Search results

1

Edward Forbes (1815–1854) – kreacjonista, który przyczynił się do rozwoju ewolucjonizmu

100%

Malec G.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2016

|

vol. 61

|

issue 2

33–55

EN

Charles Darwin’s On the Origin of Species appeared in bookshops in 1859. The history of the publication has been discussed in many publications. It is often stressed that Darwin had decided to publish the theory after reading a letter from Alfred Russel Wallace, who independently drew similar conclusion. However, in a detailed investigation into the history of evolutionism, contribution of Edward Forbesto making the theory public should also be acknowledged. This less known to the contemporaries British naturalist had died (at the age of 39) before Darwin’s opus magnum was published. Forbes’ premature death was considered a great tragedy for the world of natural science. He was a creationist and stated that the paleontological data unambiguously indicate that the new species are not the result of transmutation but are God’s creation. The aim of this publication is to present Forbes’ contribution to the development of the theory publically criticized by him.

2

Expert views on the evolution – creation controversy. A survey report

88%

Bugajak G., Tomczyk J.

Studia Philosophiae Christianae

|

2020

|

vol. 56

|

issue 4

29-52

EN

This paper presents sample results from a poll conducted among experts (scientists, philosophers and theologians) regarding the roots of the controversy between the evolutionary account of human origin and religious convictions about creation. It appears that the position one takes in this controversy is influenced much more by one’s opinions than professional background. The controversy is usually only seemingly ‘solved’ at the level of a priori assumptions, erroneous definitions of ‘evolutionism’ and ‘creationism’, semantic viewpoints, epistemological positions and pragmatic choices. The core issues in the controversy (e.g., the role and meaning of chance in random evolutionary factors versus divine providence, or problems stemming from a body-soul dualistic anthropology) are widely neglected and do not play a significant role in deciding one’s views on the matter.

3

Associations between value priorities and attitudes toward science

75%

Maciuszek J., Polak M., Zajas A., Stasiuk K.

Polish Psychological Bulletin

|

2020

|

vol. 51

|

issue 4

4

Między nadzieją a paranoją. O post-człowieku w filmach science fiction (na kilku przykładach)

75%

Gorliński-Kucik P.

Creatio Fantastica

|

2018

|

issue 2(59)

109-122

EN

In the article, Gorliński-Kucik describes the determinants of science fiction conventions which aim at investigatiing the future of man and civilization. In doing so, the author reflects on movies released in recent years (2013–2019), which, in his opinion, best exemplify the problem in question, i.e. the construal of transhumanism. Analysed films include: Her (2013), Under the Skin (2013), Lucy (2014), Transcendence (2014), Chappie (2015), Arrival (2016), Blade Runner 2049 (2017), Ghost in the Shell (2017), Alita: Battle Angel (2019), and Netflix animated anthology Love, Death & Robots (2019). Gorliński-Kucik concludes that vast majority of interpreted movies addressess the post-human and predicts its appearance in the near future―without, however, fully escaping the eponymoys dichotomy of hope and paranoia.

5

Some Remarks on the Theological Interpretation of the Theory of Evolution

71%

Pabjan T.

The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II

|

2013

|

vol. 3

|

issue 1

PL

This paper deals with the problem of alleged conflict between the theological idea of the creation of man by God and the scientific theories that explain the origin of the human body referring to the process of evolution. It is argued that there is no contradiction between these two domains and that there is no real conflict between the idea of creation and the theory of evolution. At first, the conception of evolution is introduced. Afterwards, the evolutionary creationism is presented as the theological doctrine which claims that God created man, using for this purpose mechanisms of evolution. It is argued that the Biblical account of creation must not be understood literally and that during the lecture of this account one should respect the interpretative principle of St. Augustine concerning metaphorical sense of some Biblical texts. Finally, a “method” of explaining of the emergence of the human body by a direct action of God (“God of the gaps”) is criticized.

6

Koncepcje stworzenia człowieka u początku XXI wieku

63%

Kosche M.

Roczniki Teologii Dogmatycznej

|

2013

|

vol. 5(60)

191-204

EN

The great variety of conceptions of the genesis of man and the world is amazing. Even their classification is an extremely difficult thing, not to mention an attempt to assess their conformity to the teaching of the Church. According to the key accepted in the present article strictly theological theories (theological and biblical creationism) and progressive creationism aspire to be in conformity with the Catholic teaching. Theistic evolutionism also could be accepted on certain conditions and understood in a certain way, although the author expresses his skeptical attitude as to the possibility of presenting such an interpretation of it that still would not be progressive creationism, and would overcome all the aporias indicated in the analysis.

7

Wokół ewolucji i kreacji - wstępna analiza ankiet nauczycieli i studentów

63%

Tomczyk J., Bugajak G.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2006

|

vol. 4

|

issue 1

181-198

EN

The paper presents the results of the research which was carried out as part of the project: Current controversies about human origins. Between anthropology and the Bible. This project focuses on the supposed conflict between natural sciences and some branches of the humanities (notably philosophy and theology) with regard to the origin of man. The research was aimed at finding out whether such a conflict really exits. For one thing, we cannot exclude the possibility that these would-be controversies have no factual ground and that their significance is inflated by American popular literature. If, on the other hand, we assume that the conflict is real, it should be worthwhile examining its sources. Such an approach may prove helpful in systematising the highly emotional debates about the origin of man. One of the ways of tackling the issue was the questionnaire which was distributed among students, teachers and university professors. Our respondents represented three disciplines: theology, philosophy and the natural sciences, the paper will present selected results of the questionnaire which was addressed to a group of school teachers, whereas the responses of the students are given less attention in order to emphasise the teachers’ point of view, the teachers of religion and the natural sciences (biology, chemistry and physics) and the students of theology, philosophy and the natural sciences (specialising in biology and environment protection) were asked to fill in the form consisting of eleven questions, these questions concerned the following issues: the existence of the conflict between evolutionism and creationism, the definitions of creation and evolution, the existence of the spiritual element in man, ways of interpreting the Bible (esp. the first chapters of the Book of Genesis). Out of 1000 questionnaires sent out, we received 449, which should be considered a satisfactory number, given the fact that it was the first time this type of research was carried out in Poland.

8

TOMASZ Z AKWINU A TEISTYCZNY EWOLUCJONIZM

63%

Chaberek M.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2016

|

vol. 59

|

issue 1

59-82

EN

“Thomas Aquinas and Theistic Evolution” is an article about the problem of using Aquinas’ thought to defend theistic evolution within the Christian theological tradition. The paper begins with definitions of terms such as “evolution” and “species.” The main part of the paper is structured according to the medieval articles written by Aquinas himself, such as those contained in his Summa Theologiae. First, the author presents twelve arguments that can be found in the writings of contemporary Thomists in favor of theistic evolution. In the next part, the author elaborates upon the answer to the question and he goes on to respond to the twelve arguments by referring to Aquinas’ writings. In the conclusion, the author shows seven points of disharmony between the three types of evolution (namely, atheistic, materialistic and theistic) and Aquinas’ teaching on the origin of species.

PL

Niniejszy artykuł porusza problem odwoływania się do nauczania św. Tomasza z Akwinu w obronie teistycznego ewolucjonizmu. Artykuł otwierają definicje pojęć takich jak ewolucja i gatunek. Główna część artkułu ma strukturę średniowiecznego artykułu, takiego, jaki stosował sam Akwinata np. w Sumie teologii. Najpierw autor przedstawia dwanaście argumentów, które można znaleźć w pismach współczesnych tomistów i innych filozofów w obronie teistycznego ewolucjonizmu. W drugiej części autor odpowiada na pytanie dotyczące kompatybilności nauczania Akwinaty z teistycznym ewolucjonizmem, a następnie rozwiązuje dwanaście trudności, odwołując się do tekstów św. Tomasza. W podsumowaniu autor przedstawia siedem punktów ukazujących niezgodność trzech typów ewolucji (ateistycznej, materialistycznej i teistycznej) z nauczaniem Akwinaty na temat pochodzenia gatunków.

9

Filozoficzne aspekty tzw. «afery Kansas»

63%

Krause T.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2004

|

vol. 1

143-224

PL

Celem pracy jest przedstawienie i analiza wydarzeń z 1999 roku. Podczas rutynowego procesu aktualizowania stanowych szkolnych standardów nauczania w stanie Kansas (USA), grupa lokalnych aktywistów kreacjonistycznych (w większości kreacjoniści tzw. młodej Ziemi) podjęła udaną próbę wprowadzenia poprawek do dokumentu końcowego programu nauczania przyrody. Dokument ten został przyjęty w głosowaniu Radę ds. Edukacji stanu Kansas w sierpniu 1999 roku. Wprowadzone z inspiracji kreacjonistów poprawki m.in. usuwały z programu nauczania przyrody zapisy mówiące o nadrzędnej i niepodważalnej roli neodarwinowskiej teorii ewolucji i w ogóle ewolucjonizmu w nauce, w szczególności zaś w biologii, antropologii i geologii (oraz szerzej we wszystkich naukach zajmujących się pochodzeniem Wszechświata i człowieka). Rozpętana po tym fakcie przez ewolucjonistów ogólnoamerykańska (a nawet i międzynarodowa) polityczna i medialna nagonka na stan Kansas, w której nie brakowało szyderstw i drwin, doprowadziła ostatecznie przy następnych wyborach stanowych do elekcji nowych członków Rady, którzy anulowali kontrowersyjne zapisy i przywrócili „proewolucjonistyczne", zgodne z obecnym stanem wiedzy i opinią większości naukowców zapisy. We Wprowadzeniu przedstawiona została krótko historia „afery Kansas", ze zwróceniem szczególnej uwagi na istotne jej momenty, wprowadzając jednocześnie czytelnika w sedno zagadnienia. Część główną pracy stanowią trzy rozdziały, których treścią jest analiza (przedstawienie wraz z komentarzem) zmienionych, dodanych bądź usuniętych zapisów w końcowym dokumencie programu nauczania przyrody dla szkół publicznych stanu Kansas w stosunku do proponowanego, „proewolucjonistycznego" projektu. Zadaniem komentarza jest przedstawienie argumentów stron oraz odpowiedź na pytanie, jak poszczególne zapisy należy traktować w kontekście filozoficznego sporu ewolucjonizm-kreacjonizm; czy wszystkie poprawki wprowadzono na korzyść kreacjonizmu lub niekorzyść ewolucjonizmu? W Zakończeniu następuje zebranie wszystkich pojedynczych spostrzeżeń w ogólne wnioski oraz wypływające z nich dalekosiężne, niewidoczne być może „na pierwszy rzut oka", polityczne, społeczne i ekonomiczne konsekwencje, nadające „aferze Kansas" znacznie bardziej poważne znaczenie, niż mogłoby się zrazu wydawać.

EN

The aim of the article is the presentation and analysis of some events of 1999. During the routine process of updating the state school teaching standards in Kansas (USA), the group of local creationist activists (mostly so-called young earth creationists) made successful attempt to introduce some corrections into the document of the final science curriculum. This document has been adopted in a vote of Kansas State Board of Education in August 1999. The corrections introduced by creationists removed from the science curriculum, among other things, the records about superior and undeniable role of the neo-Darwinian theory and the theory of evolution us such in science, especially in biology, anthropology, and geology (and more generally in all sciences dealing with the origin of the Universe and the man). After this event, a political and media all-American (or even international) campaign against Kansas state, initialized by evolutionists and full of derision and raillery, led, after next state elections, to appointment of new members of the Board who cancelled controversial records and restored pro-evolutionist ones, compatible with the present state of knowledge and opinion of most scientists.

10

Kreacjonizm po lubelsku

63%

Piotrowski R.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2007/2008

|

vol. 4-5

219-228

PL

Recenzja książki: Piotr JAROSZYŃSKI (red.), Ewolucjonizm czy kreacjonizm, Przyszłość Cywilizacji Zachodu, Fundacja "Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej", Lublin 2008, s. 374.

EN

Review of: Piotr JAROSZYŃSKI (red.), Ewolucjonizm czy kreacjonizm, Przyszłość Cywilizacji Zachodu, Fundacja "Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej", Lublin 2008, s. 374.

11

Naturalizm metodologiczny w sporze ewolucjonizmu z kreacjonizmem w świetle poglądów Paula K. Feyerabenda

63%

Malec G.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2012

|

vol. 9

131-154

PL

Spór ewolucjonizmu z kreacjonizmem trwa od dawna. Podstawą tego sporu jest różne rozumienie nauki wśród ewolucjonistów i kreacjonistów. Dla tych pierwszych nauka jest przedsięwzięciem naturalistycznym. Twierdzenia, które wychodzą poza wyjaśnienia naturalistyczne, traktowane są jako nienaukowe. Na tej podstawie argumentuje się, że kreacjonizm nie może uzyskać statusu pełnoprawnej teorii naukowej. Pogląd taki jest popularny wśród naukowców, ale nie wśród niektórych filozofów nauki. Jednym z nich był Paul K. Feyerabend, który argumentował na rzecz anarchizmu metodologicznego - poglądu, że rozwój w nauce jest możliwy tylko w przypadku zniesienia rozmaitych ograniczeń metodologicznych. Kreacjonizm, w tym ujęciu, zyskuje miano teorii alternatywnej. Teorii, która dostarcza zewnętrznych standardów krytyki i która nie powinna być a priori skreślana na podstawie założeń metodologicznych.

EN

The evolution-creation controversy has last for a long time. At its core is the fact that evolutionists and creationists have different understandings of science. For the former science is a naturalistic enterprise. Explanations that go beyond the naturalistic ones are considered to be unscientific. On that basis it is claimed that creationism cannot be legitimate science. That point of view is widely popular among scientists but not among some of the philosophers of science. One of them was Paul K. Feyerabend who supported the idea of methodological anarchism according to which scientific progress is possible only when a number of methodological limitations be abrogated. In this light creationism is viewed as an alternative theory which provides external criticism and should not be a priori excluded on methodological grounds.

12

Projekt czy ewolucja? Stwórcze działanie Boga w świecie przyrody

63%

Pabjan T.

Roczniki Filozoficzne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 4

111-131

EN

The article is devoted to the critical analysis of several arguments appearing in contemporary discussions regarding the interpretation of God’s creative activity in the world of nature, considered in the context of the theory of evolution. In particular, an attention was paid to some reservations about this theory put forward by some representatives of creationism contained within the framework of St. Thomas’s metaphysics, who see no way to reconcile evolution with the theological truth about God’s creation of the world. The arguments underlying the theory of intelligent design were also considered. This theory claims that chance-based evolution cannot adequately explain the „irreducible complexity” of living organisms, and that it must therefore be assumed that the course of evolutionary processes is primarily influenced by the direct actions of God-the Intelligent Designer.

PL

Artykuł poświęcono krytycznej analizie kilka wybranych argumentów pojawiających się we współczesnej dyskusji dotyczącej interpretacji stwórczego działania Boga w świecie przyrody, rozpatrywanego w kontekście teorii ewolucji. W szczególności zwrócono uwagę na zastrzeżenia wobec tej teorii wysuwane przez niektórych przedstawicieli kreacjonizmu ujętego w ramy systemu metafizyki św. Tomasza, którzy nie widzą możliwości uzgodnienia ewolucji z teologiczną prawdą o stworzeniu świata przez Boga. Rozpatrzono również argumenty leżące u podstaw teorii inteligentnego projektu, która głosi, że oparta na przypadku ewolucja nie może w sposób adekwatny wyjaśnić „nieredukowalnej złożoności” żywych organizmów, i że w związku z tym należy przyjąć, iż na przebieg procesów ewolucyjnych mają zasadniczy wpływ bezpośrednie działania Boga-Inteligentnego Projektanta.

13

Wielki projekt życia

63%

Miller K. R.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2004

|

vol. 1

9-30

PL

W styczniu 1982 roku sędzia William K. Overton, podczas słynnego procesu w Arkansas, wydał wyrok, na mocy którego kreacjonizm nie został uznany za teorię naukową. Jednym z argumentów na rzecz kreacjonizmu był argument z projektu. W późniejszych latach stał się on kluczowy dla teorii inteligentnego projektu, która, w opinii autora, jest obecnie najważniejszą z teorii przeciwstawnych w stosunku do teorii ewolucji. Autor krytycznie odnosi się do teorii inteligentnego projektu. W jego opinii jest to teoria, która wymaga, żebyśmy udawali, że o organizmach żywych oraz o projekcie, inżynierii i teorii informacji wiemy mniej niż w rzeczywistości. Żąda ona, abyśmy odłożyli na bok proste i logiczne ewolucyjne wyjaśnienie błędów w projekcie organizmów żywych i przyjęli mglistą teorię, która pozornie wyjaśnia wszystko, mówiąc: "tak właśnie skonstruował to projektant". Jest więc ona jedynie argumentem z niewiedzy, współczesna biologia oferuje natomiast nowe świadectwa tego, że organizmy powstały stopniowo w procesie ewolucji.

EN

On January 1982, judge William K. Overton, during a famous law case in Arkansas, handed down a decision that creationism is not a scientific theory. One of the arguments for creationism was an argument from design. Later it became a fundamental argument for intelligent design theory which presently, in author’s opinion, is the most important alternative to theory of evolution. Author is critical about intelligent design theory. In his opinion, it is a theory which requires us to pretend we know less than we really do about living organisms, design, engineering, and information theory. It demands us to set aside simple and logical evolutionary explanations of design flaws in living organisms and to accept a vague theory that seemingly explains everything by stating: „that is the way the designer made it”. Thus, it is only an argument from ignorance, whereas modern biology offers new evidence that organisms emerged gradually in the process of evolution.

14

Philosophical Creationism: Thomas Aquinas’ Metaphysics of Creatio ex Nihilo

63%

Maryniarczyk A.

Studia Gilsoniana

|

2016

|

vol. 5

|

issue 1

217-268

EN

All philosophers, beginning with the pre-Socratics, through Plato and Aristotle, and up to Thomas Aquinas, accepted as a certain that the world as a whole existed eternally. The foundation for the eternity of the world was the indestructible and eternal primal building material of the world, a material that existed in the form of primordial material elements (the Ionians), in the form of ideas (Plato), or in the form of matter, eternal motion, and the first heavens (Aristotle). The article outlines the main structure of the philosophical theory of creation ex nihilo developed by St. Thomas Aquinas and indebted to his metaphysical thought. It shows the wisdom-based and ratiocinative foundation of the rational cognition of reality—reality that comes from the personal creative act of God. It concludes that the perception that the beings called to existence by the personal act of God the Creator are intelligible is the ultimate rational justification for the fact that our human cognition, love, and spiritual creativity are rational.

15

Kreacjonizm i Inteligentny Projekt poza granicami Stanów Zjednoczonych – zarys sytuacji

63%

Figas-Skrzypulec J.

Semina Scientiarum

|

2012

|

vol. 11

EN

Contrary to stereotypical opinions which associate creationism and Intelligent Design (ID) movement only with American protestants, the phenomena cross national and denominational boundaries. After the USA, the second most important centre of creationism is the Muslim world. The example of Turkish creationist environment is given. The presence of creationism/ID in western Europe is interpreted as an effect of presenting the false alternative between science and religion to the public and poor training in data analysis among citizens. The specific character of Russian and South African creationism is considered. The missionary activity of creationist organisations, especially in South Korea, Hong Kong and Pacific region is described. Moreover, some problems connected with polling creationism are pointed out, a number of educational and legal issues is specified and psychological/social elements of supporting creationism/ID are mentioned.

16

Stworzenie i ewolucja – dwa „puzzle” chrześcijańskiego światopoglądu

51%

Napadło M.

Studia Philosophiae Christianae

|

2019

|

vol. 55

|

issue 1

97-128

EN

The problem of the relationship between religion and science, understood as the relation between the Christian doctrine and natural sciences, is widely known and discussed today. This article undertakes a very practical approach in an effort to represent and reconsider the Christian outlook on life within the context of the encounter of two great ideas in the man of faith: creation and evolution. A basic sketch of the Christian outlook on life along with its essential features is drawn from a proposed definition. Within this framework, we suggest an interpretation of the encounter and interaction of creation and evolution. Dialogue provides the means to achieve a mature attitude towards reality to both the believer and those pursuing natural sciences. At the same time, it may lead to an inner integration of man and answer some current cultural crises.

PL

Problem relacji między religią i nauką, rozumiany jako relacja między doktryną chrześcijańską i naukami przyrodniczymi, jest dzisiaj powszechnie znany i dyskutowany. Artykuł podejmuje bardzo praktyczne zagadnienie, jakim jest formowanie oraz rewidowanie światopoglądu chrześcijańskiego w kontekście spotkania się w człowieku religijnym dwóch wielkich idei: stworzenia i ewolucji. Wychodząc od zaproponowanej definicji światopoglądu, w artykule zostanie ukazany fundamentalny rys światopoglądu chrześcijańskiego oraz jego istotne cechy. Dopiero w takim świetle próbuje się przedstawić propozycję interpretacji spotkania i wzajemnego oddziaływania idei stworzenia i ewolucji. Zaproponowana relacja dialogu jest drogą do zdobywania dojrzałej postawy względem rzeczywistości zarówno dla człowieka religijnego, jak i dla ludzi uprawiających nauki przyrodnicze. Jednocześnie jest to propozycja, która, prowadząc do wewnętrznej integracji człowieka, może stać się odpowiedzią na niektóre współczesne kryzysy kultury.

17

Próby wyjaśnienia faktu ewolucji biologicznej

51%

Polkowski Ł.

Studia Paradyskie

|

2018

|

issue 28

353-357

PL

Artykuł przedstawia trzy główne stanowiska w sporze o początek i rozwój życia na Ziemi. Kreacjonizm to najstarszy pogląd, utrzymujący, że gatunki roślin i zwierząt pochodzą od Boga. Opis tego procesu znajdujemy w początkowych rozdziałach Starego Testamentu. Publikacja Karola Darwina pt. On the Origin in Species z 1859 roku była początkiem nowego nurtu myślowego o nazwie ewolucjonizm. Uważano bowiem, że gatunki ewoluują na drodze doboru naturalnego. Na przestrzeni lat teoria ewolucji się rozwijała, szczególnie za sprawą powstania genetyki i biologii molekularnej. Stała się też narzędziem walki z wiarą chrześcijańską. Trzecie stanowisko – Teoria Inteligentnego Projektu – jest próbą wykorzystania nauki, aby wesprzeć stanowisko kreacjonistyczne. Zwolennicy tego poglądu poszukują przykładów w świecie przyrody, które podważają istnienie ewolucji w przyrodzie. Spotykają się jednak z zarzutami natury metodologicznej.

EN

The article presents three main attitudes in the dispute about the origin and development of life on Earth. Creationism is the oldest view, which claims that species of plants and animals originate from God. Detailed description of this process we can find in the initial chapters of the Old Testament. Publication of Charles Darwin’s book On the Origin in Species was the beginnig of the new thought called evolutionism. People thought the species are evolving by natural selection. Theory of evolution was evolving over the years due to genetic and molecular biology. This theory has become a fighting tool with the Christian faith. The third attitude – Intelligent Design Theory – is an attempt to use science to support Creationism. Supporters of this view are searching for the examples inside nature, which might undermine the existence of evolution. However, they meet with the accusations of methodological nature.

18

Demarkacja nauki i religii

51%

Meyer S. C.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2009/2010

|

vol. 6-7

177-196

PL

Demarkacja nauki i religii jest zagadnieniem szeroko dyskutowanym, nurtującym środowiska naukowe i filozoficzne od wielu dziesiątków lat. Uczeni chcieliby dysponować niezawodnym narzędziem umożliwiającym skuteczne odróżnienie obu tych dziedzin. Istnieją wprawdzie modele określające relacje pomiędzy nauką a religią: komplementaryzm oraz kompartmentalizm, jednakże współcześnie coraz częściej są one kwestionowane. W dodatku, wśród naukowców i filozofów nie ma zgody co do jednoznacznych kryteriów wytyczających granicę pomiędzy teoriami naukowymi a tymi, których za naukowe uznać nie można. Stephen C. Meyer w swoim artykule podjął się analizy prób wytyczenia linii demarkacyjnej pomiędzy nauką a religią. Prezentuje argumenty zwolenników idei ścisłego ich odseparowania oraz wskazuje mankamenty tego podejścia. Sugeruje, że zdefiniowanie kryteriów, na podstawie których można by oddzielić naukę od pseudonauki, jest wysoce problematyczne, jeśli nie niemożliwe. Większość współczesnych filozofów coraz bardziej skłania się ku uznaniu, że istotną kwestią nie jest to, czy teoria jest naukowa, ale to, czy jest prawdziwa lub czy ma uzasadnienie dowodowe. Meyer omawia ponadto osiągnięcia współczesnej filozofii nauki, zwłaszcza wyniki prac nad metodami nauk historycznych, które stosowane są także w dyskursach filozoficznych i religijnych. Na ich podstawie przyjmuje, że między różnorakimi teoriami pochodzenia, stanowiącymi przedmiot sporu kreacjonizmu z ewolucjonizmem, występują głębokie podobieństwa metodologiczne i logiczne. Pomiędzy kreacjonizmem i teorią inteligentnego projektu a naturalistycznymi teoriami ewolucji zachodzi - jego zdaniem - relacja "metodologicznej równoważności". Oznacza to, że jeżeli tylko o ich statusie poznawczym rozstrzyga się za pomocą tych samych kryteriów demarkacyjnych, to wszystkie te ujęcia uznać można albo za jednakowo naukowe, albo w równym stopniu nienaukowe.

EN

Author analyzes attempts to draw a demarcation line between science and religion. He presents arguments of proponents of the idea of strict separation of these domains and indicates flaws of this approach. He suggest also that defining the criteria which could serve as the basis of demarcation of science and pseudoscience is highly problematic, if not impossible. Most modern philosophers are more and more inclined toward to recognize that what is crucial is not whether a theory is scientific but whether it is true or evidentially justified. Author discusses also achievements of modern philosophy of science, especially the results of work on the methods of historical science which are applied also in philosophical and religious discourses. On the basis of this methods author concludes that there exist deep methodological and logical similarities between various theories of origin which are the core of creation-evolution controversy. In his opinion, there is relation of “methodological equivalence” between creationism, intelligent design theory and naturalistic theories of evolution. It means that if we determine their epistemic status on the basis of the same demarcation criteria, then all these approaches can be recognized as equally scientific or equally unscientific.

19

Cuda a molekuły

51%

Futuyma D. J.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2004

|

vol. 1

65-69

PL

Jest to recenzja książki Michaela J. Behe'ego Darwin's Black Box: The Biochemical Challenge to Evolution (The Free Press, New York 1996), zawierającej krytykę ewolucjonizmu. Futuyma krytykuje tezę Behe'ego, że nieredukowalna złożoność układów biochemicznych świadczy o tym, iż zaprojektował je jakiś inteligentny projektant, tj. nie zostały one utworzone stopniowo dzięki działaniu doboru naturalnego. Futuyma twierdzi, że nieredukowalną złożoność mógł wytworzyć ewolucyjny proces zwany duplikacją genu. Uważa też, że odwoływanie się do czynnika nadprzyrodzonego przy wyjaśnianiu zjawisk występujących w przyrodzie jest jak wyjaśnianie owych zjawisk cudami. Według Futuymy, nie jest to postępowanie naukowe. Naukowcy powinni trzymać się zasady naturalizmu metodologicznego.

EN

It is a review of Michael J. Behe’s book titled Darwin’s Black Box: The Biochemical Challenge to Evolution (The Free Press, New York 1996), containing the criticism of evolutionary theory. Author criticizes Behe’s thesis that irreducible complexity of biochemical systems suggest they were designed by an intelligent designer, i.e. that they were not produced gradually by the working of natural selection. According to the author, irreducible complexity can be a result of the action of evolutionary process called gene duplication. He also thinks that the reference to the supernatural factors to explain phenomena occurring in nature has the same value as explanations invoking miracles, and this, according to him, cannot be described as a scientific practice. Scientists should hold on to the principle of methodological naturalism.

20

Projekt? Tak! Ale czy inteligentny?

51%

Provine W. B.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2005/2006

|

vol. 2-3

217-237

PL

Autor porusza różne tematy związane z teorią inteligentnego projektu. Przedmiotem jego rozważań są: naukowa wartość teorii inteligentnego projektu; rozróżnienie naturalizmu metafizycznego od naturalizmu metodologicznego oraz jego rola w praktyce naukowej i znaczenie dla wierzących naukowców; relacja między nauką a religią na przykładzie zasady NOMA, której twórcą jest Stephen Jay Gould; oraz zagadnienie nauczania nauk przyrodniczych - na przykład, czy dopuszczać, by na lekcjach przyrody dyskutowano także koncepcje kreacjonistyczne.

EN

Author takes into account various themes concerning intelligent design theory. The subject of his considerations are: scientific value of intelligent design theory; distinction between metaphysical and methodological naturalism and its role in the scientific practice as well as its meaning for the scientists who believes in God; relationship between science and religion on the example of NOMA (Non-Overlapping MAgisteria) principle which was formulated by Stephen Jay Gould; and finally the issue of teaching science – for example, whether also creationist concepts should be discussed in science classes.

Refine search results

Edward Forbes (1815–1854) – kreacjonista, który przyczynił się do rozwoju ewolucjonizmu

Expert views on the evolution – creation controversy. A survey report

Associations between value priorities and attitudes toward science

Między nadzieją a paranoją. O post-człowieku w filmach science fiction (na kilku przykładach)

Some Remarks on the Theological Interpretation of the Theory of Evolution

Koncepcje stworzenia człowieka u początku XXI wieku

Wokół ewolucji i kreacji - wstępna analiza ankiet nauczycieli i studentów

TOMASZ Z AKWINU A TEISTYCZNY EWOLUCJONIZM

Filozoficzne aspekty tzw. «afery Kansas»

Kreacjonizm po lubelsku

Naturalizm metodologiczny w sporze ewolucjonizmu z kreacjonizmem w świetle poglądów Paula K. Feyerabenda

Projekt czy ewolucja? Stwórcze działanie Boga w świecie przyrody

Wielki projekt życia

Philosophical Creationism: Thomas Aquinas’ Metaphysics of Creatio ex Nihilo

Kreacjonizm i Inteligentny Projekt poza granicami Stanów Zjednoczonych – zarys sytuacji

Stworzenie i ewolucja – dwa „puzzle” chrześcijańskiego światopoglądu

Próby wyjaśnienia faktu ewolucji biologicznej

Demarkacja nauki i religii

Cuda a molekuły

Projekt? Tak! Ale czy inteligentny?