Search results

1

Artystyczna fundacja kanonika Johanna Jakoba Brunettiego dla katedry wrocławskiej

100%

Galewski A.

Italica Wratislaviensia

|

2014

|

issue 5

87-105

EN

The text concerns the creation of the first Baroque chapel erected at the southern aisle of the Wrocław cathedral in 1672, and its interior. The founder of the chapel was Wrocław Canon Johann Jakob Brunetti (1629–1692), who came from Massa di Carrara, Tuscany and was laid to rest in the chapel’s crypt along with his brother Johann (1646–1703), the assistant bishop. Despite its modest size the work deserves attention for its preserved decor – the altar and two epitaphs made of Dębnik marble and rich acanthus frieze, contrasting with the dome’s vault, decorated with coffers and rosettes. The applied forms indicate good knowledge of both Italian Renaissance and early Baroque traditions displayed by the designer of the work, Carlo Rossi, who came from the vicinity of Como, Lombardy. It makes the chapel an interesting work of art of dual stylistic character, which along with the chapel of St. Cross at the Church of BVM on Piasek Island, initiated the erection of further works of this type at the cathedral and at the Dominican and Premonstratensian churches in Wrocław.

2

“… cum statuti tanta sit auctoritas, ut eius praeceptione omnia nobis conserventur.” Some Remarks on Wioletta Pawlikowska-Butterwick and Liudas Jovaiša’s Vilniaus ir Žemaičių Katedrų Kapitulų Statutai

100%

Dyjakowska M.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2018

|

vol. 28

|

issue 3 English Online Version

35-43

EN

The aim of this article is to present the edition of the statutes of the chapters of Vilnius and Samogitia authored by Wioletta Pawlikowska-Butterwick and Liudas Jovaiša. The presentation is preceded by a description of the history of both dioceses and remarks on the role of statutes as the source of the particular law of both chapters. Some space was devoted to the authors of the statutes and related issues. The editorial basis and the critical apparatus were discussed. Finally, attention was drawn to the illustrations accompanying the edition.

3

A polemical handwritten manuscript in the milieu of the Płock cathedral at the time of the Hussite disputes

86%

Marszalska J. M.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2019

|

vol. 26

|

issue 2

50-60

EN

In the 15th-century ecclesiastical milieu of Płock, there were discussions on the issues of conciliarism, reform of the Church and on Hussitism, which at that time became a serious threat to religious unity in Poland. The fact that Hussite affairs were of concern is evidenced by the numerous glosses in the margins of the cards related to treatises (speeches) and sermons from that period of on-going dispute between the supporters of Hussitism and its opponents.The codices contained polemical treaties and anti-Hussite speeches directed against the four articles of Prague written by Hus' followers: John of Ragusa (Ioannis de Ragusio), with the treatises: De communione sub utraque specie and Septem regulae ad habendum verum sensum sacrarum scripturarum; Jerome of Prague (Hieronymi Pragensis), with the sermon treatise: Sermo; Gilles Charlier (Aegidus Carlerii), with the treatise: De punitione peccatorum publicorum; Henryk Kalteis, (Henrici Kalteisen), with the treatise: Oratio de libera predicatione verbi Dei; John of Palomar, (Ioannis de Palomar), with the treatise: De civili domino clericorum. Moreover, the following writings were included: Excerpta ex Summa Benedicti abbatis Massiliae contra errores haereticorum; Responsiones ad obiectiones et pictura Ioannis Hus, Cardinal Julian Cesarini’s treatise: Oratio ad convertendos Bohemos, and John de Bachenstein’s treatise: decretorum doctoris, Sermo in concilio Basiliensi. The fact that Hussitism as an intellectual current, with a religious and social orientation, reached Mazovia is clearly evidenced by the books mentioned above and by marginal and provenience entries preserved on them, made out by Adam Vetulani before 1939. Admittedly, these are not treatises that deal with the doctrine of the Church in the Hussite vision, but rather take issue with this movement. Thus, a manuscript in the ecclesiastical (cathedral) milieu of Płock in the 14th century, through its subject matter, was also used to defend the existing Catholic doctrine, rather than to conduct polemics with it. At the same time, through the mentioned books, one can see the interest of Płock, a city far away from the academic centre of Krakow, and of its clergy associated with the cathedral chapter, in the new religious current.

PL

W XV - wiecznym kościelnym środowisku płockim obecne były dyskusje dotyczące spraw koncyliaryzmu, reformy Kościoła i husytyzmu, który w tym czasie stał się poważnym zagrożeniem jedności religijnej w Polsce. To, że interesowano się w Płocku sprawami husyckimi świadczą pozostawione na marginesach kart liczne glosy związane z zamieszczonymi w kodeksach traktatami (mowami) i kazaniami. Przechowywane kodeksy zawierały traktaty polemiczne i mowy antyhusyckie skierowane przeciw czterem artykułom praskim, których autorami byli zwolennicy Husa: Jan z Raguzy (Ioannis de Ragusio), z traktatem: De communione sub utraque specie oraz Septem regulae ad habendum verum sensum sacrarum scripturarum, Hieronim z Pragi zwany Mniszek, (Hieronymi Pragensis) z traktatem kazanodziejskim: Sermo, Gilles Charlier (Aegidus Carlerii), z traktatem: De punitione peccatorum publicorum, Henryk Kalteis, (Henrici Kalteisen), z traktatem: Oratio de libera predicatione verbi Dei, Jan de Palomar,(Ioannis de Palomar), z traktatem: De civili domino clericorum, nadto zamieszczono pisma: Excerpta ex Summa Benedicti abbatis Massiliae contra errores haereticorum; Responsiones ad obiectiones et pictura Ioannis Hus, traktat kardynała Juliana Cesarini, Oratio ad convertendos Bohemos oraz traktat Jana de Bachenstein decretorum doctoris, Sermo in concilio Basiliensi. O tym że husytyzm jako prąd myślowy z ukierunkowaniem religijno-społecznym dotarł na Mazowsze, dobitnie świadczą przechowywane księgi i zachowane na nich wpisy marginalne i proweniencyjne, rozczytane przez Adama Vetulaniego jeszcze przed 1939 rokiem. Wprawdzie nie są to traktaty, które zajmują się doktryną Kościoła w ujęciu husyckim, co raczej polemiczne w stosunku do tego ruchu. Zatem książka rękopiśmienna w kręgu kościelnym (katedralnym) płockim w XIV stuleciu, poprzez swoją tematykę służyła również w obronie obowiązującej doktryny katolickiej, niż z nią prowadzonej polemiki. Jednocześnie poprzez wspomniane księgi widoczny jest fakt zainteresowania nowym prądem religijnym w znacznie odległym od ośrodka akademickiego krakowskiego - Płocka i jego duchowieństwa związanego z kapitułą katedralną.

4

Biografia dygresyjna. O kanoniku warmińskim i o metodzie

72%

Gregorowicz D.

Zapiski Historyczne

|

2021

|

vol. 86

|

issue 2

137-152

EN

In 2019, Wojciech Tygielski published a new book, the fruit of in-depth research on the relations between early modern Poland-Lithuania and Italy, and on the Italian settlement within the borders of the Commonwealth. The purpose of this discussion article is to present the biography of Giovanni Battista Jacobelli as an original narrative resulting from an unconventional methodological approach, and more broadly, as a significant example of contemporary biographical writing. Particular attention is paid to the numerous digressions that appear in the narrative, here considered a deliberate methodological procedure aimed at filling the gaps created by the relatively poor primary sources which constitute the basis of the research. Moreover, the relevance of the reviewed study from the point of view of the present day is raised, as the reviewed book prompts making comparisons between historical reality and modern-day experiences, and reflecting on the permanence of certain social phenomena. The discussion article also contains comments on the extensive source edition contained in the appendix to the reviewed book. The article challenges the author’s approach to presenting the early modern Italian correspondence to the reader, and to the degree of required modernisation.

5

Statuty Kapituły Metropolitalnej w Gnieźnie: dekrety reformacyjne i ordynacje arcybiskupów z lat 1613-1810

72%

Librowski S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1980

|

vol. 41

247-350

EN

-

6

Repertorium dokumentów Fryderyka Berghiusa do historii Diecezji Wrocławskiej

72%

Urban W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1984

|

vol. 48

3-131

EN

-

7

Archiwum Kapituły Katedralnej i Kolegiackiej

72%

Różański M.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2019

|

vol. 29

|

issue 3

187-199

PL

Kapituły katedralne i kolegiackie należą do jednych z najstarszych instytucji działających w strukturach diecezji. W ciągu wieków zwłaszcza kapituły katedralne brały udział w sprawowaniu władzy biskupa diecezjalnego. W toku ich działania powstawały materiały, które później były przechowywane w archiwum kapitulnym. Obecne statuty kapituł wskazują, że każda z nich powinna prowadzić archiwum. Zajmować się ma nim oddelegowany kanonik, który ma wpisane w zakresie obowiązków zadania związane z jego kierowaniem. Jest to archiwum bieżące. Potem dokumentacja kapituły przekazywana jest do archiwum bieżącego kurii diecezjalnej lub do archiwum historycznego.

EN

Cathedral and collegiate chapters belong to the oldest institutions in diocesan structures. Over the centuries, especially the cathedral chapters took part in exercising the powers of the ordinary. In the course of their activities, materials were created, and later stored in the chapter archives. The current chapter statutes indicate that each of them should keep an archive. A delegated canon is to take care of it. This is the current archive. Then the chapter’s documentation is transferred to the diocesan current archive or to the historical one.

8

Biblioteki kapituł katedralnych w Gnieźnie i Poznaniu w XV i pocz. XVI wieku

58%

Tafiłowski P.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2014

|

vol. 102

251-299

EN

The article presents the role of books in two important chapter centres of the former Poland, Gniezno and Poznań, in the period between the 1430s and the 1530s. It is based on the source extracts from the chapter records made by Boleslaw Ulanowski. The aim of this paper is, apart from the presentation of author’s fi ndings, a summary and systematization of the information about libraries of the chapters, which to some extent has already been introduced into science. The article is divided into two parts. The fi rst focuses on the library of Gniezno, the other Poznań. Each of the two parts begins with the issues of the premises in which the collections were deposited. Next, the author continues to discuss in detail the issues of increasing the book collection (gifts and testamentary legacies), its content, maintenance, and borrowing as well as carers and users, both from inside the chapter, as well as outside it. The source quotations, given in extenso, play an important role; they have not been mentioned in the literature since B. Ulanowski’s publication. The introductory part of the paper discusses the previous literature on the issues of the Polish cathedral chapter libraries.

9

Katalog Archiwum Archidiecezjalnego we Wrocławiu: (c. d.) : III. Kapituła Katedralna

58%

Urban W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1966

|

vol. 12

5-74

EN

-

10

Agendy katedry wawelskiej

58%

Fedorowicz S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2008

|

vol. 90

31-39

DE

Im Domarchiv in Krakau befi nden sich zwei mittelalterliche liturgische Agenden, die zum Zelebrieren einiger Sakramente und anderer Riten bestimmte Formeln und Rubriken enthalten. Die präsentierten Codizes sind einander sehr ähnlich. Im Prinzip haben sie den gleichen Inhalt und dieselbe Gliederung, trotz der nicht selten angewandten unterschiedlichen liturgischen Formeln und des etwas anders präsentierten Verlaufs der einzelnen Riten. Da sie für dieselben liturgischen Zeremonien bestimmt waren, kann man von ihnen nicht sagen, dass sie einander in gewisser Hinsicht ergänzen würden. Die in ihrem Inhalt auftretenden Unterschiede müssen eher durch bereits angenommene geringe Änderungen bei der Ausübung der geschilderten Riten oder durch eine gewisse Willkür auf diesem Gebiet erklärt werden. Dies war durchaus möglich, obwohl beide Bücher für dieselbe kirchliche Einrichtung in Krakau und damit auch ungefähr zur gleichen Zeit entstanden sind, d.h. im 15. Jahrhundert. Der Codex KP 25 enthält mehr Segnungen, aus denen sein zweiter Teil besteht, und unterscheidet sich nur dadurch vom älteren Codex KP 24. Beide haben gleichermaßen nur einen geringen Umfang, unterscheiden sich aber in graphischer Hinsicht prinzipiell voneinander, und zwar sowohl was die Schriftart als auch die Verzierungen betrifft. Diese Manuskripte stellen eine wertvolle Informationsquelle zur Liturgie der Krakauer Kirche in jener Zeit dar.

11

Kontakty personalne i instytucjonalne Jana Długosza z krakowskim środowiskiem uniwersyteckim. Uwagi o stanie i perspektywach badań

58%

Ożóg K.

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

|

2017

|

vol. 55

PL

Personal and institutional contacts of Jan Długosz with the community of Krakow University. Remarks on the research state and prospectsOnly for three years did Jan Długosz study liberal arts at the university of Cracow (1428–1431), but throughout his whole adult life he maintained contacts with the university community, especially with professors. The article presents, ﬁrst, the state of research done by Polish historians on Jan Długosz university studies and his foundation for the university, then the personal contacts and cooperation of the chronicler with Cracovian professors in various matters of the Cracow Church and the Polish Kingdom. Texts by M. Bobrzyński and S. Smolka, J. Morawski, K. Pieradzka, B. Przybyszewski, J. Krzyżaniak, M. Koczerska, M. Kowalczyk, M. Biskup, S. Gawlas, A. Włodarek and P. Węcowski deserve special attention in this regard. Next, the author of the article suggests new lines of research into Długosz’s relationships with Cracovian scholars. The source material of the Cracow chapter and the consistory court together with documents issued by Cracow bishops, chapter, prelates and canons in various matters during the chapter sessions suggest high potential in this area. In 1436–1480, when Długosz was a member of the cathedral chapter, a large group of university professors were associated (around thirty persons), with whom the chronicler maintained personal contacts. A full and comprehensive knowledge of this group with all their possible interactions, matters and contacts will make it possible for us to better understand Jan Długosz’s relations with the university milieu. The complex study of the chronicler’s library will contribute to the knowledge of Długosz’s intellectual contacts with various people in Cracow, Poland, and abroad.

12

Appointing Canonical Prebendaries in the Vilnius Cathedral Chapter During the 14th-18th Centuries

44%

Kasabuła T.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2017

|

vol. 16

|

issue 1

EN

The diocesan bishop enjoyed the right to fill cathedral chapter stalls and bestow patronages and benefices in medieval Western Europe, including in the Kingdom of Poland. However, a different practice developed in Lithuania in the Diocese of Vilnius, which was established in 1388. The King of Poland and the Grand Duke of Lithuania, Władysław II Jagiełło, founded the first Vilnius chapter when the Diocese of Vilnius was created. This chapter began with two prelates and ten canonical prebendaries. The next two prelatures: the custody (established before 1397) and the archdeacon (established in 1435) as well as the two canons, which were established in the early 16th century, were also grand-ducal or royal foundations. The king received and sustained these beneficiaries ius patronatus. The last two prelatures, cantoria and scholasteria, which Bishop Jan z Książąt Litewskich created, remained part of the bishops’patronage right from 1561 onward. The patronage right in the Vilnius chapter was established in the second half of the 16th century, when, in 1588, King Sigismund Augustus II gave the chapter the right to present candidates for the deanery. Compared to the cathedral chapters under the Polish crown, the diocesan bishop’s influence in filling the seats in the Vilnius chapter was definitely more modest, and even minimal, as it pertained to only two prelatures. The monarch, who could nominate up to three prelatures and all twelve canons, had incomparably greater rights. The bishop was vested ius patronatus with only two prelatures, and the chapter was vested with only one prelature. Once the chapter canon coadjutors appeared cum futura successione in the Vilnius capitular college, the Holy See was able to exercise a certain influence over filling the Vilnius chapter. A priest who was nominated as a canon coadjutor had to legitimize his appointment by presenting a papal bull that indicated his right of succession. This state of affairs lasted until the end of the 18th century.

PL

Obsadzanie stalli w kapitułach katedralnych związanie z prawem prezenty i patronatu w średniowiecznej Europie zachodniej, w tym także w Królestwie Polskim, należało do biskupa diecezjalnego. Inna praktyka ukształtowała się natomiast na Litwie w powstałej w 1388 r. diecezji wileńskiej. Już pierwsze fundacje na rzecz miejscowej kapituły katedralnej z 1388 r.: dwie prałatury i 10 kanonii, były dziełem króla Polski i wielkiego księcia litewskiego, Władysława II Jagiełły. Kolejne dwie prałatury: kustodia (przed 1397 r.) i archidiakonia (w roku 1435) oraz dwie kanonie, powstałe w początkach XVI w., także były fundacjami wielkoksiążęcymi lub królewskimi. Król otrzymał i utrzymał ius patronatus na te beneficja. Dwie ostatnie prałatury, kantoria i scholasteria, utworzone przez biskupa Jana z Książąt Litewskich, od 1561 r. pozostały przy prawach patronatu biskupiego. Prawa patronackie w kapitule wileńskiej ustaliły się ostatecznie w drugiej połowie XVI stulecia, gdy król Zygmunt II August w 1558 r. przekazał kapitule prawo przedstawiania kandydatów na dziekanię. W porównaniu z kapitułami katedralnymi w Koronie, wpływ biskupa diecezjalnego na obsadzanie miejsc w kapitule wileńskiej był zdecydowanie skromniejszy, wręcz minimalny (tylko dwie prałatury). Natomiast nieporównanie większe prawa miał monarcha, który nominował aż do trzech prałatur i wszystkich dwunastu kanonii. Biskupowi przysługiwał ius patronatus tylko na dwie prałatury. Kapituła prezentowała na jedną prałaturę. Pewien wpływ na obsadę stalli kapituły wileńskiej zdobyła Stolica Apostolska z chwilą pojawienia się w wileńskim kolegium kapitulnym kanoników koadiutorów cum futura successione. Duchowny nominowany na kanonika koadiutora ekspektanta musiał wylegitymować się bulą papieską na prawo sukcesji. Taki stan rzeczy utrzymał się do końca XVIII w.

Refine search results

Artystyczna fundacja kanonika Johanna Jakoba Brunettiego dla katedry wrocławskiej

“… cum statuti tanta sit auctoritas, ut eius praeceptione omnia nobis conserventur.” Some Remarks on Wioletta Pawlikowska-Butterwick and Liudas Jovaiša’s Vilniaus ir Žemaičių Katedrų Kapitulų Statutai

A polemical handwritten manuscript in the milieu of the Płock cathedral at the time of the Hussite disputes

Biografia dygresyjna. O kanoniku warmińskim i o metodzie

Statuty Kapituły Metropolitalnej w Gnieźnie: dekrety reformacyjne i ordynacje arcybiskupów z lat 1613-1810

Repertorium dokumentów Fryderyka Berghiusa do historii Diecezji Wrocławskiej

Archiwum Kapituły Katedralnej i Kolegiackiej

Biblioteki kapituł katedralnych w Gnieźnie i Poznaniu w XV i pocz. XVI wieku

Katalog Archiwum Archidiecezjalnego we Wrocławiu: (c. d.) : III. Kapituła Katedralna

Agendy katedry wawelskiej

Kontakty personalne i instytucjonalne Jana Długosza z krakowskim środowiskiem uniwersyteckim. Uwagi o stanie i perspektywach badań

Appointing Canonical Prebendaries in the Vilnius Cathedral Chapter During the 14th-18th Centuries