Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  branże
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Procesy transformacji przedsiębiorstw, różnorodnych branż przemysłowych a także ich przestrzennych form koncentracji, w coraz większym stopniu związane są z nasilającymi się procesami globalizacji. Procesy te w szybkim tempie zmierzają do światowej integracji produkcji, działalności poszczególnych instytucji, zwłaszcza finansowych, gospodarki regionów i krajów. Wynika to z charakteru globalizacji, która wyraża się w dążeniu do tworzenia świata bez granic gospodarczych, społecznych, informacyjnych, ekologicznych, dzięki czemu można przemieszczać strumienie kapitałowo-finansowe, produkty, surowce oraz powiązania kooperacyjne firm, idee i ludzi.
PL
Jak wynika z badań Polska nie znajdowała się w najtrudniejszej sytuacji ekonomicznej ani w czasie trwania kryzysu, ani bezpośrednio po nim. Ze względu na osiągnięty w 2009 r. wzrost gospodarczy w tym czasie Polskę zwykło się nazywać „zieloną wyspą”, czyli krajem o relatywnie lepszym tempie rozwoju gospodarczego od innych europejskich gospodarek. Jako główną przyczynę tego sukcesu podaje się przede wszystkim akumulację kapitału połączoną z dostosowaniami na rynku pracy (Gradzewicz et al. 2014). Kanały transmisji kryzysu, w Polsce, jak i innych państwach, były zróżnicowane i uzależnione od cech strukturalnych gospodarek oraz występujących w nich powiązań. W przekroju makroekonomicznym Polska nie odnotowała poważniejszych zaburzeń, jednak na niektóre branże kryzys oddziaływał silniej niż na inne. Celem niniejszego artykułu jest identyfikacja tych branż, a także ustalenie, jak obecnie – kilka lat po kryzysie gospodarczym – funkcjonują one na globalnym rynku. Okres badania obejmował lata 2007-2015. W badaniu wykorzystane zostały dane wtórne GUS w przekroju PKD 2007, a zastosowaną metodą badawczą były rankingi.
EN
Research shows that, in comparison to other European countries, Poland has not suffered from the effects of the world economic crisis. Due to the steady growth rate maintained in 2009, Poland used to be called the "green island", which means a country with a relatively better pace of economic development than other economies. The main reason for this success is given primarily to capital accumulation combined with adjustments in the labor market (Gradzewicz et al. 2014). However, despite the fact that in macroeconomic perspective Poland performed relatively well, the picture is less homogenous on mesoeconomic level since various industries have been affected by the crisis more strongly than others.The purpose of this article is to identify those industries and to verify, how they overcome (or not) those negative effects. The study period covers the years 2009-2015.
PL
W opracowaniu podjęto problem zmian popytu na kapitał ludzki, wynikających z przekształceń strukturalnych w gospodarce Polski w kontekście jej zbieżności ze strukturami UE. Założono, że charakterystyki strukturalne obserwowane obecnie w UE jako całości stanowią wzorzec rozwojowy dla państw, które odrabiają dystans rozwojowy. Tym samym kierunek transformacji układów branżowych prowadzi do konwergencji Polski do innych państw członkowskich ugrupowania. Zmiany relacji branżowych determinują zaś zapotrzebowanie na kapitał ludzki. Badania oparto na identyfikacji dotychczas zrealizowanego popytu na kapitał ludzki w wymiarze jego poziomu oraz charakteru. Odnosząc się do pierwszego ze wskazanych aspektów przyjęto, że wyznacznikiem poziomu kapitału ludzkiego zaangażowanego w procesy gospodarcze jest wykształcenie pracujących. Dokonano porównań udziału pracujących z wyższym wykształceniem w gospodarkach Polski i UE, struktury wykształcenia w układzie branżowym, jak i udziału w zatrudnieniu branży wiedzochłonnych. Zidentyfikowane tendencje rozwojowe w tym zakresie wskazują na stopniowo zmniejszającą się lukę rozwojową polskiej gospodarki, związaną jednocześnie z dążeniem do modelu gospodarki opartej na wiedzy. Zasadniczą barierą absorpcji kapitału ludzkiego w Polsce okazuje się niekorzystna struktura sektorowo-branżowa. W drugim z aspektów analiz odniesiono się do charakteru zaangażowanego kapitału ludzkiego, jako bazującego na wiedzy ogólnej lub specyficznej branżowo. W celu identyfikacji charakteru wiedzy posłużono się oceną koncentracji rozkładu zawodów pomiędzy branżami oraz udziałem grup zawodowych w poszczególnych branżach. Dysproporcje polskiej gospodarki względem państw UE związane są z niższym udziałem zawodów oraz branży bazujących na wiedzy ogólnej. Tymczasem trendy rozwojowe wskazują na zwiększanie się znaczenia tego typu wiedzy. Barierą w osiągnięciu zbieżności w ramach UE w tym wymiarze okazują się również niekorzystne relacje branżowe w Polsce.
EN
The study deals with a problem of changes in demand for human capital, that are caused by structural changes in Polish economy in the context of its convergence with the EU structures. There was assumed that structural features that are observed nowadays in the EU as a whole constitute a model for development of these countries that limit their development gap. Thus, a direction of transformation in branch relationships leads to convergence of Poland with other EU members and changes in branch relationships determine demand for human capital. The research was aimed at identification of the realised demand for human capital, concerning a level and a character of the resources. Considering the first aspect there was assumed that an indicator of a level of human capital engaged in economic processes is education of the employees. There were made comparisons of a share of highly educated employees in Poland and the EU, a structure of education in branches, as well as a share of employment in knowledge-intensive activities. The identified development tendencies showed decreasing development gap of Polish economy, connected with creation of a knowledge-based economy. The essential barrier of human capital absorption in Poland appears to be unfavorable structure of branches. The second aspect of the analysis was connected with a character of the engaged human capital, that was specified as basing on general or specific knowledge. To identify the character of knowledge there was assessed a concentration of occupations between branches and a share of professional groups in the specified branches. Disparities between Polish economy and the EU countries are described by a lower share of occupations and branches basing on a general knowledge in Poland. Meanwhile development trends show an increase of such kind of knowledge. A barrier to achieve cohesion within EU in this dimension also appeared to be the unfavorable branch relationships in Poland.
PL
W opracowaniu analizom poddano skalę nierównomierności wytwórczych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Badane dysproporcje w poziomie wartości dodanej brutto na mieszkańca odzwierciedliły zarówno poziom efektywności produkcyjnej, jak i poziom dobrobytu wypracowywanego w danej gospodarce. Tym samym stanowiły podstawę do oceny wewnątrzunijnej spójności społeczno-ekonomicznej i przebiegu procesów konwergencyjnych. Oszacowania poziomu zróżnicowania rozkładu produkcji w ujęciu międzynarodowym zaprezentowano przede wszystkim na podstawie kształtowania się współczynnika Giniego. Prowadzone analizy pozwoliły na ocenę przebiegu procesów integracyjnych w Unii Europejskiej w okresie 2004-2013. Zmiany poziomu współczynnika Giniego wskazały na zmniejszanie się nierównomierności wytwórczych po 2004 roku, jednak zarazem na załamanie się tendencji konwergencyjnych w okresie kryzysowym. W artykule przedmiotem szczególnego zainteresowania stała się kwestia nierównomierności wytwórczych w poszczególnych branżach. Przedstawione analizy umożliwiły identyfikację tych dziedzin gospodarczych, które charakteryzują się najwyższymi dysparytetami międzynarodowymi, jak i tych, w których zróżnicowania wytwórcze są najmniejsze. Do pierwszej z tych grup zaliczono finanse, usługi profesjonalne i informacyjne, natomiast do drugiej rolnictwo, przemysł i tradycyjne usługi. Ponadto, w artykule pozytywnie zweryfikowano tezę badawczą o występowaniu największych nierównomierności wytwórczych w ramach najbardziej dynamicznie rozwijających się branż o cechach biegunów wzrostu. Dostrzeżono dość silne związki między dynamiką przyrostu wartości dodanej brutto per capita a skalą dysproporcji wytwórczych mierzonych współczynnikiem Giniego w poszczególnych branżach. Procesy rozwojowe w Unii Europejskiej przyjmują więc charakter polaryzacyjno-dyfuzyjny. Ich spójny przebieg wymaga zapewnienia warunków absorpcji nowoczesnych rozwiązań w krajach odrabiających dysproporcje rozwojowe.
EN
The analysis presented in the study concerns the scale of productive inequality between EU member states. Disparities in the level of gross value added per capita reflect both the level of productive efficiency and the level of welfare produced by an economy. They could constitute a basis for an assessment of socio-economic cohesion in the EU and convergence processes. Estimations of the level of differences in international distribution of production are based mainly on the Gini coefficient. The analyses allow the author to assess integration processes in the EU in the years 2004-2013. Changes in the level of the Gini coefficient indicate that productive inequality has decreased since 2004. However, they indicate a breakdown in convergence tendencies during the crisis. Special attention is paid to productive inequality in particular branches. Presented analyses make it possible to identify the economic branches that are characterized by the highest international disparities, as well as those in which productive differences are the lowest. The former group comprises: finances, professional services, and information, while the latter: agriculture, industry, and traditional services. Additionally, a research thesis that the highest productive inequality exists in the most dynamically developing branches with the features of growth poles is positively verified. Quite strong relations can be observed between the growth dynamics of gross value added per capita and the scale of production disparities measured by the Gini coefficient in the studied branches. Developmental processes in the EU assume, therefore, a polarizing and diffusive character. To achieve consistent development, it is necessary to promote conditions for absorption of modern solutions in catching-up countries.
PL
W opracowaniu zaprezentowano wyniki badań nad sektorowymi aspektami nierówności między państwami członkowskimi UE w latach 2004–2013. Szczególną uwagę zwrócono na kształtowanie się międzynarodowych dysparytetów w tworzeniu wartości dodanej brutto oraz zróżnicowań płacowych w poszczególnych rodzajach działalności. Relacje między miarami nierówności dochodowych i płacowych stanowiły podstawę do przybliżenia wzorców w zakresie nierówności kapitałowych. Tym samym identyfikacji poddano znaczenie pracy i kapitału w kreowaniu nierówności międzypaństwowych w kontekście strukturalnym. Istotną przesłanką generowania nierówności są różnice strukturalne między poszczególnymi gospodarkami. Stwierdzenie to zostaje wzmocnione obserwowanymi w UE znacznymi różnicami w udziale wynagrodzeń w wartości dodanej brutto pomiędzy poszczególnymi branżami. Pozostają one najwyższe w usługach publicznych, zaś najmniejsze w obsłudze nieruchomości i rolnictwie. Ponadto dezagregacja nierówności na zróżnicowania wewnątrz- i międzybranżowe sugeruje wzrastające znaczenie odmienności strukturalnych dla ich kreacji. Szczególnie zasadny wniosek ten pozostaje w odniesieniu do kapitału. Tendencje zmian wskaźników nierówności dochodowych i płacowych w UE dowodzą różnicującego charakteru kapitału i wyrównującego oddziaływania zaangażowania czynnika pracy. Uwzględnienie aspektów branżowych zwraca uwagę, że najbardziej dynamicznie rozwijające się rodzaje działalności cechują się szczególnie wysoką skalą nierówności dochodowych i wyraźnie niższą płacowych. Wskazuje to ponownie na tendencję do wzmocnienia znaczenia kapitału w generowaniu dysparytetów w UE. Kapitał kreuje największe nierówności przede wszystkim w usługach finansowo-ubezpieczeniowych czy informacyjno-komunikacyjnych. Z drugiej strony nierówności płacowe pozostają zasadniczym problemem w odniesieniu do tradycyjnych rodzajów działalności, w tym rolnictwa i budownictwa.
EN
The study presents results of research on sectoral aspects of inequality between the EU countries in a period 2004–2013. A special attention was paid to international disparities in gross value added and earnings in different kinds of economic activity. Relations between indicators of income and wage inequality constituted a base to indicate patterns in capital inequality. Thus, a role of labour and capital in the creation of international inequality in the structural context was identified. Structural differences between the specified economies are an essential condition in the generation of inequality. This remark is supported by the observed differences within the EU in a share of earnings in gross value added between branches. The differences are the strongest in public services and the weakest in real estate and agriculture. Moreover, disaggregation of inequality into inter and between branch differences suggests an increasing influence of structural differences on the creation of inequality. This conclusion is especially important concerning capital. Tendencies in income and wage inequality in the EU prove that capital has a differentiating character, while engagement of labour has an equalizing influence. Considering branch aspects it is possible to point out that the most dynamic kinds of activity are specified by especially high income inequality and clearly lower wage inequality. It once more indicates tendencies to strengthen a role of capital in the generation of disparities in the EU. Capital creates the strongest inequality mainly in finance and insurance and information and communication services. On the other hand, wage inequality is an essential problem concerning traditional kinds of activity, such as agriculture and construction.
PL
Gospodarka Polski w niewielkim stopniu została objęta negatywnymi skutkami światowego kryzysu finansowego oraz następującego po nim kryzysu zadłużeniowego w UE, w porównaniu do innych krajów Europy. Obserwowana sytuacja gospodarcza, pomimo względnie dobrej kondycji ogólnej gospodarki narodowej, była zróżnicowana w poszczególnych sekcjach i branżach. Stąd też głównym celem artykułu jest analiza zmiany sytuacji przedsiębiorstw w wybranych branżach w Polsce w latach 2007–2013, to jest w okresie największej ekspozycji na skutki światowego kryzysu finansowego oraz drugiej fali spowolnienia gospodarczego odnotowanego na przełomie 2012 i 2013 roku. W tym celu analizie zostały poddane wybrane wskaźniki opisujące sytuację finansową przedsiębiorstw na poziomie działów PKD (tj. dwóch cyfr). Otrzymane wyniki pozwoliły zidentyfikować najtrudniejszą sytuację w wybranych branżach przemysłu (m.in. produkcja metali, wyrobów z drewna, pozostałe wydobywanie, budownictwo, roboty budowlane) oraz usług (zakwaterowanie, handel pojazdami, turystyka, sport i rekreacja). Z kolei względnie odporne na pogorszenie sytuacji finansowej były w tym okresie działy obejmujące produkcję i dostarczanie żywności, podstawowych usług dla przedsiębiorstw i obywateli, a także produkcja papieru, leków, komputerów, wyrobów z gumy i plastiku.
EN
Poland’s economy was relatively immune to negative impacts of the recent financial and debt crisis compared to other EU countries. The economic situation at the national level was relatively good, although it was significantly diversified in particular sections and branches of the economy. Thus, the main aim of this article is to present changes in enterprises’ economic standing between 2007 and 2013 (period of financial crisis and debt crisis influence) at the disaggregated level. In order to achieve this selected indicators depicting economic and financial situation were utilized and analysed in divisions of the national economy (2 digit NACE rev. 2). The outcomes provide evidence for intense financial deterioration in selected branches of second (e.g. metal production, production of wood commodities, remaining extraction, construction, construction works) and third economic sector (accommodation, wholesale vehicle trade, tourism, sport and recreation). On the contrary, relatively immune to negative economic changes were sections of the economy concerning: production and trade of food, supply of basic services for enterprises and inhabitants, as well as production of paper, medicines, computers, rubber and plastic commodities.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.