Search results

1

Psychicznie chorzy w krakowskim szpitalu bonifratrów w XVII-XVIII wieku

100%

Komarynska-Polak H.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2011

|

issue 1(18)

33-46

PL

Wśród kilku potrydenckich zakonów szpitalnych istotne miejsce zajmują bonifratrzy. Bracia miłosierdzia przybyli do Rzeczypospolitej na początku xVII wieku. W tym stuleciu powstało w kraju około siedemnastu konwentów-szpitali. Tak intensywny rozwój zakonu spowodowany był w dużej mierze nowatorskim podejściem do szpitalnictwa. Bonifratrzy w kraju prowadzili szpitale o charakterze ogólnym, w których zajmowali się głównie leczeniem chorych. Wśród pacjentów szpitali występowały także osoby dotknięte chorobami psychicznymi. Zakonnicy zasłynęli również jako ci, którzy w sposób profesjonalny zajęli się opieką nad psychicznie chorymi i niepełnosprawnymi intelektualnie. Założyciel zakonu św. Jan Boży zalecał, aby w procesie leczenia chorych psychicznie otoczyć szczególną troską, wsparciem i opieką. W terapii proponował holistyczne podejście do chorego - leczenie zarówno ciała, jak i duszy.

EN

Among several hospital monasteries of the Reformation period the Brothers Hospitallers occupy an important place. Brothers of Mercy arrived in the Polish Republic in the early seventeenth century. In this century about 17 convent hospitals were established in the country. Such intense development of the monastery was in large extent due to an innovative approach to hospital services. The Brothers Hospitallers run the general hospitals in the country, in which they were mainly treating patients. Among the hospital patients there were also people affected by mental illness. The Brothers became known as those, who in a professional manner took care of the mentally ill and intellectually disabled. The founder of the monastery of St. John of God advised that in the treatment process of mentally ill there should be in particular - concern, support and care. He proposed a holistic approach to the patient during the therapy - treatment of both body and soul.

2

A Nineteenth-Century Processional from the Archive of the Bonifratres in Cracow (Kraków). A Contribution to Research into Latin Monody

94%

Wiśniewski P.

|

2020

|

vol. 68

|

issue 12

73-86

EN

The Archive of the Bonifratres’ Monastery in Cracow holds a handwritten processional from 1811. The present author has conducted source criticism and compared its contents to Andrzej Piotrkowczyk’s Processionale from 1621-which furnished a basis for the performance of processional chants in Poland for around 200 years-and selected nineteenth-century cancionals. The Cracow item, probably one of the last books of this type in this period, is proof of the high musical culture that was cultivated in the milieu for which it was destined, and a testimony of the cherished, living tradition of organizing processions. In this respect, it confirms the clear advantage of Polish books over Roman ones, with an increasing participation of the people chanting in Polish. The reprint of a greater part of the processional in subsequently published cancionals confirms, as a matter of evidence, the value and utility of this book.

PL

XIX-wieczny procesjonał z Archiwum Konwentu Bonifratrów w Krakowie. Źródło do badań monodii łacińskiej W Archiwum Konwentu Bonifratrów w Krakowie znajduje się rękopiśmienny procesjonał z 1811 roku. Autor artykułu dokonał krytyki źródła i porównał jego zawartość z Processionale Andrzeja Piotrkowczyka z 1621 r., stanowiącym podstawę wykonywania śpiewów procesyjnych w Polsce przez około 200 lat, oraz wybranymi kancjonałami XIX wieku. Egzemplarz krakowski, będący prawdopodobnie jedną z ostatnich powstałych wówczas tego typu ksiąg, jest dowodem wysokiej kultury muzycznej kultywowanej w środowisku, dla którego powstał oraz świadectwem pielęgnowania żywej tradycji organizowania procesji. Potwierdza w tym względzie wyraźną przewagę ksiąg polskich nad rzymskimi, z coraz większym udziałem ludu wykonującego śpiewy w języku polskim. Przedruk znacznej zawartości procesjonału w wydawanych następnie kancjonałach potwierdza ewidentnie wartość i przydatność tej księgi.

3

Kościół pw. św. Jakuba i klasztor Bonifratrów w Łucku w opisie wizytacyjnym z 1832 roku

84%

Romański-Cebula S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2020

|

vol. 113

351-381

EN

The Brothers Hospitallers were brought to Lutsk in 1638 on the initiative of the canon priest of the chapter, Rev. Baltazar Tyszka with the support of Bishop Andrzej Gembicki. However, the church of St Mary Magdalene and the monastery built at that time did not survive the fire that struck Luck in September 1781. It was then decided that the Church of St James, erected in the 16th century, was to be handed to them in exchange for the square where the convent had been located. The document of the foundation of the donated St James’s Church is unknown. It is, however, known that it had been a parish church until it was given to the Brothers. The presented description of the church and monastery of the Brothers Hospitallers in Lutsk was drawn up in 1832 as part of a visitation by order of the Bishop of Lutsk and Zhytomyr, Michał Jan Piwnicki, and was written down by the canon of the Cathedral of Lutsk, Michał Sylwestrowicz. The source manuscript is currently stored in the State Archive of Zhytomyr Oblast in Zhytomyr under the reference number: fond. 90, op. 1, sp. 1011. The text is written in Polish. The writing is legible, regular and careful, without deletions or corrections. The act of visitation consists of 16 pages. The edition of the text was carried out according to the rules of the publishing instruction for historical sources from the 16th to mid-19th century by Kazimierz Lepszy, published in 1953 in Warsaw.

PL

Bonifratrzy zostali sprowadzeni do Łucka w 1638 roku z inicjatywy kanonika kapituły łuckiej ks. Baltazara Tyszki przy poparciu biskupa łuckiego Andrzeja Gembickiego. Wybudowany wówczas kościół pw. św. Marii Magdaleny i klasztor nie przetrwały jednak pożaru, który ogarnął Łuck we wrześniu 1781 roku. Postanowiono wówczas przekazać bonifratrom inny, XVI-wieczny kościół św. Jakuba w zamian za plac, na którym stał dotychczasowy konwent. Dokument fundacji przekazanego kościoła pw. św. Jakuba nie jest znany. Wiadome jest natomiast, że był on kościołem parafialnym do czasu oddania go bonifratrom. Przedstawiony opis kościoła i klasztoru bonifratrów w Łucku powstał w 1832 roku w ramach wizytacji z polecenia biskupa łuckiego i żytomierskiego Michała Jana Piwnickiego i został spisany przez kanonika katedralnego łuckiego, Michała Sylwestrowicza. Rękopis źródłowy jest obecnie przechowywany w Państwowym Archiwum Obwodu Żytomierskiego w Żytomierzu pod sygnaturą: fond. 90, op. 1, sp. 1011. Tekst zapisany jest w języku polskim. Pismo jest czytelne, regularne i staranne, bez skreśleń i poprawek. Akt wizytacji składa się z 16 stron. Edycja tekstu została przeprowadzona wedle zasad instrukcji wydawniczej dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku autorstwa Kazimierza Lepszego, wydanej w 1953 roku w Warszawie.

4

Bonifratrzy – świadkowie miłosierdzia

84%

Komarynska H.

Roczniki Pedagogiczne

|

2010

|

vol. 2(38)

73-93

EN

The Knights Hospitallers also known as brothers of mercy are a typical hospital order. In Poland they had started their activities in the XVII century and have continued to do so to the present time. They established and ran hospitals where they took care of people of different religions, nationalities and races. Their devoted care of the sick contributed to the development of hospitals and social care in Poland. Brothers of mercy promoted subjective treatment of their patients, respected principles of separation of the sick, specialized and widely used phytotherapy in their medical practice. They introduced basic medical records in their hospitals (records and medical history of patients). Also these days the Knights Hospitallers take care of sick, suffering and socially disadvantaged people in their hospitals. They provide spiritual care and carry out sundry charity works.

5

Projekty Giovanniego Battisty Gisleniego dla warszawskiej jurydyki Leszczyńskich w zbiorach drezdeńskich

83%

Barczyk A.

Roczniki Humanistyczne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 4

135-157

EN

The collection of the Staatliche Kunstsammlungen Dresden includes designs by Giovanni Battista Gisleni for the Warsaw jurydyka of Bogusław Leszczyński, dated 1650–1655. Leszno (Nowe Leszno), established under the Kulm (Chełmno) Law in 1648, was the first secular jurydyka in Warsaw. This article presents the architectural forms of individual buildings, as proposed by Gisleni. The town hall was designed as a two-storey brick building on a rectangular plan with an avant-corps on the axis. Of particular interest are two versions of the wooden hospital of the Brothers Hospitallers of John of God, who were brought from Kraków by the founder of Leszno. It is worth noting that Gisleni also designed Bogusław Leszczyński’s residence, which was built facing Rymarska Street. The layout of the buildings in Nowe Leszno strongly influenced the urban development of this part of Warsaw. The designs discussed in the article both document the history of the jurydyka and testify to Bogusław Leszczyński’s ambitions.

PL

W kolekcji Staatliche Kunstsammlungen w Dreźnie znajdują się projekty autorstwa Giovanniego Battisty Gisleniego dla warszawskiej jurydyki Bogusława Leszczyńskiego, datowane na lata 1650-55. Leszno (Nowe Leszno), założone na prawie chełmińskim w 1648 r., było pierwszą świecką jurydyką w Warszawie. W artykule przybliżone zostały formy architektoniczne poszczególnych obiektów, zaproponowane przez Gisleniego. Ratusz zaprojektowano jako budynek murowany, dwukondygnacyjny, na planie prostokąta, z ryzalitem wieżowym na osi. Szczególnie interesująco prezentują się dwie wersje drewnianego szpitala bonifratrów, którzy zostali sprowadzeni z Krakowa przez założyciela Leszna. Warto podkreślić, że Gisleni zaprojektował również rezydencję Bogusława Leszczyńskiego, wzniesioną od strony ulicy Rymarskiej. Układ zabudowy Nowego Leszna silnie wpłynął na rozwój urbanistyczny tej części Warszawy. Omówione w artykule projekty są zarówno dokumentem związanym z historią jurydyki, jak i świadectwem ambicji jej właściciela.

6

Pochodzenie pacjentów przyjętych do szpitala bonifratrów w Cieszynie w jubileuszowym roku 1900

67%

Kuśka M.

Hereditas Monasteriorium

|

2013

|

vol. 2

109-139

EN

On December, 1898, two years before the 200th anniversary of its opening, the hospital led by the Brothers Hospitallers of St. John of God in Cieszyn reached the top of its development. The post, at the beginning being able to hold only a few, and then a dozen of patients, after the extension at the end of the 19th century was able to admit 60 patients at the same time. The extension of the hospital coincided with the intensive industrialisation of Cieszyn Silesia. The local urban area became the biggest centre of this type in Austria-Hungary. It is not surprising then that people from almost the whole monarchy, trying to find better living conditions, were migrating for work in the Duchy of Cieszyn. Thanks to the preserved patients’ records from that time it is possible to determine exactly the origins of the patients from the hospital of the Brothers Hospitallers of St. John of God in Cieszyn. It can be stated that the patients staying in this local hospital, represented a variety of nations living in this area at that time. Apart from the natives, a medical record from 1900 mentions a significant number of the inhabitants of Moravia, Czech Republic, Galicia as well as other parts of Austrian Silesia. A smaller number of representatives comes from counties in Upper Hungary and Croatia, Austrian Tyrol, Upper and Lower Austria and, finally, foreign countries – Prussia and Russia. The article constitutes a small contribution to the study of the complex history of the Brothers Hospitallers of St. John of God in Cieszyn. It is also a useful material for the researchers who are interested in ethnic relations in Cieszyn Silesia.

7

Archiwalia obcej proweniencji oraz starodruki i książki dawne oznaczone obcymi znakami pieczętnymi w zbiorach Archiwum i Biblioteki OO. Bonifratrów w Cieszynie

59%

Kuśka M.

Hereditas Monasteriorium

|

2014

|

vol. 4

261-292

EN

The archival and library collection of the Cieszyn Brothers Hospitallers, despite being of relatively smaller size compared to the sermonic collection, is of great interest, particularly because of the extant hospital records as well as early prints of medical nature, and a very complex history of some archival and library units. A certain part of the collection shared the complicated fate of the monastery and the monks. Over more than a hundred years they frequently changed owners, all of whom have left their mark in the books. The presence of previous owners in the history of a given volume is best exemplified by seal imprints. The present compilation presents all the early printed books and antique books from the collection of the Archives and Library of the Brothers Hospitallers in Cieszyn, as well as archival records clearly originated outside the monastery. It also demonstrates the influence they exerted on the present shape of the archival and library collection of the convent of Brothers Hospitallers.

8

Lokalizacja, wyposażenie i stan zabudowań bonifraterskich w Krakowie w XVII i XVIII wieku

59%

Komaryńska H.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2005

|

vol. 83

251-283

Refine search results

2 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

2 Hereditas Monasteriorium

2 Roczniki Humanistyczne

1 Roczniki Pedagogiczne

1 Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

1 2021

2 2020

1 2014

1 2013

1 2011

1 2010

1 2005

2 Kuśka M.

1 Barczyk A.

1 Komarynska H.

1 Komarynska-Polak H.

1 Komaryńska H.

1 Romański-Cebula S.

1 Wiśniewski P.