają znaczenie w zakresie etyki, szczególnie w kontekście etyki zwierząt, etyki środowiska naturalnego i bioetyki. Chodzi przy tym o pytanie o to, kto i co należy do obszaru moralności. Odpowiedź na to pytanie jest we wspomnianych stanowiskach formułowana albo wąsko, albo szeroko. Niniejszy artykuł w szczegółach prezentuje różne modele i stanowiska w zakresie etyki środowiska naturalnego.

EN

The matter of anthropocentrism, biocentrism and ecocentrism are different worldview and ethics models. There are philosophical positions, which express the self-understanding of man in relation to the non-human beings and nature, and which are relevant for the ethics, especially for the ethics of animals, ethics of environment and bioethics. It is about the question of who and what belong to the space of morality. The answer to this question in the mentioned positions is formulated either narrowly or widely. The presented article presents in details differentmodels and positions in the field of ethics of environment.

DE

Beim Anthropozentrismus, Biozentrismus und Ökozentrismus handelt es sich um unterschiedliche weltanschauliche und naturethische Modelle. Es sindphilosophische Positionen, die das Selbstverständnis des Menschen in seiner Beziehung zu den nichtmenschlichen Lebewesen und zur Natur zum Ausdruck bringen und die eine ethische Relevanz haben, besonders im Kontext der Bio-, Tier- und Umweltethik. Dabei geht es um die Frage, wer und was zum moralischen Kosmos dazugehört. In den genannten Positionen wird dies unterschiedlich eng oder breit gefasst. Im Folgenden werden im Detail die unterschiedlichen umweltethischen Modelle und Denkpositionen vorgestellt.

9

Postawy społeczne wobec deforestacji lasów tropikalnych

71%

Trempała W., Sadowski S.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2018

|

vol. 16

|

issue 3

19-29

EN

The article presents the findings of research on attitudes of man toward the problem of destroying of tropical rainforests. The empirical measurement was obtained in the years 2014–2015 from a representative sample of 1,000 inhabitants of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. The respondents were asked to take a stance toward four statements which express approval or disapproval of the clearance of rainforests. Axiologically and normatively, the statements were adjusted either to anthropocentrism or biocentrism, which results from the division accepted in environmental ethics. The results indicate that a substantial majority of the respondents reject individualistic anthropocentrism, according to which rainforest clearance may be justified by the welfare and interests of particular individuals. Simultaneously, they give their full approval for biocentrism statements whose content voices an objection against the destructive impact of humans on the functioning of the tropical jungle. Most respondents allow for the clearance of tropical rainforests only when it serves the interests of the whole society and future generations.

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań nad postawami człowieka wobec zjawiska niszczenia lasów tropikalnych. Pomiaru empirycznego dokonano w latach 2014-2015 na reprezentatywnej, liczącej 1000 osób, próbie mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego. Ankietowani zostali poproszeni o ustosunkowanie się do czterech stwierdzeń, które w swej treści wyrażają zgodę lub brak zgody na wyrąb lasów tropikalnych. Pod względem aksjologicznym i normatywnym stwierdzenia te zostały dopasowane do przyjętego w etyce środowiskowej podziału na stanowiska antropocentryczne i biocentryczne. Uzyskane wyniki wskazują, że zdecydowana większość respondentów odrzuca antropocentryzm indywidualistyczny, zgodnie z którym wycinka lasów tropikalnych może być uzasadniona dobrem i interesem poszczególnych jednostek. Jednocześnie wyrażają oni wysoką aprobatę dla stanowisk biocentrycznych, których treść zawiera sprzeciw wobec destrukcyjnej ingerencji człowieka w funkcjonowanie tropikalnej puszczy. Niemniej jednak, większość osób badanych dopuszcza możliwość wyrębu lasu tropikalnego jedynie wówczas, jeśli służy to dobru całego społeczeństwa i przyszłych pokoleń.

10

Antropocentryzm encykliki Laudato si’

71%

Łepko Z.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2017

|

vol. 15

|

issue 1

5-13

EN

The article points to anthropocentrism as one of the main categories of the encyclical Laudato Si’. It is, therefore, the key to the proper understanding and reception of the encyclical’s message. This concept also defines the position of Pope Francis in today’s dispute related to identifying the causes behind the crisis of modern civilization which finds its expression, among others, in the environmental crisis. Although the Pope associates its cause with tyrannical or distorted anthropocentrism, he does not juxtapose it with biocentrism, but rather, with appropriate anthropocentrism. Such anthropocentrism is an expression of proper anthropology, which is the basis of appropriate ecology.

PL

Artykuł wskazuje na antropocentryzm jako jedną z głównych kategorii encykliki Laudato si’. Stanowi więc klucz do zrozumienia i adekwatnego przyjęcia jej przesłania. Tym samym określa stanowisko papieża Franciszka w dzisiejszym sporze o rozpoznanie przyczyn kryzysu cywilizacji nowożytnej, który wyraża się także w kryzysie środowiska naturalnego. Choć papież wiąże jego przyczyny z antropocentryzmem despotycznym, nie przeciwstawia mu jakiegoś biocentryzmu, lecz antropocentryzm właściwy, czyli osobowy. Taki antropocentryzm stanowi wyraz właściwej antropologii, na podstawie której możliwa jest właściwa ekologia.

11

Axiological principles of integrated protection of human and natural environments

71%

Bołoz W.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2020

|

vol. 18

|

issue 5

119-124

PL

W ciągu ostatnich dekad jesteśmy świadkami znaczącej zmiany w mentalności ludzi i ich stosunku do środowiska naturalnego i jego ochrony. Zmianie tej towarzyszą różne zasady aksjologiczne, wśród których można wyróżnić: 1) koncepcję antropocentryczną, która w centrum stawia człowieka i przyznaje mu uprzywilejowane miejsce wśród innych gatunków; 2) koncepcję anty-antropocentryczną, która akcentuje równość gatunków i domaga się odwrócenia orientacji humanistycznej ugruntowanej przez europejskie oświecenie; 3) koncepcję umiarkowanie antropocentryczną, która podkreśla ludzką troskę i odpowiedzialność wobec ekosystemu. Ponieważ zaburzenia równowagi ekologicznej jest skutkiem działania człowieka i znakiem kryzysu kulturowego, konieczne jest uświadomienie sobie potrzeby ochrony środowiska naturalnego. Głosił to papież Jan Paweł II, odwołując się do ekologii integralnej, która łączy ochronę środowiska naturalnego i troskę o jakość duchowego życia człowieka. Ekologia integralna stawia dwa wymagania: 1) wszystkie działania na rzecz ochrony środowiska powinny być rozumiane jako środki umocnienia szacunku dla godności człowieka; 2) należy porzucić to wszystko, co niszczy środowisko naturalne i zagraża człowiekowi.

EN

Over the last few decades, we have witnessed a significant change in human mentality and attitudes towards the natural environment and its protection. This change is accompanied by different axiological principles within which we can distinguish: 1) the anthropocentric concept which places man in the centre and grants him a privileged place amongst other species; 2) the anti-anthropocentric concept which stresses the equality of all species and demands a reversal in humanistic orientation consolidated by the European Enlightenment; 3) the moderate anthropocentric concept which underlines human’s caring and a responsible role towards the ecosystem. As disturbances of ecological balance are the result of human actions and the sign of the cultural crisis, the necessity to protect the natural environment should be realised. John Paul II was a supporter of the above. He referred to the integrated ecology, which combines the protection of the natural environment with the concern of the quality of human spirituality. Integrated ecology poses two demands: 1) all actions towards environmental protection should be understood as means of confirming the respect of human personal dignity; 2) those actions which harm the natural environment and threaten man should be given up.

12

Wkład Hansa Jonasa w filozofię odpowiedzialności

63%

Dzwonkowska D.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2007

|

vol. 5

|

issue 1

143-156

EN

Article presents the concept of responsibility in Hans Jonas’s philosophy. Biocentric character of his ethics gives it new outlook to the phenomenon of responsibility. It seems that mankind cannot anymore afford ignoring environmental problems. And Jonas’s imperative of responsibility is the answer to the ecological crisis. It is based on Kant’s imperative, but new imperative goes beyond anthropocentric ethics to biocentric ethics. It aimed at preserving all forms of life, life in its rich diversity. Its basic motivation is fear of progressing destruction of nature, this fear, when dosed properly by politicians, leads to undertaking actions aiming at preserving nature from man’s activity. It seems that taking responsibility for nature may be way to preserve it.

13

O pojęciu trwałego rozwoju

63%

Kiełczewski D.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2003

|

vol. 1

|

issue 1

341-365

PL

Tematem artykułu jest próba sprecyzowania kategorii trwałego rozwoju jako całościowej koncepcji rozwoju społeczno-gospodarczego i szerzej rozumianego rozwoju cywilizacyjnego. Artykuł polemizuje z często spotykanym w polskiej literaturze przyrodocentrycznym rozumieniem tej kategorii sprowadzającym do trwałego rozwoju jedynie do zrównoważenia ekologicznego gospodarki. Trwały rozwój należałoby raczej postrzegać jako koncepcję rozwojową, w której dąży się do zapewnienia odpowiedniej proporcji między poziomem materialnej konsumpcji oraz poczuciem bezpieczeństwa ekologicznego i społecznego ludzkości. Takie rozumienie trwałego rozwoju wynika z jego uwarunkowań ekologicznych, społecznych, politycznych, teoretycznych i filozoficzno-etycznych, a także z interpretacji proponowanych definicji tej kategorii oraz teoretycznych i normatywnych („Agenda 21”) kategoryzacji jej celów. Trwały rozwój można uznać za koncepcję wzrostu efektywności gospodarowania w jego aspekcie ekologicznym i społecznym. Drogą do poprawy efektywności są nie tylko procesy gospodarcze ujmujące realne koszty oraz korzyści ekologiczne i społeczne podejmowanych działań gospodarczych, ale także kształtowanie świadomości i humanizmu ekologicznego.

14

Wartość świata przyrody w opinii młodych mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej

63%

Cynk K.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2016

|

vol. 19

|

issue 3(75)

123-136

EN

This article discusses issues of ecophilosophy and environmental ethics. The first part of the work presents the analysis of the relation which connects a human being with nature, and also a moral assessment of actions undertaken by society members and their impact on the state of natural environment, as well as the main concepts of both ecophilosophy (anthropocentrism, biocentrism and moderate anthropocentrism) and environmental ethics (biocentrism, anthropocentrism and holism). The second part of the article includes analysis of data which were collected during sociological research carried out in 2015 among Polish, Slovak and Ukrainian students. The results of the conducted research show that, as a matter of fact, the respondents were aware of “the ecological values” present in their societies. Perhaps, what proves it, is the fact that the respondents were for giving nature a moral status, but they were simultaneously likely to treat it instrumentally. Undoubtedly, the conducted research made the respondents aware of the existence of an alternative value system, which can be successfully referred to the natural environment.

PL

W niniejszym artykule podejmowane są zagadnienia z zakresu ekofilozofii oraz etyki środowiskowej. W pierwszej części pracy dokonano teoretycznej analizy relacji, jaka wiąże człowieka z przyrodą, a także oceny moralnej działań podejmowanych przez członków społeczeństw i ich wpływu na stan środowiska naturalnego. Wyróżnione zostały również główne koncepcje zarówno ekofilozofii (biocentryzm, antropocentryzm i umiarkowany antropocentryzm) jak i etyki środowiskowej (biocentryzm, antropocentryzm i holizm). Druga część artykułu zawiera analizę danych, jakie zostały zebrane podczas badań socjologicznych zrealizowanych w 2015 roku wśród polskich, słowackich i ukraińskich studentów. W wyniku przeprowadzonych badań można stwierdzić, że respondenci na ogół zdawali sobie sprawę z istniejących w ich społeczeństwach „wartości ekologicznych”. Może o tym świadczyć fakt, iż badani opowiadali się za nadaniem przyrodzie statusu moralnego, choć jednocześnie wykazywali oni tendencję do instrumentalnego jej traktowania. Niewątpliwie przeprowadzone badania uświadomiły jednak respondentom istnienie alternatywnego systemu wartości, który z powodzeniem może być również odnoszony do środowiska przyrodniczego.

15

Anthropocentrism and Biocentrism in Human Attitudes toward Some Selected Dilemmas of Environmental Ethics – Case of Kuyavian and Pomeranian Province Citizens

63%

Trempała W., Papuziński A.

Świat Idei i Polityki

|

2019

|

issue 18

256-278

EN

The article presents the results of own research concerning attitudes toward the four selected dilemmas of environmental ethics. The empirical data was collected by means of a questionnaire in 2014 and 2015 on a representative sample of 1000 inhabitants of the Kuyavian and Pomeranian province. The respondents were asked to address 16 statements that related to some of the issues of environmental ethics including: value of human life in the face of the threat of overpopulation and an ensuing need to reduce the population, validity of human interests in view of nature’s needs, priorities in environmental protection, as well as the principle of redress that specifies the extent of compensation of human induced damage to the environment. Each of the mentioned problems was presented for assessment in the form of four statements

PL

W niniejszym artykule autorzy prezentują wyniki badań własnych nad postawami wobec czterech wybranych dylematów rozpatrywanych na gruncie etyki środowiskowej. Pomiaru empirycznego dokonano przy użyciu kwestionariusza ankiety w latach 2014–2015 na 1000-osobowej, reprezentatywnej próbie mieszkańców województwa kujawsko- pomorskiego. Respondenci zostali poproszeni o ustosunkowanie się do 16 stwierdzeń, których treść odnosiła się do takich zagadnień, jak kwestia wartości życia ludzkiego w obliczu groźby przeludnienia i postulatów związanych z ograniczeniem liczby populacji ludzkiej, znaczenie interesów ludzkich w kontekście dobra przyrody, priorytetowe cele ochrony środowiska, a także zasady zadośćuczynienia określającej zakres rekompensowania szkód poczynionych przez działalność człowieka w środowisku przyrodniczym. Każdy z wymienionych czterech problemów został przedstawiony ankietowanym do oceny w formie 4 stwierdzeń dopasowanych pod względem aksjologicznym do obowiązującego w etyce środowiskowej podziału na stanowiska antropocentryczne i biocentryczne.

16

Preferencje polityczne a świadomość ekologiczna – przypadek mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego

63%

Trempała W.

Świat Idei i Polityki

|

2018

|

issue 17

383-411

PL

Niniejszy artykuł zawiera raport z badań empirycznych nad relacjami zachodzącymi pomiędzy preferencjami politycznymi a świadomością ekologiczną mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego. Autor postawił przed sobą zadanie uzyskania odpowiedzi na pytanie o to, czy deklarowane przez respondentów preferencje polityczne przekładają się na ich przekonania ekologiczne dotyczące sposobów postrzegania hierarchii bytów i znaczenia moralnego przyrody, a także gotowość do zachowań proekologicznych i poświęceń własnego interesu dla dobra środowiska przyrodniczego.

EN

This article presents the results of the empirical research on the relationship between political preferences and environmental awareness among the inhabitants of the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. The author’s aim was to answer whether respondents’ political preferences transfer to their environmental attitudes - how they perceive the hierarchy of beings and the moral meaning of nature in particular, but also, their willingness to pro-ecological attitude and their readiness to sacrifice their own business for the interest of the environment.

17

Człowiek wobec przyrody w perspektywie ekofilozoficznej

63%

Tyburski W.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

|

2008

|

issue 14

18

Kwestie bioetyczne w encyklice Laudato si’ papieża Franciszka

51%

Muszala A.

Polonia Sacra

|

2016

|

vol. 20

|

issue 3(44)

39-65

PL

Artykuł podejmuje refleksję nad wątkami bioetycznymi zawartymi w ostatniej encyklice papieża. W punkcie pierwszym analizuje modele filozoficzne we współczesnej bioetyce, szczególnie rozpowszechnione w ostatnich latach, takie jak: scjentyzm, utylitaryzm, model absolutnej autonomii i personalizm. W punkcie tym ukazano również ocenę tych sposobów filozofowania dokonaną przez papieża Franciszka i jego wniosek, że jedynie model personalistyczny jest adekwatny do właściwego rozwiązania kwestii ekologicznej i bioetycznej. W punkcie drugim opisane są trzy modele ekologiczne: model antropocentryczny, biocentryczny i partnerski. Ukazana jest także refleksja Franciszka w tej kwestii: relacja człowieka do przyrody powinna mieć charakter partnerski i uwzględniać fakt odpowiedzialności człowieka przed Bogiem za działania wobec przyrody. Człowiek powinien być nie władcą tego świata, lecz sługą mającym na celu dobro stworzeń i winien szanować nadane przez Boga prawa. W trzeciej części omówiono kazusy bioetyczne poruszone w encyklice Laudato si’. Dotyczą one początków życia człowieka (status embrionu ludzkiego, aborcja), przemocy wobec dzieci, godności osoby cierpiącej i starszej oraz bioetyki ekologicznej (zadawanie cierpień zwierzętom i żywność GMO).

EN

The article is the reflection on bioethical topics in the recent papal encyclical. First part of the article is the analysis of the most spred philosophical models in contemporary Bioethics such as: scientism, utilitarianism, absolute autonomy and personalism. In this part we can find the pope’s judging of all these philosophical currents and his conclusion: the only appropriate model to resolve ecological and bioethical issues is personalism. The second part of the article analyzes the ecological models: anthropocentrism and biocentrism. It presents also Francis’ reflection in this subject: the man should treat the nature as an equal. The man should be responsible to God for his approach to the nature. The man should not be a master of nature but a wise servant. In the third part of the article the author describes the bioethical cases in the last papal encyclical. They concern the beginnings of human life (status of the human embryo, foetus), child abuse, the dignity of the ill and old‑age persons, and ecological bioethics (animals suffering, GMO).

19

Biocentrism and Marxism: Bloch’s Concept of Life and the "Spirit of Utopia"

51%

Moir C.

Praktyka Teoretyczna

|

2020

|

vol. 35

|

issue 1

PL

Tekst dowodzi, że wczesny rozwój filozoficzny Ernsta Blocha (1885-1997) był znacząco zainspirowany biocentryczną perspektywą, która zdominowała kulturęeuropejską na przełomie wieków. Pojęcie biocentryzmu obejmuje szeroki zakres zarówno artystycznych, jak i intelektualnych nurtów, które jednoczy zainteresowanie wcielonym życiem, światem naturalnym, a także myślą rozkwitających nauk biologicznych. Pomimo jasnego pokrewieństwa pomiędzy biocentryzmem i volkistycznymi, a także faszystowskimi ideologiami – jak pokazuję – myśl Blocha łączy w sobie pewne aspekty biocentryzmu z marksistowską perspektywą, próbując zmierzyć się ze swoimi politycznymi oponentami, nawet jeśli czasami oznacza to poruszanie się po tym samym terytorium pojęciowym.

EN

This article argues that Ernst Bloch’s (1885-1977) early philosophical development was profoundly influenced by a biocentric perspective that dominated European culture in the decades around the turn of the twentieth century. Biocentrism covers a range of artistic and intellectual currents united by a commitment to embodied life, the natural world, and the insights of the flourishing biological sciences. Despite the clear filiations between biocentrism and völkisch and fascist ideologies, as this article demonstrates, Bloch combined aspects of biocentrism with a Marxist viewpoint in an attempt to counter his political opponents-even as that meant occasionally moving in the same conceptual territory.

20

Postawa człowieka wobec przyrody a skuteczność ochrony środowiska

51%

Lemańska A.

Teologia i Moralność

|

2016

|

vol. 11

|

issue 1(19)

7-16

EN

The article presents two human attitudes towards nature: a selfish attitude and the attitude of responsibility. Selfish attitude treats nature as an object to satisfy human needs. In this case the environmental protection is caused by fear of the destruction of biosphere and, consequently, mankind. The attitude of responsibility is characterized by a subjective treatment of nature. In this case, the environment is protected because the nature has its internal values.

PL

W artykule przedstawiono dwie postawy człowieka wobec przyrody: postawę egoistyczną i postawę odpowiedzialności. Postawa egoistyczna prowadzi do traktowania przyrody jako przedmiotu służącego do zaspokajania potrzeb człowieka, a ochrona środowiska wynika z lęku człowieka przed zniszczeniem biosfery i w konsekwencji człowieka. Postawa odpowiedzialności charakteryzuje się podmiotowym traktowaniem przyrody. W tym przypadku chroni się środowisko ze względu na wewnętrzne wartości, jakie ma przyroda.

Refine search results

Od prawa ochrony środowiska do prawa środowiska. Ewolucja aksjologii prawnych podstaw ochrony środowiska

László Moholy-Nagy i biocentryzm

Dwie etyki, podwójna moralność

Od prawa ochrony środowiska do prawa środowiska. Ewolucja aksjologii prawnych podstaw ochrony środowiska

Etyczne aspekty wykorzystywania komórek macierzystych w świetle Instrukcji Dignitas personae

Poszanowanie przyrody jako kategoria etyczna w perspektywie biocentrycznej

Etyczne podstawy polityki zrównoważonego rozwoju

Anthropozentrismus, Biozentrismus, Ökozentrismus (1)

Postawy społeczne wobec deforestacji lasów tropikalnych

Antropocentryzm encykliki Laudato si’

Axiological principles of integrated protection of human and natural environments

Wkład Hansa Jonasa w filozofię odpowiedzialności

O pojęciu trwałego rozwoju

Wartość świata przyrody w opinii młodych mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej

Anthropocentrism and Biocentrism in Human Attitudes toward Some Selected Dilemmas of Environmental Ethics – Case of Kuyavian and Pomeranian Province Citizens

Preferencje polityczne a świadomość ekologiczna – przypadek mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego

Człowiek wobec przyrody w perspektywie ekofilozoficznej

Kwestie bioetyczne w encyklice Laudato si’ papieża Franciszka

Biocentrism and Marxism: Bloch’s Concept of Life and the "Spirit of Utopia"

Postawa człowieka wobec przyrody a skuteczność ochrony środowiska