Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: bracia morawscy

Sort By:

Limit search:

Osadnictwo braci czeskich i morawskich w regionie łódzkim

100%

Szczepankiewicz-Battek J.

Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

2017

vol. 6

153-181

The article describes migrations and colonization of Bohemian and Moravian Brethren in Łódź region from 16th to 19th centuries, as well as their cultural heritage. The first stage of colonisation involved migrations from Bohemia to Poland at the turn of the 16th and 17th centuries. It began in 1547 after emperor Ferdinand Habsburg's edict forcing the Bohemian Brethren to convert to Catholicism or leave the Habsburg empire, and lasted until the Battle of White Mountain (1620) at the outset of the Thirty Years' War. At this time, thousands of religious refugees from Bohemia settled in Polan, mostly in Great Poland, with some in the Łódź region. Most of the Bohemian Brethren congregations in Poland ended their activities during the Counter-Reformation, in late 17th century. The second stage of Czech settlement in the region started at the beginning of the 19th century, simultaneously with German colonisation. The biggest settlement of Bohemian Brethren in Łódź region was the town of Zelów, where a large group of immigrants from Silesia already lived. Until the mid-19th century, Czech settlements covered a dozen villages near Bełchatów. The village Kuców, demolished in the 1980s due to the opencast lignite mine, became the centre of the settlement. Most Czechs settled in Łódź region were Bohemian Brethren, who joined the Evangelical-Reformed Church, but kept their separate language and service. After the Second World War, most of them returned to Czechoslovakia. Hundreds of people declaring Czech nationality and cultivating their culture remain in Zelów. Moravian Brethren is a religious denomination, founded in the first half of the 18th century in Upper Lusatia by Protestant religious refugees from Moravia. They founded their settlements around the world, including the Russian Empire. Important Moravian Church settlements in Łódź region were Nowosolna and Lwówek near Gąbin. At the turn of the 19th century, they have joined the followers of other Protestant churches in the region. However, the characteristic features of their material culture remained: urban planning, cemeteries and prayer houses.

Tematem artykułu są migracje i osadnictwo braci czeskich i morawskich na ziemi łódzkiej od XVI do XIX w. oraz pozostałości ich dziedzictwa kulturowego. Pierwszy etap tego osadnictwa to migracje z Czech do Polski na przełomie XVI i XVII w. Drugi etap rozpoczął się na początku XIX w. równocześnie z kolonizacją niemiecką. Większość Czechów osiedlonych na ziemi łódzkiej stanowili bracia czescy, którzy zgłosili akces do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, ale zachowali odrębność języka i nabożeństw. Po drugiej wojnie światowej znaczna część zamieszkałych w regionie Czechów wróciła do ojczyzny. W Zelowie jednak nadal mieszka kilkaset osób deklarujących narodowość czeską i kultywujących swoją kulturę. Bracia morawscy to denominacja religijna, założona w pierwszej połowie XVIII w. na Górnych Łużycach przez protestanckich uchodźców religijnych z Moraw. Zakładali oni swoje osady na całym świecie, w tym także w Imperium Rosyjskim. Największymi placówkami braci morawskich na ziemi łódzkiej były Nowosolna koło Łodzi i Lwówek koło Gąbina. Na przełomie XIX i XX w. zintegrowali się oni z wyznawcami innych kościołów protestanckich w regionie. Pozostały jednak po nich charakterystyczne elementy kultury materialnej: układy urbanistyczne, cmentarze i domy modlitwy.

RÖSNITZ/ROZUMICE. POLIFONICZNOŚĆ GÓRNOŚLĄSKIEJ TRADYCJI PROTESTANCKIEJ

71%

Gładkowski K.

Zeszyty Naukowe KUL

2017

vol. 60

issue 2

265-282

The author presents here the detailed results of his research on the religious past of the Lutheran community of Rösnitz (today’s Polish name Rozumice) in Upper Silesia. This village is situated on the border with today’s Czech Republic. Today it is a place of remembrance of the continuity of Protestant tradition, including pre-reform movements, since the 15th century. The continuity of the Lutheran denomination of the community since 1523 of the, which the author’s research has shown, contradicts the generalized thesis of total recatholization of Upper Silesia. This article highlights one issue of the memorial site – the diversity of the Protestant tradition shown by the research of the past of this Lutheran community. This diverse tradition consists of pre-reformation Christian movements, including the Moravian Brothers, with whom the inhabitants of Rösnitz had already established contacts before the end of the 15th century. In the beliefs of this community, there are also themes characteristic for Waldensians who were known in Silesia. These movements prepared Rösnitz dwellers for the acceptance of Lutheranism. During the counterreformation period, the community did not undergo a recatholization. Later, Pietism strongly influenced the area, Count Ludwik von Zinzendof himself visits Rösnitz, where he speaks to the many gathered there from the surrounding villages. It even came to a split in this so far united municipality, which resulted in the emmigration of followers of Unita Fratrum to Herrnhut.

Autor prezentuje tu uszczegółowione wyniki swoich badań na religijną przeszłością luterańskiej społeczności z miejscowości Rösnitz (dzisiejsza polska nazwa Rozumice) na Górnym Śląsku. Wieś ta jest położona na granicy z dzisiejszą Republiką Czeską. Dziś jest to miejsce pamięci związane z ciągłością protestanckiej tradycji, wliczając w to ruchy przedreformacyjne, od XV wieku. Ciągłość wyznania luterańskiego od 1523 roku społeczności, którą badania autora wykazały, przeczy generalizującej tezie, mówiącej o całkowitej rekatolizacji Górnego Śląska. W tym artykule wyeksponowano jeden z wątków historii tego miejsca pamięci – różnorodności protestanckiej tradycji, jaką ukazują badania przeszłości tej społeczności luterańskiej. Na tę różnorodną tradycję składają się przedreformacyjne ruchy chrześcijańskie, do których należą bracia morawscy, z którymi jeszcze przed końcem XV wieku nawiązali kontakt mieszkańcy Rösnitz. W wierzeniach tej społeczności pojawiają się też wątki charakterystyczne dla waldensów, znane na Śląsku. Ruchy te przygotowały społeczność rozumiczan na przyjęcie luteranizmu. W okresie kontrreformaji społeczność ta nie poddała się rekatolizacji. Później silnie oddziałuje tu ruch pietystyczny, sam hrabia Ludwik von Zinzendof odwiedza Rösnitz, gdzie przemawia do licznie tu zgromadzonych z okolicznych miejscowości przebudzonych. Dochodzi nawet do rozłamu w dotąd zjednoczonej gminie, którego skutkiem było wyemigrowanie zwolenników jednoty braterskiej do Herrnhut.

Refine search results

1 Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

1 Zeszyty Naukowe KUL

2 2017

1 Gładkowski K.

1 Szczepankiewicz-Battek J.

Search results

Osadnictwo braci czeskich i morawskich w regionie łódzkim

RÖSNITZ/ROZUMICE. POLIFONICZNOŚĆ GÓRNOŚLĄSKIEJ TRADYCJI PROTESTANCKIEJ