Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  chemistry
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Adam Bielański (1912-2016)

100%
Witko M.
Nauka
|
2016
|
issue 4
PL
On September 4, died at the age of 100 Adam Bielański, Professor of Chemistry, an outstanding scientist, widely recognized authority in the field of inorganic chemistry, catalysis and surface chemistry.
2
Publication available in full text mode
Content available

Samuel duclos’ critique of robert boyle’s corpuscular philosophy: a controversy about the concept of ‘chemistry‘

100%
Kucharski D.
Studia Philosophiae Christianae
|
2020
|
vol. 56
|
issue S1
26-39
EN
The seventeenth century witnessed the transition from qualitative to quantitative physics. The very process was not easy and obvious and it consisted of discussions in many fields. One of them was the question about the nature of chemistry which was at the time undergoing some changes towards the form we know now. The main argument concerned the explanatory principles one should invoke to understand properly certain outcomes of chemical experiments. The present paper is a presentation of such an (indirect) argument between R. Boyle, a prominent proponent of corpuscular, quantitative principles and S. Duclos, an al-chymist and a proponent of paracelsian, qualitative ones. What is interesting, Duclos knew The Sceptical Chymist, Boyle’s main work which contained a severe critique of paracelsian chemistry, and a%empted to point out some weaknesses of Boyle’s own position. Duclos scrutinized Boyle’s experiments described in his Certain Physiological Essays and other works and argued for certain shortcomings of Boyle’s laboratory skills, his failure to indicate some literature sources and, first of all, insufficiency of Boyle’s arguments for the corpuscular thesis. According to Duclos, Boyle did not follow in laboratory certain procedures recommended by himself, using unclear notions and applying the corpuscular principles without proper justification. What is more, Duclos argued also in favour of paracelsian chymistry presenting some qualitative explanations in experiments in which Boyle failed to give quantitative ones. Knowing the further development of natural philosophy, it seems interesting to realize how complex it was. The present paper shows also how much irremovable from scientific research is the theoretical component.
3

ФОРМУВАННЯ ПРОГНОСТИЧНОЇ ДІЯЛЬНОСТІ УЧНІВ У ПРОЦЕСІ ВИВЧЕННЯ ХІМІЇ В ЗАГАЛЬНООСВІТНІХ НАВЧАЛЬНИХ ЗАКЛАДАХ

86%
Грабовий А.
Педагогічні науки: теорія, історія, інноваційні технології
|
2015
|
issue 9(53)
208-219
EN
The purpose of the study is to highlight the theoretical and methodological principles of formation of students’ predictive activity while studying chemistry in secondary schools. To achieve this goal the methods of theoretical analysis of psychological-pedagogical and methodological literature were used. Based on the analysis of the literature it is concluded that predictive activity is a cognitive process specially organized by the teacher, in which the students on the basis of theoretical knowledge or chemical methods get unknown to them knowledge: phenomena, facts and laws. It is shown that the leading factor in shaping students’ predictive activity is learning chemical experiment. The didactic conditions and means of forming students’ predictive activity in secondary schools in the study of chemistry were determined: 1) use of research, problem-based methods; 2) real, imaginary experiments; 3) experimental tasks; 4) problem-developmental experiences; 5) prognostic tasks; 6) problem-figures; 7) experimental situation tasks; 8) divergent chemical experiment; 9) didactic games with a chemical experiment; 10) educational projects. The formation of students’ prognostic activity promotes the use of problem and research methods based on search teaching and learning of students. They require students to analyze the skills, put forward hypotheses about solutions to problems created. Problem evolving experiment not only provides predictive activities of students, but also contributes to the development, deepening of theoretical knowledge of students, improve their experimental skills. Solving experimental problems, performance forecasting challenges facing thought experiment, teaching and research tasks and their creativity. The improvement and development of students’ prognostic activity and skills in chemistry is contributed by the applied problem-based chemical experiment. Using experiment helps to create applied problematic situations close to the realities of life for solving which students mobilize their knowledge, skills, experience and integrates applied chemistry to the educational content. Application of forecasting makes it possible to involve students in active cognitive activities for acquiring new knowledge, improve experimental skills and abilities of students to develop their creativity. Further research is seen in the experimental study of prognostic skills of students in chemistry and their levels of development.
4
Publication available in full text mode
Content available

Alchemia pomiędzy pseudonauką a nauką. Studium historyczno-metodologiczne

72%
Kazibut R.
Zagadnienia Naukoznawstwa
|
2012
|
vol. 48
|
issue 1 (191)
27-47
EN
Traditionally, alchemy is regarded as an example of pseudoscience. In this paper I dispute this view and demonstrate that the practice of alchemy, in many aspects, can be interpreted as an experiment in protoscience. In the first part of the article, I introduce William R. Newman’s and Lawrence Principe’s analyses about the etymological origin of alchemy, its historiography and the origin of the separation between alchemy and chemistry. In the second part of the article I discuss different aspects on the practice of alchemy in light of the issues encountered with the inter-subjective repeatability of the experiments and the methods used to publicize the findings. In addition to the examination of the subjects researched, I also review the systematic elements found in the theoretical considerations presented by the alchemists.
5
Publication available in full text mode
Content available

Kant a Newton (z perspektywy Opus postumum)

72%
Kupś T.
IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
|
2015
|
vol. 27/t.t.
203-220
EN
Kant’s attitude towards Newton is ambiguous though he owes much to him. Although Newton’s physics is a paradigm of science for Kant, he is fully aware that few appearances occur accurately according to the way described by mechanics. When he ties the principles of his philosophy with Newton’s mechanics, Kant makes a mistake, for due to the development of knowledge it began losing its absolute position in science in his day. In Opus postumum Kant recognizes the mistake and no longer refers to the rules of Metaphysische Anfangsgründe der Naturwissenschaft as the ultimate ones. Till the beginning of his work on Opus postumum Newtonian mechanics was a paradigm of science for Kant. It ceases to be so in Opus postumum, where Newton is present mainly as the object of Kant’s polemics. The progress of science, new phenomena, new methods, the development of chemistry. In Metaphysische Anfangsgründe der Naturwissenschaft chemistry was not referred to as science (since it was Newton’s mechanics that was the paradigm of science), whereas in Metaphysik der Sitten (1797) Kant defines Lavoisier’s chemistry as the only chemistry [AA VI 207]; in Anthropologie [AA VII 326] (1798) he ranks Lavoisier as high as Archimedes and Newton. New main problems appeared science which had to deal with: combustibility, origin of acids, the change of the state of matter, electricity, magnetism and – first of all – theory of heat. The main notion of the new theory of chemistry developed by Lavoisier (ether, the caloric) takes the central position also in Kant’s theory of transition (Übergang).
6
Publication available in full text mode
Content available

Samuela Duclosa krytyka filozofii korpuskularnej Roberta Boyle’a. Spór o koncepcję ‘chemii'

72%
Kucharski D.
Studia Philosophiae Christianae
|
2016
|
vol. 52
|
issue 2
95-110
EN
The seventeenth century witnessed the transition from the qualitative physics to quantitative. The very process was not easy and obvious, it consisted of discussions in many fields. One of them was the question about the nature of chemistry which was undergoing then some changes towards the form we know now. The main argument concerned the explanatory principles one should invoke to understand properly certain outcomes of chemical experiments. The present paper is a presentation of such an (indirect) argument between R. Boyle, a prominent proponent of corpuscular, quantitative principles and S. Duclos, an al-chymist and a proponent of paracelsian, qualitative ones. What is interesting Duclos knew The Sceptical Chymist, Boyle’s main work which contained a severe critique of paracelsian chymistry, and attempted to point out some weaknesses of Boyle’s own position. Duclos scrutinized Boyle’s experiments described in his Certain Physiological Essays and other works and argued for certain shortcomings of Boyle’s laboratory skills, his failure to indicate some literature sources and, first of all, insufficiency of Boyle’s arguments for the corpuscular thesis. According to Duclos, Boyle did not follow in laboratory certain procedures recommended by himself, using unclear notions and applying the corpuscular principles without proper justification. What is more, Duclos argued also in favor of paracelsian chymistry presenting some qualitative explanations in experiments in which Boyle failed to give quantitative ones. Knowing the further development of natural philosophy, it seems interesting to realize how complex it was. The present paper shows also how much irremovable from scientific research is the theoretical component.
PL
W XVII wieku rozpoczął się proces przechodzenia od nauki uprawianej w aspekcie jakościowym do nauki uprawianej w aspekcie ilościowym. Był on złożony i pociągał za sobą dyskusje na wielu polach. Jedna z nich odnosiła się do natury rodzącej się nowoczesnej chemii. Główna linia sporu dotyczyła rodzaju zasad wyjaśniających (jakościowych czy ilościowych), do których należy się odwołać przy wyjaśnianiu wyników eksperymentów. Obecny artykuł opisuje szczegóły (pośredniej) dyskusji między R. Boyle’em, jednym z głównych zwolenników zasad korpuskularnych, ilościowych, i S. Duclosem, al-‘chemikiem’ i zwolennikiem teorii paracelsjańskich i zasad jakościowych. Co ciekawe, Duclos znał The Sceptical Chymist, główne dzieło Boyle’a, w którym zawarł on surową krytykę ‘chemii’ paracelsjańskiej, i podjął próbę wskazania słabych punktów stanowiska Boyle’owskiego. Duclos zanalizował eksperymenty, jakie Boyle opisał w "Certain Physiological Essays" i innych dziełach i wskazał na popełnione błędy – jego zdaniem Boyle nie zna dobrze praktyki laboratoryjnej; pomija źródła, z jakich korzysta opisując niektóre eksperymenty; przede wszystkim jednak nie potrafi przekonująco argumentować na rzecz tezy korpuskularnej. Zdaniem Duclosa, Boyle nie przestrzega procedur, które sam zaleca – posługuje się niejasnym językiem i arbitralnie odwołuje się do wyjaśnień korpuskularnych. Co więcej, Duclos argumentuje na rzecz paracelsjańskiej koncepcji ‘chemii’, przedstawiając jakościowe wyjaśnienia w eksperymentach, w których Boyle nie zdołał podać wyjaśnień ilościowych. Przedstawiona krytyka poglądów Boyle’a pokazuje jak złożony był proces wyłaniania się ilościowego podejścia do filozofii naturalnej, pokazuje również istotną rolę, jaką w badaniach naukowych odgrywa składnik teoretyczny.
7
Publication available in full text mode
Content available

Ako vzdelávať budúcich učiteľov chémie k ochrane zdravia a starostlivosti o prostredie

72%
FESZTEROVÁ M.
Edukacja-Technika-Informatyka
|
2019
|
vol. 10
|
issue 3
237-245
SK
Neoddeliteľnou súčasťou prípravy budúcich učiteľov chémie je starostlivosť o bezpečnosť a ochranu zdravia (BOZP) a ochranu prostredia vo výchove a vzdelávaní. Cieľom príspevku je informovať o možnostiach vzdelávania budúcich učiteľov chémie v oblasti poskytnutia prvej pomoci pri intoxikácii odpadmi. Príspevok oboznamuje, s on-line inovatívnym študijným materiálom obsiahnutým v e-learningovom kurze pripravenom v rámci projektu KEGA (Kultúrna a vzdelávacia grantová agentúra) č. 044UKF-4/2017, ktorý je určený budúcim učiteľom. Pretože budúci učitelia chémie pracujú s chemikáliami, je dôležité pri manipulácii s nimi zamerať sa na nebezpečenstvá, ktoré ohrozujú nielen ich zdravie, ale aj okolité prostredie. Vzdelávacie témy kurzu analyzujú danú situáciu, hľadajú riešenia a východiská na zlepšenie aktuálneho stavu prostredia a ochranu zdravia. Príspevok opisuje nebezpečenstvá, ktoré hrozia pri práci v chemickom laboratóriu (požiar, výbuch a poranenie). Upozorňuje na dôležitosť predchádzania úrazom v pracovnom priestore dodržiavaním zásad bezpečnej práce. Poukazuje na dôležitosť výchovy a vzdelávania k dodržiavaniu BOZP a ochranu prostredia pre profesnú prípravu budúcich učiteľov chémie.
EN
An integral part of the preparation of pre-service teachers is learning about Occupational Health and Safety (OHS) and protecting health in the field of education. The aim of this paper is to share information about possibilities regarding the education of pre-service chemistry teachers in the area of providing first aid in the case of intoxication by waste. This paper provides information about on-line innovative study materials contained in the e-learning course prepared with the help of the KEGA Project (Cultural and Educational Grant Agency) No. 044UKF-4/2017, which is focused on pre-service chemistry teachers. Since pre-service chemistry teachers work with chemicals, it is important to focus on dangers, which threaten not only their health but also the surrounding environment. The topics comprising the course examine the situation, look for solutions to improve the current state of the environment and maximise the protectionof health. This paper describes injuries, which can occur while working in a chemical laboratory (risk of fire, explosion, and injury). It draws attention to the importance of injury prevention in the workplace with adherence to the principles of safe working practises. This paper shows the importance of training and education concerning OHS compliance and health protection for pre-service chemistry teachers.
8
Content available remote

Chemia bez eksperymentów?

58%
Buczek I., Musialik M., Chrzanowski M.
Edukacja Biologiczna i Środowiskowa
|
2013
|
issue 4
45-51
PL
Eksperyment stał się w polskiej szkole metodą nauczania zarezerwowaną dla nauczycieli z pasją. Chemia przestała być postrzegana jako przedmiot eksperymentalny, a obrońcy wykładania tzw. suchej teorii mnożą przykłady barier uniemożliwiających przeprowadzanie doświadczeń w codziennej pracy z uczniami. Trzeba przyjrzeć się tym przeszkodom, ponieważ podstawa programowa nie pozostawia złudzeń co do tego, że eksperyment jest kluczowym elementem w procesie nauczania chemii. Celem artykułu jest przedstawienie wyników badania dotyczącego określenia częstości wykonywania eksperymentów na zajęciach z chemii prowadzonych w szkole oraz ustalenia barier, które to utrudniają lub uniemożliwiają. Badanie zostało przeprowadzone w formie ankiety na grupie 60 nauczycieli uczących chemii na terenie województwa pomorskiego. Wyniki analiz pozwalają stwierdzić, że pracownie chemiczne, w których prowadzą zajęcia ankietowani nauczyciele, nie są dostatecznie wyposażone, a uczniowie na lekcjach nie wykonują doświadczeń lub robią to sporadycznie. Jak wynika z badania, różnice w częstotliwości wykonywania doświadczeń zależą od stopni awansu zawodowego nauczycieli oraz nieznacznie od tego, czy nauczyciel pracuje w mieście czy na wsi.
EN
In Polish schools experiments are performed only by teachers with passion. Chemistry is no longer seen as an experimental subject. Teachers, who defend the traditional methods of teaching, multiply examples of barriers in conducting experiments in their daily work. The matter has to be reviewed, because the Polish Core Curriculum leaves no doubt that the experiment in chemistry is crucial in the process of education. This article presents results of a study on the frequency of conducting experiments during the chemistry lessons in Polish schools. It also determines the barriers that make it difficult or impossible. The study was conducted in a form of a questionnaire on a group of 60 chemistry teachers from the Pomeranian Voivodeship. The results allow us to conclude that the chemical laboratories in which the surveyed teachers carried on their classes had not been sufficiently equipped, and what is more the students in the classroom hadn’t been performing experiments or had been doing it only occasionally. There were some differences between the frequency of performing experiments during the chemistry lessons depending on the degree of teachers’ professional development status. Slight differences were detected in teachers’ practice between the teachers working in urban and rural areas.
9

The language of chemistry: A study of English chemical vocabulary

58%
Włoch J.
Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching
|
2015
|
issue 12
77-106
EN
The study of words and phrases, their etymologies and metaphorical processes that have shaped the language of chemistry as it is known today may convey a great deal of information about this scientific discipline. The analysis of scientific language may include a large number of different aspects. In this paper, the word-formation processes that are involved in the formation of scientific, and also chemical, terminology as well as the presence of metaphors and metonymy in scientific language are described. Before demonstrating the outcomes of these processes, a brief outline concerning the nature of scientific naming will be provided.
FR
Analyser des mots et des expressions, découvrir leur étymologie et examiner les expressions métaphoriques présentes dans le langage de la chimie actuel, tout cela fournit beaucoup d’information sur cette discipline scientifique. Le langage scientifique peut être analysé de plusieurs manières. Dans l’article qui suit, nous avons décrit les processus de formation des mots responsables de la création de la terminologie chimique et les métaphores, ainsi que les métonymies, présentes dans le langage scientifique.
PL
Analiza słów i zwrotów, odkrywanie ich etymologii oraz badanie wyrażeń metaforycznych, obecnych w dzisiejszym języku chemicznym, dostarczają wielu informacji na temat tej dyscypliny naukowej. Język naukowy można analizować na różne sposoby. W artykule tym zostały opisane procesy słowotwórcze odpowiedzialne za tworzenie terminologii chemicznej, oraz metafory i metonimie występujące w języku naukowym.
10
Publication available in full text mode
Content available

Implementácia nových trendov vzdelávania do oblasti BOZP pre budúcich učiteľov chémie

58%
FESZTEROVÁ M.
Edukacja-Technika-Informatyka
|
2012
|
vol. 3
|
issue 2
156-163
SK
Neustále sa zvyšujú požiadavky súčasnej spoločnosti obsiahnuté v spoločenskej funkcii a v základných cieľoch jednotlivých typov a druhov škôl. Pri formovaní všestranne rozvinutej spoločnosti škola zohráva veľmi dôležitú úlohu. Úlohy kladené na školu cieľavedome zvýrazňujú vzdelávaciu a výchovnú zložku edukačného procesu, realizovanú vo vyučovaní jednotlivých disciplín napr. chémie. Predpokladom dobrých výsledkov v disciplíne akou je chémia, je práve zručnosť a obratnosť v laboratórnych technikách. Vykonávané pracovné operácie v laboratórnych podmienkach sú podmienené výchovou a vzdelávaním k BOZP. Poznanie, spojené s praktickou činnosťou, ku ktorému študent – budúci učiteľ chémie pristupuje dostatočne aktívne, samostatne a tvorivo, sa stáva hlbším, trvalejším a lepšie aplikovateľným. Platí to aj pre vzdelávanie v oblasti BOZP. Z didaktického hľadiska ide o požiadavku rozvíjania zručností a návykov nielen na teoretických základoch. Pri práci v laboratóriu je každý študent povinný mať základné znalosti o nebezpečenstve vyplývajúcom z prác, ktoré vykonáva. V chemickom laboratóriu môže vzniknúť nebezpečenstvo požiaru, výbuchu a poranenia. S ohľadom ochranu zdravia a zachovanie kvality života je nevyhnutné vzdelávať sa práve v oblasti BOZP. V tejto súvislosti rastie význam primeraných učebných pomôcok pre oblasť BOZP, ktoré môžu zabezpečiť optimálne podmienky učenia sa a zvýšiť tak efektivitu poznania študentov – budúcich učiteľov chémie. Cieľom príspevku je poukázať na dôležitosť vzdelávania sa v oblasti ochrany zdravia a dodržiavania zásad bezpečnej práce nielen v rámci školského vzdelávania, ale v rámci celoživotného vzdelávania.
EN
Current social requirements included within the social function and basic objectives of single school types and levels are steadily increasing. The educational institution plays a very important role in the process of forming a generally developed society. Roles are targeted at the instructional and educational elements of the process included in single subjects, e. g. chemistry. As the chemistry is an experimental science, laboratory skills are expected. The applied work operations running under laboratory conditions are influenced by the OHS education and instruction. The process of cognition supported by practical activities, which the pregraduate student approaches actively, independently and creatively, provides outcomes of higher quality, durability and is easily applicable in the field of OHS education. From the didactic point of view it regards to the requirement of developing knowledge and skills not only on theoretical bases. It is obligatory for each student working in the laboratory to have basic knowledge of danger relating to the work done. The danger of fire, explosion or injury may appear in the chemical laboratory. That is the reason why the OHS education is required. Relating to this, the importance of OHS education is increasing, which provides optimal conditions for learning and thus increases the effectiveness of pregraduate chemistry teachers knowledge. The aim of the paper is to emphasize the importance of OHS education and to keep the defined rules not only within the school education, but also in the lifelong learning.
PL
Aktualne wymogi społeczne względem szkół poszczególnych poziomów i typów ciągle rosną. Szkolnictwo wyŜsze odgrywa bardzo waŜną rolę w procesie kształtowania rozwiniętych społeczeństw. Kształcenie studentów odbywa się przez rozwój wiadomości i umiejętności z poszczególnych przedmiotów. Chemia jest nauką doświadczalną, rozwijającą umiejętności laboratoryjne, a występujące tu operacje robocze są realizowane ściśle z zasadami BHP. Obowiązkowe dla kaŜdego studenta pracującego w laboratorium jest posiadanie podstawowej wiedzy na temat zagroŜeń występujących podczas wykonywania powierzonych mu zadań. Niebezpieczeństwa poŜaru, wybuchu lub zatrucia mogą pojawić się w laboratorium chemicznym w kaŜdej chwili. Jest to dowód na to, Ŝe edukacja w zakresie BHP jest konieczna, a sama znajomość zagadnień związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy w edukacji wzrasta. Znajomość i przestrzeganie zasad BHP zapewnia optymalne warunki nauki, a skuteczność dydaktyczna nauczycieli chemii jest większa. Celem artykułu jest podkreślenie znaczenia edukacji BHP nie tylko w edukacji szkolnej, ale takŜe w kształceniu ustawicznym.
11
Publication available in full text mode
Content available

Nazewnictwo chemiczne w "Średniowiecznej historyi naturalnej w Polsce" Józefa Rostafińskiego

58%
Kuśnierek I.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2020
|
vol. 54
177-188
EN
The aim of the article is analysis the chemical naming present in the Symbola ad historiam naturalem medii aevi written by Józef Rostafiński, in which glosses from medieval texts in the field of natural sciences were collected. 80 lexemes belonging to chemical vocabulary were extracted from the text. These words are characterized by a rich synonymy, which is characteristic of the specialist lexis of the Old Polish period. The article discusses three synonymous series relating to: lead carbonate, iron oxide and sulfate iron.
PL
Celem artykułu jest analiza nazewnictwa chemicznego obecnego w dziele Symbola ad historiam naturalem medii aevi Józefa Rostafińskiego, w którym zebrane zostały glosy ze średniowiecznych tekstów z zakresu nauk przyrodniczych. Z tekstu wyekscerpowanych zostało 80 leksemów należących do słownictwa chemicznego. Wyrazy te charakteryzują się bogatą synonimiką, co jest charakterystyczne dla leksyki specjalistycznej doby staropolskiej. W artykule omówione zostały trzy szeregi synonimiczne odnoszące się do węglanu ołowiu, tlenku żelaza oraz siarczanu żelaza.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.