Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 15

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  burmistrz
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Kondycja społeczeństwa obywatelskiego w kontekście idei limitowania kadencji wójtów, burmistrzów, prezydentów miast

100%
Kowalik J.
Acta Politica Polonica
|
2016
|
vol. 37
|
issue 3
51-66
EN
The article contains a handful of reflections on the concept of limiting the term of office of mayors and city presidents in the context of the weakness of civil society in Poland . Serious arguments about the deformation of the system of local government cited by supporters of restricting the permissible term of office collide with the conviction of opponents of change, who plead on the fundamental values that underlie self-government and constitutional freedoms. All of these arguments ignore the significance of the activity of the local community, which normally fills the role of the regulator in the system of local government.
PL
Artykuł zawiera garść refleksji na temat koncepcji limitowania kadencji wójtów, burmistrzów, prezydentów miast w kontekście słabości społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Poważne argumenty o deformacji systemu samorządowego przytaczane przez zwolenników ograniczenia dopuszczalnych kadencji krzyżują się z przekonaniem przeciwników zmian, którzy powołują się na podstawowe wartości, które legły u podstaw samorządu oraz konstytucyjne wolności. Wszystkie argumenty pomijają znaczenie aktywności społeczności lokalnej, która w normalnych warunkach wypełnia rolę regulatora w systemie samorządowym.
2
Publication available in full text mode
Content available

Ograniczenie możliwości kandydowania na wójta (burmistrza, prezydenta miasta) po piastowaniu urzędu przez dwie kadencje

100%
Wrzalik M.
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
|
2018
|
vol. 58
128-138
EN
The subject of the analysis in the article is the change concerning the limitation of the possibility of running for the mayor (mayor, president of the city) for two terms, introduced in the Electoral Code adopted by the Sejm of the Republic of Poland on January 11, 2018. The aim of the article is to refer to the various arguments cited for and against such a solution, mainly of a purely legal nature.
PL
Przedmiotem analizy w artykule jest uchwalona przez Sejm RP 11 stycznia 2018 r. zmiana dotycząca kwestii ograniczenia możliwości kandydowania na wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do dwóch kadencji, wprowadzona w Kodeksie wyborczym. Celem artykułu jest odniesienie się do przywoływanych różnych racji przemawiających za, jak i przeciwko m.in. takiemu rozwiązaniu, głównie natury czysto prawnej.
3
Publication available in full text mode
Content available

Ustrój Londynu na tle normatywnej regulacji samorządu terytorialnego Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

84%
Kapusta P.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2017
|
issue 1 (35)
189-207
PL
W niniejszej publikacji przedstawiono specyfikę anglosaskiego modelu samorządu terytorialnego ze szczególnym podkreśleniem jego odrębności względem samorządów terytorialnych innych państw Unii Europejskiej. Autor przedstawił specyfikę rozwiązań prawnych odnoszących się do stolicy – Londynu. Podjęte rozważania dotyczą również przyczyn reform związanych z organizacją samorządu terytorialnego, które nastąpiły pod koniec XX w.
EN
Ths work shows specific character of anglo – saxon model of self government with particular emhasise of its distinguishing characteristic in comparison to selfgovenments of other EU Memberstates. The Author presented specific legal regulations existing in the capital of United Kingdom – the city of London. Presented analysis refers also to reasons of reforms of selfgovernments organization undertaken at the end of XX century.
4

Alternacja władzy w wyborach samorządowych na Dolnym Śląsku w latach 2006−2014

84%
Gałuszka M.
Wrocławskie Studia Politologiczne
|
2016
|
vol. 20
158-171
EN
This article aims at showing the problem of alternation and continuation of power in the local government in Lower Silesia. It contains the analysis of the local elections of 2006, 2010 and 2014. After such an analysis, we get the answer to question if we can talk about oligarchy local government.
5
Publication available in full text mode
Content available

Przywództwo lokalne w warunkach koabitacji. Przykład gmin z województwa świętokrzyskiego

84%
Wasil J., Katarzyna A. K.-C., Monika S.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2017
|
issue 4(70)
41-62
PL
Przywództwo polityczne, także to na poziomie lokalnym, analizowane jest pod względem instytucjonalnym oraz indywidualnym. Czynniki instytucjonalne określają sposób wyłaniania i zakres kompetencji lidera lokalnego. Dopełnieniem są jego cechy indywidualne i określany na ich podstawie styl przywództwa. W polskiej gminie występuje prezydencki model przywództwa z silną pozycją lidera. Istnieje jednak zagrożenie destabilizacji pozycji organu wykonawczego w sytuacji wystąpienia koabitacji. Może to być pokojowe współrządzenie, kiedy to wójt, burmistrz albo prezydent miasta mimo braku większości w radzie bezpośrednio po wyborach uzyskuje wsparcie wystarczającej liczby radnych do zarządzania gminą. Koabitacja konfliktowa zachodzi zaś w sytuacji, gdy organowi wykonawczemu nie uda się doprowadzić do koalicji. Współistnienie władz gminnych wywodzących się z różnych obozów wystąpiło po wyborach 2014 r. w blisko 50% polskich gmin.
EN
The issue of political leadership is widely studied and described in the literature. It should be noted that this problem can be analyzed both at the institutional and the individual level. The institutional factors determine the way of selecting local leaders and the scope of their competence. The individual features, on the other hand, create a leadership style. Cities have a presidential system with a strong mayor. In the case of cohabitation, though, this system can be destabilized because, instead of peaceful institutional co-existence, the institutions may be in conflict. After the local elections of 2014, half of the Polish municipalities had to confront the problem of cohabitation. The aim of this paper is to present the question of local leadership in the context of cohabitation.
6
Publication available in full text mode
Content available

Przywództwo na poziomie gminnym w Polsce w warunkach koabitacji – oczekiwania versus rzeczywistość

84%
Sidor M., Kuć-Czajkowska K., Wasil J.
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
|
2020
|
vol. 66
20-34
EN
The article presents the perception of local leadership based on empirical research carried out in 2014-2017 among mayors or their deputies, as well as councilors, residents (including journalists, entrepreneurs, scientists, representatives of non-governmental organizations). The first part shows the theoretical aspect of local leadership, the second indicates conditions in the function of mayor, and the third defines the characteristics required of a person holding this office.
PL
W artykule podjęto problematykę przywództwa lokalnego w oparciu o badania empiryczne przeprowadzone w latach 2014-2017 wśród wójtów, burmistrzów, prezydentów miast albo ich zastępców, a także radnych, mieszkańców (w tym dziennikarzy, przedsiębiorców, naukowców, przedstawicieli organizacji pozarządowych). W pierwszej części ukazano teoretyczny aspekt przywództwa lokalnego, w drugiej wskazano na uwarunkowania w pełnieniu funkcji wójta (burmistrza, prezydenta miasta), a w trzeciej określono cechy, jakie powinna posiadać osoba pełniąca ten urząd.
7
Publication available in full text mode
Content available

Správny aparát mesta a jeho grafická vizualizácia (na príklade Banskej Bystrice v stredoveku a ranom novoveku)

67%
Georgievski M., Tomeček O.
Średniowiecze Polskie i Powszechne
|
2023
|
vol. 15
135-160
DE
Ziel des vorliegenden Beitrags ist es, die Möglichkeiten der grafischen Darstellung von Organisation der Stadtverwaltung zu präsentieren. Im inhaltlichen Teil werden die wichtigsten Organe der Stadtverwaltung vorgestellt, die sich bereits im Mittelalter entwickelten, ihre endgültige Form aber erst im 16. Jahrhundert annahmen. Neben dem Amt des Bürgermeisters wird besonderes Augenmerk auf die kollektiven Organe gelegt, d.h. auf den (inneren und äußeren) Stadtrat sowie auf die später gebildete wählbare Kommunalverwaltung. Die Funktionsweise und die personelle Besetzung dieser Institutionen lassen sich bis zur Mitte des 18. Jahrhunderts (bis 1755) verfolgen, als Banská Bystrica (Neusohl) im Zuge der staatlichen Bemühungen um eine Vereinheitlichung der Verwaltungsorganisation von königlichen Städten mehrere spezifische Elemente der Organisation seiner Selbstverwaltung aufgab (z.B. die Nominierung von Kandidaten für das Amt des Bürgermeisters durch die Bürger, die ein Haus am Hauptmarkt besaßen, oder die jährliche Wahl des Bürgermeisters).Für Zwecke der Analyse wurden zwei Mindmaps und drei illustrative Grafiken erstellt. Die erste Mindmap führt in die Forschung zur Stadtverwaltung im Mittelalter ein. Da viele der Mechanismen für die Wahl der einzelnen Beamten und Mitglieder der kollektiven Organe der Stadtverwaltung in dieser Zeit unbekannt waren, erwies sich diese Art der Visualisierung als geeignetes Mittel zur Darstellung des Themas. Die zweite Mindmap zeigt die administrativen Verhältnisse der Stadt in der ersten Hälfte des 18. Jahrhunderts. In diesem Fall war bereits eine größere Menge an Daten für die Behandlung des Themas verfügbar, so dass die Mindmap als Mittel zur Verdeutlichung bzw. Ergänzung des speziell erstellten und entsprechend vereinfachten grafischen Schemas diente. Schließlich wurden die Perioden des 16., 17. und der ersten Hälfte des 18. Jahrhunderts getrennt behandelt, und zwar mit Hilfe von separaten grafischen Darstellungen der Verwaltungsmechanismen. Anhand von drei Schemata konnten die wichtigsten Entwicklungsprozesse und signifikanten Veränderungen in der Funktionsweise der grundlegenden Mechanismen des städtischen Verwaltungsapparats deutlich nachvollzogen werden.Anschauliche Visualisierungen durch verschiedene Schemata und Mindmaps erweisen sich als willkommenes Hilfsmittel für das Studium und die Forschung im Bereich der Verwaltungsgeschichte. Die Visualisierung des Problems der Stadtverwaltung kann dazu beitragen, ihre Funktionsweise besser zu verstehen und Fragen für die weitere historische Forschung aufzuwerfen.
EN
The paper aims at presenting the possibilities of graphical representation of the problem of the administrative organization of the town. In the textual part it presents the main organs of the town administration, which began to be formed in the Middle Ages, but took their final form mainly during the 16th century. In addition to the institution of the mayor, special attention was paid to the collective organs of the town administration, which were the town (inner and outer) council, as well as the later formed elected municipality. The functioning and staffing of these institutions were followed until the middle of the 18th century (until 1755) when, as a result of the state’s efforts to unify the administrative organisation of the royal towns, Banská Bystrica lost several unique elements of the organisation of its self-government (e.g. the nomination of candidates for the post of mayor by the burghers who owned a house on the main square or the annual election of the mayor).Two mind maps and three illustrative graphic schemes were created for the purpose of the study. The first mind map introduces the research of town administration in the medieval period. As many of the mechanisms for the election of individual officials and members of the collective organs of town administration were unknown for that period, this method of visualisation proved to be a suitable means of introducing the subject. The second mind map depicts the administrative conditions of the town in the first half of the 18th century. In this case, a large amount of data was already available for the treatment of the issue, so the mind map served as a means of clarifying, or supplementing, the specially drawn and appropriately simplified graphic scheme. Finally, the periods of the 16th, 17th and first half of the 18th centuries were treated separately, by means of separate graphic schemes of the administrative mechanisms. Through the three schemes it was possible to clearly trace the most important development processes and significant changes in the functioning of the basic mechanisms of the town’s administrative apparatus.Illustrative visualisations through various schemes and mind maps prove to be a welcome aid to study as well as research in the field of the history of administration. Visualisation of the problem of the town administration can help to better understand its workings as well as to raise questions for further historical research.
PL
Celem artykułu jest rozważenie wykorzystania i przydatności graficznej wizualizacji do przedstawienia zagadnień związanych z organizacją administracyjną miasta. Część tekstowa artykułu opisuje główne organy administracji miejskiej w kształcie, jaki wyłonił się w średniowieczu, przybierając ostateczną formę w XVI wieku. Oprócz instytucji burmistrza szczególną uwagę zwrócono na kolegialne organy administracji miejskiej: radę miejską (wewnętrzną i zewnętrzną) oraz utworzoną później wybieralną gminę. Instytucje te funkcjonowały do połowy XVIII wieku (a konkretnie do 1755 roku), kiedy to, w wyniku starań o ujednolicenie organizacji administracyjnej miast królewskich, Bańska Bystrzyca utraciła kilka unikalnych składowych autonomii (jak wyznaczanie kandydatów na stanowisko burmistrza przez mieszczan posiadających dom na rynku czy coroczne wybory burmistrza).Na potrzeby niniejszego opracowania stworzono dwie mapy myślowe oraz trzy poglądowe diagramy. Pierwsza mapa stanowi wprowadzenie do badań administracji miejskiej w okresie średniowiecza. Ponieważ wiele mechanizmów wyboru urzędników i członków kolegialnych organów administracji miejskiej nie jest dogłębnie znanych, ten sposób wizualizacji można uznać za właściwy sposób wprowadzenia w tematykę. Druga mapa przedstawia warunki administracyjne miasta w pierwszej połowie XVIII wieku. W tym przypadku dostępna już była wystarczająca ilość danych dla takiego ujęcia zagadnienia, więc mapa taka posłużyła jako środek doprecyzowania lub uzupełnienia specjalnie skonstruowanego i odpowiednio uproszczonego diagramu. Wreszcie, okresy XVI, XVII i pierwszej połowy XVIII wieku potraktowano odrębnie, przedstawiając je za pomocą osobnych diagramów obrazujących mechanizmy administracyjne. Te trzy diagramy umożliwiają przejrzyste prześledzenie najważniejszych procesów rozwojowych i istotnych zmian w funkcjonowaniu podstawowych mechanizmów aparatu administracyjnego miasta.Poglądowe wizualizacje za diagramów i map konceptualnych sprawdzają się jako pomocne narzędzia zarówno w poznawaniu jak i badaniach nad dziejami administracji. Wizualizacje administracji miejskiej pomagają w lepszym zrozumieniu jej funkcjonowania jak również pozwalają formułować zagadnienia do podjęcia w dalszych badaniach historycznych.
8
Publication available in full text mode
Content available

Rozważni czy romantyczni? Polscy wójtowie, burmistrzowie i prezydenci w mediach społecznościowych

67%
Szmigiel-Rawska K., Tavares A. F.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2019
|
issue 3(77)
27-38
PL
Celem postawionym w prezentowanym badaniu jest odpowiedź na pytanie o rodzaj emocji okazywanych przez wójtów/burmistrzów/prezydentów w mediach społecznościowych. Za pomocą metody analizy ładunku emocjonalnego zostały przebadane posty umieszczane w sieci społecznościowej Facebooka. Z badania wynika, że na szczycie hierarchii agendy budowanej na Facebooku przez wójtów/burmistrzów/prezydentów znajduje się tworzenie pozytywnego wizerunku osoby skłonnej do kształtowania relacji z odbiorcami oraz że firmowanie profilu osobiście sprzyja informowaniu o konkretnych decyzjach wobec bardziej ogólnych informacji o wydarzeniach w gminie. Najważniejszym wnioskiem jest to, że wójtowie/burmistrzowie/prezydenci częściej posługują się ładunkiem emocjonalnym w mediach społecznościowych niż administratorzy profili organizacyjnych oraz że są to najczęściej emocje pozytywne.
EN
The goal of the present study is to determine what types of emotions are displayed by mayors in social media. Their posts at the Facebook social network were tested using sentiment analysis. The study shows that the top concern of the mayors’ agenda built on Facebook is to create their positive image of someone willing to build relationships with citizens. In their personal profile pages, mayors also favour information about specific decisions rather than more general information about events in the municipality. The most important conclusion is that the mayors use emotionally charged social media posts more often than the administrators of the city organization profiles, and that these are usually positive emotions.
9
Content available remote

Determinanty rywalizacji wyborczej w lokalnych elekcjach samorządowych

67%
Ptak A.
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
|
2017
|
issue 3
51-72
EN
The paper attempts to present and explain the determinants of electoral competition and results, thereby influencing local political landscapes after the 2014 local government elections. The primary determinants analyzed in the paper include: (1) changes introduced to local government electoral law; (2) the socio-political situation in Poland before the local government elections; and (3) the character of local political arenas. A study has been carried out which demonstrated that political parties have withdrawn from direct electoral competition at the local level. The municipalities examined evidence that numerous local government activists have perfected the skill of “political adaptation to evolving social sentiments. The changes introduced to the electoral law, in particular the implementation of the majority formula in the elections to municipal councils, have resulted in the following, among other things: (1) mayors and their direct political backgrounds have been additionally empoweredin the local system; (2) election results have become disproportionate; (3) individuals lacking institutional political support have been scarcely interested in taking part in the electoral competition; and (4) councilors have focused on the matters of their own respective constituencies in their work. The most influential factor in local government elections and, thereby decisive in shaping the local system of power is the mayor (president of the town).
PL
Celem artykułu jest przedstawienie i wyjaśnienie czynników, które wpłynęły na strukturę rywalizacji wyborczej oraz wynik wyborów, a w konsekwencji lokalne sceny polityczne po wyborach samorządowych w 2014 roku. Wśród głównych analizowanych determinant są: 1) zmiany samorządowego prawa wyborczego; 2) sytuacja społeczno-polityczna w Polsce u progu wyborów samorządowych oraz 3) charakter lokalnych scen politycznych. Prowadzone badania uwidoczniły zjawisko wycofywania się partii politycznych z bezpośredniej rywalizacji wyborczej na szczeblu lokalnym. Przykłady badanych gmin wskazują, że wielu lokalnych działaczy samorządowych posiadło doskonałe umiejętności „politycznej adaptacji” do zmieniających się nastrojów społecznych. Natomiast konsekwencją zmian w prawie wyborczym, a zwłaszcza wprowadzenia formuły większościowej w wyborach do rad gmin, są m.in. 1) dodatkowe wzmocnienie pozycji burmistrza i jego bezpośredniego zaplecza politycznego w lokalnym systemie władzy; 2) dysproporcjonalność wyników wyborów; 3) niewielkie zainteresowanie bezpośrednim udziałem w rywalizacji wyborczej osób bez instytucjonalnego zaplecza politycznego oraz 4) koncentrowanie się radnych w swojej działalności na problemach własnego okręgu wyborczego. Czynnikiem w największym stopniu determinującym lokalne elekcje samorządowe, a w konsekwencji charakter i kształt lokalnego systemu władzy, jest osoba burmistrza (prezydenta miasta).
10
Publication available in full text mode
Content available

Konsekwencje systemu wyborczego do miejskich samorządów w Polsce – wybrane problemy

67%
Kuć–Czajkowska K. A., Wasil J., Sidor M.
Acta Politica Polonica
|
2017
|
vol. 41
|
issue 3
31-54
EN
The paper focuses on the effects of the present election systems on Polish cities. The first problem, which is a analysed concerns the implementation of one-way electoral districts and all the consequences brought by it. Secondly, the results of the introduction of the so-called presidential system (a strong position of a mayor and a weak position of a council) have been discussed. Such a situation applies to relations between representative authorities, when an executive body does not have the majority support in a legislative body. Finally, the advantages and disadvantages of the planned limitation of the term of office of a mayor have been analysed.
PL
Autorki artykułu skoncentrowały się na pojawiających w polskich miastach konsekwencjach obowiązującego systemu wyborczego. Po pierwsze, zwrócono uwagę na wprowadzenie jednomandatowych okręgów wyborczych i obserwowanych w związku z tym problemów. Po drugie, omówiono skutki tzw. modelu prezydenckiego w miastach, tj. silnej pozycji burmistrza/prezydenta i w konsekwencji słabości rady, w szczególności odniesiono się do relacji między przedstawicielskimi organami władzy w przypadku braku większościowego poparcia dla burmistrza/prezydenta w organie stanowiąco-kontrolnym. Po trzecie, przeanalizowano zalety i wady planowanego ograniczenia liczby kadencji burmistrzów/prezydentów miast.
11
Publication available in full text mode
Content available

Cases of Removing Immunity for the District and Municipal Administration Officials of the Department of Poznań in the Duchy of Warsaw

67%
Krzymkowski M.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2016
|
vol. 25
|
issue 3
EN
In the Duchy of Warsaw it was impossible to bring the official before the court without the prior opinion of the Council of State and the consent of the king. Before the Council of State appeared: Bernard Rose – municipal president of Poznań, Józef Rokossowski – mayor of Gniezno, Aleksander Żychliński – sub-prefect of the district of Poznań, Stefan Garczyński – sub-prefect of the district of Krotoszyn, Stefan Unrug – sub-prefect of the district of Babimost, and Florian Rożnowski – sub-prefect of the district of Krobia.
PL
W Księstwie Warszawskim nie można było postawić urzędnika przed sądem bez uprzedniej opinii Rady Stanu i zgody króla. Przed Radą Stanu toczyły się postępowania przeciwko: Bernardowi Rosemu, prezydentowi municypalnemu Poznania; Józefowi Rokossowskiemu, burmistrzowi Gniezna; Aleksandrowi Żychlińskiemu, podprefektowi powiatu poznańskiego; Stefanowi Garczyńskiemu, podprefektowi powiatu krotoszyńskiego; Stefanowi Unrugowi, podprefektowi powiatu babimojskiego; Florianowi Rożnowskiemu, podprefektowi powiatu krobskiego.
12
Publication available in full text mode
Content available

Czy polski burmistrz jest (zbyt) silny? Pozycja burmistrza w poziomych relacjach władzy – perspektywa europejska

67%
Swianiewicz P., Krukowska J.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2018
|
issue 4(74)
26-47
PL
Artykuł porusza zagadnienie zróżnicowania pozycji politycznej burmistrza w państwach europejskich i implikacji, jakie niesie rola burmistrza w poziomych relacjach władzy dla funkcjonowania lokalnych scen samorządowych. W pierwszej części odnosimy się do pomiaru pozycji burmistrza uwzględniającego odmienne uwarunkowania instytucjonalne – m.in. sposób wyboru, zakres kompetencji względem organu uchwałodawczego czy łatwość odwołania przed upływem kadencji. W dalszej kolejności wskazujemy, jak ów odmienny kontekst pozycji politycznej burmistrzów przekłada się na kilka wybranych aspektów ich aktywności, m.in. skłonność do formalnego afiliowania w szeregach partii politycznej, percepcję własnej autonomii w codziennym zarządzaniu gminą przez samych burmistrzów oraz możliwość wieloletniego trwania na stanowisku.
EN
The article discusses the differences in the mayors’ political strength in European countries and the implications of their role in horizontal power relationships for the operation of the local government scene. First, it shows how the role of the mayor is measured, taking into account various institutional settings such as the election system, the scope of competences vis-à-vis the legislative body and possibilities of recall before the end of the term of office. Second, it demonstrates how such dissimilar contexts of the mayor’s political strength impact on several selected aspects of their activity, including the propensity to be formally affiliated with a political party, perception of the mayor’s autonomy in their day-to-day management of the municipality and the possibilities to keep the mandate for several terms in a row.
13
Publication available in full text mode
Content available

Město Brušperk v kontextu biskupských měst na severovýchodní Moravě

67%
Knopová K., Kocourek T.
Wieki Stare i Nowe
|
2022
|
vol. 17
|
issue 22
1-13
EN
The study deals with the development of Brušperk, which lies in northeastern Moravia. The town was founded in 1267-1268 by the Bishop of Olomouc, Bruno of Schauenburg. Brušperk was located in the territory that belonged to the Olomouc bishopric and since the 14th century was a part of the Hukvaldy manor. The first written mention of Brušperk comes from the founding charter of the town, which is, however, the medieval forgery. On the basis of other documents, we came to the conclusion that the dating of the founding document, namely 6 December 1269, is incorrect. The town was probably founded in prior to this date. Brušperk was founded as a town on the green land. Brušperk was the centre of jurisprudence for the surrounding villages: Fryčovice, Staříč, Paskov, and Stará Ves nad Ondřejnicí. This area is delimited by the so-called Brušperk vikbild to which these villages belonged. The town of Brušperk was endowed with important privileges, such as the privilege called in Czech odúmrť, the granting of which was very valuable to Brušperk. However, Brušperk was no exception; this privilege was granted by Bishop Mikuláš to most episcopal towns. The office of township reeve in Brušperk was most of the time hereditary and he was vassal of Bishop of Olomouc. The possibilities for where to conduct research in the future are still wide. In Brušperk itself, there is still a lack of detailed archaeological research in the city centre and its immediate surroundings, namely, the square, the cellars of old houses in the square, and the area around the church and the historic town centre. This archaeological research could bring new knowledge to the question of the fortifications of the town in the Middle Ages. Although the shape of the square has remained virtually unchanged since the Middle Ages, there is still the opportunity to learn, as no view or plan has been preserved from earlier times that the original appearance of the town would suggest (the oldest veduta Brušperka dates back to 1727).
PL
Artykuł dotyczy średniowiecznego osadnictwa miasta Brušperk w XIII-XV wieku oraz jego pozycji w posiadłościach hukwaldzkich i majątkach diecezji ołomunieckiej. Opisano w nim m.in. lokację miasta Brušperk, a także nadany jego mieszkańcom przywilej dziedzczenia majątku po zmarłym przez jego bliskich krewnych (právo odúmrti). Opracowanie opiera się przede wszystkim na badaniach literatury i źródeł historycznych.
14
Publication available in full text mode
Content available

Miasteczko rządowe Bodzanów (1808–1869) – wybrane problemy życia społeczno-gospodarczego

59%
Szczepański J.
Studia Mazowieckie
|
2022
|
vol. 17
|
issue 1
151-173
EN
This article is an attempt to outline the social and economic life of Bodzanów – the smallest town in Northern Mazovia during the times of the Duchy of Warsaw and the Kingdom of Poland (1808-1868). It presents the ethnic, religious, and professional structure of the inhabitants of Bodzanów, their main sources of income (agriculture, crafts, trade), and the importance of the Jewish population in the economic life of the town. The author devotes a lot of space to the financial management of municipal authorities, the income and expenses of the municipal treasury, border disputes with the owners of landed estates adjacent to the territory of Bodzanów. Through the prism of the functioning of the municipal authorities of Bodzanów he sees the causes of the economic stagnation of Mazovian towns, which at the end of the 1860s led to the publication of an ordinance by Tsar Alexander II to convert most of the cities of the Kingdom of Poland into settlements.
PL
Niniejszy artykuł stanowi próbę zarysowania życia społeczno-gospodarczego Bodzanowa – najmniejszego miasteczka Mazowsza północnego w czasach Księstwa Warszawskiego i w okresie Królestwa Polskiego (1808–1868). Przedstawia strukturę narodowościowo-wyznaniową i zawodową mieszkańców Bodzanowa, ich główne źródła utrzymania (rolnictwo, rzemiosło, handel), znaczenie dla życia gospodarczego miasteczka ludności żydowskiej. Autor wiele miejsca poświęca gospodarce fi nansowej władz miejskich, dochodom i wydatkom kasy miejskiej, sporom granicznym z właścicielami dóbr ziemskich, sąsiadujących z terytorium Bodzanowa. Przez pryzmat problematyki funkcjonowania władz miejskich Bodzanowa dostrzega przyczyny ekonomicznej stagnacji mazowieckich miasteczek, która w efekcie pod koniec lat 60. XIX w. doprowadziła do wydania ukazu cara Aleksandra II o zamianie większości miast Królestwa Polskiego na osady. 
15

Магдебурзьке право в Україні

59%
Kobyleckyi M.
Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze
|
2019
|
vol. 10
9-21
EN
Magdeburg Law began to spread to Ukrainian lands along with the German colonists at the end of the XIII century and at the beginning of the XIV century. The last Galicia-Volyn ruler granted the city of Syanok Magdeburg Law in 1339. According to the Ukrainian, Polish and German researchers, Lviv, Volodymyr, Peremyshil and other cities obtained Magdeburg Law in the period of the Rus Kingdom. In 1356 Magdeburg Law was given to the city of Lviv. In the opinion of the German researcher R. Lieberwrit, the city of Lviv was granted the Magdeburg-Wroclaw systematic law 1261–1295. Magdeburg Law was granted to other cities of Galicia. Austrian researcher R. Candelle wrote that in Galicia more than 400 cities and villages had Magdeburg law. On the Ukrainian lands, that were included in the Grand Duchy of Lithuania, Magdeburg Law began to spread somewhat later and not so fast. In 1374 Magdeburg Law was given to the city of Kyamnets-Podilskyand others: to the capital of Ukraine-Kyiv in 1498, to Korsun in 1585, to BilaTserkva in 1615. In the left-bank Ukraine, Magdeburg law began to be extended at the end of the XVI century. In 1585 it was given to the city of Pereyaslav and others Starodub (1620), Chernihiv (1623), Nizhyn (1627) and others. The Galician Magdeburg Law was functioning until 1786, when Austria expanded its own self-government. On the Ukrainian lands, which were included in Russian Empire, Magdeburg law existed until 1831 and in Kyiv until December 1834. All Ukrainian cities, that owned Magdeburg Law, Ukrainian researchers, (including A. Yakovlev), were divided into three groups. The first group consisted of the cities with the so-called full Magdeburg Law (Lviv, Kamyanets-Podilsky, Kyiv) where two boards were active: the first one – advisers and burmisters, who mostly performed administrative functions, andviit (mayors) who performed court functions. The second one was the cities with incomplete Magdeburg law, where a joint board operated with the participation of the burgomaster, advisers, viit (mayor), members of the court board («lava» court), who served administrative and judicial functions. The third group consisted of private-ownership cities, which had their own authorities of local self-government, but were under the control of the owners of cities. In addition to Magdeburg Law, its varieties – the Hellenic and Schröder lawoperated in Ukraine.In the Hetman state Magdeburg law along with the Lithuanian status of 1588 and normative legal acts of Ukrainian government became one of the main sources of codification of Ukrainian law in the eighteenth and early nineteenth centuries. In particular «The Process of Short Orders» (1734), «The rights under which the Malorossiysky people» (1743), «Trial and punishment of Malorossiyskyrights» 1750–(1758), «Extract of Malorossiysky Rights» (1767), «Collection of Malorossiysky Rights» (1807), etc. Ukrainian lands were under various models Magdeburg Law. The first model functioned in Western Ukrainian lands, where it began to spread to the Galician-Volyn state and was carried out through the German colonists. Here, the city leaders were burmisters, who were subsequently elected from among advisers. Another model operating in the city of Kyiv and other Ukrainian cities, that still were a part of the Grand Duchy of Lithuania, and later the Commonwealth. The city leaders were mayors, who serve administrative and judicial functions. The third model of municipal self-government functioned in the cities of the Hetmanate (1648-1764), where the Cossack administration was influenced by the activities of local self-government athorities. Here, along with Magdeburg law were used the Lithuanian Statute (1588), the customary law and regulations of the Hetmanate. Magdeburg law in the Hetmanate was a national law, because it was used in the activity of cities, in national courts and in the codification of Ukrainian law. In addition to the German sources of law, in Ukraine the works of the Polish researchers of the Magdeburg Law were widely used: Bartholomiy Groitsky, Mykola Yasker, Pavel Shcherbich, etc. Magdeburg law was in force on Ukrainian lands for more than 500 years and influenced the formation of the European sense of justice among Ukrainians and became a part of the Ukrainian sense of justice. The Magdeburg Law served the formation of the Ukrainian philistinism as a social state, which enabled to protect the interests of the townspeople before the state authorities, magnates and gentry. Almost all Ukrainian cities that were a part of the Polish Kingdom, the Grand Duchy of Lithuania and the Commonwealth, had Magdeburg law. Magdeburg law was also owned by all big cities of the Hetmanate. Using Magdeburg Law, Ukraine was in the same legal and cultural space with other European countries that used the same law.
PL
Prawo magdeburskie przynieśli na ziemie ukraińskie koloniści niemieccy pod koniec XIII w. W 1339 r. ostatni władca halicko-wołyński lokował na prawie magdeburskim miasto Sanek. W okresie Królestwa Ruskiego na prawie magdeburskim lokowano Lwów, Włodzimierz, Przemyśl oraz inne miasta. W 1356 r. na prawie magdeburskim lokowano miasto Lwów. Według niemieckiego badacza R. Liberwirta we Lwowie wprowadzono magdebursko-wrocławskie systematyzowane prawo ławnicze z lat 1261–1295. Na wchodzących w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego ziemiach ukraińskich prawo magdeburskie zaczęto stosować nieco później i powoli. W 1734 r. prawo magdeburskie otrzymał Kamieniec Podolski, w 1498 r. – stolica Ukrainy – Kijów, w 1585 r. – Korsuń, w 1615 r. – Biała Cerkiew i inne. Na lewobrzeżnej Ukrainie prawo magdeburskie zaczęto wprowadzać pod koniec XVI w. W 1585 r. otrzymało go miasto Perejasław, w 1620 r. – Starodub, w 1623 r. – Czernichów, w 1627 r. – Niżyn i inne. W Galicji prawo magdeburskie funkcjonowało do 1786 r., kiedy to Austria zaczęła wprowadzać tutaj własny samorząd miejski. Na należących do Imperium Rosyjskiego ziemiach ukraińskich prawo magdeburskie istniało do 1831 r., a w Kijowie – do grudnia 1834 r. Badacze ukraińscy, innym. in. A. Jakowliw, dzielą wszystkie posiadające prawo magdeburskie miasta Ukrainy na trzy grupy. Do pierwszej należą miasta z tzw. pełnym prawem magdeburskim (Lwów, Kamieniec Podolskii, Kijów), w których władzę sprawowały dwie rady: 1) rada miejska z burmistrzem pełniąca funkcje administracyjne oraz 2) ława miejska z wójtem pełniąca funkcje sądownicze. Do drugiej zaliczano miasta z niepełnym prawem magdeburskim, w których władzę sprawowała jedna rada z udziałem burmistrza, radnych i ławników, pełniąca funkcje administracyjne i sądownicze. Do trzeciej grupy miast zaliczano miasta posiadające własne organy samorządu miejskiego, ale znajdujące się pod kontrolą właścicieli tych miast. Oprócz prawa magdeburskiego na Ukrainie istniała jego odmiana – prawo chełmińskie. Na ziemiach ukraińskich obowiązywały różne modele prawa magdeburskiego. Pierwszy model funkcjonował na ziemiach zachodnioukraińskich, dokąd zostało ono przyniesione przez niemieckich kolonistów jeszcze w czasach państwa halickowołyńskiego. Tutaj na czele miast stali wybierani po kolei z grona radnych burmistrzowie. Inny model działał w Kijowie i innych znajdujących się w składzie Wielkiego Księstwa Litewskiego, a później Rzeczypospolitej miastach. Tutaj na czele stali mający funkcje administracyjne i sądownicze wójtowie. Trzeci model samorządu miejskiego obowiązywał w miastach Hetmańszczyzny (1648–1764), gdzie wpływ na działalność organów samorządu lokalnego wywierała administracja kozacka. Tutaj wraz z prawem magdeburskim wykorzystywano Statut Litewski z 1588 r., prawo zwyczajowe oraz akty prawne Hetmańszczyzny. Prawo magdeburskie na Hetmańszczyźnie było prawem ogólnopaństwowym, bo wykorzystywano je w działalności miast, w sądach ogólnopaństwowych i kodyfikacji prawa ukraińskiego. Oprócz niemieckich źródeł prawa na Ukrainie szeroko wykorzystywano dorobek polskich badaczy prawa magdeburskiego: Bartłomieja Groickiego, Mikołaja Jaskera, Pawła Szczerbicza i in. Prawo magdeburskie obwiązywało na ziemiach ukraińskich ponad 500 lat i wywierało wpływ na kształtowanie się wśród Ukraińców europejskiej prawnej tożsamości, stając się częścią tożsamości ukraińskiej. Prawo magdeburskie wspomagało kształtowanie się mieszczan ukraińskich jako stanu społecznego, pozwalając im bronić własnych interesów przed organami władzy państwowej, magnatami i szlachtą. Prawie wszystkie znajdujące się w składzie Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej miasta ukraińskie były lokowane na prawie magdeburskim. Na tym prawie lokowano także wszystkie duże miasta Hetmańszczyzny. Korzystając z prawa magdeburskiego, Ukraina znajdowała się w jednej prawnej i kulturalnej przestrzeni z innymi państwami europejskimi.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.