Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  criminal jargon
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Metafory awifauniczne w polskim socjolekcie przestępczym (XIX w. – lata 20. XX w.)

100%
Pacuła J.
Orbis Linguarum
|
2019
|
issue 53
307-329
EN
The author discusses the etymology of few words used in Polish criminal jargon, from the 19th century until the interwar period. All the analyzed words are zoonimic metaphors. The author focuses on terms derived from the names of birds. In this text the author pesents the lexemes in the oldest Polish sociolectical dictionaries, e.g.: bażant (pheasant), sikora (tit), słowik (nightingale), wrona (crow), kogut (rooster), dzięcioł (woodpecker). The author sets semantic motivations of names and he collates information from several languages for this purpose (he reaches for texts from the turn of the 19th and 20th centuries). Mainly presented words didn’t survive, today they aren’t appearing in non-standard dialect.
2
Publication available in full text mode
Content available

Słownictwo związane z kradzieżą drobiu w polskim socjolekcie przestępczym z przełomu XIX i XX wieku

100%
Pacuła J.
Heteroglossia - studia kulturoznawczo-filologiczne
|
2020
|
issue 10
115-131
EN
The author discussed the etymology of few words used in Polish criminal jargon, from the 19th century until the interwar period. These words belong to the category „theft of poultry”. In this text the author pesented the lexemes listed in the oldest Polish sociolectical dictionaries, e.g.: artyleria, huzar, ślepucha, mróz, pejsak, kurarz, piechociarz. Mainly presented words didn’t survive, today they aren’t appearing in non-standard dialect. This article filled the gap in the research on the origin some jargon words. The text is inviting to join a discussion; some observations of the author are provoking to debate.
3
Publication available in full text mode
Content available

Hebrew and Polish: Mutual Influences and Their Contribution in Creating a Polish Criminals’ Jargon

86%
Adamczyk A.
Polish Political Science Yearbook
|
2018
|
vol. 2 (47)
424–435
EN
In this paper, I wish to present the complexity of Jewish-Polish relations from the 19th century until the interwar period, with emphasis on sociolinguistic issues. I will illustrate the circumstances of the contact between the Polish and Hebrew languages. Poles and Jews, who lived side by side, developed successful relationships, but mainly in the criminal underworld. That was reflected in a sociolect – a dialect of criminals that constituted a mixture of Polish, Yiddish, Russian, and several other languages, including quite a few Hebrew words, which with time adopted new meanings. Moreover, I will provide some examples of Hebrew words used in Polish criminal jargon, as well as those which have been coined in every-day Polish. Then I will refer to some Hebrew words that are not connected with a world of crime and are still in use in spoken Polish.
4
Publication available in full text mode
Content available

Криминальные истории Людвика Курнатовcкого как источник жаргона

86%
Невзорова-Кмеч Е.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
|
2019
|
issue 18
85-95
EN
The article discusses selected elements of the language of the crime stories, in particular the criminal jargon, penned by L. Kurnatowki, a criminologist and investigator active at the beginning of the 20th century. The subject was selected due to interest in the figure of the author and in a mystery linked to the existence of one of L. Kurnatowski’s works, to which W. Ludwikowski and H. Walczak, the compilers of the Thug Music dictionary, and the jargon researcher W. Budziszewska refer. However, no data on that text and work is available. Having analysed L. Kurnatowskis’s works, it seems that there was no such work or dictionary that the aforesaid authors refer to.
RU
Статья посвящена описанию избранных элементов языка криминальных историй, созданных Л. Курнатовским, работающим в начале XX века в качестве следователя. Обращение к теме было вызвано интересом к персоне автора, а также загадкой существования некой работы его авторства. Ссылки на данную работу находятся в словаре «Блатной музыки» В. Людвиковского и Г. Вальчака и труде по жаргону В. Будзишевской. Произведя анализ текстов произведений Л. Курнатовского, предполагаем, что не было словаря, на который ссылаются авторы названных выше трудов.
5
Publication available in full text mode
Content available

Z historii polskiego słownictwa erotycznego – nazwy intymnych części ciała w dawnym socjolekcie przestępczym

72%
Pacuła J.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
|
2020
|
issue 15
163-178
EN
The author discussed a few sexualisms – names of sexual body parts. He excerpted lexical material from Polish historical studies from the 19th century and the beginning the 20th century. In the article the author presented the provenance of some expressivisms. He analysed less familiar and forgotten names of breast (bust), vulva (vagina) and male member (penis): i.e.: jabłuszka (‘apples’), bufory (‘buffers’), fujara (‘ninny’), flet (‘flute’), węgorz (‘eel’), mona (from Italian), bilkałe (from Yiddish). Mostly studied words is neo-semantism, less often – borrowings. The author put the analyzed words in the context of linguistic and cultural taboos (he mentioned euphemization and vulgarization). The text is inviting to join a discussion; some observations of the author are provoking to debate. The author presented the etymology of this vocabulary, but he also hypothesized the origin of several lexemes.
6
Publication available in full text mode
Content available

О некоторых фразеологизмах польского и русского преступного жаргона с компонентом-анимализмом: материалы к словарю

72%
Невзорова-Кмеч Е.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
|
2022
|
issue 21
95-119
EN
This article discusses one of the components of the criminal jargon – animalistic phraseology, i.e. phrases that include animalism. According to M.A. Grachev, the proportion of such units is much higher than in other systems. To prove this statement, we have collected material from the Polish-Russian dictionaries of jargon. The number of animalistic phraseological units in the criminal jargon is small compared to the literary and colloquial language, which is due to the specificity of the sublanguage under consideration. The purpose of the description is to prepare material for the Polish-Russian dictionary of jargon. To do this, we made a selection of animalistic phraseological units of the Polish and Russian criminal jargon from Polish and Russian dictionaries of slang (jargon), made a comparison, identified common features and differences, and made an attempt to explain them. Based on the analysis, it was revealed that the component composition includes the following animalisms: domestic mammals, poultry, wild mammals, wild birds. The following remained outside the scope of the article: fish, amphibians, reptiles, crustaceans, insects, molluscs, worms. Animalistic phraseological units of criminal jargon are included in the following semantic groups: 1) the names of criminals according to the specifics of the crimes committed; 2) the names of representatives of law enforcement agencies and law enforcement officers; 3) the objects of crimes, profit; victims of crimes; 4) types of crimes and the way they were committed; 5) life and life in freedom and in places of detention; 6) names of places of exile and imprisonment, punishment; 7) human behaviour, condition; 8) signals, warnings. A comparative analysis of Polish and Russian units revealed similarities and differences. Further research in this area will serve as an addition to the Polish-Russian jargon dictionary and may also serve as material for etymological research in the field of substandard.
RU
В настоящей статье рассматривается одна из составляющих преступного жаргона – анималистическая фразеология. По утверждению М.А. Грачева, удельный вес таких единиц намного выше, чем в других системах. Для доказательства данного утверждения был собран материал из словарей польского и русского жаргона. Количество анималистических фразеологических единиц в преступном жаргоне по сравнению с литературным и разговорным языком невелико, что обуславливается спецификой рассматриваемого подъязыка. Цель исследования – подготовка материала для словаря польско-русского жаргона. Для этого была поставлена задача произвести выборку анималистических фразеологизмов польского и русского преступных жаргонов из польских и русских словарей арго (жаргона), провести сравнение, выявить общие черты и различия, сделать попытку их объяснения. На основе произведенного анализа было выявлено, что в компонентный состав входят следующие анимализмы: домашние млекопитающие, домашние птицы, дикие млекопитающие дикие птицы. За рамками статьи остались рыбы, пресмыкающиеся, ракообразные, насекомые, моллюски, пауки, черви. Анималистические фразеологизмы преступного жаргона входят в следующие семантические группы: 1) названия преступников по специфике совершаемых преступлений; 2) названия представителей правоохранительных органов и стражей порядка; 3) объекты преступлений, наживы, жертвы преступлений; 4) виды преступлений и способ их совершения; 5) жизнь и быт на свободе и в местах заключения; 6) названия мест ссылки и заключения, мера наказания; 7) поведение человека, состояние; 8) сигналы, предупреждения. Сравнительный анализ польских и русских единиц выявил сходства и различия. Дальнейшие исследования в данной области могут служить дополнением к польско-русскому словарю жаргона, а также материалом для этимологических исследований в области субстандарта.
7
Publication available in full text mode
Content available

O kilku judaikach w polskim socjolekcie przestępczym

72%
Pacuła J.
Linguistica Copernicana
|
2019
|
vol. 16
EN
The author discussed the etymology of few Yiddishisms – the words used in Polish criminal jargon, from the 19th century until the interwar period. In this text the author presented the lexemes listed in the oldest Polish sociolectical dictionaries, e.g.: bałmelchume, musor, meszures, chatrak, tatajłemnyk (the publishing rules forced the author to limit the description – he dealt with the names of police officers and prison guards). Mainly presented words did not survive, today they are not appearing in non-standard dialect. This article filled the gap in the research on the origins of some jargon words.
PL
W artykule omówiono etymologię kilku jidyszyzmów występujących w polskim socjolekcie przestępczym od dziewiętnastego wieku do dwudziestolecia międzywojennego. Autor tekstu odniósł się do jednostek słownikowych notowanych w najstarszych opracowaniach poświęconych żargonowi, przy czym z uwagi na ograniczenia wydawnicze opis zawęził do nazw funkcjonariuszy policji i strażników więziennych: bałmelchume, musor, meszures, chatrak, tatajłemnyk. Obecnie słowa te nie funkcjonują w socjolekcie przestępczym; artykuł uzupełnia więc lukę w badaniach nad historią słownictwa żargonowego.
8

Zapożyczenia w żargonie przestępczym i slangu młodzieżowym

58%
Obara J.
Prace Językoznawcze
|
2011
|
issue 13
179-193
EN
The multiplication vocabulary in jargon of youth crime and sociolects lexical borrowings are used (among them – the quotes), calque language, hybrids and transmission machanisms of usual (foreign) the wording of some of the native language of the allusion/allusory? meanings
9
Publication available in full text mode
Content available

„Plichacz w beczce siwra Deusa o spas" – słownictwo należące do kategorii „religia” w XIX-wiecznej gwarze przestępczej

58%
Pacuła J.
Forum Lingwistyczne
|
2023
|
issue 11
1-20
EN
The object of observation is criminal jargon from the 19th century. The description concerns lexis belonging to the thematic field religion. The text shows little known (or even unknown) historical vocabulary of the environment. The author focuses on presenting the etymology of the collected words. Some remarks on the origin of words have the character of hypotheses and are a pretext for further discussion. The author excerpts linguistic material from Słownik mowy złodziejskiej by Antoni Kurka (1896) and Szwargot więzienny by Karol Estreicher (1903, this publication gathers vocabulary from Estreicher’s works published several decades earlier). The author evaluates the stability of the vocabulary and the development of the lexis – he compares the 19th-century material with notations appearing in the later work Żargon mowy przestępczej by Wiktor Ludwikowski and Henryk Walczak (published in 1922).
PL
Przedmiotem obserwacji poczynionych w artykule jest XIX-wieczny żargon kryminalny. Szczegółowemu opisowi poddano leksykę należącą do pola tematycznego religia. W tekście przedstawiono mało znane (lub wręcz zupełnie nieznane) historyczne słownictwo socjolektalne. Skupiono się na przedstawieniu etymologii zebranego materiału leksykalnego, zaznaczając, że niektóre uwagi dotyczące pochodzenia słów mają charakter autorskich hipotez i stanowią pretekst do dalszej dyskusji. Słownictwo wyekscerpowano ze Słownika mowy złodziejskiej Antoniego Kurki (1896) i Szwargotu więziennego Karola Estreichera (1903; publikacja ta gromadzi słownictwo z prac Estreichera opublikowanych kilkadziesiąt lat wcześniej). W toku analiz oceniono stabilność zgromadzonej leksyki w polskim socjolekcie środowisk przestępczych, zaprezentowano rozwój leksyki należącej do omawianego pola – w tym celu zestawiono materiał XIX-wieczny z zapisami występującymi w późniejszej pracy Żargon mowy złodziejskiej autorstwa Wiktora Ludwikowskiego i Henryka Walczaka (wyd. 1922)..
10
Publication available in full text mode
Content available

Блатная Музыка. („Жаргон Тюрьмы”) Ф. В. Трахтенберга и Żargon Mowy Przestępców. „Blatna Muzyka”. Ogólny Zbiór Słów Gwary Złodziejskiej В. Людвиковского, Г. Вальчака (сопоставительный анализ)

58%
Невзорова-Кмеч Е.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
|
2018
|
issue 15
63-79
PL
Artykuł przedstawia analizę porównawczą dwóch ważnych prac leksykograficznych z zakresu żargonologii, tj. „Blatnaya muzyka” F. V. Trachtenberga oraz “Żargon mowy przestępców. “Blatna muzyka”...” W. Ludwikowskiego i H. Walczaka. Podjęta analiza ma na celu określenie podobieństw i różnic w zakresie leksyki i frazeologii w polskim i rosyjskim żargonie mowy przestępców od początku XX wieku. Żargon mowy przestępców został opisany w pracach wybitnych językoznawców (patrz: H. Walter, Literature-Dictionaries on the Russian Sub-Standard, Bibliographic Index, Greifswald, 2002). Stał się również przedmiotem badań etymologicznych (patrz: Larin, Bondaletov, Horbatsch, Mokienko, Grachev, Shapoval itd.). W niniejszym artykule materiał językowy, pochodzący z dwóch podanych wyżej słowników, został zaprezentowany w tabelach, co umożliwiło porównanie polskiego i rosyjskiego żargonu mowy przestępców oraz dało początek realizacji projektu dwujęzykowego słownika substandardu.
EN
This paper is devoted to a comparative analysis of two important lexicographic works in the jargonology, i.e. “Blatnaya muzyka” by F.V. Trakhtenberg and “Żargon mowy przestępców. “Blatna muzyka”...” by W. Ludwikowski, H. Walczak. The aim of the study is to identify similarities and differences in the lexic and phraseology of the criminal Polish and Russian jargon from the beggining of 20th century. Criminal jargon has been described in the works of well-known linguists (see H. Walter, Literature-Dictionaries on the Russian Sub-Standard, Bibliographic Index, Greifswald, 2002). It passed an etymological analysis (see Larin, Bondaletov, Horbatsch, Mokienko, Grachev, Shapoval etc.). In this article, the linguistic material extracted from the two dictionaries is presented in the tables, thanks to them it is possible to compare Polish and Russian criminal jargon and began the project of bilingual dictionary of the Sub-Standard.
RU
-
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.